آسیب شناسی روانی زندگی روزمره – زیگموند فروید

معرفی کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره

کتاب آسیب‌ شناسی روانی زندگی روزمره زیگموند فروید، یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین آثار وی است که در این اثر با تحلیل موارد گوناگونی از کنش‌پریشی، ما را با عرصۀ ناخودآگاه روان آدمی آشنا می‌کند. این کتاب یکی از نوشته‌هایی است که برای شروع آشنایی با دیدگاه‌های فروید و رویکرد روانکاوی بسیار مناسب است.

این کتاب کنش‌پریشی‌ها، فراموشی‌ها، لغزش‌ها و اعمال ناشیانه را تحلیل می‌کند. در نگاه فروید، این خطاهای ناخواسته ورای نیروی ارادۀ آگاهانه هستند. در واقع در این نگاه، این‌ها اصلاً خطا و اشتباه نیستند؛ زیرا تحت نظر ارادۀ ناخودآگاه رخ می‌دهند و هر کدام نشانه‌ای از اعماق ناخودآگاه آدمی‌اند.

کتاب آسیب شناسی روانی در زندگی روزمره، کتابی مثال‌محور است. این کتاب از نظریه‌های محض دوری کرده، ایده‌های خود را در قالب مثال‌ها تبیین می‌کند و با تحلیل مثال‌ها، روش آسیب‌ شناسی روانکاوانه را برای مخاطبان ملموس می‌کند. برخی از این مثال‌ها از نمایشنامه‌ها، کتاب‌ها و اشعار برآمده‌اند.

ازجمله می‌توان فراموشی‌ها (برای مثال، فراموشی موقت و زودگذر اسامی خاص)، لغزش‌های زبان، خطاهای خواندن و نوشتن، اعمال ناشیانه، گم‌کردن و شکستن اشیا را نام برد؛ یعنی تمام آن اعمالی که ما معمولاً دلیلی روانی برای آن‌ها قائل نمی‌شویم و خیلی ساده آن‌ها را نتیجۀ حواس‌پرتی، شانس و اتفاق می‌دانیم.

طبق مثالی از کتاب که از یونگ وام گرفته شده است؛ مردی در حین خواندن شعری معروف، عبارت «با یک ملافۀ سفید» را به خاطر نمی‌آورد و در نهایت با تداعی این کلمه، ترس او از مرگ خویش نمایان شد.

در کتاب آسیب شناسی زندگی روزمره فروید، بحث بر سر خطاها و اشتباهاتی است که ما ناخواسته و به‌طور ناخودآگاه مرتکب آن‌ها می‌شویم. هرچه بر تلاش و دقت‌مان در راستای بی‌اشتباه بودن می‌افزاییم، بیشتر و بیشتر دچار خطاهایی از این دست می‌شویم، انگار نیروی دیگری به‌جز نیروی اراده در ما حکم‌فرما است و توجهی به خواست و ارادۀ آگاهانۀ ما ندارد.

ما این کنش‌پریشی‌ها را خطا و اشتباه می‌دانیم، زیرا با اراده و تصمیم‌های آگاهانۀ ما در تضاد است، اما اگر خواست و ارادۀ ناخودآگاه را در نظر آوریم، هیچ خطا و اشتباهی در میان نیست.

همان خطایی که شعور آگاه ما آن را خطا دانسته، درواقع اجرای کاملاً صحیح و موفقیت‌آمیز دستوری است که از ضمیر ناخودآگاه صادر شده است. به نظر زیگموند فروید، هیچ‌کدام از این کنش‌پریشی‌ها اتفاقی و تصادفی نبوده و در پس آن‌ها انگیزه‌ای روانی وجود دارد.

به‌طور کلی آسیب ‌شناسی روانی در علم امروز، به‌عنوان یک مطالعۀ تجربی اختلالات روانی بررسی می‌شود و شامل توصیف دقیق نشانه‌ها، ملاک‌های تشخیصی، سبب‌شناسی چندعاملی و درمان‌های مبتنی بر شواهد است؛ اما در کتاب آسیب‌ شناسی روانی زندگی روزمره فروید موضوع کاملاً متفاوت است.

او مفهوم آسیب‌ شناسی روانی را به لغزش‌های کلامی، فراموشی‌ها و خطاهای ساده روزمره تعمیم می‌دهد و آن‌ها را حاصل تعارض‌های ناخودآگاه و فرایندهای روان‌پویشی می‌داند. به بیان ساده، آسیب‌شناسی روانی علمی بر اختلالات واقعی و قابل‌تشخیص تمرکز دارد، در حالی که دیدگاه فروید بر معنا و انگیزۀ پنهان رفتارهای معمولی تمرکز می‌کند.

هم‌اکنون می‌توانید جهت خرید کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره با تخفیف در روان آموز اقدام کنید.

کتاب مرتبط: روانشناسی فراموشی زیگموند فروید

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان روانشناسی و مشاوره: نام فروید میان دانشجویان این رشته‌ها، نامی فراگیر و کنجکاو کننده است. اگر می‌خواهید با ایده‌های فروید آشنا شوید، این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار اوست.

علاقه‌مندان به فروید: شیفتگان فروید و عاشقان روانکاوی، می‌توانند با مطالعۀ کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره آشنایی عمیقی با مسئلۀ این حوزه از دیدگاه روانکاوی به دست آورند.

روانشناسان و درمانگران: حتی اگر درمانگری باتجربه هستید اما این کتاب را مطالعه نکرده‌اید، خواندن آن می‌تواند ایده‌های تازه‌ای به شما اضافه کند.

کارورزان روانکاوی: این گروه می‌توانند در جهت آموزش حرفه‌ای خود، این کتاب را مطالعه کرده و آگاهی خود را گسترش دهند.

توضیحات تکمیلی

از نقاط قوت کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره زیگموند فروید، عینی بودن مطالب آن است. نویسنده با استفاده از مثال‌های ملموس در هر مورد، مفاهیم را به‌خوبی برای مخاطب تبیین کرده و همچنین با قلمی منسجم و روان، به خواننده کمک می‌کند که این کتاب را در مدت کوتاهی مطالعه کند. حجم مطالب این کتاب کم است و در مدت‌زمان کوتاهی می‌توان آن را خواند.

زیگموند فروید، پزشک و عصب‌شناس اتریشی، در سال ۱۸۵۶ در خانواده‌ای یهودی در شهر فریبرگ متولد شد و بیشتر عمر حرفه‌ای خود را در وین گذراند. فروید در ابتدا به پژوهش‌های عصب‌شناختی علاقه داشت، اما مواجهه با بیماران مبتلا به مشکلات روانی او را به سمت جست‌وجوی سازوکارهای ذهن انسان سوق داد.

در کنار زندگی علمی پرفرازونشیب و مهاجرت اجباری‌اش به لندن در سال‌های پایانی عمر، ایده‌هایی چون نقش ناخودآگاه، تأثیر تجربه‌های کودکی و اهمیت تعارض‌های درونی در رفتار انسان جایگاه او را به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار روان‌شناسی تثبیت کرد.

کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره (The Psychopathology of Everyday Life) توسط محمدحسین وقاری ترجمه شده است. این مترجم چندین جلد کتاب دیگر را نیز در موضوعات فلسفه و اخلاق ترجمه کرده است.

انتشارات اطلاعات، ناشر این کتاب، بیش از 95 سال است که در عرصۀ فرهنگ فعالیت می‌کند و از سال 1363، در کنار چاپ روزنامه، به چاپ کتاب در زمینه‌های مختلف نیز پرداخته است.

کتاب مرتبط: گزارش تحلیلی یک مورد هیستری

بریدۀ کتاب

یکبار در تعطیلات تابستان، همسرم مرا خیلی ناراحت کرد؛ البته در این کار سوءنیتی نداشت. در رستورانی، سر میز در مقابل اقایی از اهالی وین نشسته بودیم، که من او را می‌شناختم و او نیز بدون شک مرا به‌خاطر می‌آورد. اما من به دلایلی شخصی نمی‌خواستم آشنایی را تجدید کنم. همسرم، که چیزی بیش از نام مشهور او را نشنیده بود، با سادگی بسیار، به وضوح نشان داد که به صحبت‌های آن مرد با کسی که در کنارش نشسته بود، گوش می‌کند زیرا گهگاه سوالاتی را خطاب به من مطرح می‌کرد که ادامه‌ی رشته‌ی صحبت آن‌ها بود.

کاسه‌ی صبر من لبریز شد و بالاخره از کوره در رفتم. چند هفته بعد، داشتم به خویشاوندی درباره‌ی این رفتار همسرم گله می‌کردم، اما نتوانستم کلمه‌ای از صحبت‌های آن آقا را به‌خاطر بیاورم. از آنجا که معمولاً تا حدودی مستعد در دل نگهداشتن ناراحتی‌هایم هستم و می‌توانم تفصیل حادثه‌ای که مرا ناراحت کرده در حافظه نگهدارم، احتمالاً محرک فراموشی من درمورد حاضر، ملاحظه‌ی حال همسرم بود. درک فراموش‌کاری من در این مورد آسان است، زیرا به اختلال سنخی در قضاوت، که در ارتباط با نزدیکانمان تحت تاثیر آن قرار می‌گیریم، شبیه است.

فهرست کتاب آسیب شناسی روانی زندگی روزمره فروید

فصل اول: فراموش کردن نام‌های خاص

فصل دوم: فراموش کردن کلمات خارجی

فصل سوم: فراموش کردن نام‌ها و مجموعه کلمات

فصل چهارم: خاطرات کودکی و خاطرات پوشان

فصل پنجم: لغزش زبان

فصل ششم: اشتباه‌خوانی و لغزش قلم

فصل هفتم: فراموش کردن برداشت‌ها و قصدها

فصل هشتم: اعمال ناشیانه

فصل نهم: اعمال نشانگر تصادفی

فصل دهم: اشتباهات

فصل یازدهم: کنش‌پریشی‌های مرکب

فصل دوازدهم: جبرگرایی، اعتقاد به بخت و خرافه