• صفحه اصلی
  • فروشگاه
    • فروشگاه
    • قوانین فروشگاه
  • مشاوره
    • مشاورین روان آموز
    • طرح های مشاوره
    • رزرو طرح ها و نوبت مشاوره
  • کنکورها
    • کنکور ارشد
      • ارشد وزارت علوم
        • روانشناسی بالینی
          • منابع
          • نکات مشاوره ای
          • پاسخ تشریحی
          • ضرایب و گرایش ها
          • ظرفیت پذیرش
          • مصاحبه با رتبه های برتر
          • کارنامه رتبه های برتر
          • مشاوره با رتبه برتر
          • واحدهای درسی دانشگاه
          • تخمین تراز
          • رغبت سـنج شــغلی گـرایش های روانشناسی
        • روانشناسی عمومی
          • منابع
          • مشاوره با رتبه برتر
        • روانشناسی تربیتی
          • منابع
          • مشاوره با رتبه های برتر
        • روانشناسی کودکان استنثنایی
          • مشاوره با رتبه های برتر
        • روانشناسی مشاوره
          • مشاوره با رتبه های برتر
        • روان سنجی
          • مشاوره با رتبه های برتر
        • علوم شناختی
          • منابع
          • کارنامه رتبه های برتر
          • مشاوره با رتبه برتر
        • نکات کنکوری
        • متون تخصصی
        • رغبت سـنج شــغلی گـرایش های روانشناسی
      • ارشد وزارت بهداشت
        • ظرفیت پذیرش
        • منابع
        • دروس و ضرایب
        • مشاوره با رتبه های برتر
        • کارنامه رتبه های برتر
        • مصاحبه با رتبه های برتر
        • رغبت سـنج شــغلی گـرایش های روانشناسی
    • کنکور دکتری
      • دکتری وزارت علوم
        • منابع
        • مواد امتحانی و گرایش ها
        • نکات مشاوره ای
        • تحلیل آزمون دکتری
        • پاسخ تشریحی سوالات
        • تخمین تراز
        • مصاحبه با رتبه های برتر
        • کارنامه رتبه های برتر
        • ظرفیت پذیرش
        • جدول امتیازدهی مصاحبه
        • رغبت سـنج شــغلی گـرایش های روانشناسی
      • دکتری وزارت بهداشت
        • منابع
        • رشته ها
        • دانشگاه ها
        • مدرک زبان
        • مصاحبه با رتبه های برتر
        • کارنامه رتبه های برتر
        • رغبت سـنج شــغلی گـرایش های روانشناسی
    • کنکور ۱۴۰۰
      • مشاوره با رتبه های برتر
  • رتبه های برتر
    • مصاحبه ها
    • کارنامه ها
    • روان آموزی ها
  • آموزش
    • دانلود رایگان
      • جزوات
        • روش تحقیق دکتر فراهانی
      • دفترچه سوالات
        • کارشناسی ارشد
          • وزارت علوم
          • وزارت بهداشت
          • آزاد
        • دکتری
          • سراسری
          • وزارت بهداشت
          • آزاد
      • کتاب , PDF
      • تحلیل سوالات کنکور
    • تخمین تراز و رتبه
      • محاسبه نمره کل کنکور ارشد روانشناسی
    • در مسیر (مشاوره)
    • دفترچه های کنکور
    • زبان تخصصی
      • فنون متن و متن خوانی: مواجهه با لغات نا آشنا
    • درسنامه آموزشی
    • نکته و تست
  • پرسش و پاسخ
    • کارشناسی ارشد
      • سوالات درسی
      • سایر سوالات
    • دکتری
      • سوالات درسی
      • سایر سوالات
    • سالن گقتگو
  • اخبار
  • درباره ما
    • معرفی مدیریت
    • معرفی همکاران
    • قوانین سایت
    • نشر دیجیتال
    • نمایندگی ها
      • لیست نمایندگی ها
      • اخذ نمایندگی
    • همکاری در تولید محتوا
    • تماس با ما
      • ارتباط با ما
      • ارسال تیکت

علم النفس

Rate this post

چرا یک روانشناس باید به این درس مسلط باشد؟ خواندن این درس چرا جذاب است؟

آیا تا به امروز فارغ از هیاهوی زمانه ، گوشه ای نشسته اید و در مورد اینکه روان چیست؟ انسان چیست؟ از کجا آمده است؟ کارکردش چیست؟ به کجا خواهد رفت؟ از چه چیزی تشکیل شده و چگونه کار می کند؟ فکر کرده اید؟

سخنم را با سوال آغاز کردم تا نشانگر ماهیت فلسفه باشد. فلسفه در آنجا آغاز می شود که سوالات آغاز می شوند و در آنجا به پایان می رسد که سوالات به پایان برسند. حیات فلسفی یعنی حیات پرسشگری. فلسفه از دو کلمه فیلو و سوفیا تشکیل شده است؛ به معنای دوست داشتنِ دانایی. بنابراین یک فیلسوف، پرسشگری است که به دانش عشق می ورزد.

در چندین هزار سال قبل که چیزی به عنوان علوم تخصصی وجود نداشت و همچنین هر علمی روشی منحصر به فرد و تخصصی برای بررسی فرضیه های خود نداشت، همه علوم تحت عنوان فلسفه و از طریق روش عقلی مورد بررسی قرار می گرفتند. جالب است که شناخت انسان و ویژگی های روانی او از ابتدا مورد توجه فیلسوفان اولیه بوده است. تا قرن 19 میلادی، بررسی ویژگی های روانی انسان صرفا از طریق روش تعقّلی دنبال می شد. از قرن 19 به بعد، روش اصلی بررسی انسان، روش علمی بوده است، اما هنوز هم روش عقلی-فلسفی جایگاه خود را حفظ کرده است.

علم النفس به معنای شناخت نفس یا شناخت روان انسان است. جالب است بدانید که اولین کتاب تالیفی روانشناسی در ایران، کتاب علم النفس دکتر علی اکبر سیاسی بوده است.

یک روانشناس باید مطالعاتی در زمینه های مختلف داشته باشد، زیرا اصولا روانشناسی علمی است دارای وجوه فراوان. روانشناسی از یک سمت علم فیزیولوژیک و از سمتی دیگر علم آمار، از یک سمت علم آسیب شناسی روانی و از سمتی دیگر علم همدلی و خلوص و ارتباط است. بنابراین ما به عنوان روان شناس ناگزیر هستیم که مطالعاتی را در زمینه فلسفه روان داشته باشیم.

فلسفه به بنیادی ترین و اساسی ترین مباحث هر علم می پردازد. بنابراین هنگامی که در روانشناسی به دنبال پاسخ به پرسش های اساسی هستیم، به ناچار باید از فلسفه کمک بگیریم. مثلا انسان آزاد است یا مجبور؟ اَفعال انسان مبتنی بر کنش های روحانی است یا جسمانی؟ تفکر انسان مبتنی بر واقعیت است یا غیرواقعی و ناصحیح است؟ اخلاق به چه معناست؟ آیا باید پیرو جمع بود یا پیرو خویش؟

پاسخ این سوالات اساسی را فقط می توان در فلسفه پیدا کرد. در آن جا که فلسفه و روان شناسی با هم تلفیق می شوند و علم النفس را پدید می آورند.

تمام بزرگان روانشناسی در ابتدا نظام فلسفه روانشناسی خویش را پایه گذاری کرده اند و سپس به سراغ نظریه پردازی رفته اند. به عنوان مثال یکی از مباحث مهم در هر نظریه ای، مجبور یا مختار دانستن انسان است. نظریاتی که انسان را دارای اختیار می دانند، نظریه شخصیت، آسیب شناسی و درمان کاملا متفاوتی با نظریاتی دارند که انسان را مجبور می دانند. فروید انسان را تابع غرائز می داند اما گلاسر انسان را دارای اختیار و انتخاب می داند. این تفاوت نظریه پردازی در انسان شناسیِ فلسفیِ این دو شخص اگرچه به ظاهر اندک است اما دستگاه هایِ نظری کاملا متفاوتی را ایجاد کرده است. تفاوت های فلسفی موجود بین نظریات روانشناسی به قدری گسترده است که در این متن نمی گنجد و تشریح آن ها نیازمند نگارش چندین مقاله و کتاب است.

یک روانشناس برای کسب شناخت عمیق نسبت به نظریه های روانشناسی باید در ابتدا بتواند درک کاملی از دستگاه انسان شناسی فلسفی آن ها داشته باشد. اگر بتوانید به این درک فلسفی برسید، با نوع نگاه و دیدگاه آن نظریه پرداز نسبت به انسان آشنا شده اید. در واقع توانسته اید عینکی که آن نظریه پرداز بر روی چشم داشته و از طریق آن به انسان می نگریسته است را بر روی چشمان خود بگذارید و همچون او به پدیده های انسانی نظاره کنید.

بنابراین بیشترین فایده ای که از مطالعه علم النفس نصیبتان می شود، کسب دیدگاهی عمیق به نظریات روانشناسی و انسان است.

اما دیگر محصولِ مطالعه علم النفس، کسب دیدگاه پرسشگرانه نسبت به انسان است. هر پرسشی مقدمه آگاهی است و علم النفس، علم پرسش و پاسخ است. به تحقیق، اولین ویژگی یک روانشناس به عنوان پژوهشگر، درمانگر، نظریه پرداز و… مهارت او در پرسشگری است. یک روان پژوه نمی تواند پژوهش خوبی را به سرانجام برساند اگر در ابتدا سوال های پژوهشی مناسبی در ذهنش ایجاد نشده باشد. یک درمانگر نمی تواند به تشخیص درست از مشکلات مراجعش برسد اگر نتواند در مصاحبه تشخیصی به درستی و به هنگام به پرسشگری بپردازد. در واقع می توان گفت حیات علمی یک روانشناس به پرسشگری بستگی دارد و بهترین علمی که می تواند مهارت پرسشگری را در او ایجاد کند، فلسفه است.

هنگامی که شما یک کتاب فلسفی را می گشایید و مشغول مطالعه می شوید، فقط درون داد های مغزتان را افزایش نداده اید، بلکه وارد دنیایی از مفاهیم عمیق شده اید که موجب حیرت شما می شوند و شما را به تفکر وادار می کنند و ماحصل این تفکر چیزی نیست جز ایجاد مفاهیم جدید و شناخت های تازه نسبت به انسان و جهان هستی؛ به عبارت دیگر فلسفه نوعی زایندگی فکری را در شما به ارمغان می آورد. بنابراین مطالعه فلسفه، هم شامل درون داد و هم برون داد ذهنی است.

علم النفس علم خودآگاهی است. یکی دیگر از پیش نیاز های روانشناس شدن، کسب آگاهی از خویشتن است. در اتاق درمان و هنگام برقراری رابطه درمانی با مراجع، عدم شناخت و آگاهی از حالات روانی خویش می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیری را به درمانگر و درمانجو وارد نماید. همچنین خودآگاهی مقدمه شناخت دیگری است. آیا روانشناسی که نسبت به نزدیک ترین فرد به خودش یعنی خویشتنِ خویش، آگاهی ندارد می تواند بیگانه ای را درک نماید؟

کارکردهای علم النفس برای یک روانشناس مساوی است با تعریف شما از روانشناس. یک روان شناس در تمامی شئونات حرفه خود، نیازمند شناخت عقلی است.

علم النفس، علم مطالعه جزئیات نیست. نمی خواهیم مناطق اصلی نظریه ذهن در مغز را بیابیم و یا نشانگان سندروم ایکس شکننده را بشناسیم. بلکه در فلسفه از جزئیات فاصله می گیریم، گویی از زمین فاصله گرفته ایم و وارد کهکشان های دوردست شده ایم و با دیدی گسترده و عمیق به بررسی انسان می پردازیم. در علم النفس سوال اصلی این است که انسان چیست؟ انسان جسم است یا ذهن یا روح یا نفس و یا…؟ این سوال، زیربنای تمامی شناخت های بعدی ما نسبت به انسان است. به نظر شما پژوهشگری که بنیادی ترین مسئله مربوط به زمینه علمی خویش را نمی داند، می تواند نسبت به سایر مسائل، دیدگاهی عمیق و جامع داشته باشد؟ آیا درمانگری که به شناخت صحیح از خود نرسیده است می تواند یاری رسان دیگری برای کسب خودآگاهی باشد؟

علم النفس در بین سایر دروس کارشناسی و کارشناسی ارشد، چه جایگاهی دارد؟

تعداد واحد های درس علم النفس در دوره لیسانس و فوق لیسانس و دکتری از دانشگاهی به دانشگاه دیگر متفاوت است؛ اما به صورت میانگین هر دانشجوی لیسانسه، 6 واحد درسی مربوط به علم النفس را گذرانده است. در دوره فوق لیسانس و دکتری نیز یک یا دو واحد علم النفس را خواهید گذارند.

کتاب های مرجع علم النفس

کتاب های مرجع برای علم النفس به تعداد کتاب های فلسفی مربوط به انسان است. از کتاب های فلسفه غرب کانت گرفته تا کتاب های فلسفه اسلامی بدایه الحکمه و نهایه الحکمه علامه طباطبایی. اما عمده کتاب هایی که در دانشگاه های ایران به عنوان منبع اصلی این درس معرفی و تدریس می شوند و همچنین در کنکور ارشد از آن ها سوال طراحی می شود عبارتند از:

روانشناسی شخصیت از دیدگاه اسلامی. تالیف علی اصغر احمدی.

علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی و تطبیق آن با روانشناسی جدید. تالیف شکوه السادات بنی جمالی و حسن احدی.

علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی (روانشناسی اسلامی). تالیف محمدباقر کجباف.

علم النفس – روان شناسی از دیدگاه دانشمندان مسلمان. تالیف محمد عثمان نجاتی(ترجمه سعید بهشتی).

علم النفس در آزمون کارشناسی ارشد

کنکور ارشد

تعداد سوالات علم النفس در سال های گذشته بین 15 و 20 سوال متغیر بوده است. ضریب این درس برای گرایش های عمومی و بالینی همانند دروس فیزیولوژی و انگیزش و هیجان و آمار و روش تحقیق، یک می باشد. مهم ترین مولفه موفقیت شما در کنکور ارشد روانشناسی، کسب تراز بالا می باشد. اکثر داوطلبین به دلیل مشکل بودن این درس، زمان کمتری برای مطالعه آن اختصاص می دهند. در این زمینه دو نکته حائز اهمیت است. یک اینکه پایین بودن میانگین این درس در کنکور ارشد موجب می شود که درصد بالای شما، تراز بالاتر و در نتیجه رتبه بهتری را برای شما به ارمغان بیاورد. دوم اینکه اگرچه در ظاهر خواندن و حفظ مطالب علم النفس سخت به نظر می رسد، اما حجم مطالب آن کم تر از دروسی مثل آسیب شناسی است و اگر کتابی در اختیار داشته باشید که با زبان ساده مطالب را توضیح داده باشد، مشکلی برای فهم آن نخواهید داشت. این درس، ارزش سرمایه گذاری زمانی را دارد.

مبحث / سال 1393 1394 1395 1396 1397 1398 جمع
نفس در قرآن و حدیث 2 1 1 1 1 6
عقل در قرآن و حدیث 3 2 1 1 1 8
روح در قرآن و حدیث 1 1 2
فطرت و غریزه 1 2 1 3 2 9
قلب در قرآن و حدیث 1 1 1 1 4
اراده و اختیار 1 1
محدودیت های انسان 2 1 3
سلامت روانی در اسلام 1 1
کلیات فلسفه 1 1 2
نظریات کندی 1 1 2
نظریات فارابی 1 3 2 2 1 3 12
نظریات ابن سینا 3 2 3 4 5 3 20
نظریات غزالی 1 2 2 2 7
نظریات سهروردی 3 2 1 6
نظریات ملاصدرا 2 1 3 2 8
نظریات خواجه نصیرالدین طوسی 1 1
نظریات ابن عربی 2 1 3
نظریات مولوی 1 1
هوش و عقل 1 1 2
شخصیت 1 2 1 1 1 1 7

به طور کلی مباحث مربوط به انسان از دیدگاه فلسفه سوال خیز تر از مباحث مربوط به انسان از دیدگاه قرآن و حدیث هستند. مهم ترین مبحث در سال های گذشته، علم النفس ابن سینا است. بنابراین باید خط به خط نظریات او را درک و حفظ نمائید. در مرتبه دوم نظریات فارابی قرار دارد. بهتر است که نظریات فارابی و ابن سینا را با هم مطالعه کنید زیرا درک مطالب هرکدام به درک مطالب دیگری کمک می کند. مباحث مربوط به عقل در قرآن و فطرت و غریزه نیز اهمیت بالایی دارند. فصل های نفس و قلب در قرآن، نظریات غزالی و سهروردی و ملاصدرا و شخصیت دارای اهمیت متوسطی هستند. در پنج سال گذشته از نظریات مولوی و خواجه نصیر، اراده و اختیار و سلامت روانی در اسلام تنها یک سوال مطرح شده است. البته این فصول پر حجم و عمیق نیستند و در درک آن ها به مشکلی بر نخواهید خورد. پیشنهاد من این است که حتی کم اهمیت ترین فصول را به خوبی مطالعه بفرمایید زیرا با یک مطالعه معمولی نیز می توانید تست های آن ها را پاسخ دهید.

معرفی کتاب روان آموز

پیش از نگارش کتاب علم النفس روان آموز، با چندین دانشجوی کارشناسی روانشناسی و همچنین چندین دانشجو که تصمیم تغییر رشته به روانشناسی داشتند گفت و گو کردم تا نظر آن ها را در مورد این درس و مشکلات مطالعه آن بدانم. بدون استثنا همه آن ها نسبت به نامفهوم و نامانوس بودن شیوه نگارش کتاب ها و جزوات علم النفس اعتراض داشتند. به دلیل گسترده و مفهومی بودن مطالب علم النفس، جمع آوری تمام مطالب مورد نیاز، آن هم به زبان ساده کار بسیار دشواری است. بنابراین ابتدا تمامی مطالب کتاب های مرجع مهم را گردآوری نمودم و سپس آن ها را به نثری ساده و قابل فهم تبدیل کردم. شما با مطالعه این کتاب علاوه بر اینکه به مطالبِ حفظی علم النفس مسلط خواهید شد، مفهوم تمامی آن ها را به خوبی درک خواهید کرد. بررسی و مقایسه متن این کتاب با سوالات کنکور یازده سال گذشته نشان می دهد که این کتاب تمامی سوالات سال های اخیر را پوشش داده است.

علم النفس روان آموز

محمدعلی خالق پور

محمدعلی خالق پور

مولف کتاب علم النفس و کودکان استثنایی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بقیه نوشته ها
اشتراک
ورود
به من خبر بده
پاسخ به آدرس شما ایمیل می شود.
پاسخ به آدرس شما ایمیل می شود.
0 نظرات
Inline Feedbacks
مشاهده همه نظرات
پشتیبانی 24 ساعته
با ما تماس بگیرید
7 روز ضمانت بازگشت کالا
ضمانت بازگشت کالا تا 7 روز
ضمانت کیفیت بالا
خرید بهترین کالای موجود
پرداخت امن از درگاه بانکی
امنیت در خریدهای آنلاین
کارشناسان ما میزبان صدای گرمای هستند
02191077080

از سال ۹۳ که روان آموز کار خود را به همت جمعی از رتبه های برتر آزمون ارشد و دکترای روانشناسی آغاز کرد، سعی کرده ایم هر سال با شناسایی نیازهای داوطلبان و سلیقه طراحان کنکور، بهترین شیوه را برای کسب بالاترین درصد ممکن در هر درس ارایه دهیم. محصول این تلاش ها، ده ها عنوان کتاب است که به تدریج طی این سال ها نگاشته شده و هرکدام هر سال بیش از هشتاد درصد سوالات کنکور را مستقیما پوشش داده‌اند و مفتخریم که این کتاب ها، در کنار برنامه نارنگی و کلاس های مجازی و طرح های مشاوره، سبب شده اند که هر سال بخش بزرگی از رتبه های زیر ۱۰۰ آزمون کارشناسی ارشد و دکترای روانشناسی از همراهان روان آموز باشند و به خود می‌بالیم که بسیاری از رتبه های برتر کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی، به جمع همکاران روان آموز اضافه می شوند.

منابع ارشد روانشناسی

wpDiscuz
طرح تخفیف چلسی روان آموز
طرح تخفیف چلسی روان آموز