معرفی و اهمیت درس روانشناسی عمومی
روان شناسی عمومی از مهم ترین درس های دوره کارشناسی روان شناسی است و در قبولی دانشجویان در مقطع ارشد نیز نقش بسزایی دارد. در برنامه آموزشی مقطع لیسانس رشته روان شناسی، 6 واحد روان شناسی عمومی ارائه می شود که نشان از اهمیت بالای این درس در برنامه آموزشی دانشگاه ها دارد.
درس روان شناسی عمومی یکی از دروس پایه و کاربردی روان شناسی است که تمام مطالب مهم روان شناسی را شامل می شود. روان شناسی عمومی در دوره کارشناسی درس پایه است؛ یعنی پیش نیاز ندارد اما پیش نیاز درس های بعدی است، آن هم چه پیش نیازی!
روان شناسی عمومی شامل همه مفاهیم و سرفصل های مهم روان شناسی است. این تنوع و گستردگی مطالب موجب شده تا داوطلب با نگاهی باز همه عناوین و موضوعات روان شناسی را در کنار هم ببیند و این موضوع از عوامل مهم جذابیت این درس است.
دانشجویان مقطع کارشناسی روانشناسی، بعد از گذراندن این درس در ترم های اول، در ترم های بعدی، هرکدام از سرفصل های درس روان شناسی عمومی را در قالب چند واحد درسی پاس می کنند؛ به عنوان مثال، دانشجویان در طول مقطع کارشناسی 6 واحد درسی آسیب شناسی روانی، 2 واحد درسی روان شناسی شخصیت، 3 واحد درسی احساس و ادراک، 3 واحد درسی روان شناسی یادگیری و … را می گذرانند.
بنابراین داوطلب کنکوری، دانشجوی کارشناسی و به طور کلی یک روان شناس باید به این درس مسلط باشد تا در همه حوزه های روان شناسی اعم از کنکور کارشناسی ارشد، کسب معدل بالا در طول تحصیل و … موفق باشد.
مباحث درس
مباحث عمده ای که در درس روان شناسی عمومی مطرح می شود و می تواند به داوطلبان کمک شایانی در طول تحصیل و نیز در موفقیت در کنکور کارشناسی ارشد کند شامل موارد زیر است:
- مفاهیم زیستی روان شناسی
- احساس و ادراک
- هوش و شخصیت
- یادگیری و حافظه
- آسیب شناسی روانی و درمان اختلالات
- روان شناسی اجتماعی
انگیزش و هیجان
آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی

همان طور که می دانید، رشته های روان شناسی بالینی و روان شناسی عمومی، دو رشته پر طرفدار در بین دانشجویان روان شناسی هستند و غالب دانشجویان کنکوری به دنبال تحصیل در این دو رشته در مقطع کارشناسی ارشد هستند. درس روان شناسی عمومی دارای ضریب 2 (بالاترین ضریب در کنکور کارشناسی ارشد گرایش روان شناسی عمومی) در کنکور کارشناسی ارشد روان شناسی است به این معنا که دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در رشته روان شناسی عمومی را دارند، باید درصد بالایی در این درس داشته باشند.
هم چنین دانشجویانی که به دنبال ادامه تحصیل در رشته روان شناسی بالینی هستند هم می توانند با مطالعه این درس (که پایه دروس دیگر است) پایه علمی خود را قوی تر کنند و مهم تر از آن شانس کسب رتبه بالا در گرایش عمومی را داشته باشند.
از سال 1396 تعداد سوالات درس روان شناسی عمومی در کنکور کارشناسی ارشد به 15 سوال تغییر پیدا کرده است (قبلا تعداد سوالات این درس 20 عدد بوده است) و این بدین معناست که پاسخگویی صحیح به هر سوال حدودا 7 درصد برای داوطلب به ارمغان می آورد.
بودجه بندی مباحث در آزمون
در کنکورهای سال های اخیر، توزیع سؤالات روانشناسی عمومی در بعضی فصول تا حدودی متفاوت با سالهای گذشته بود. در آزمون های سال های اخیر، فصول هوش، یادگیری و شرطی سازی، روانشناسی اجتماعی، ماهیت روانشناسی و انگیزش و هیجان نسبت به سالهای گذشته بیشتر مورد توجه طراحان سؤال قرار گرفته است، در حالی که به فصول شخصیت، روشهای درمان و احساس و ادراک برخلاف سالهای قبل توجه چندانی نشده است. به غیر از تغییرات گفته شده، پراکندگی سؤالات در بقیه فصول شبیه سالهای قبل بوده است. معمولا حدود 3 تا 5 سوال مفهومی و بقیه سوالات به صورت حفظی هستند.
یکی از مهم ترین نکاتی که در خصوص کنکور کارشناسی ارشد وجود دارد، تعداد سوالات هر فصل از روان شناسی عمومی در کنکورهای سال های اخیر است که بودجه بندی موضوعی این درس را مشخص می کند. براساس بررسی های انجام شده و کنکاش در سوالات طرح شده در کنکورهای سال های اخیر مشخص شد که توجه طراحان سوالات در سال های گذشته بیشتر به سمت روان شناسی رشد و نظریه های مربوط به آن، حافظه و یادگیری و به خصوص مبحث شرطی سازی ها و هم چنین نظریه های انگیزش و هیجان بوده است.
اگر بخواهیم بودجه بندی مشخصی بر اساس سوالات طرح شده در سال های اخیر ارائه بدهیم، می توانیم از جدول ذیل استفاده کنیم:
مبحث / سال | 1393 | 1394 | 1395 | 1396 | 1397 | 1398 |
---|---|---|---|---|---|---|
ماهیت روانشناسی | 2 | |||||
مبانی زیستی روانشناسی | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
شرطی شدن و یادگیری | 3 | 4 | 4 | 2 | 1 | |
رشد روانی | 3 | 3 | 2 | 1 | 1 | 1 |
احساس و ادراک | 1 | 2 | 3 | 1 | ||
هشیاری | 1 | 1 | ||||
حافظه | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 2 |
زبان و اندیشه | 2 | |||||
انگیزش و هیجان | 2 | 3 | 2 | 1 | 1 | |
هوش و شخصیت | 2 | 4 | 1 | 1 | 3 | |
تعارض و فشار روانی | 2 | 1 | 1 | 2 | ||
روش های درمان | 2 | 1 | 1 | |||
روانشناسی اجتماعی | 1 | 1 | 4 | 1 | 2 |
طبق جدول بالا انتظار می رود در سال های بعد هم بودجه بندی سوالات به این شکل باشد:
عناوین | تعداد سوالات |
---|---|
روان شناسی اجتماعی | 2 |
نظریه های هوش | 2 |
نظریه های درمانی | 1 |
حافظه و یادگیری | 3 |
مبانی زیستی سیستم عصبی | 1 |
انگیزش و هیجان | 2 |
نظریه های شخصیت | 1 |
نظریه های رشد | 3 |
در پایان ذکر کنیم که مجموعه روان شناسی عمومی روان آموز (کتاب و فلش کارت) طی زحمات یک و نیم ساله آقای ابوالفضل فتحی پور (رتبه 44 کنکور کارشناسی ارشد روان شناسی) تهیه و تنظیم گردیده است.
منابع دانشگاهی درس
زمینه روان شناسی اتکینسون و هیلگارد به عنوان مرجع دانشگاهی درس روان شناسی عمومی شناخته می شود. هم چنین در سال های اخیر از کتاب روان شناسی عمومی گنجی هم به عنوان یکی از منابع این درس یاد شده که تمام سعی ما بر این بوده تا مطالب مهم و کنکوری این دو کتاب، در کتاب روانشناسی عمومی روان آموز پوشش داده شود و داوطلبان با خواندن این کتاب و بر طبق روش ذکر شده در بالا، بتوانند درصد بالایی در درس روان شناسی عمومی به دست آورند.
کتاب روانشناسی عمومی روان آموز
مجموعه روان شناسی عمومی روان آموز تمام مطالب مهم و کاربردی کتاب زمینه روان شناسی اتکینسون و هیلگارد (مرجع اصلی درس روان شناسی عمومی برای کنکور کارشناسی ارشد) را پوشش می دهد و سعی بر این شده تا مطالب کنکوری مهم کتاب روان شناسی عمومی گنجی را در بر بگیرد و داوطلبان عزیز را از خواندن منابع کنکوری مشابه بی نیاز کند. این مجموعه در 17 فصل تنظیم و طبقه بندی شده است.
نکته متمایز کننده اثر پیش رو این است که هر فصل به چند بخش مجزا تقسیم شده است و هر بخش شامل درس نامه و نکات مهم کنکوری است و در پایان هر بخش اصطلاحات مهم کنکوری که بارها در درس متون روان شناسی به زبان انگلیسی در کنکور ارشد مطرح شده ، آورده شده است تا توانمندی داوطلب را در درس زبان نیز افزایش دهد.
در پایان هر فصل نیز سوالات کنکور ارشد سال های 1386 تا 1396 گردآوری شده تا داوطلب با امادگی هر چه بیشتر به تمرین و مرور مطالب آموخته شده در طول فصل بپردازد. هم چنین در پایان کتاب، سوالات کنکور کارشناسی ارشد سال های 1397 و 1398 به طور کامل آورده شده تا داوطلب توانایی خود را در پاسخگویی به مجموعه سوالات بیازماید.
این مجموعه علاوه بر افرادی که قصد شرکت در کنکور کارشناسی ارشد گرایش عمومی را دارند – و این درس با ضریب 2 برای آن ها درس بسیار مهمی است – برای داوطلبانی که قصد شرکت در گرایش بالینی را دارند نیز مناسب است، چرا که می توانید با مطالعه یک خلاصه کتاب به سوالات درس روان شناسی عمومی نیز پاسخ داده و شانس خود را برای کسب رتبه بهتر در گرایش عمومی محفوظ نگه دارید.
فلش کارت های برنامه نارنگی
به همراه این کتاب، مجموعه کامل فلش کارت در برنامه نارنگی شامل بیش از 1800 پرسش و پاسخ ارائه شده است و پیشنهاد می شود تا داوطلبان برای افزایش مرور و بالا بردن میزان درصد خود در کنکور، هر دو (هم کتاب و هم فلش کارت) را با هم پیش ببرند.
در واقع هر فصل کتاب روانشناسی عمومی در مجموع شامل 100 تا 150 نکته مهم و کلیدی است که با تسلط بر آن ها، خاطر شما از کسب درصد بالا در این درس جمع می شود، اما یادگیری مباحث یک موضوع است و به خاطر آوردن آن ها در روز کنکور موضوعی دیگر.
در برنامه نارنگی تمام این نکات به صورت سوال و جواب آماده شده اند. نحوه استفاده از برنامه به این شکل است که هر بار که به برنامه سر می زنید، تعدادی سوال جدید از مباحثی که تازه خوانده اید و نیز بر اساس منحنی های فراموشی لایتنر، سوالاتی را قبلا پاسخ داده اید را مجددا از شما می پرسد، به کمک برنامه نارنگی می توانید مطمئن شوید که هر موضوعی را که امروز مطالعه کرده اید تا روز کنکور در خاطرتان خواهد ماند. برای استفاده از این فلش کارت ها، ابتدا برنامه نارنگی را دانلود کرده و از درون برنامه مجموعه فلش کارت های مجموعه روان شناسی عمومی را تهیه فرمایید.
شیوه مطالعه درس روان شناسی عمومی
اما برای اینکه داوطلب شروع به مطالعه این درس کند، ذکر چند نکته خالی از لطف نیست:
- ابتدا داوطلبان عزیز (چه کسانی که در مقطع کارشناسی دانشجوی روانشناسی بوده اند و چه کسانی که دانشجوی سایر رشته ها بوده اند) همگی بایستی از فصل اول کتاب شروع به مطالعه کنند؛ چرا که فصل اول (ماهیت روان شناسی) مطالب پایه ای روان شناسی را مطرح می کند و در خصوص مفهوم روان شناسی، تاریخچه و اتفاقات مهم و نیز روش های تحقیق در روان شناسی بحث و تبادل نظر می کند.
- داوطلبان بایستی تعدادی از موضوعات روان شناس عمومی را به صورت ترکیبی و توامان مطالعه کنند؛ چرا که حفظ پیوستگی موضوعات یکی از مهم ترین نکات در مطالعه این درس می باشد و می تواند منجر به کسب درصد بالا برای داوطلب در این درس باشد. به عنوان مثال فصول 10 (انگیزش) و 11 (هیجان) و هم چنین فصول 5 (احساس) و 6 (ادراک) بایستی با همدیگر مطالعه شوند به عبارت دیگر هر کدام پیش نیاز دیگری است و در فهم مطالب تاثیر بسیاری دارد.
- بقیه فصول درس (هوش، شخصیت، نفوذ اجتماعی، حافظه، یادگیری و …) همگی مفاهیمی مستقل از هم هستند؛ به عبارت دیگر، پیش نیاز یا پس نیازی برای مطالعه این سر فصل ها وجود ندارد و داوطلب می تواند به راحتی این موضوعات را جدا از هم مطالعه و بررسی کند.
- دقت کنید که در پایان هر بخش از فصول 17 گانه، اصطلاحات مهم درسی آورده شده است که توصیه می کنیم، حتما پس از مطالعه محتوای درسی هر بخش، اصطلاحات انگلیسی را نیز ببینید تا هم به تفهیم مطالب آموخته شده کمک شود و هم پایه یادگیری مفاهیم انگلیسی روان شناسی شما تقویت شود.
- نکته آخر اینکه، در پایان هر فصل، سوالات کنکور کارشناسی ارشد طی سال های 1386 تا 1396 آمده است. حتما پس از مطالعه کل یک فصل، سوالات کنکوری مربوط به آن فصل را مرور و تمرین کند. این امر به تقویت و تحکیم اطلاعات آموخته شده در داوطلب کمک می کند و موجب می شود تا علاوه بر آشنایی با سوالات کنکوری، مطالب مطالعه شده با خواندن و بررسی سوالات یادآوری و دوره شوند. هم چنین در چاپ دوم مجموعه روان شناسی عمومی روان آموز، سوالات کنکورهای سال های 1397 و 1398 به صورت مجموعه سوالات آمده تا داوطلب پس از اتمام مطالعه کل کتاب، خود را در یک شبیه سازی کنکوری قرار دهد و میزان توانایی خود را در پاسخگویی به سوالات جمع بندی بیازماید.
- قسمت شیرین یادگیری روانشناسی عمومی مرور فلش کارت های برنامه نارنگی است. اکیدا توصیه می کنیم تا برای مرور و تمرین مطالب مهم و کلیدی پس از هرنوبت مطالعه، پرسش ها و پاسخ های مطرح شده در فلش کارت ها را روزانه و طبق نظم برنامه نارنگی مرور کنید، این کار نهایتا روزی ده دقیقه وقت می برد اما در عوض مطمئن می شوید، تا روز آزمون مباحث را فراموش نخواهید کرد. فقط نکته ای که هست، اگرچه در ابتدای کار ذوق شروع دارید، اما تعداد فلش کارت های جدید را بیشتر از روزی بیست تا تنظیم نکنید. نکته مهم تر از این که چند فلش کارت در هر نوبت بخوانید این است که هر روز به فلش کارت ها سر بزنید، آهسته و پیوسته! بالا بردن زیاد تعداد فلش های جدید، چون مرورها هم اضافه می شوند، ممکن است کارآمدی مرور شما را کاهش بدهد.
