تفاوت جنسیتی در عملکردهای مغز و رفتار؛ از دیدگاه نوروبیولوژی

معرفی کتاب

کتاب تفاوت جنسیتی در عملکردهای مغز و رفتار با شرح تفاوت‌های آناتومیک اندام‌ها، دستگاه عصبی مرکزی و محیطی زنان و مردان آغاز می‌شود و با توضیح چگونگی شکل‌گیری این تفاوت‌ها در چرخ‌های بعدی رشد ادامه پیدا می‌کند. در این راستا، مطالعات و پژوهش‌های فراوانی در جهت تأیید وجود این تفاوت‌ها و چگونگی بروز آن‌ها در دو جنس انجام شده است.

به این ترتیب، خواننده با مطالعۀ این کتاب ضمن فهم تفاوت‌های زنان و مردان در عملکردهای مغز و رفتار با پژوهش‌های معتبر انجام‌شده در این حوزه نیز آشنا می‌شوند. دکتر مریم صالحی، دکتر زینب اختری و دکتر محمدساقیان تلاش‌کرده‌اند تا با جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی مطالعات و پژوهش‌های انجام شده در این حوزه چه در رویکردهای علمی و چه در رویکردهای اسلامی و معنوی، به دیدگاهی منجسم و مطالبی یک‌دست در این حوزه نائل شوند.

دقت و نکته‌سنجی گردآورندگان در انتخاب مقالات و پژوهش‌ها، استخراج اطلاعات از هریک و مرتبط کردن آن‌ها با نتایج پژوهش‌های دیگر، از جمله مهم‌ترین نقاط قوت این کتاب به‌شمار می‌آرود. انسجام محتوایی و سری یکدست ارائۀ مطالب نیز حکم تأییدی است بر این ادعا.

از دیگر نقاط قوت این کتاب می‌توان به نوع نگاه آن به تفاوت‌های جنسیتی عملکرد مغز اشاره کرد که در ابتدا با دیدی ساختاری به این موضوع می‌پردازد و سپس از دریچۀ تغییرات تحولی آن را بررسی می‌کند. ارجاعات درون متنی و برون‌متنی، کیفیت بالای جنس صفحات و جلد و اندازۀ مناسب فونت نوشته‌ها از دیگر ویژگی‌های این کتاب است که از نگاه خواننده در ردۀ نقاط قوت آن می‌تواند قرار گیرد.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان روانشناسی: از آن‌جایی که نوروسایکولوژی و نوروبیولوژی از دروس اصلی رشتۀ روانشناسی در مقاطع مختلف است، مطالعۀ این کتاب از این جهت می‌تواند برای دانشجویان مفید باشد که دانش علمی مناسبی درخصوص تفاوت‌های جنسیتی مغز در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

پژوهشگران: اشاره به معتبرترین پژوهش‌های انجام شده در این حوزه و تجزیه و تحلیل نتایج آن‌ها در این کتاب، می‌تواند الهام‌بخش ایده‌های پژوهشی جدیدی باشد.

علاقه‌مندان به روان‌شناسی: افرادی که علاقه‌مند به روانشناسی و ارتباط آن با مباحث زیست‌شناختی هستند، می‌توانند با مطالعۀ این کتاب که با لحنی ساده و زبان قابل فهم به بررسی دستاوردهای این حوزه می‌پردازد، به هدف خود دست یابند.

توضیحات تکمیلی

دکتر مریم صالحی، دکتری تخصصی علوم اعصاب، دکتر زینب اختری، دکتری فیزیولوژی و استادیار مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله و دکتر محمدساقیان، دکتری علوم قرآن و احادیث، گردآورندگان و نویسندگان این کتاب هستند که تلاش‌کرده‌اند جدیدترین و مرتبط‌ترین پژوهش‌های انجام‌شده در خصوص تفاوت‌های جنسیتی در عملکردهای مغز و رفتار را از دیدگاه بیولوژی جمع‌آوری کنند و نتایج آن‌ها را در چهارچوب‌های علمی و دینی تفسیر کرده‌اند.

دکتر هدایت صحرایی، رئیس گروه علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله و دکتر مهدی جعفری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مقدمۀ این کتاب ضمن بیان ارزشمند‌های اثر پیش رو، از اهمیت و ضرورت مطالعۀ چنین منابعی سخن گفته‌اند.

بریدۀ کتاب

بررسی‌ها نشان می‌دهند که تفاوت کورتکس‌ها در دو جنس، ناشی از تعداد بیشتر گیرنده‌های آستروئید جنسی در طول مدت دوره‌های بحرانی توسعۀ مغز است. این یافته‌ها مشخص می‌کنند که هورمون‌های جنسی در این تفاوت‌ها نقش مهمی دارند.

با توجه به اینکه بخش‌های آمیگدالا و هیپوتالاموس مغز نقش مهمی در رفتارهای هیجانی و جنسی دارند، حجم بزرگ‌تر آن در مردان نشان می‌دهد که رفتارهای خشم، هیجان و جنسی در مردان نسبت به زنان بیشتر است؛ همچنین احتمال دارد حجم بزرگ‌تر قسمت پاداش مغز در زنان، با افزایش رفتارهای عاطفی در آنان مرتبط باشد و افسردگی بیشتر در زنان، ممکن است به دلیل اختلالات در این بخش مغز باشد (Goldwsten, Jerram, Poldrack 2001:490-497).

در این قسمت یک پاراگراف جذاب و مهم از کتاب را برای آشنا شدن بیشتر مخاطب با متن کتاب قرار دهید.