انسان از دیدگاه اسلام – عبدالله نصری

معرفی کتاب

طبق فرموده‌ی حضرت علی(ع) “من عرف نفسه فقد عرف ربه” هرکه خود را بشناسد گویی خدای خود را شناخته است. همین جمله‌ی کوتاه اما عمیق نگاه اسلام به شناخت خود و انسان‌شناسی را نمایان می‌کند. مباحث بسیار متعددی در حوزه‌ی انسان‌شناسی وجود دارد اما محتوای کلی همه‌ی آن‌ها شبیه به هم است، تنها در ابعاد تفاوت بین آن‌ها دیده می‌شود.

این کتاب با تفکیک موضوعی با ترتیبی مناسب، از لزوم شناخت انسان صحبت خود را آغاز کرده و در مفاهیم مربوط به انسان کامل بحث را به پایان رسانده است. در این بین نویسنده از جبر و اختیار، منشا و هدف آفرینش انسان و دنیا از دیدگاه قرآن سخن گفته است.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

اساتید دانشگاه‌ها می‌توانند این کتاب را به عنوان منبع تدریس این درس در یک ترم دانشگاهی به دانشجویان خود معرفی کنند. اما روانی متن و سِیر مناسب مطاالب که باعث درک بهتر مفاهییم می‌شود، باعث شده است تا دانشجویان پیام نور و علاقه‌مندان به موضوعات انسان‌شناسی بتوانند از مفاهیم کتاب بدون وابستگی به کلاس درس استفاده کنند.

توضیحات تکمیلی

مولف کتاب را با هدف دانشجویان دانشگاه پیام نور نگارش کرده است، اما با این حال بسیاری از ساختارهای لازم جهت خودآموزی را رعایت نکرده است. او از ارائه‌ی خلاصه و پرسش‌های چهارگزینه‌ای در پایان فصول خودداری کرده است و حتی مقدمه و پیشگفتار در ابتدای کتاب نگارش نکرده است.

نقاط قوت و ضعف کتاب

مفاهیم با زبانی ساده و ترتیبی قابل درک به مخاطب ارائه می‌شوند، اما محتوای کتاب ساختار مشخصی ندارد که شاید این موضوع، روانی محتوا را به حاشیه ببرد.

فهرست کتاب انسان از دیدگاه اسلام

فصل اول. کلیات انسان شناسی در اسلام

هدف کلی

هدف‌های یادگیری

مقدمه

۱-۱ مفهوم شناسی انسان

۱-۱-۱ وجه نام گذاری لفظ انسان

۲-۱-۱ کاربرد لفظ انسان در قرآن

۲-۱ منزلت انسان در اسلام

۱-۲-۱ صفات ذاتی انسان

۲-۲-۱ صفات اکتسابی انسان

۳-۱ تمایز انسان از سایر مخلوقات

۱-۳-۱ عبودیت و بندگی

۲-۳-۱ برخورداری از عقل

۳-۱ بهره مندی از اراده

۴-۳-۱ برخورداری از روح و فطرت الهی

۴-۱ اهمیت شناخت انسان

۱-۴-۱- خودشناسی، راه رسیدن به هدف خلقت

۲-۴-۱ خودشناسی، راه تجلی حیات و سلامت

خلاصه فصل اول

خود آزمایی چهارگزینه‌ای فصل اول

فصل دوم. مكاتب انسان شناسی غربی

هدف كلى

هدف‌های یادگیری

مقدمه

۱-۲ اومانیسم

۱-۱-۲ مؤلفه‌های اومانیسم

2-۲-۱ ارزیابی اومانیسم

٢-٢ ليبراليسم

۱-۲-۲ مؤلفه های لیبرالیسم

۲-۲-۲ ارزیابی لیبرالیسم

۳-۲ از خود بیگانگی

۱-۳-۲ تبیین فلسفی از خود بیگانگی

۲-۳-۲ از خود بیگانگی روان شناختی

۳-۳-۲ از خودبیگانگی در اسلام

خلاصة فصل دوم

خود آزمایی چهار گزینه‌ای فصل دوم

فصل سوم. مبانی انسان شناسی در اسلام

هدف کلی

هدف‌های یادگیری

مقدمه

۱-۳ آفرینش دو ساختی

3-2 ذات خوب یا بد

۳-۳ جبر یا اختیار

۴-۳ فعال یا منفعل

۵-۳ هشیار با ناهشیار

۶-۳ تعادل با تکامل

۷-۳ تشابه و تفاوت

خلاصه فصل سوم

خود آزمایی چهارگزینه‌ای فصل سوم

فصل چهارم. مفاهیم انسان شناسی اسلامی

هدف کلی

هدف‌های یادگیری

مقدمه

۱-۴ روح

2-4 روان

4-3 فطرت

4-4 شخصیت

۵-4 نفس

۶-4 عقل

4-7 قلب

خلاصه فصل چهارم

خود آزمایی چهارگزینه‌ای فصل چهارم

فصل پنجم. انسان کامل در اسلام

هدف‌های کلی

هدف‌های یادگیری

مقدمه

۱-۵ روان شناسی کمال

۲-۵ کمال در اسلام

۳-۵ ویژگی‌های انسان کامل

۱-۳-۵ توحیدی شدن

۲-۳-۵ به یاد خدا بودن

۳-۳-۵ اخلاص داشتن

۴-۳-۵ اطاعت کردن

۵-۳-۵ صداقت داشتن

خلاصه فصل پنجم

خود آزمایی چهارگزینه‌ای فصل پنجم

پاسخنامه

منابع