چگونگی مطالعه کنکور ارشد روانشناسی

“قبل از هر چیز باید تاکید کنم برای بهره گیری از این متن بهتر است تمام آن را با دقت بخوانید”

از نظر من این بخش مهم ترین قسمت برنامه شما برای قبولی است و حتی از خود مطالعه کنکور هم مهمتر! حتما کسانی رو دیده اید که ساعت های زیاد و با تعداد منابع فراوان و کلاس و غیره مطالعه می کنند اما نتیجه ای نمی گیرند و برعکس کسانی رو دیدید که با درایت درس می خوانند و نتیجه بهتری می گیرند. منظور من از درایت یعنی با فکر و برنامه درس خواندن و این میسر نمیشود مگر اینکه با یک برنامه اصولی و صحیح مطالعه را آغاز کنید. در این بخش به نکاتی که برای شروع مطالعه لازم دارید اشاره خواهم کرد.

–         در قدم اول مطالعه کنکور باید انگیزه و هدف خودتان را برای ادامه تحصیل در ارشد روانشناسی مشخص کنید. از کنار این موضوع مهم به راحتی نگذرید که مهم ترین نکته این بخش همین هدف شماست! چه کسی حاضر خواهد بود یک سال از عمر خودش را که میتواند به تفریح و سرگرمی یا انجام امور غیردرسی مورد علاقه اش صرف شود وقف خواندن دروسی از کنکور کند که چندان علاقه ای به آنها ندارد! (برای هر کس ی درس هایی هست که فقط برای کنکور حاضره اونها رو بخونه مثل علم النفس برای من!) تنها کسی که هدفی داشته باشد! من بالاترین درصد رو در درس فیزیولوژی داشتم (95 درصد) اما از خواندن این درس متنفر بودم، البته نه به خاطر ماهیت درس به خاطر نوشتار سخت منبع آن!! یادم هست که اوایل مطالعه کتاب را کنار گذاشتم و میخواستم این درس را نخوانم. اما اینها تنها وسایلی هستند برای رسیدن به هدف! بنابراین هدف خودتان را مشخص کنید و آن را روی یک کاغذ بنویسید و در معرض دیدتان قرار دهید. هر موقع که احساس خستگی و فشار کردید کافی است با خودتان هدفتان را مرور کنید.

–  برای مطالعه کنکور حالا که بین خودتان و رشته روانشناسی و کتاب ها دوستی بلندمدتی برقرار کردید وقت آن است که قدم دوم را بردارید. دوستانتان را مشخص کنید! این یک سال دوستان شما کتاب های شما هستند! بنابراین قدم دوم مشخص کردن منابع است. می دانید که متاسفانه رشته ما منابع زیاد و پراکنده ای دارد که نمی توان با اطمینان گفت که چه منابعی برای امسال قطعا مرجع سوالات هستند اما طبق سال های اخیر می توان مهم ترین منابع را مشخص کرد و از خیر چند سوال پراکنده ای که منبع مشخصی ندارند با خیال راحت گذشت. مهم ترین مشکلی که ممکن است با آن در طول مطالعه مواجه شوید اینهاست: دوستی را می بینید که منابع متفاوتی می خواند و اصرار دارد که این منبع امسال است و شما دچار تردید می شوید. منبع بسیار حجیم است و از اینکه فرصت کنید آن را تمام و دوره کنید ناامید می شوید. کسانی را می بینید که ادعا می کنند فقط با خواندن خلاصه کتاب فلان موسسه رتبه عالی آورده اند و فکر می کنید نیازی به خواندن این همه کتاب ندارید و غیره. حتی بین کتب کمک آموزشی هم سردرگم می شوید چه برسد به منبع اصلی! خوب این مشکلات فقط در صورتی حل می شود که شما از ابتدا بدانید که چقدر فرصت دارید، پایه علمی شما چطور است، رشته کارشناسی مرتبط بوده است و هدف شما چه رتبه ای است؟ اگر وقت ندارید، به رتبه عالی نمی اندیشید و هدف شما دانشگاه های برتر نیست خواندن فقط خلاصه کتاب موسسات و جزوه های رتبه های برتر بهترین راه حل است چرا که اگر وقت نداشته باشید و منابع اصلی بخوانید نه تنها سودی نمی کنید بلکه ضرر هم خواهید کرد. شما بهتر است منابع خلاصه و کمتری بخوانید اما مطمئن باشید که آنها را تمام و دوره خواهید کرد. برخی از دوستان هم هستند که پایه عالی دارند و با اساتیدی درس داشته اند که به احتمال زیاد طراح سوال هستند. خوب اینها به جزوه ها و دانش کارشناسی خود اعتماد می کنند و البته اکثر منابع پیشنهادی را هم قبلا خوانده اند. بنابراین راه آنها شاید کمی جدا باشد که با خواندن سریع کتاب های اصلی و خواندن جزوه های اساتیدشان بار خودشان را ببندند. و اما برای فردی که تغییر رشته می دهد راهی جز خواندن منابع اصلی نیست. نظر من این است که برای یک تغییر رشته ای خواندن خلاصه کتاب کافی نیست. حال اگر این فرد وقت نداشته باشد توصیه من این است که قبل از خواندن هر فصل حداقل یک بار فصل کتاب اصلی را بخواند و بعد یک کتاب کمک آموزشی را مطالعه کند. بنابراین، اول شرایط خود را بسنجید و بعد لیستی از منابع را تهیه کنید. اگر قصد دارید کتاب خلاصه یا کمک آموزشی بخوانید از همین الان مشخص کنید که برای هر درس چه کتابی را خواهید خواند تا خودتان را از شر سردرگمی هایی که در مسیر با آن مواجه می شوید رها کنید! پیشنهاد من این است که اگر به فردی که کتاب یا حتی جزوه او را می خوانید اعتماد دارید، دیگر وقت خودتان را صرف نوشتن خلاصه نکنید و فقط همان را بخوانید. ولی اگر مایل به نوشتن خلاصه هستید که این گزینه حذف خواهد شد. روشن است کسی که وقت خلاصه نویسی دارد و روش آن را می داند بهتر است از خلاصه های خودش استفاده کند. برخی مواقع هم برای یک درس فرصت خواندن همه منابع را ندارید. مثلا برای روانشناسی رشد کتاب دکتر منصور را فرصت می کنید بخوانید اما کتاب لورابرک را نه یا برعکس. در این مواقع هم می توان از کتاب و جزوات رتبه های برتر استفاده کرد. در نهایت همین جا تاکید می کنم که اگر فرصت دارید به خواندن جزوه و خلاصه اکتفا نکنید و منابع را مطالعه کنید. این جزوه ها و خلاصه ها فقط برای مرور، جمع بندی، هدر ندادن وقت برای خلاصه نویسی، و تاکید بر نکات اصلی که از نگاه شما باز مانده اند است. خوشبختانه ما در مجموعه روان آموز از رتبه های یک و تک رقمی خلاصه ها و همچنین مجموعه کتاب هایی داریم. اکثر مجموعه کتاب ها این ویژگی را دارند که شامل تمام مباحث به علاوه سوالات کنکوری و بعضا تالیفی هستند که تمام نیاز شما را در آن درس خاص برآورده می کنند.

–         خوب الان لیستی از منابع را دارید، مشخص کرده اید که کدام اولویت برای مطالعه کنکور دارد و خلاصه و جزوه لازم هست یا نه. این لیست را هم بنویسید اما مثل برگه هدف آن را جلوی دیدتان نگذارید که تعداد زیاد منابع ممکن است به شما اضطراب بدهد!! آن را فقط تهیه کنید و نگه دارید!! حالا باید قدم سوم را بردارید. یک برنامه بلندمدت برای خودتان مشخص کنید. تا کی این منابع را خواهید خواند؟ خواندن جزوه ها را کی شروع خواهید کرد؟ کی دوره را شروع خواهید کرد؟ هر درس چقدر دوره لازم دارد؟ این یک برنامه بلندمدت است که می توان گفت از الان نوشته می شود اما قابل اصلاح است و به قول ما روانشناس ها یک فرایند سیال است! شما برنامه خودتان را می نویسید اما چون از اتفاقات بعدی و از اینکه هر درس چقدر وقت خواهد گرفت اطلاعی ندارید می توانید هر ماه آن را اصلاح کنید. بنابراین از الان یک حاشیه امن هم برای خواندن بگذارید. یعنی اگر فکر می کنید دو ماه برای خواندن روانشناسی رشد کافی است دو ماه و نیم برای آن برنامه بگذارید. اگر بعد از دو ماه تمام شد و وقت زیادی داشتید می توانید منبع دوم را شروع کنید یا وقت آن را به درسی اختصاص دهید که ضعیف هستید و کند پیش می رود. لازم نیست همه دروس را در برنامه داشته باشید برای مثال علم النفس درسی نیست که خواندن آن در تابستان کمکی به شما بکند چون حفظی است و باید از مهر شروع کنید. بنابراین تا آنجا که برنامه اجازه می دهد دروس را قرار دهید و بقیه را از مهر شروع کنید. خلاصه اینها همه چیزهایی است که در فرایند مطالعه مشخص می شود و نمی توان از الان آن را پیش بینی کرد و بسیار شخصی است. در اینجا دسترسی به یک مشاور که از روند درسی شما اگاه است و می تواند انتخاب ها و تصمیم های فرایندی شما را هدایت کند بسیار کمک کننده خواهد بود.

–         خوب حالا برنامه بلندمدت را نوشتید! خسته نباشید! فکر کنم بخش اضطراب آور را رد کردید! قدم بعدی نوشتن برنامه کوتاه مدت است. این برنامه به نظر من باید هفتگی باشد و هر جمعه اصلاح شود. قبل از هر چیز مشخص کنید که روزی چند ساعت مطالعه خواهید داشت، ساعات استراحت، کلاس، تفریح و .. را مشخص کنید و یک حاشیه امن هم بگذارید. برای شروع ساعات زیادی را مطالعه نکنید بلکه به فکر یک برنامه پیوسته باشید که با ساعات کم آغاز و به ساعات زیاد در نزدیک کنکور ختم می شود. بعد از چند هفته که روال عادی شروع شد ساعات متوسط را حفظ کنید. قطعا انتظار ندارید که بشنوید چند ساعت باید بخوانید! چون این یک موضوع شخصی است شاید برای کسی دوازده ساعت باشد و برای دیگری شش ساعت یا کمتر! شاید کند خوان باشید یا تندخوان، شاید عادت به ساعات زیاد داشته باشید یا نه. تا الان حتما خودتان را شناخته اید. ولی برای ساعات متوسط که روال عادی شما خواهد بود حداقل شش ساعت را پیشنهاد می کنم. اگر فرصت ندارید و وقت کمی دارید مسلما باید یک برنامه پیوسته داشته باشید و در روزهای تعطیل زمان های از دست رفته را جبران کنید. قطعا زمان بالا نشانه کیفیت کار شما نیست ولی هرچه زمان بیشتر همراه با کیفیت باشد وضعیت بهتری خواهید داشت. به واژه کیفیت دقت کنید! به محض اینکه دیدید کیفیت کارتان پایین است برنامه را اصلاح کنید.. پس زمان مطالعه را مشخص کنید، ساعات استراحت و غیره را طبق برنامه همیشگی تنظیم کنید، و البته از الان سعی کنید عادات بدتان را کنار بگذارید مثل صبح دیر بلندشدن، شب دیر خوابیدن، بی موقع غذا خوردن و غیره. برنامه تفریحتان را مشخص کنید و زمانی در هفته برای انجام امور مورد علاقه بگذارید. اینها نه تنها وقت شما را تلف نمی کنند بلکه در حفظ انگیزه مطالعه شما بسیار موثرند. نکته مهم این است که با خانواده خود صحبت کنید و از آن عزیزان بخواهید این یک سال را با شما همراهی کنند و برنامه های غیرقابل پیش بینی نگذارند و در این مسیر همراه شما باشند. سعی کنید خواسته های خودتان را با آنها در میان بگذارید. حاشیه امن یعنی ساعات جبرانی و خالی در برنامه حتما داشته باشید. این برنامه را در جلوی دیدتان بگذارید و هر روز آن را چک کنید. در مورد تعداد دروس روزانه باز هم بستگی به شما دارد که عادت به تنوع دروس دارید یا می توانید تمام روز یک درس را مطالعه کنید. پیشنهاد من برای کسانی که تنوع درسی دارند روزی سه تا چهار درس است که سه روز در هفته تکرار می شود و سه روز بعد با سه تا چهار درس دیگر جابجا می شود. این سه روز می تواند پشت سر هم یا یک در میان باشد. در نهایت اجرای برنامه را علامت بزنید تا در صورت نخواندن درس خاصی آن را در ساعت جبرانی بخوانید. برنامه شما بسیار شخصی است اما مشاور می تواند در این فرایند شما را یاری کند و مواردی را به شما گوشزد کند. بنابراین هم برای شروع هم در روند کار با مشاورتان در ارتباط باشید. نمونه ای از یک برنامه کوتاه مدت هفتگی در زیر اورده شده است.

و در نهایت پس از همه برنامه ریزی ها باید به منبع اصلی مطالعه  حکمت یعنی خداوند بزرگ توکل کنیم و از او بخواهیم که در این سال ما را یاری کند و پس از تلاشمان هر آنچه را که خیر ما در آن هست برایمان رقم بزند.