راهنمای تهیه شرح حال و مصاحبه در روانشناسی بالینی و روان پزشکی

معرفی کتاب

شرح‌حال و مصاحبۀ بالینی چهارچوب اساسی روان‌درمانی را شکل می‌دهد؛ از این جهت، باید توجه ویژه‌تری به این مرحلۀ درمانی داشت. در این راستا، دکتر سعید شاملو که شناخته‌شده‌ترین فرد در عرصۀ روانشناسی بالینی در ایران است به‌همراه دکتر سیروس ایزدی با بهره‌گیری تجربیات بالینی چندین‌سالۀ خود، اصلی‌ترین نکات، اصول و فنون تعیین‌کننده در جریان مصاحبۀ بالینی را در کتاب راهنمای تهیه شرح‌حال و مصاحبه در روانشناسی بالینی و روان‌پزشکی تشریح می‌کنند.

نویسندگان در این کتاب ابتدا به نخستین گام تشخیص و درمان در روانشناسی بالینی، یعنی شرح‌حال گرفتن از درمانجو می‌پردازند. سپس با شرح جامع مصاحبۀ بالینی، انواع و تکنیک‌های آن به بررسی موارد اختصاصی‌تر مانند سؤالات مصاحبۀ بالینی، برخورد با انواع درمان‌جویان در جلسۀ مصاحبه و چگونگی کسب اطلاعات سودمند از این فرایند را توضیح می‌دهند.

همانطور که اشاره شد، این کتاب گزیدۀ تجربیات بالینی نویسندگان آن است، از این جهت توضیحات مبتنی‌بر کیس‌های بالینی و نمونه‌های واقعی ویژگی دور از انتظاری نخواهد بود. با تورق کتاب، متوجه می‌شویم که نویسندگان توانسته‌اند ضمن رعایت اصل رازداری و امانت‌داری به‌خوبی از ادای این مسئولیت بربیایند.

حجم کتاب راهنمای تهیه شرح حال و مصاحبه در روانشناسی بالینی و روان پزشکی و توزیع مطالب در صفحات آن به‌گونه‌ای است که خواننده می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن، ضمن فهم اصول شرح‌حال و مصاحبۀ بالینی، با نکات کلیدی و کاربردی این فرایند آشنا شود.

قلم شیرین و روان نویسندگان نیز به جذابیت این کتاب افزوده است و خواننده را همراه خود می‌کند. روی هم رفته، این کتاب مرجعی مناسب برای روان‌درمانگرانی است که به‌دنبال کسب دانش و رفع چالش‌ها و سؤالات خود از منبعی قابل اعتماد و تضمین‌شده است.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان روانشناسی: دانشجویان روانشناسی به‌خصوص علاقه‌مندان به فعالیت در حوزۀ درمان و ادامۀ تحصیل در گرایش روانشناسی بالینی با مطالعۀ این کتاب با اصول تعیین‌کننده و بنیادین در مصاحبۀ بالینی به‌عنوان اولین گام اصلی در فرایند روان‌درمانی آشنا خواهند شد.

روان‌شناسان و روان‌پزشکان: این کتاب به‌نوعی منبعی مستقیم و بدون واسطه‌ای است که منتقل‌کنندۀ تجربیات بالینی دکتر سعید شاملو و دکتر سیروس ایزدی به‌عنوان روانشناس بالینی و روان‌پزشک است. مطالعۀ چنین منابعی می‌تواند ضمن رفع چالش‌ها و ابهامات احتمالی، مخاطبین خود را با دانش دسته‌اول در زمینۀ مصاحبۀ بالینی آشنا کند.

توضیحات تکمیلی

سعید شاملو، روانشناس، نویسنده و استاد دانشگاه است که به‌عنوان پدر روانشناسی بالینی ایران و نخستین فردی که بنیان‌گذار روانشناسی بالینی است نیز شناخته می‌شود. آثار بسیاری از او در زمینۀ اصول و فنون روانشناسی بالینی در مراحل مصاحبه، شکل‌دهی رابطۀ درمانی و پیش‌برد درمان به سمت اثربخشی آن چاپ و منتشر شده است.

کتاب راهنمای تهیه شرح‌حال و مصاحبه در روانشناسی بالینی و روان‌پزشکی حاصل تلاش مشترک دکتر شاملو و دکتر ایزدی، روان‌پزشک، نویسنده و پژوهشگر شناخته‌شده است که چاپ ششم آن نیز همچون چاپ‌های پیشین، توسط انتشارات رشد چاپ و منتشر شده است.

بریدۀ کتاب

برای بیمارانی که بسیار تدافعی و مظنون هستند، اگر از سؤالات مستقیم و بسته استفاده کنیم، جلسۀ مصاحبه به‌صورت بازجویی درمی‌آید و سبب بروز واکنش قالبی و محدود مانند: بله، نه، شاید، نمی‌دانم و مانند آن می‌گردد. به‌طور کلی، مطلوب‌تر آن است که با این گونه بیماران، از سؤالات باز استفاده کنیم و برای مثال می‌توان پرسید که «در این هفته وضعت چطور بود؟» این روش ممکن است مفید باشد، ولی امکان دارد که گاهی هم با شکست روبه‌رو شود؛ مثلاً بیمار مظنون بگوید: «منظور شما چیست؟» یا « من نمی‌فهمم شما چه می‌گویید؟» زمانی که چنین وضعی پیش آید، شایسته است که مصاحبه‌گر نگرانی‌های بیمار را به خود او منعکس کند و آن‌ها را به‌طور علنی مورد بحث قرار دهد.