هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
سیر تا پیاز روانشناسی
مقاطع تحصیلی و شغل های مرتبط با روانشناسی
روانشناسی را می توان به عنوان مطالعه ذهن انسان و نحوه معنا دادن به رفتارها تعریف کرد.
فرصت های شغلی برای روانشناسان به گستردگی رفتارهای انسان هاست؛ از مشاوران و پژوهشگران بالینی گرفته تا کارآگاهان جنایی. تصمیم گیری شغلی هیچ وقت آسان نیست؛ اما راهنمایی هایی که در ادامه می آید، برای کمک به علاقمندان به روانشناسی طراحی شده است و موضوعاتی را در مورد مبانی فنی، راه های اخذ مدرک، مسئولیت های اساسی و مهارت های مشترک تمامی فعالان عرصه روانشناسی در بر می گیرد. افرادی که به روانشناسی علاقمند هستند، می توانند این اطلاعات را به عنوان یک نقطه شروع استفاده کنند تا بفهمند آیا گزینه های موجود در این زمینه برای آنان مناسب است یا خیر.
یک روانشناس چه کارهایی انجام می دهد؟
مباحث بنیادی شغلی در روانشناسی
روانشناسان، رفتار انسان را بررسی می کنند و به دنبال نحوه تفکر، یادگیری و رشد عاطفی اجتماعی وی هستند. آن ها طیف گسترده ای از روش ها را برای انجام تحقیق در گروه های بزرگ، جوامع و افراد خاص به کار می برند؛ یک روانشناس ممکن است یک آزمایشگاه را اداره کند، مراجعین را به صورت سرپایی ارزیابی نماید، یا آزمون های متداول مدرسه ای را برای بررسی اختلالات یادگیری انجام دهد.
روانشناسان همچنین به کسانی که از ضربه روحی (تروما)، اختلالات روانی یا مشکلات سوء استفاده مواد رنج می برند، کمک می کنند؛ همچنین ممکن است با مراجعین به صورت انفرادی کار کنند تا علت های ریشه ای اختلال را درک کرده و نوع خاصی از درمان را توصیه نمایند. بیشتر روانشناسانِ پژوهشگر در دانشگاه ها یا نهادهای دولتی کار می کنند. متخصصان بسته به اهداف شغلی، می توانند نقل مکان به محلی خاص را انتخاب کنند که خلاقیت آنان را شکوفا کرده و بازدهی کاری را افزایش دهد .
بررسی عمقی مسیرهای شغلی روانشناسی
روانشناسان در حوزه ای کار می کنند که همیشه در حال گسترش است؛ همچنین آنان از مهارت های زیادی برخوردارند که در رشته های دیگر نیز کاربرد دارد؛ این مهارت ها به طور عمده به دو نوع اساسی تقسیم می شوند: کار در حوزه تجربی (درمانگری) و کار در حوزه ی پژوهش.
روانشناسی تجربی شامل کار با افرادی ست که مشکلات مختلفی از قبیل افسردگی، اضطراب، خشم و اعتیاد را تجربه می کنند. هدف این شاخه کمک به از بین بردن موانع ذهنی و عاطفی برای رسیدن به یک زندگی کامل و سالم است. بیشتر تجربی نگر ها دارای تحصیلات تکمیلی هستند (بیشتر مدرک دکتری) ولی با این وجود، فرصت های شغلی مرتبطی نیز برای کسانی که مدرک کارشناسی دارند موجود است. روانشناسان پژوهشگر برای اجرای تحقیقات، جمع آوری داده ها، آزمایش نتایج و گزارش یافته ها از روش علمی استفاده نموده و اغلب در محیط های دانشگاهی کار می کنند؛ جایی که برای انجام تحقیقات خویش، به منابع انسانی و طبیعی دسترسی آسان تری دارند. در بیشتر موارد، انجام کارهای پژوهشی در حوزه روانشناسی، مستلزم داشتن مدرک دکتری است.
هم اکنون در آمریکا حدود 106.500 روانشناس دارای مجوز در حال انجام امور درمانی هستند که نزدیک به 25 درصد آن ها در ایالت های کالیفرنیا یا نیویورک کار می کنند.در کشور ما نیز، طبق آمار سازمان نظام روانشناسی در سال 1398، حدود 5000 نفر دارای مجوز انجام امور درمانی هستند.
چگونه روانشناس شویم؟
تبدیل شدن به یک روانشناس نیازمند سال ها آموزش و کار آموزی است. اتمام آموزش های آکادمیک، گرفتن گواهینامه حرفه ای، فرا گرفتن تخصص و دست یابی به تجربه کافی برای انجام کار بالینی موفق، ممکن است بیش از یک دهه طول بکشد. اما کدام نوع دانشکده ها بهتر هستند؟ کدام حیطه تخصصی با استعدادها و علایق شما مطابقت بیشتری دارد؟ تجربه بالینی دقیقا چقدر اهمیت دارد؟
پاسخ این سوالات به زمینه کاری خاصی که دانشجو قصد پیگیری آن را بعد از فارغ التحصیلی دارد، وابسته است. اطلاعاتی که در ادامه می آید، به افراد کمک می کند تا گزینه های زیاد پیش رو و پیش نیازهای هر کدام را بشناسند.
یافتن مسیر تحصیلات دانشگاهی در روانشناسی
برای تشویق روانشناسان به شروع شناسایی علایق خاص و اهداف کاری هیچ وقت زود نیست. دانشجویان روانشناسی دامنه وسیعی از انتخاب ها را پیش رو دارند؛ از مدرک فوق دیپلم و کارشناسی که مفاهیم بنیادی این رشته را پوشش می دهند گرفته، تا مدارج تخصصی دکتری. بیشتر شغل های این رشته، حداقل به مدرک کارشناسی ارشد، و بسیاری از آن ها به گواهینامه حرفه ای همراه با مدرک دکتری نیاز دارند. با این وجود، دانشجویانی که قصد شروع کار بعد از مدرک کارشناسی را دارند نیز، می توانند شغل هایی غیر تخصصی نظیر مدیریت های جزئی، کمک مشاور، و یا هماهنگ کننده منابع انسانی بیابند.
برای دانشجویانی که به دنبال یک جایگزین برای کلاس های سنتی هستند، برنامه های آموزشی در تمام سطوح به صورت آنلاین موجود است. جدول زیر اشاره سریعی را به این که هر مدرک تحصیلی با چه اهداف شغلی و آموزشی شخصی مطابقت دارد، فراهم می کند:
| اهداف شغلی و/یا نیازهای آموزشی | فوق دیپلم | کارشناسی | کارشناسی ارشد | دکتری | آنلاین |
|---|---|---|---|---|---|
| می خواهم در حین تحصیل قادر به انجام شغل تمام وقت باشم | * | * | |||
| الزاما به دنبال یک شغل در زمینه روانشناسی نیستم | * | * | * | ||
| می خواهم برنامه تحصیلی ام را طبق زمان بندی خودم تمام کنم | * | ||||
| علاقمند به شغلی در زمینه سلامت روانی هستم | * | * | |||
| علاقمند به شغلی در زمینه روانشناسی قانونی هستم | * | * | |||
| علاقمند به همکاری با کسب و کارهای تجاری به منظور افزایش بهره وری و آموزش کارکنان هستم | * | * | |||
| می خواهم قادر به تشخیص بیماران باشم | * |
*پیش نیاز های هر مقطع ممکن است در ایالات مختلف متفاوت باشد.
طبق آمار انجمن روانشناسی آمریکا، 25 درصد دانشجویان دارای مدرک کارشناسی روانشناسی ، تحصیلات تکمیلی خود را در این زمینه ادامه می دهند.این آمار در مورد ایران بین 12 تا15 درصد است.
چه انواعی از مقاطع تحصیلی موجود است؟
مقاطع تحصیلی مختلفی در تمامی سطوح آموزشی وجود دارد و هر کدام از آن ها، دانشجو را برای فرصت های شغلی متفاوتی آماده می کند. دانشجویان برای انتخاب صحیح مسیر آموزش های دانشگاهی، باید هدفخود از ادامه تحصیل را به دقت مد نظر قرار دهند. جزئیات مرتبط با هر مقطع در ادامه آورده شده است.
مدرک کاردانی
اخذ مدرک کاردانی در روانشناسی تا حدودی شبیه به فرو بردن انگشت در یک استخر است و به فرد کمک می کند تا تصمیم بگیرد که آیا می خواهد درون آن شیرجه بزند و به قسمت های عمیق تر برود، یا این که به موضوع دیگری بپردازد. مقطع کاردانی عموما دو سال طول می کشد و در دانشکده های عمومی و مدارس فنی و حرفه ای ارائه می شود. با وجود این که مدرک کاردانی به احتمال زیاد منجر به انجام شغل خاصی در زمینه روانشناسی نمی شود، اما نگاهی کلی از نظریه های بنیادی و اصول روانشناسی برای دانشجو به وجود می آورد و معمولا تبدیل به یک مقطع چهار ساله می گردد (ادامه تا کارشناسی).
البته مدرک کاردانی روانشناسی تنها در برخی ایالت های آمریکا ارائه شده و در کشور ما نیز به طور رسمی وجود ندارد.
واحدهای درسی این مقطع معمولا شامل این موارد می شود: (در ایران این دروس در مقطع کارشناسی ارائه می شوند)
روش های تحقیق
این واحد درسی، چگونگی ساخت فرضیه، بازبینی ادبیات (پیشینه) تحقیق، طراحی آزمایش یا طرح تحقیقاتی، جمع آوری و تحلیل داده ها، و نوشتن یک گزارش علمی را شامل می شود.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
طراحی یک آزمایش
تحلیل داده ها
نوشتن گزارش های واضح و شفاف
روانشناسی رشد
این واحد، دانشجویان را با نحوه رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی افراد در سراسر دوران زندگی آشنا می کند.
مهارت ها و دانش های کسب شده
ارزیابی نظریه های اصلی روانشناسی که در مطالعه رشد انسان کاربرد دارند
تحلیل و تفسیر چگونگی تغییرات افراد در مراحل مختلف زندگی
روانشناسی مرضی
دانشجویان در این واحد اختلالات روانی، از افسردگی گرفته تا انحرافات جنسی را مطالعه می کنند.
مهارت ها و دانش های کسب شده
طبقه بندی و دسته بندی اختلالات روانی
به کار بردن دیدگاه های رفتاری، پزشکی و شناختی برای تعیین مراحل درمان اختلالات روانی
بررسی علل مختلف نابهنجاری ها و اختلالات روانی
مقطع کارشناسی
دانشجویان می توانند دو نوع مدرک کارشناسی بگیرند: هر دو مدرک مفاهیم بنیادی روانشناسی را، قبل از تقسیم شدن به شاخه های متفاوت پوشش می دهند. برنامه های درسی (BS (Bachelor of Science بیشتر برای دانشجویانی ارائه می شود که به دانش تئوری علاقمندند، می خواهند یک مدرک دانشگاهی بگیرند، یا در نظر دارند به دانشکده های پزشکی بپیوندند. برنامه های درسی (BA (Bachelor of Art معمولا در دانشکده های علوم انسانی ارائه می شوند و برای دانشجویانی با علاقمندی های مختلف علمی، امکان گذراندن کلاس هایی از سایر رشته ها را فراهم می کنند. مدرک BA در روانشناسی برای دانشجویانی که به رشته هایی فراتر از روانشناسی علاقمندند، جذاب است، مانند تجارت یا بازاریابی؛ و همچنین برای کسانی که قصد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر روانشناسی را ندارند. دانشجویانی که آموزش آنلاین از طریق پردیس های دانشگاهی را ترجیح می دهند، می توانند انتخاب های زیادی از بین دانشکده های برگزیده در “برنامه های تحصیلی کارشناسی رشته ی روانشناسی” داشته باشند.
البته در کشور ما، معمولا از عبارت BA برای کارشناسی رشته های مختلف علوم انسانی و از BS برای اشاره به کارشناسی مرتبط با رشته های مهندسی و علوم پایه استفاده می شود.
تعدادی از دروس متداول در این مقطع تحصیلی در ادامه آورده می شوند:
آمار
این واحد درسی به دانشجویان درک عمیق تری برای استفاده از مفاهیم ریاضی به منظور طراحی آزمایشات، تحلیل داده ها، تعیین احتمالات، عوامل موثر بر خطای نمونه گیری، تولید فرضیه و آزمودن همبستگی و بازگشت آماری می دهد.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
استفاده از استدلال آماری
کسب مهارت در زمینه تحلیل داده ها
آزمودن فرضیه های آماری و پژوهشی
روانشناسی زیستی / علوم عصبی-رفتاری
این واحد درسی به رابطه بین مغز و رفتارها پرداخته و عواطف، زبان و حافظه را بررسی می کند.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
توصیف ساختارهای مغز و چگونگی رشد آن
درک ارتباط بین سیستم های مغزی و رفتارها یا عواطف
توصیف اختلالات عصب شناختی
روانشناسی شناختی
این واحد به فرآیندهای ذهنی می پردازد، که نه تنها شامل چگونگی فکر کردن می شود، بلکه نحوه درک افراد از جهان، یادآوری موضوعات و پردازش اطلاعات جدید را نیز در بر می گیرد و معمولا مبتنی بر آزمایشگاه و کار عملی می باشد.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
طراحی تحقیقات مختلف برای درک چگونگی عملکرد مغز
به کار بردن پژوهش ها در رویدادهای روزانه
روانشناسی اجتماعی
این واحد به چگونگی رفتار انسان بر اساس زمینه محیطی خاص وی می پردازد که شامل بررسی چگونگی تاثیرگذاری ادراک، تعصب و نقش های جنسیتی بر رفتار می شود.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
توضیح این که موقعیت ها چگونه بر رفتار تاثیر می گذارند
شناسایی منابع ادراک انسان
درک چگونگی تاثیر ادراک ها بر رفتار
کارشناسی ارشد
مدرک کارشناسی ارشد، گام بعدی پس از اتمام دوره کارشناسی است و معمولا دو سال طول می کشد. هر چقدر دانشجو، مقاطع بالاتری را طی می کند، معمولا فرصت های شغلی بیشتری در این زمینه برایش فراهم می شود. مدرک کارشناسی ارشد برای دانشجویانی که به کار در حوزه سلامت روانی و روانشناسی قانونی علاقمند هستند، جزء ملزومات است. همچنین بسیاری از برنامه های تحصیلی کارشناسی ارشد هم اکنون به صورت آنلاین ارائه می شوند.
با وجود این که تعدادی مقطع روانشناسی عمومی نیز در این سطح وجود دارند، اما در کل، برنامه های تحصیلی به سمت تخصصی تر شدن پیش می روند. (البته بر خلاف آن چه که در آمریکا و اروپا رایج است، در کشور ما بیشترین ظرفیت کارشناسی ارشد به روانشناسی عمومی اختصاص می یابد). روانشناسان علاقمند به این مقطع باید یک مکتب فکری را که با علایق شخصی آن ها مطابقت دارد برگزینند و هنگام تحقیق در این زمینه، موارد زیر را مد نظر قرار دهند:
حوزه تخصصی
حوزه های تخصصی رایج شامل روانشناسی قانونی، روانشناسی بالینی، روانشناسی رشد کودک و روانشناسی تجربی است. همچنین طی سال های اخیر در بیشتر دانشکده ها حوزه های جدیدی نیز ایجاد شده اند که بر موضوعات مختلفی تمرکز دارند.
کارشناس ارشد علوم انسانی (MA) در برابر کارشناس ارشد فنی (MS)
هر دو مقطع همواره در رشته ی روانشناسی ارائه شده اند و تفاوت آن ها مبتنی بر تفاوت دیدگاه ها و اهداف دانشجو ست. MS بیشتر بر جنبه های علمی متمرکز است و دانشجویانی که این مسیر را انتخاب می کنند، معمولا آن را تا اتمام مدرک دکتری ادامه می دهند. MA بیشتر یک مدرک علوم انسانی کل نگر است و دانشجویان را برای کسب مجوز به عنوان درمانگر یا مشاور تربیت می کند. دانشجویان باید با نهادهای ارائه کننده این نوع تحصیلات مشورت کنند؛ چرا که بسیاری از تفاوت ها ممکن است تنها با نگاه به برنامه درسی مشخص نگردد. برنامه درسی اغلب بر اساس فلسفه و دید کلی دانشکده نسبت به رشته تعیین می گردد.
غایی نگری در مقابل مقدماتی بودن
برنامه های تحصیلی مقدماتی کارشناسی ارشد به منظور آماده سازی دانشجویان برای تحصیل در مقطع دکتری طراحی شده اند؛ در حالی که برنامه های غایی (نهایی) نگر دانشجویان را برای ورود به محیط های کاری (بعد از فارغ التحصیلی) آماده می کنند. دانشجویانی که به دنبال کار در روانشناسی قانونی، حوزه سلامت روانی، یا روانشناسی صنعتی-سازمانی هستند، عمدتا برنامه های تحصیلی نهایی را انتخاب می کنند.
با وجود این که برنامه های ارائه شده کارشناسی ارشد ممکن است شبیه به برنامه های کارشناسی به نظر برسند، تفاوت آن ها در توقع از خروجی، هم برای کلاس ها و هم برای پروژه های مبتنی بر نتیجه مشاهده می شود. بسیاری از برنامه ها برای اتمام فارغ التحصیلی، نیازمند اتمام دوره کارورزی و نگارش پایان نامه توسط دانشجویان هستند؛ چرا که ممکن است این موارد پیش نیازی برای اخذ گواهینامه حرفه ای باشد.
در کشور ما نیز می توان از گرایش هایی نظیر روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، و روانشناسی بالینی خانواده به عنوان برنامه های غایی نگر و از گرایش هایی چون روانشناسی عمومی و مثبت نگر (اسلامی)، روانشناسی بالینی، و حتی روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی به عنوان دوره های مقدماتی در کارشناسی ارشد نام برد.
همچنین کنکور کارشناسی ارشد رشته های روانشناسی بالینی، عمومی، تربیتی، صنعتی سازمانی، کودکان استثنائی و مثبت گرا مشترک بوده و شامل دروسی نظیر زبان، آمار و روش تحقیق، آسیب شناسی روانی، روانشناسی رشد، علم النفس، روانشناسی بالینی، روانشناسی عمومی، روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان، روانشناسی تربیتی، آموزش و پرورش کودکان استثنائی و… می باشد که ضریب هر یک از دروس برای گرایش های مختلف، متفاوت است. کنکورهای مشاوره، علوم شناختی و علوم تربیتی نیز هر یک به طور جداگانه و مستقل برگزار می شوند.
موارد زیر مثال هایی از واحدهای درسی هستند که ممکن است دانشجویان این دوره آن ها بگذرانند.
زیست شناسی عصبی و اعتیاد به مواد (مخدر و دارویی)
دانشجویان در درس علوم اعصاب، فعالیت های کلاسی انجام می دهند تا بفهمند که داروها و مواد مخدر چگونه گذرگاه های عصبی در مغز را تغییر می دهند.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
شناسایی تاثیرات خاص اعتیاد بر رفتار
طبقه بندی و دسته بندی انواع مواد
روش های تحقیق کارشناسی ارشد و نگارش متون آکادمیک
دانشجویان همان تکالیف درسی قبلی را انجام می دهند و به طور همزمان یاد می گیرند چگونه تحقیق کنند و گز ارش هایی را در حد کیفیِ نزدیک به گزارش های قابل انتشار بنویسند.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
کسب مهارت در تحلیل داده ها
نگارش انگلیسی واضح و از لحاظ گرامری صحیح
واحد درسی انتخاب حوزه شغلی
دانشجویان در این واحد، وقت خود را به محیط کارورزی اختصاص می دهند تا برای کار به عنوان یک روانشناس آماده گردند.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
استفاده از مهارت های کلاسی به عنوان موارد کاربردی
تمرین عملی برای موقعیت های شغلی آینده
پایان نامه
این واحد، نهایی ترین پروژه کارشناسی ارشد است که باید در حیطه ی علاقمندی دانشجو بوده و نشان دهنده میزان توانایی وی در ایجاد اندیشه های نو با استفاده از آن چه در طول دوره تحصیلی یاد گرفته است، باشد.
مهارت ها و دانش های کسب شده:
آزمودن یک فرضیه خاص
تشریح علوم پیشرفته در مورد موضوع مورد نظر
نگارش انگلیسی واضح و از لحاظ گرامری صحیح
مقطع تحصیلی دکتری
مدرک دکترای فلسفه (Ph.D) یا دکتری روانشناسی(Psy.D) بالاترین مدرک روانشناسی است که می توان اخذ نمود. اولی سنتی تر و پژوهش محور است؛ در حالی که دومی انتخاب مناسبی برای دانشمندان علاقمند به کار بالینی است. مدرک دکتری روانشناسی بعد از گذراندن تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد، ممکن است بین 4 تا 7 سال در قالب مطالعه و آموزش، به همراه یک سال دوره کارورزی مرتبط با این دوره زمانی طول بکشد. مانند مقطع کارشناسی ارشد، مدرک دکتری رو به تخصصی شدن می باشد و نیازمند آن است که دانشجو یک تخصص را مانند روانشناسی بالینی یا شناختی برگزیند.
کسب مدرک دکتری در این رشته گاهی برای کسانی که مدرک کارشناسی روانشناسی ندارند، امکان پذیر است؛ اگرچه به احتمال زیاد این داوطلبان به گذراندن واحدهای درسی پایه ای در شروع این مقطع تحصیلی (در غالب برنامه تحصیلی کارشناسی ارشد) نیاز دارند.
در کشور ما برنامه های مقطع دکتری روانشناسی در قالب گرایش های بالینی، سلامت، عمومی (بدون گرایش)، کودکان استثنائی، علوم شناختی، علوم تربیتی و مشاوره ارائه می شود.
همراه با سطح بالاتر تحصیل، سطح بالاتری از حقوق و همچنین فرصت های شغلی بیشتری نیز پدید می آید. مدرک دکتری برای سه حرفه مورد نیاز است: افتتاح یک مطب شخصی، تدریس در دانشگاه، و به عهده گرفتن تحقیقاتی در سطح دانشگاهی. بعد از آن که دانشجویان مدرک دکترای خویش را گرفتند، هنوز یک گام دیگر باقی مانده است: گذراندن آزمون های ایالتی و ملی برای احراز صلاحیت حرفه ای. دانشجویانی که به روانشناسی بالینی، روانشناسی مدرسه یا مشاوره علاقمندند، باید از به رسمیت شناختن برنامه تحصیلی توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) مطمئن شوند؛ چرا که اگر دانشکده معتبر نباشد، ممکن است برای اخذ گواهینامه تایید صلاحیت نشوند.
در ایران نیز طبق قوانین مصوب سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، افراد برای کسب مجوز فعالیت درمانی باید حداقل دو مقطع را در شاخه های مختلف روانشناسی گذرانده باشند (مثلا کارشناسی و کارشناسی ارشد و یا کارشناسی ارشد و دکتری برای تغییر رشته ای ها). همچنین کسانی که در دوره های مجازی یا پژوهش محور تحصیل کرده باشند، شامل اعطای مجوز نمی شوند).
در سال 2013، APA چهار هدف عمده یادگیری برای مقاطع تحصیلی پیشنهاد کرد:
پایه علمی در روانشناسی
دانشجویان باید به طور کامل مفاهیم و نظریه های اصلی روانشناسی را درک کرده و قادر به استفاده از آن ها برای درک رفتار انسان باشند.
بررسی علمی و تفکر انتقادی
دانشجویان باید توانایی فکر کردن در حوزه های روانشناسی را از دیدگاهی علمی و به منظور حل مسئله داشته باشند؛ این موضوع در برگیرنده طرح ریزی و هدایت آزمایش ها به منظور یادگیری بیشتر در مورد رفتار دیگران است.
مسئولیت اخلاقی و اجتماعی در دنیایی متفاوت
از آن جا که روانشناسان، دانشمندانی هستند که ذهن انسان را مطالعه می کنند، دانشجویان فارغ التحصیل باید دارای مهارت های مورد نیاز برای درک و برطرف کردن احتیاجات مراجعی که به وی خدمت رسانی می کنند، باشند.
ارتباط
فارغ التحصیلان باید بتوانند نتایج علمی را به صورت صریح و مختصر برای دیگر افرادی که پس زمینه آموزشی ندارند، ارائه دهند و مفاهیم پیچیده روانشناسی را برای آنان تشریح کنند.
حوزه های تمرکز
دانشجویان روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد گزینه های زیادی از بین حوزه های تمرکز مختلف دارند. لیست زیر تعدادی از حوزه های تخصصی متداول و شغل های بالقوه برای هر یک را خاطر نشان می کند:
روانشناسی مشاوره
این شاخه از روانشناسی شدیدا به کارکردن با افرادی که مشکلات مختلفی را تجربه می کنند، گره خورده است. از کژکاری های جنسی گرفته تا مشکلات محل کار. این رشته به دنبال بهبود توانایی مقابله و عملکرد افراد در تمامی مراحل زندگی می باشد. دانشجویان این رشته واحدهای درسی پایه روانشناسی را قبل از برداشتن کلاس های سطوح کارشناسی ارشدِ مرتبط با شغل انتخابی می گذرانند.
- مشاور سوء مصرف مواد
متخصصین این شغل، با افرادی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند سر و کار دارند. هدف نهایی آن ها کمک به بیمار برای شکستن این سوء رفتارهاست تا بتواند زندگی خوب و کاملی داشته باشد.
- زوج درمانگر و درمانگر خانواده
این متخصصین سلامت روانی در هر دو زمینه رواندرمانی و خانواده درمانی سیستمی آموزش دیده اند. آن ها اختلالات روانی و عاطفی ای را که در خانواده اتفاق می افتد تشخیص داده و درمان نموده، و به افراد کمک می کنند به سلامتی بلند مدتی در روابط خویش دست یابند. زوج و خانواده درمانگرها، دارای مدرک کارشناسی ارشدِ این رشته، به علاوه حداقل دو سال تجربه بالینی کاربردی هستند.
- روانشناسی مدرسه
روانشناسان مدرسه در محیط مدرسه همراه با والدین، معلمان و دانش آموزان تمامی سنین کار می کنند تا مشکلات رفتاری و عاطفی را برطرف کرده و از این رو نه تنها مشکلات سلامت روانی دانش آموزان را، بلکه عملکرد تحصیلی آنان را نیز بهبود بخشند.
روانشناسی بالینی
این رشته، بزرگترین شاخه علم روانشناسی است. روانشناسی بالینی با وجود تشابه زیاد با روانشناسی مشاوره، به مواجهه با مشکلات روانی شدیدتری پرداخته و از طریق یافتن علت های بیماری روانی و تجویز درمان مناسب، آن ها را بررسی می کند. موضوعات اساسی این گرایش شامل روانشناسی مرضی (آسیب شناسی روانی) و روانشناسی شناختی می شود. کارشناسان ارشد برای انجام کار تشخیص و درمان به گواهینامه حرفه ای ایالتی نیاز دارند. در ایران فقط به کارشناسان ارشدی مجوز داده می شود که مقطع کارشناسی خود را نیز در یکی از شاخه های رشته روانشناسی گذرانده باشند.
- روانشناس بالینی
غیر از روانپزشکان، روانشناسان بالینی نیز با افرادی که مشکلات ناگهانی عاطفی را تجربه می کنند سر و کار داشته و روش های مختلفی را برای درمان این مشکلات به کار می برند. آن ها اغلب در بیمارستان ها یا مراکز سلامت روانی کار می کنند ولی می توانند مطب های خصوصی نیز داشته باشند. دو نوع کلی روانشناسان بالینی عبارتند از: درمانگران و پژوهشگران./p>
- روانشناس کودک
این روانشناسان برای کار با کودکانی که در مقایسه با بزرگسالان دامنه متفاوتی از مشکلات عاطفی و رشدی را تجربه می کنند، آموزش می بینند؛ مانند بقیه روانشناسان بالینی، آن ها نیز درمانگر یا پژوهشگر خواهند بود.
- روانشناسان قانونی
روانشناسان این حرفه، عموما توسط زندان ها یا نهادهای پلیس استخدام می شوند تا رفتار محکومین یا متهمان را پی در پی بررسی کنند. آن هایی نیز که در نهاد های اصلاحی کار می کنند، مسئول توان بخشی زندانیان برای آزاد شدن (مهارت های اجتماعی مرود نیاز برای زندگی در جامعه) هستند.
روانشناسی شناختی
این شاخه از روانشناسی، بین رشته ای است؛ چرا که با موضوعاتی همچون علوم اعصاب و زبان شناسی گره خورده است. موضوع اصلی آن، چگونگی عملکرد مغز افراد شامل نحوه یادگیری، یادآوری و تفکر درباره اطلاعات جدید است.
- روانشناسان صنعتی-سازمانی
روانشناسی صنعتی-سازمانی شاخه ای در حال رشد می باشد که به سرعت در حال تخصصی شدن است. این روانشناسان با شرکت ها کار می کنند تا سیاست های داخلی محیط های کاری را مدون ساخته و بهره وری و رضایت کارکنان را افزایش دهند.
- مهندسین عوامل انسانی
این روانشناسان که مهندس نیز هستند، اصول روانشناسی را برای طراحی اشیاء و محیط ها به کار می گیرند تا عملکرد آدمی را بهینه سازی کنند.
- روانشناس زبان شناسی
روانشناسان زبان شناسی به مطالعه نحوه فراگیری، تولید و درک زبان می پردازند و بیشتر به عنوان استاد یا محقق در دانشگاه ها کار می کنند؛ ولی بسته به آموزش های فراگرفته و گواهینامه های اخذ شده، ممکن است در بیمارستان ها، مطب های خصوصی و یا به عنوان گفتار درمانگر فعالیت کنند.
اخذ مدرک روانشناسی به صورت آنلاین
بسیار از دانشجویان به آزادی عملی که مقاطع تحصیلی روانشناسی آنلاین فراهم می آورند، نیاز دارند یا به آن ها علاقمندند. البته دانشجویان آینده نگر، قبل از ثبت نام در برنامه های تحصیلی آنلاین باید ملاحظات زیر را مد نظر قرار دهند:
اعتبار گذاری
اعتبار گذاری به دانشجویان اطمینان می دهد که برنامه تحصیلی یا دانشکده ای که مد نظر دارند، استانداردهای خاصی را برآورده می سازد. تمامی دانشجویان علاقمند باید اطمینان حاصل کنند که موسسه مورد نظر توسط یک نهاد مستقل منطقه ای یا ملیِ مورد تایید سازمان آموزش ایالات متحده، اعتبار گذاری شده است. اعتبار گذاری برنامه ای نیز بسیار مهم است و در روانشناسی، استانداردهای معیار، توسط APA تعیین می شود. اما این سازمان امروزه هیچ برنامه ای را که به طور ویژه برنامه تحصیلی آنلاین ارائه می نماید، اعتبار گذاری نمی کند.
پشتیبانی از دانشجو
دانشجویان آنلاین باید مطمئن شوند برنامه تحصیلی ای که در نظر دارند، برای دانشجویانی که برای حل مسائل اقتصادی، آکادمیک و انتخاب شغل به کمک نیازمندند، خدمات مشاوره ای فراهم کرده باشد. دانشکده های آنلاین همچنین دارای منابع کتابخانه ای هستند؛ مانند پایگاه داده های نشر برای کمک به دانشجویانی که مسئول انجام تحقیقات یا نوشتن مقاله هستند. همچنین دانشجویان دارای ناتوانی باید دنبال برنامه هایی باشند که به آن ها در انجام آموزش آنلاین کمک کنند.
چگونگی کارورزی
بیشتر ایالت ها، به عنوان بخشی از فرایندهای صدور گواهینامه، به گذراندن دوره کارورزی توسط دانشجویان تاکید دارند. از آن جا که یک برنامه آنلاین الزاما محلی نیست، باید اطمینان حاصل کرد که دانشکده با دانشجویان همکاری می کند تا فرصت کارورزی مناسبی در ایالت خودشان شناسایی کنند.
صدور گواهینامه
بیشتر دانشجویان برای انجام فعالیت های روانشناسی به تعیین صلاحیت ایالتی نیاز دارند. شرایط این تعیین صلاحیت ها در هر ایالت متفاوت است ولی معمولا نیازمند داشتن یک مدرک دکترای فلسفه یا روانشناسی، چند سال تجربه عملی در محیط کاری، و کسب نمره قبولی در آزمون فعالیت حرفه ای در روانشناسی می باشد. ضروری است در هنگام جستجو برای یک برنامه تحصیلی آنلاین به ویژه در مقطع دکتری، پرسیده شود که آیا این برنامه دانشجویان را برای اخذ گواهینامه آماده می کند و اگر پاسخ مثبت است، چگونه این کار را انجام می دهد.
مجددا یادآوری می شود که در کشور ما، دوره هایی که تحت عنوان مجازی (آنلاین) حتی توسط دانشگاه های برتر برگزار می گردند، از نظر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، شامل اعطای مجوز کار بالینی نمی شوند؛ حتی اگر فارغ التحصیلان این مقاطع دوره های مستقل کارورزی را نیز گذرانده باشند.
ویژگی های یک مسیر شغلی موفق به عنوان روانشناس
مهارت های روانشناس
روانشناسان به کنجکاوی و ترحم بیش از گرایش دارند.
آن ها همچنین ممکن است فرایند محور باشند، و توانایی تشخیص و علت یابی بیماری و فراهم کردن درمان برای اختلالات شناختی، یادگیری و رفتاری را داشته باشند.
آن هایی که مستقیما با مراجعین کار می کنند، باید راه های موثر و اخلاقی رفتار با افراد دارای پریشانی را فرا گیرند.
این روش ها همچنین به یک شنونده عالی بودن و یادگیری تمام عمری کمک می کند. بیشتر روانشناسان به آموزش های مداوم متعهد هستند تا بتوانند در ادغام روش شناسی تحقیق و درمان عملی به بینش دست یابند.
روانشناسان همچنین نیازمند داشتن اطلاعات در مورد مراقبت های بهداشتی، حقوق بیمار و قواعد گزارش دهی هستند.
اعتبار نامه روانشناس
گواهینامه ایالتی به وسیله آزمودن مهارت حرفه ای در روانشناسی اعطا می شود؛ با وجود این که روانشناسان باید از نهادهای ایالتی مجوز بگیرند، ولی نیازی به گواهی هیئت ممتحنه ملی روانشناسی ندارند. گواهینامه های زیادی برای روانشناسان موجود هستند؛ به ویژه در حوزه های تخصصی. نهادهایی مانند هیئت روانشناسی حرفه ای، گواهینامه های تخصصی را از روانشناسی سلامت بالینی و روانشناسی قانونی گرفته تا روانشناسی مدرسه ارائه می دهند. تعداد دیگری از تخصص ها نیز موجود است که عبارتند از:
درمان شناختی
درمان شناختی شاخه ای از رواندرمانی است که روی کمک به بیماران برای حل مشکلات کنونی تمرکز می کند تا بتوانند رفتارهای منفی را تغییر دهند.
تحلیل رفتاری
هیئت روانشناسی، تحلیل های رفتاری ای را که ازریابی رفتاری بیماران را بررسی و نتایج را تفسیر می کنند، تایید کرده است.
روانپزشکی
روانپزشکان دارای مجوز، اختلالات مختلفی را تشخیص داده و درمان می کنند؛ از جمله اختلالات ذهنی، عاطفی، خلقی، اضطرابی و مرتبط با مواد.
درمانگر روابط جنسی
درمانگران روابط جنسی (سکس تراپیست) برای درمان مشکلات جنسی با زوج ها کار می کنند. از آن جا که مقطع تحصیلی رسمی ای در درمان جنسی وجود ندارد، کسب مجوز منوط به مدرک کارشناسی ارشد در رشته هایی مانند روانشناسی، همراه با آموزش های تکمیلی است.
البته در ایران یکی دو سالی است که رشته “روانشناسی خانواده و سلامت جنسی” توسط وزارت علوم به تصویب رسیده و از بین کارشناسان ارشد رشته های روانشناسی و شاخه های پزشکی دانشجو می پذیرد.
متخصص مشاوره مدیریتی
این مجوز برای روانشناسان صنعتی-سازمانی ای است که با شرکت ها کار می کنند.
ابزار ها و فناوری هایی برای روانشناسی
روانشناسان همانند بسیاری از متخصصین حرفه های نوین، مقدار زیادی از کارهایشان را به کامپیوترها انتقال می دهند و نرم افزارهایی که استفاده می کنند می تواند به شدت تخصصی باشد. تعدادی از مثال ها عبارتند از:
| نرم افزارهای تحلیلی یا علمی | سیستم جامع سنجش عواطف (CATS)، فناوری اطلاعات مبتکرانه، نرم افزارهای آماری و نرم افزارهای سنجش |
| نرم افزار های پزشکی | نرم افزار های پزشکی سیستم داده های نرم افزاری مراجعِ آناسازی، نرم افزار ICANotes، نرم افزارهای سه گانه حل مسئله BEACON، پرونده ساز UNI/CARE ، نرم افزار بایگانی بالینی بلوبری هاربر، راه حل های اَسنادی هم افزا برای مدیریت |
| نرم افزارهای حسابداری | کتاب های راهنمای سریع، نرم افزار صدور صورت حساب |
بسیاری از روانشناسان از تجهیزات پیشرفته پزشکی که پس خوراند زیستی (بیو فیدبک) فراهم می کنند نیز استفاده می کنند؛ مانند واحدهای الکترومیوگرافی (سنجش تخلیه الکتریکی ماهیچه ها).
رویه های شغلی در روانشناسی
طبق آمارهای وزارت کار آمریکا، انتظار می رود شغل های روانشناسی بین سال های 2012 و 2022، دوازده درصد رشد داشته باشند. با وجود این که این رشد تقریبا با میانگین رشد تمامی مشاغل برابر است، تخصص های خاص روانشناسی با سرعت بیشتری در حال رشد هستند. پیش بینی می شود سالانه بیش از 17000 شغل مرتبط با خدمات انسانی و اجتماعی به وجود آید؛ این مشاغل که عمدتا به مدرک کارشناسی نیاز دارند، شامل عناوینی چون وکالت، مطالعه گر موردی، تعدیل گر اجتماعی، کارمند حمایت از خانواده و کاردان سلامت روانی می باشند. مشاغل مرتبط با روانشناسی صنعتی-سازمانی نیز به سرعت در حال رشد هستند؛ با بیش از 50 درصد رشد پیش بینی در مدت مشابه ذکر شده.
مشاغل نوین مرتبط یا روانشناسی
مشاوران سوء استفاده مواد و اختلالات رفتاری
زوج و خانواده درمانگر
مشاوران سلامت روانی
روان شناسان عصب نگر
پژوهشگران بالینی
روانشناسان قانونی
مهندسین و متخصصین عوامل انسانی و شغلی
اطلاعاتی در مورد مشاغل روانشناسی
روانشناسی، فراتر از تشخیص و درمان مراجعان است؛ اگر شما در ذهنتان تصویری از شخصی که روی مبل دراز کشیده و پزشکی که یادداشت برداری می کند دارید، در اشتباه هستید. در این جا سه شغل رایج در سرتاسر جهان را ذکر می کنیم که ثابت می کند روانشناسی، رشته ی گسترده ای است:
مهندس عوامل انسانی یا طراحان تجربه مصرف کننده؛ حقوق متوسط سالانه: حدود 81 هزار دلار
آیا شما تا به حال از این که یک دکمه کامپیوتر جایی که باید باشد نیست، اذیت شده اید؟ مردم روزانه موارد مختلفی را برای ارتباط با جهان اطراف استفاده می کنند؛ اما استفاده از برخی چیز ها از بقیه آسان تر است. مهندسین عوامل انسانی، از درک خود نسبت به رفتار و ذهن انسان برای کمک به طراحی و بهبود فناوری، محصولات مصرفی و تنظیم محیط کار و زندگی استفاده می‌کنند.
آموزش و مدرک تحصیلی: مدرک کارشناسی در مهندسی صنایع یا روانشناسی شناختی
روانشناسی صنعتی-سازمانی. حقوق متوسط سالانه: حدود 77 هزار دلار
بسیاری از افراد از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 8 صبح تا 4 بعد از ظهر سر کار می روند؛ اما این به این معنا نیست که در روز دقیقا 8 ساعت کار می کنند؛ بهره وری و بازدهی شغلی با هر بار رفتن به آشپزخانه برای ریختن قهوه و یا هر بار که یک کارمند کارهای همکارش را کپی می کند، کاهش می یابد. روانشناسان صنعتی- سازمانی به منظور بهبود محیط های کاری، هم با کارکنان و هم با کارفرمایان همکاری می کنند؛ آن ها به شرکت ها کمک می کنند تا افراد مناسب را استخدام کنند، به کارکنان آموزش می دهند تا در کار خود بهتر شوند و کارمندان را به رهبران تبدیل می کنند.
آموزش و مدرک تحصیلی: کارشناسی ارشد تعدادی از فرصت های شغلی این حیطه را فراهم می کند؛ در حالی که فارغ التحصیلان مدرک دکتری، واجد شرایط کسب مجوز انجمن روانشناسی، برای گرایش صنعتی-سازمانی هستند.
روانشناسان قانونی؛ حقوق متوسط سالانه حدود 92 هزار دلار
این روان شناسان، همان هایی که هستند که در فیلم ها و سریال های تلوزیونیِ مرتبط با جرم و جنایت به کرات دیده می شوند. این مشاغل شاید به اندازه ای که در این برنامه ها دیده می شود، مهیج نباشند؛ اما باز هم مقداری هیجان در این حرفه نهفته است. بسیاری از روانشناسان قانونی، افرادی را که درگیر موارد قانونی هستند ارزیابی می کنند تا سلامت روانی، شخصیت و وابستگی آنان به مواد را بسنجند. همچنین ممکن است به عنوان یک مشاور یا کارمند احکام اجرایی حقوقی کار کنند تا تشخیص دهند آیا افراد صلاحیت حضور و شهادت دادن در مورد مشاهدات خود در دادگاه را دارند یا خیر.
آموزش و مدرک تحصیلی: کارشناسی ارشد یا مدرک دکتری با تخصص در حوزه دادگستری جنایی
فهرست محتوا
- 1 مقاطع تحصیلی و شغل های مرتبط با روانشناسی
- 2 یک روانشناس چه کارهایی انجام می دهد؟
- 3 چگونه روانشناس شویم؟
- 4 یافتن مسیر تحصیلات دانشگاهی در روانشناسی
- 5 چه انواعی از مقاطع تحصیلی موجود است؟
- 6 مقدمه روانشناسی
- 7 مهارت ها و دانش های کسب شده
- 8 روش های تحقیق
- 9 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 10 روانشناسی رشد
- 11 مهارت ها و دانش های کسب شده
- 12 روانشناسی مرضی
- 13 مهارت ها و دانش های کسب شده
- 14 آمار
- 15 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 16 روانشناسی زیستی / علوم عصبی-رفتاری
- 17 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 18 روانشناسی شناختی
- 19 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 20 روانشناسی اجتماعی
- 21 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 22 زیست شناسی عصبی و اعتیاد به مواد (مخدر و دارویی)
- 23 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 24 روش های تحقیق کارشناسی ارشد و نگارش متون آکادمیک
- 25 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 26 واحد درسی انتخاب حوزه شغلی
- 27 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 28 پایان نامه
- 29 مهارت ها و دانش های کسب شده:
- 30 اخذ مدرک روانشناسی به صورت آنلاین
- 31 ویژگی های یک مسیر شغلی موفق به عنوان روانشناس
- 32 رویه های شغلی در روانشناسی
- 33 اطلاعاتی در مورد مشاغل روانشناسی
مطالب مرتبط
جمع بندی به زبان زهرا آقاجانی رتبه 5 کودکان استثنایی
هرچقدر که به کنکور نزدیکتر می شیم، بیشتر احساس می کنیم که مطالبی که تا حالا خوندیم ...
محاسبه نمره کل کنکور ارشد روانشناسی
برای محاسبه نمره کل آزمون ارشد، ابتدا مثل هر آزمون دیگری که نمره منفی دارد، به این ...
نکات کنکوری: سندرم شارژ
بعضی سال ها یک یا دو سوال خارج از کتب اصلی طرح می شود که اغلب داوطلبان ...
ایا در خارج از کشور رشته روانشناسی مثبت گرا داریم ؟
سلام وقتتون بخیر و شادی ، خیر
سلام
عرض خسته نباشید وتشکر از متن خوبتون
میخواستم بپرسم با توجه به مفاهیم روانشناسی ورود به این رشته از تجربی بهتره یا انسانی؟؟
دروس کدام رشته میتونه کاربرد بیشتری داشته باشه؟؟
سلام وقت بخیر عزیزم ورود به این رشته از هر کدوم از رشته های نظری فایده ی خودشو داره مثلا اگه از تجربی وارد شی دروس اعصاب و غدد فیزیولوژیک رو بهتر میتونی درک کنی
اما ازشاخه انسانی واردشدن هم مزایای خودشو داره مثل امادگی ذهنی برای دروسی مثل فلسفه و روانشناسی عمومی و البته بگم که واحدای فلسفی بیشتره