آشنایی با محتوای کتاب

از گذشته‌ی دو رویکرد در رابطه با انتشار آزمون‌های روان‌شناختی وجود داشته‌است. گروهی اعتقاد داشته و دارند که به هیچ عنوان نباید آزمون‌های روان‌شناختی را به‌طور کامل منتشر نمود. اعتقاد این گروه، مبتنی بر عدم دسترسی افراد غیرمتخصص به این آزمون‌ها و پیشگیری از سوءاستفاده از آن‌ها است. گروه دیگر معتقدند، انتشار آزمون‌ها در یک کتاب، عمدتاً مورد استفاده متخصصین قرار خواهد گرفت و کمتر افراد غیرمتخصص، علاقه‌مند به استفاده از این قبیل کتاب‌ها خواهند بود. لذا این گروه معتقدند خدشه‌ای به محتوای آن‌ها وارد نمی‌آید و شاهد آن را وجود کتاب‌هایی می‌دانند که در گذشته به انتشار برخی از این آزمون‌ها دست زده‌اند و بررسی‌ها نشان می‌دهد، کمتر افراد غیرمتخصص رغبت به تهیه و استفاده از آن‌ها دارند. مهم‌تر از آن اینکه استفاده از برخی از این آزمون‌ها، به حدی پیچیده است که حتی افراد تحصیل‌کرده در رشته‌ی روانشناسی نیز بدون گذراندن دوره‌های آموزشی خاص، که در مورد برخی از این آزمون‌ها به چند ده ساعت می‌رسد، امکان استفاده و بهره‌برداری از آن‌ها را ندارند. در تدوین این کتاب، نویسندگان رویکرد دوم را برگزیده‌اند.

این کتاب در دو بخش تنظیم شده‌است. نویسندگان بخش اول به معرفی ابزارهایی پرداخته‌است که عمدتاً به ارزیابی صفات و رگه‌های شخصیتی می‌پردازند. در بخش دوم ابزارهایی معرفی شده‌اند که عمدتاً به ارزیابی سطح سلامت روانی می‌پردازند. در ارائه‌ی هر یک از ابزارها، سعی کرده‌اند به معرفی اجمالی آن ابزار، اعتبار و روایی آن، شیوه‌ی نمره‌گذاری، شیوه‌ی تفسیر نمرات و ارائه‌ی کامل سؤال‌های آن ابزار بپردازند. گزارش داده‌های مربوط به اعتبار و روایی ابزارها، بر اساس نتایج تعدادی از تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده‌است.

گروه هدف کتاب

کتاب حاضر می‌تواند مرجع و منبع علمی مناسبی برای تدریس دروس روش‌های سنجش و ارزیابی در دوره‌ی تحصیلات تکمیلی رشته‌ی روانشناسی و رشته‌های وابسته باشد. این کتاب همچنین می‌تواند در تدریس دروس تخصصی و در برگزاری دوره‌های آموزشی کارگاهی ویژه‌ی کارشناسان و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری رشته‌های روانشناسی و مشاوره و حوزه‌های وابسته  مفید باشد.

نقاط قوت و ضعف کتاب

در طرح و تهیه‌ی این کتاب؛ حساسیت، دقت و نیاز به تأمل بسیار زیاد در هریک از ابعاد آن قابل‌توجه است. نویسندگان در تهیۀ این کتاب از منابع معتبر استفاده کردند و ساعت‌ها و روزها برای تهیه‌ی این منابع وقت صرف کردند. این کتاب نیاز دانشجویان و محققین و دسترسی آسان آن‌ها به آزمون‌های مورد نظر را برطرف می‌کند و با ارائه‌ی اطلاعات دقیق و کامل از ابزارها به‌ویژه اعتبار و روایی آن‌ها وارائه‌ی کتابی نسبتاً جامع برای تدریس دروس آزمون‌های روان‌شناختی و کاربرد مقدماتی روش‌های تشخیص در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است.

بریده‌ای از کتاب

مشخصات پرسش‌نامه هوش هیجانی بار-آن

این پرسش‌نامه دارای ۱۱۷ عبارت و ۱۵ خرده مقیاس می‌باشد که توسط بار آن بر روی ۳۸۳۱ نفر از ۶ کشور آرژانتین، آلمان، هند نیجریه وآفریقای جنوبی که 48.8درصد آنان مرد و 51.2 درصد آنان زن بودند، اجرا شد و به‌طور نظام‌دار در آمریکای شمالی هنجاریابی گردید. نتایج حاصل از هنجاریابی نشان داد که این پرسش‌نامه از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است.

پاسخ های پرسش‌نامه بر روی یک مقیاس ۵ درجه‌ای در طیف لیکرت (کاملا موافقم، موافقم، تا حدودی مخالفم و کاملاً مخالفم) تنظیم شده‌است. زیر مقیاس‌های پرسش‌نامه عبارت‌اند از:

خودآگاهی هیجانی (ES) توانایی آگاه‌بودن و فهم احساس خود.

خودابرازی(AS) توانایی ابراز احساسات، باورها و افکار صریح و دفاع از مهارت‌های سازنده و برحق خود.

احترام به خود (SR) توانایی آگاه‌بودن از ادراک خود پذیرش خود و احترام به خود.

خودشکوفایی (SA) توانایی درک ظرفیت بالقوه و انجام چیزی که می‌توان انجام داد، تلاش برای انجام‌دادن و لذت‌بردن

استقلال (IN) توانایی هدایت افکار و اعمال خود و آزاد‌بودن از تمایلات هیجانی

همدلی (EM) توانایی آگاه‌بودن و درک احساسات دیگران و ارزش‌دادن به آن

مسئولیت پذیری اجتماعی (RE) توانایی ابراز خود به‌عنوان یک عضو دارای حس همکاری مؤثر و سازنده در گروه

رابطۀ بین فردی (IR) توانایی ایجاد و حفظ روابط رضایت‌بخش متقابل که به‌وسیلۀ نزدیکی عاطفی، صمیمیت، محبت‌کردن و محبت گرفتن توصیه می‌شود.

واقع‌گرایی (RT) توانایی سنجش هماهنگی بین چیزی که به‌طور هیجانی تجربه‌شده و چیزی که به‌طور واقعی وجود دارد.

انعطاف‌پذیری (FL) توانایی سازگار بودن افکار و رفتار با تغییرات محیط و موقعیت‌ها.

حل مسئله (PS) توانایی تشخیص و تعریف مشکلات، به همان خوبی خلق‌کردن و تحقق بخشیدن راه‌حل‌های مؤثر و بالقوه.

سرفصل‌های کتاب

کلیات

پرسش‌نامه شخصیتی NEO

پرسش‌نامه 16عاملی شخصیت کتل

پرسش‌نامه شخصیتی آیسنک

پرسش‌نامه شخصیتی گری-ویلسون

آزمون تصور از خود بک

پرسش‌نامه عزت‌نفس کوپر اسمیت

پرسش‌نامه سازگاری بل

پرسش‌نامه هوش هیجانی بار-آن

پرسش‌نامه چند محوری بالینی میلون3

پرسش‌نامه چند جنبه‌ای شخصیتی مینه‌سوتا

چک ‌لیست نشانه‌های اختلالات روانی

پرسش‌نامه سلامت عمومی

پرسش‌نامه اضطراب بک

پرسش‌نامه افسردگی بک

پرسش‌نامه حالت-رگه اضطراب اسپیلبرگر

مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس

پرسش‌نامه سبک‌های دفاعی

پرسش‌نامه هراس اجتماعی

مقیاس راهبردهای مقابله‌ای نوجوانان