برای خیلی از دانشجویان و یا فارغ‌التحصیلان روان‌شناسی این مسئله جای سوال داره که تفاوت‌های بالینی و عمومی چیه؟ بازار کار در روانشناسی عمومی به چه صورته؟ شرایط کاری برای روان‌شناس بالینی و عمومی چه فرق‌هایی داره؟ در این پست قصد داریم به این مسئله شایع میان دانشجویان روان‌شناسی پاسخ بدیم و تفاوت‌های بالینی و عمومی رو از زبان یک رتبه برتر با شما در میون بذاریم.

تفاوت‌های بالینی و عمومی از زبان یک رتبه برتر

در ابتدا صحبت‌های خانم رزا شفیعی رو در رابطه با مهم‌ترین تفاوت‌های بالینی و عمومی می‌خونیم، ایشون رتبه شش کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی رو کسب کردن، در مقطع کارشناسی ارشد در رشته روان‌شناسی عمومی فارغ التحصیل دانشگاه تهران هستن و دوره کارشناسی رو هم در رشته روان‌شناسی بالینی در دانشگاه تهران پشت سر گذاشتن.

مهم‌ترین تفاوت‌های بالینی و عمومی

• در رابطه با تفاوت‌های بالینی و عمومی میشه بیان کرد که روان‌شناسی بالینی شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به درک، پیش‌بینی و درمان نابهنجاری، ناتوانی و آشفتگی‌های شناختی، هیجانی، زیست‌شناختی، روان‌شناختی، اجتماعی و رفتاری کمک می‌کند (رزنیک، ۱۹۹۱). در حالیکه در روان‌شناسی عمومی جنبه نظری علم روان‌شناسی و مفاهیم بنیادی روان‌شناسی مثل یادگیری، حافظه، انگیزش و هیجان و احساس و ادراک مورد بررسی، مطالعه و پژوهش قرار می گیرن.
•  یکی دیگه از تفاوت‌های بالینی و عمومی در کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، حوزه درمان مد نظر است که این مسئله هم از تفاوت‌های بالینی و عمومی است. یعنی دوستانی که در حال تحصیل مقطع ارشد روان‌شناسی بالینی هستن، علاوه بر آمار و روش تحقیق که لازمه هر رشته‌ایست، دروس مرتبط با ریشه‌یابی علل و درمان بیماری‌ها را می گذرونن؛ آسیب پیشرفته، ارزیابی و تشخیص و مداخله و درمان بیماری‌ها.
• لازم به ذکره که بدونین در هردانشگاه با توجه به حوزه کاری اساتید، درمان خاصی به دانشجویان ارائه میشه. در کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، تمامی شاخه‌ها و نظریه‌ها به صورت بنیادی مورد بررسی قرار می‌گیرن. روان‌شناسی عمومی پیشرفته، رشد پیشرفته، آسیب پیشرفته، فیزیولوژی پیشرفته و آمار و روش تحقیق پیشرفته از جمله درس هایی است که در کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی به آن پرداخته می‌شه. یعنی گلچین بنیادی از مباحث و دروس دوره کارشناسی!
• یکی دیگه از تفاوت‌های بالینی و عمومی اینه که کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی به عنوان روان‌شناس بالینی به کار روان درمانی در بیمارستان‌‌های روانی، کلینیک‌‌های روان‌شناسی، مراکز مشاوره و راهنمایی، سازمان بهزیستی و ادارات مربوطه به صورت فردی یا گروهی می پردازه. هدف کارشناس ارشد عمومی تعلیم پژوهشگر بوده اما در حال حاضر کارشناس ارشد روان شناسی عمومی هم می‌تونه به کار درمان مشکلات خانوادگی، بین فردی، فردی، تحصیلی، شغلی، زناشویی و پژوهش‌‌‌های روان‌شناختی، خدمات روان‌شناسی در مراکز بهزیستی و بهداشت روانی بپردازه.

• گرچه می توان گفت بازار کار این دو شاخه از روان‌شناسی هم‌پوشانی زیادی با یکدیگر دارن، اما پذیرش سازمان‌ها و دانشگاه‌ها برای کار، برای رشته روان‌شناسی عمومی نسبت به روان‌شناسی بالینی بیشتره. کلینیک‌های ترک اعتیاد، روان درمانی‌های فردی، زوجی و کودک، درمان‌های نوین نوروفیدبک و… از گستره کارهایی است که روان‌شناسان می‌تونن در آن فعالیت کنن.
• هم روان‌شناس بالینی و هم عمومی لازمه قبل از کار مشاوره از سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران مجوز بگیرن. آن دسته از دوستانی که کارشناسی نامرتبط دارند، برای مجوز از نظام لازمه که دو مقطع مرتبط خونده باشن و امتحانی مبنی بر داشتن دانش لازم در این رشته را هم بگذرونن.

بالاخره عمومی بخونم یا نه؟

حالا که تفاوت‌های بالینی و عمومی رو از زبان یک فرد آگاه و مطلع شنیدیم، اطلاعات قابل اطمینان و موثقی رو در دست داریم که می‌تونیم با استفاده از اون‌ها بهتر تصمیم بگیریم. به طور خلاصه میشه بیان کرد که طبق گفته‌های ایشون، روان‌شناسی عمومی شاخه‌ای است که به بررسی نظریه‌ها به شکل بنیادی می‌پردازه و هدف اون تعلیم پژوهشگره اما عملا این افراد هم می‌تونن مجوز تاسیس مطب بگیرن و یا اینکه در کلینیک‌های دیگه کار درمان انجام بدن.

اینکه شما در حالی که به روان‌شناسی بالینی علاقه دارین، روان‌شناسی عمومی رو انتخاب کنین و تفاوت‌های بالینی و عمومی رو نادیده بگیرین می‌تونه چند دلیل داشته باشه. دلیل اول اینه که مشخصه قبولی در کارشناسی ارشد روان‌شناسی گرایش عمومی راحت‌تره که اون هم بخاطر اینه که ظرفیت پذیرش بیشتری برای این گرایش در نظر گرفته شده و دروسی که باید مطالعه بشه نسبتا ساده‌تر هست.

اگر برای شما مهم‌ترین تفاوت‌های روان‌شناسی بالینی و عمومی که در بالا ذکر شد اهمیت چندانی نداره و زمان زیادی هم برای مطالعه گرایش بالینی ندارین یا به هر دلیلی فکر می کنین که قبولی گرایش بالینی برای شما دشوارتره، بهتره که روی گرایش عمومی سرمایه گذاری کنین.

اگر شما فردی هستین که به کار بالینی علاقه داره اما به دلایلی که ذکر شد می‌خواد در گرایش عمومی ادامه تحصیل بده، میتونین بعد از قبولی در این گرایش، خودتون با کارهای شخصی و کارگاه و تجارب بالینی این شکاف کار بالینی رو پر کنین و برای کار در دنیای درمان آماده بشین.

اگر می‌خواین تفاوت‌های بالینی و عمومی رو در درس‌هایی که در این گرایش‌ها در دانشگاه ارائه میشه ببینین، ما اون‌هال رو برای شما قرار دادیم که می‌تونین از اینجا مطالعه کنین.

دانشگاه مهم‌تره یا گرایش؟

نکته قابل توجه دیگه در رابطه با تفاوت‌های بالینی و عمومی اینه که برای برخی داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد، دانشگاهی که قراره محل تحصیلشون باشه، اهمیت بیشتری از گرایش تحصیلیشون داره. برای مثال گرایش عمومی دانشگاه تهران رو به گرایش بالینی یک شهرستان ترجیح میدن.

باید بگیم این برای هر فرد یک تصمیم شخصیه که می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه. از نظر ما هم، بودن در یک دانشگاه معتبرتر می‌تونه شما رو با فضایی متفاوت، اساتید جدید و گرایش های کاری متنوع آشنا کنه. وعلاوه بر اون با وجود این مسئله که اغلب اساتید در دو گرایش مشابه و مشترک هستن به شما این امکان داده میشه که از اساتید محترم در جهت علاقه و سمت و سوی کاری آینده خود کمک بگیرین و بهره ببرین.

همچنین برای شرکت در کنکور دکتری ضریبی که به معدل شما داده خواهد شد بر حسب دانشگاه برتر بیشتر خواهد بود. با این حال همه این‌ها به این برمی گرده که شما تفاوت‌های بالینی و عمومی رو پذیرفته باشین و به مطالبی که در دانشگاه آینده شما بهتون تدریس میشه اکتفا نکنین.

می‌خوام برای هر دو گرایش همزمان درس بخونم!

در انتهای صحبتمون، یک سوال شایع دیگه که باید در ارتباط با تفاوت‌های بالینی و عمومی بهش اشاره کنیم اینه خیلی از داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد روان‌شناسی قصد دارن که هر دو درس روانشناسی عمومی و بالینی رو مطالعه کنن و در کنکور سوالات مربوط به هر دو درس رو پاسخ بدن. در پاسخ به این چالش میشه گفت که بله این هم تصمیم خوبیه اما شرط مهمی داره و اون هم میزان زمانیه که شما برای مطالعه در اختیار دارین.

اگر داوطلب روان‌شناسی بالینی باشین و بخواین که درس عمومی رو به دروس مورد مطالعتون اضافه کنین، نمی‌تونین از زمانی که برای باقی دروس و البته برای درس بالینی گذاشتین کم کنین. این شیوه از برنامه ریزی اشتباهه و به میزان تسلط و در نهایت درصدهای شما در کنکور آسیب میزنه. فقط در صورتی امکان مطالعه برای هر دو گرایش به طور همزمان وجود داره که با درس عمومی هم مثل درسی مجزا برخورد کنین و تایم لازم رو برای اون به صورت مجزا در نظر بگیرین.

درصورتی که زمان کافی رو برای همچین برنامه ریزی‌ای نداشته باشین باید یکی از گرایش‌ها رو هم در مطالعه و هم در جلسه کنکور هنگام پاسخگویی به سوالات در اولویت بذارین. نمی‌تونین هر دو رو سطحی بخونین و به مطالعتون آسیب وارد کنین. گرچه این امکان وجود داره که حتی عمومی رو پاسخ ندین اما رتبه خوبی برای گرایش عمومی بیارین.

این مسئله البته یک قانون قطعی نیست و به سالی که شما در کنکور شرکت می‌کنین بستگی داره که باقی دروس به چه شکل تاثیر بذارن. بنابراین بهترین روش اینه که تمرکز داوطلب بر روی مطالعه برای یک گرایش خاص باشه. اما اگر وقت زیاد و کافی دارین مطالعه برای هر دو گرایش به نتیجه شما آسیبی وارد نمی‌کنه.