تفاوت ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم چیست؟ مردد ماندن بین دو کنکور بهداشت و علوم برای دانشجوهای رشته‌ی روانشناسی که قصد ادامه‌تحصیل در مقطع ارشد دارند، اتفاق رایجی است. داوطلبان ارشد می‌خواهند بدانند کنکور وزارت بهداشت و علوم چه فرقی با هم دارد؟ رشته‌ی روانشناسی در مقطع ارشد در دانشگاه‌های زیرمجموعه‌ی این دو وزارت‌خانه به چه شکل ارائه می‌شود؟ و درنهایت بازار کار فارغ‌التحصیلان وزارت علوم بهتر است یا بهداشت؟ در مطلب حاضر، به این سوالات پاسخ می‌دهیم.

کنکور ارشد روانشناسی بهداشت و علوم چه تفاوت هایی دارند؟

قدم اول برای شناخت تفاوت‌ رشته‌ی روانشناسی در وزارت بهداشت و علوم، آشنایی با کنکورهای این دو وزارت‌خانه است؛ مجموعه‌ی روانشناسی در کنکور بهداشت (براساس دفترچه‌ی آزمون سال 1402)، چهار گرایش دارد؛

  • بالینی
  • بهداشت روان
  • روانشناسی سلامت
  • روانشناسی بالینی کودک و نوجوان

شرکت‌کنندگانی مجاز به آزمون دادن در این رشته‌ها هستند که فارغ‌التحصیل روانشناسی یا مشاوره باشند. بنابراین داوطلبان تغییر رشته‌ای که قصد ادامه‌تحصیل در رشته‌ی روانشناسی دارند، نمی‌توانند در کنکور بهداشت شرکت کنند. اما این محدودیت در کنکور وزارت علوم وجود ندارد.

تفاوت گرایش های ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم

رشته‌ی روانشناسی در کنکور ارشد وزارت علوم، 15 گرایش دارد؛

  • عمومی
  • اسلامی گرایش مثبت‌گرا
  • اجتماعی
  • گرایش دین
  • شخصیت
  • بالینی
  • بالینی گرایش خانواده
  • بالینی کودک و نوجوان
  • علوم‌شناختی گرایش توان‌بخشی
  • علوم‌شناختی گرایش روانشناسی شناختی
  • روان‌سنجی
  • روانشناسی صنعتی و سازمانی
  • روانشناسی کودکان استثنایی
  • روانشناسی تربیتی
  • علوم‌شناختی گرایش ذهن، مغز و تربیت

مطالب مرتبط: منابع کنکور ارشد روانشناسی بالینی

تفاوت ارشد بهداشت و علوم در تاریخ برگزاری کنکور

سال 1402، تاریخ برگزاری کنکور کارشناسی‌ارشد بهداشت، چهارم و پنجم خرداد بود و کنکور کارشناسی‌ارشد وزارت علوم، یازدهم و دوازدهم اسفندماه برگزار شد. بعضی از سال‌ها بنا به‌دلایلی ممکن است تغییراتی در زمان برگزاری کنکور ایجاد شود، بنابراین لازم است که داوطلبان اطلاعیه‌های زمان ثبت‌نام و شرکت در کنکور را در دو سایت sanjesh.org (برای وزارت علوم) و sanjeshp.ir (برای وزرات بهداشت) چک کنند. اطلاع از تاریخ حدودی این دو آزمون، برای کسانی که متقاضی شرکت در هر دو هستند، کمک می‌کند تا برنامه‌ی مطالعاتی دقیقی تهیه کنند.

تفاوت زمان برگزاری کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم

تفاوت مواد امتحانی ارشد روانشناسی بهداشت و علوم

با توجه به این‌که گرایش‌های امتحانی علوم و بهداشت با یکدیگر تفاوت دارند، واضح است که مواد امتحانی آن‌ها هم متمایز خواهدبود. 15 گرایش روانشناسی در شش کد ضریب، تقسیم می‌شوند که مجموعا شامل 17 ماده‌ی امتحانی می‌شود؛

  • متون روانشناسی
  • علم‌النفس
  • آمار و روش‌تحقیق
  • روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی
  • رشد
  • بالینی
  • عمومی
  • روان‌سنجی
  • آزمون‌های شناختی هوش و استعداد
  • روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان
  • روانشناسی صنعتی و سازمانی
  • روانشناسی اجتماعی
  • رفتار سازمانی
  • روانشناسی امور استخدامی
  • بالندگی سازمانی
  • تربیتی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی

با توجه به گرایش انتخابی هر داوطلب، تعدادی از این دروس ضریب 1 تا 3 می‌گیرند و مابقی، ضریب صفر. مجموعه‌ی امتحانی روانشناسی در کنکور ارشد بهداشت، هفت ماده‌ی امتحانی دارد؛

  • روانشناسی بالینی (شامل بالینی، نابهنجاری، آسیب‌شناسی، تشخیص و ارزیابی)
  • نظریه‌های شخصیت و روان‌درمانی
  • روانشناسی عمومی و رشد
  • اختلالات روانی و روانشناسی فیزیولوژیک
  • اصول خدمات بهداشتی و بهداشت روان
  • آمار و روش‌تحقیق
  • زبان عمومی

در کنکور بهداشت هم ضرایب دروس بسته به گرایشِ انتخابی داوطلبان، بین صفر تا سه خواهدبود. هما‌ن‌طور که متوجه شده‌اید، این دو کنکور، در بعضی از دروس مشترک‌اند. تفاوت مهمشان هم در این است که درس زبان در وزارت بهداشت، عمومی است و در وزارت علوم، زبان تخصصی روانشناسی.

تفاوت منابع کنکور ارشد روانشناسی وزارت علوم و بهداشت

وزارت بهداشت و علوم، در منابع کنکور، یک تفاوت اساسی با هم دارند. وزارت بهداشت هر سال منابع پیشنهادی خود را در دفترچه‌ی ثبت‌نام اعلام می‌کند اما وزارت علوم، به معرفی سرفصل‌ها اکتفا می‌کند و دانشجوها باید براساس کنکور سال گذشته و تجربیات داوطلبان سال پیش از خود، منابع را پیدا کنند. اما به‌طور کلی در هر دو وزارت، داوطلبان ترجیح می‌دهند منابعی را بخوانند که قبول‌شدگان آزمون سال گذشته، معرفی کرده‌اند تا مطمئن شوند که منابع، امتحان خود را پس داده‌اند.

تفاوت منابع کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم

تفاوت ظرفیت پذیرش در کنکور ارشد بهداشت و علوم روانشناسی

ظرفیت پذیرش ارشد روانشناسی در وزارت علوم، بیشتر از وزارت بهداشت است؛ به این دلیل که دانشگاه‌های وزارت علوم بیشتر هستند و هم گرایش‌های امتحانی، تعداد و تنوع بالاتری دارند. سال 1402 لیست بلندبالایی از دانشگاه‌های دولتی با پذیرش روزانه، شبانه و پردیس و همچنین دانشگاه‌های غیردولتی آزاد، غیرانتفاعی و پیام‌نور که در وزارت علوم رشته‌ی روانشناسی را در مقطع ارشد ارائه کردند. در همین سال، رشته‌ی روانشناسی در مقطع ارشد وزارت بهداشت تنها در 12 دانشگاهِ ایران، تبریز، علوم‌ توان‌بخشی و سلامت اجتماعی، اصفهان، ارتش، بقیه‌الله (روانشناسی نظامی)، زاهدان، زنجان، شهیدبهشتی، کاشان، کرمانشاه و مشهد، دانشجو پذیرفت. علاوه‌بر اختلاف در تعداد دانشگاه‌های زیرمجموعه‌ی دو وزارت، تعداد دانشجوهایی که هرکدام از این دانشگاه‌ها می‌گیرند هم تفاوت چشم‌گیری با هم دارد.

مطالب مرتبط: منابع کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت

تحصیل در ارشد روانشناسی بهداشت و علوم

داوطلبان ارشد روانشناسی در هر دو کنکور وزارت بهداشت و علوم، بعد از پایان تحصیلشان، عنوان روانشناس می‌گیرند اما آن‌چه در دوران آموزش می‌گذرانند، تفاوت‌هایی با هم دارد. مهم‌تر از همه این‌که درس‌های عملی در وزارت بهداشت بیشتر است. البته در برنامه‌ی درسی وزارت علوم و بهداشت، تعداد واحدهای عملی یکسانی وجود دارد ولی در عمل، دانشجویان وزارت بهداشت، به‌دلیل دسترسی بیشتر به کلینیک و بیمارستان و مشاهده‌ی بیماران، فرصت بیشتری برای کار عملی دارند.

تفاوت دانشجویان ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم

تفاوت کارورزی در مقطع ارشد روانشناسی بهداشت و علوم

واحد کارورزی در وزارت بهداشت به این شکل است که دانشجو ساعاتی را در کلینیک دانشگاه به‌عنوان درمانگر فعالیت می‌کند که البته تحت‌نظر یک استاد خواهدبود. کلینیک‌های متعددی ازجمله خانواده‌درمانی، اعتیاد، اختلالات جنسی، درمان شناختی-رفتاری، روان‌کاوی، زیرنظر وزارت بهداشت وجود دارد. واحد کارورزی در وزارت علوم اما بسته به دانشگاه متفاوت است؛ برای مثال در دانشگاه تهران هم می‌توان تحت نظر یک استاد، درمانگری را در کلینیک دانشگاه آغاز کرد یا این‌که صرفا کار پژوهشی انجام داد.

پژوهش

واحد دستیاری پژوهشی و آموزشی که در جدول دروس دانشگاه تهران ذکر شده است، در وزارت بهداشت وجود ندارد؛ شاید به این دلیل که پژوهش در وزارت علوم اهمیت بیشتری دارد. این واحد درسی براساس نظر استاد، متفاوت است؛ می‌تواند انجام مقاله باشد یا کاری پژوهشی که دانشجو را برای انجام پایان‌نامه آماده خواهدکرد. به‌گفته‌ی دانشجویان وزارت بهداشت، تأکید اساتید بر کار پژوهشی کمتر از وزارت علوم است و به همین دلیل فراهم کردن رزومه‌ی پژوهشی در وزارت علوم راحت‌تر است و دانشجو، زمان بیشتری هم برای این کار دارد.

واحدهای درسی وزارت بهداشت اکثرا تک‌واحدی هستند. به‌گفته‌ی دانشجویان، برای بعضی دروس، دو استاد و دو امتحان مختلف وجود دارد. به‌طور کلی فشار وزارت بهداشت برای مطالعه‌ی منابع مختلف و امتحان از آ‌ن‌ها بیشتر از وزارت علوم است.

مطالب مرتبط: منابع کنکور ارشد روانشناسی عمومی

تفاوت آینده شغلی وزارت علوم و وزارت بهداشت در ارشد روانشناسی

به‌نظر می‌رسد آینده‌ی شغلی در رشته‌ی روانشناسی، بستگی چندانی به وزارت‌خانه‌ای که از آن فارغ‌التحصیل شده‌اید، ندارد. گرچه به‌طور کلی نگاه رایجی وجود دارد مبنی‌بر این‌که دانشجویان وزرات بهداشت به‌دلیل تأکید بیشتر واحدهای درسی‌شان بر کار عملی، مهارت بالینی بیشتری دارند؛ اما درواقعیت ورود به بازار کار به مهارت افراد بستگی دارد نه دانشگاهی که از آن مدرک گرفته‌اند. فارغ‌التحصیلان روانشناسی، برای کار به پروانه‌ی اشتغال نیاز دارند و در دریافت این پروانه، دانشگاه محل تحصیل، تأثیری ندارد.

تفاوت بازارکار ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم

سخن پایانی

تیم تحریریه روان آموز هرآنچه را که نیاز داشتید درباره‌ی تفاوت کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم بدانید، در مطلب فوق به طور کامل پوشش داده است. چنانچه نیاز به مشاوره و یا پرسیدن سوالی دارید، در قسمت نظرات پاسخگوی دغدغه‌ی شما هستیم.

منابع:

سازمان سنجش آموزش کشور

مرکز سنجش آموزش پزشکی کشور