درمان آدلری (نظریه و کاربست) – جان کارلسون

بخش ۱: نظریه و کاربست درمان آدلری برای درمانگران امروزی

فصل ۱: چرا روان‌درمانگران به روش آدلر علاقه و اشتیاق نشان می‌دهند؟!

مشخصه‌های درمان آدلری

مختصر و کوتاه‌مدت

حال و آینده‌محور

مستقیم

یکپارچگی و التقاط

نظریه و روند تغییر آدلری

ذات اجتماعی رفتار انسان

نمایش ایده‌ها در قالب سبک زندگی

شکل‌گیری سبک زندگی در کُنه منطق خصوصی

هدف‌مندی رفتار آدمی

از نظر آدلر تغییر چگونه رخ می‌دهد؟

و اما … آلفرد آدلر کیست؟

نتیجه‌گیری

فصل ۲: ارتباط روان‌درمانی معاصر و درمان آدلری

درمان آدلری و دیدگاه‌های شناختی، سیستمی و پسامدرن

رویکردهای شناختی و شناختی- رفتاری

رویکردهای سیستمی

رویکردهای پسامدرن

درمان سازه‌گرا

درمان کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور

روایت‌درمانی

ارتباط دیدگاه‌های پسامدرن: دیدگاه معاصر آدلری

روان‌شناسی آدلری: موضوعات چندفرهنگی معاصر

درمان آدلری و جنبش روان‌شناسی مثبت

اعتبار سنجی درمان آدلری

درمان آدلری و عوامل مؤثر بر نتایج موفقیت‌آمیز

عوامل فراتر از درمان مرتبط با زندگی مراجع

عوامل رابطة درمانی

دارونما، امید و انتظار

عوامل مربوط به مدل/ تکنیک

نتیجه‌گیری

فصل ۳: نظریة شخصیت و روان‌شناسی آدلری

سبک زندگی و معناسازی

یک سؤال مهم: سبک زندگی چگونه عمل می‌کند؟

چگونه سبک زندگی به وجود می‌آید

زیست‌شناختی

الف: حقارت عضوی (اندامی)

ب: نیازها

ج: پردازش عصب- پویایی

د: اهداف

میزان فعالیت

پویایی روانی- اجتماعی

نقش ترتیب تولد روان‌شناختی

سبک‌های فرزندپروری

محله و جامعه

حُسن تناسب

سبک زندگی، خودپنداره و اعتقادات

جایگاه‌های مهم

علائم

عذر و بهانه

پرخاشگری

کناره‌گیری

اضطراب

گرایش به محرومیت

فرآیندهای روان‌شناختی

نتیجه‌گیری

بخش ۲: درمان آدلری در روش معاصر

فصل ۴: برقراری روابط درمانی

شرایط لازم و کافی راجرز و علاقۀ اجتماعی آدلر

همدلی و علاقۀ اجتماعی

توجه مثبت بی‌قیدوشرط و علاقۀ اجتماعی

همخوانی و علاقۀ اجتماعی

جنبه‌های مهم در برقراری رابطۀ درمانی

موضوعات ساختاردهی اولیه

مدت زمان درمان

ساختار هزینه

ارتباط با درمانگر خارج از درمان

حفظ و رشد رابطۀ درمانی

عملکرد درمانگر برای ایجاد و حفظ رابطۀ درمانی

اهمیت اتحاد درمانی مداوم

تنظیم مشارکتی اهداف درمان

نتیجه‌گیری

فصل ۵: دیدگاه آدلری دربارۀ آسیب‌شناسی روانی: با استفاده از DSM

مفهوم حرکت‌های «مفید اجتماعی» و «بی‌فایدۀ اجتماعی»

شرایط بزرگ‌تر از سازگاری کلی: احساس اجتماعی و علاقۀ اجتماعی

پویایی‌های موقعیتی: مفهوم عقل سلیم

تکالیف زندگی

منطق خصوصی

سبک‌های تلاش و حرکت در طول زندگی

DSM و روان‌شناسی آدلری

سهم فرد

سهم جهان

آسیب روانی به صورت اختلال روانی و مضامین اصلی

دسته‌بندی‌های کلاسیک و تفسیرهای آدلری از آن‌ها

روان‌پویایی روان‌رنجوری

روان‌پویایی روان‌پریشی

روان‌پویایی اختلال شخصیت

تفسیر آدلری در مورد نظام پنج‌محوری DSM

دسته‌بندی‌های تشخیصی و مفهوم عقده‌های حقارت

مضامین مهم و ارتباط متقابل آسیب روانی

نتیجه‌گیری

فصل ۶: ارزیابی مؤثر در درمان آدلری

تشخیص عمومی: مصاحبۀ اولیه

مصاحبۀ اولیه: شش حوزۀ اصلی

الف. شناسایی اطلاعات

ب . ارائه مشکل

ج . اطلاعات پیشینۀ فرد

د . عملکرد فعلی

تکلیف کار

تکلیف اجتماعی

تكليف عشق

هـ انتظارات درمانی

خلاصۀ بالینی

نمونۀ بالینی

طرح درمان

حرکت با درمان: ارزیابی متقابل (قسمت اول)

تشخیص خاص: تعبیر و تفسیر سبک زندگی

خلاصۀ منظومۀ خانواده 

سیستم انگیزه و سبک‌های پردازشگر تعدیل‌شده

خلاصۀ سبک زندگی و درمان

حرکت با درمان: ارزیابی متقابل (قسمت دوم)

روان‌شناسی آدلری و آزمون روان‌شناختی

نتیجه‌گیری

فصل ۷: اهداف و تکنیک‌های درمان آدلری

اهداف درمانگران

اهداف مراجع

نشانگرهای کلامی و تعاملات هدفمند

مجموعه فنون آدلری

جهت‌دهی مراجع به سمت درمان

ارائه یک خلاصه

ایجاد ارتباطات

تشخیص افتراقی

سؤال

آیا بین باورها و علائم سبک زندگی هماهنگی وجود دارد؟

حل تعارض

صندلی خالی

رهایی از مخمصه

در نظر داشتن دیدگاه دیگران

معیارهای بالاتر از خدا

پیامدهای اجتماعی

تاکتیک‌های مواجهه.

رفتار و حرکت فوری

چه زمانی؟!

فنون تناقضی

ضد توصيه

تُف در سوپ

فنون دلگرمی

درس‌هایی از گذشته

منفی به مثبت

فنون تغییر

بازی ” انگار که”

تنظیم کار/ تکالیف

طنز و شوخی

لطیفه‌ها

ضرب‌المثل‌های پیچیده

فنون تصویرسازی

تکنیک فشار دکمه

خاطرات اولیۀ بازسازی‌شده

فنون انگیزشی

فروش

چماق و هویج

فنون کاهش اضطراب

نام‌گذاری شیطان

کنترل چیزی را در دست گرفت

راهبردهای مقابله

توضیحات جایگزین

جایگزین کردن باورهای مفید

نتیجه‌گیری

فصل ۸: درمان فردی مختصر و کوتاه‌مدت

درمان کوتاه‌مدت چیست؟

هفت ارزش مشترک یا غالب درمان‌های کوتاه‌مدت

هفت ویژگی مشترک ضروری در درمان‌های کوتاه‌مدت

هفت مانع فرضی بر سر راه درمان کوتاه‌مدت

طول درمان بیشتر، بهتر است

درمان عمیق‌تر، بهتر است

فعالیت کمتر، بهتر است

درمانگر بهترین را می‌داند

تأمین مالی مراجع، بهتر است

تأخیر در خداحافظی، بهتر است

روش من بهتر است

دلایل حمایت از روش درمان کوتاه‌مدت

ریشه‌های آدلریِ درمان کوتاه مدت

روان‌درمانی آدلری و درمان‌های کوتاه‌مدت معاصر

یک مقایسۀ گسترده

اتحاد درمانی

دیدگاه در مورد مشکلات مراجع

تسهیل تغییر مراجع

مدل‌های آدلری درمان کوتاه‌مدت

درمان کوتاه‌مدت آدلری

چارچوب مفهومی برای درک رفتار مراجع

طرح راهبردی چهارمرحله‌ای درمان کوتاه‌مدت آدلری

مرحلۀ ۱ ارزیابی/ شرح رفتاری شکایت اصلی

مرحلۀ ۲: ارزیابی قوانین زیربنایی تعامل

مرحلۀ ۳: تغییر جهت قوانین تعاملی مراجع

مرحلۀ ۴: مناسک رفتاری جدید

مشاورۀ حل مسئله

مشاورۀ حل مسئله: مدل چهارمرحله‌ای

مرحلۀ ۱: شناسایی رویکرد ناکارآمد

مرحلۀ ۲: کاوش در روان‌شناسی استفاده

مرحلۀ ۳: افزایش انگیزة مراجع

مرحلۀ ۴: اتخاذ رویکردی کارآمدتر

درمان آدلری مؤثر

تاکتیک‌های درمان مؤثر آدلری: بررسی اجمالی شش عنصر

درمان مؤثر آدلری: روند درمان ۱۰ مرحله‌ای

نتیجه‌گیری

فصل ۹: زوج درمانی کوتاه‌مدت

تصور غلط در مورد طلاق به‌عنوان یک راه‌حل

مؤلفه‌های یک رابطه مشترک سالم

آموزش و مهارت‌های ارتباطی

درمان یکپارچه چیست؟

عوامل فراتر از درمان در مراجعان

عوامل ارتباط مراجع- درمانگر

اصول اساسی در درمان آدلری

روند درمان کوتاه‌مدت

اهداف زوج‌درمانی کوتاه‌مدت آدلری

فرایند چهارمرحله‌ای زوج‌درمانی کوتاه‌مدت آدلری

نمونۀ موردی

نتیجه‌گیری

فصل ۱۰: گروه‌درمانی

منطق گروه‌درمانی

طبیعت فرآیند گروه

تعامل گروهی

یادگیری بین‌فردی

روند مرحله به مرحله

ایجاد پایگاهی از داده‌ها

تشکیل یک رابطۀ گروهی

اعضای جلسۀ مشاورة گروهی

بررسی روان‌شناختی

مصاحبۀ ذهنی

سؤال

مصاحبۀ عينى

خودافشایی روان‌شناختی

جهت‌گیری مجدد روانی- تربیتی

حل مسئلۀ گروهی

پیشرفت در گروه

درک گروه

۱. انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند

2. تمام رفتارها دارای معنا و هدف اجتماعی هستند

3. سبک زندگی از طریق رفتار نمایان می‌شود

4. برانگیختن علاقۀ اجتماعی ضروری است

پویایی گروه

انسجام

جذابیت

ارزش‌ها و نگرش‌ها

اعتبار یکی از اعضای گروه

هنجارهای گروهی

درک نیاز به تغییر

ارتباطات

تغییر و فشار

اهداف

آرمان

عوامل تعیین‌کنندۀ درمان‌بخش

پذیرش

بیان احساسات

یادگیری مشاهده‌ای

پسخوراند

تعمیم

واقعیت‌سنجی

نوع‌دوستی

تعامل

دلگرمی

انسجام

نقش رهبر گروه

مهارت‌های رهبری گروه

ساختاردهی

عمومیت

پیوند

تغییر

افشای هدف

روش مسئله‌گشایی گروهی

مسدود کردن

خلاصه کردن

تعیین تکلیف و کسب تعهدات

اشاعه پسخوراند

اشاعه تعامل مستقیم

اشاعه دلگرمی

نتیجه‌گیری

فصل ۱۱: بازی‌درمانی

دلیل منطقی برای استفاده از بازی در روان‌درمانی

مزایای بازی‌درمانی

تاریخچۀ مختصر و مروری بر بازی‌درمانی آدلری

وسایل مناسب برای بازی و فضای بازی برای بازی‌درمانی آدلری

الف. اسباب‌بازی‌های خانوادگی/ پرورشی

ب. اسباب‌بازی‌های ترسناک

ج. اسباب‌بازی‌های تهاجمی

د. اسباب‌بازی‌های بیانگر احساس

ه. اسباب‌بازی‌های وانمودسازی/ تخیلی

فرآیند بازی‌درمانی آدلری

مرحلۀ ۱: ایجاد رابطۀ درمانی

پیگیری رفتار

انعکاس احساسات

انعکاس محتوا

دلگرمی

بازگرداندن مسئولیت به کودک

پرسش و پاسخ به سؤالات

تعامل فعالانه با کودکان

تعیین محدودیت

تمیز کردن فضای بازی به کمک یکدیگر

مرحلۀ ۲: بررسی سبک زندگی کودک

جو خانواده

منظومۀ خانواده

اهداف یا مقاصد رفتاری

خاطرات اولیه

مفهوم‌سازی سبک زندگی

مرحلۀ ۳: کمک به کودک برای کسب بینش

تعابیر آزمایشی

فرا ارتباطات

آثار هنری، بازی استعاره‌ها و کتاب‌درمانی

اتصال بازی‌درمانی به دنیای واقعی

مرحلۀ ۴: جهت‌گیری مجدد/ بازآموزی

کمک به کودکان در ایجاد گزینه‌های ادراکی و رفتاری

کمک به کودکان در یادگیری مهارت‌ها و رفتارهای جدید

کمک به کودکان در تمرین مهارت‌ها و رفتارهای جدید

نتیجه‌گیری

فصل ۱۲: مشورت و روانی- تربیتی

مشورت

فرآیند مشورت هفت‌مرحله‌ای

مرحلۀ ۱: به فضای مشورت نظم ببخشید

مرحلۀ ۲: توصیف خاصی از مشکل به دست آورید

مراحل ۳ و ۴: یک مثال دوم خاص بیاورید و هدف از رفتار نامناسب و باور نگران‌کنندۀ معلم یا والدین را روشن کنید

مرحلۀ ۵: دستورالعمل‌های دستیابی به این هدف را مرور کنید

مرحلۀ ۶: پیشنهادات آزمایشی را درخواست کنید

مرحلۀ ۷: پایان جلسۀ مشورت

مثال موردی

تربیت والدين

آموزش نظام‌مند فرزندپروری مؤثر

چرخۀ یادگیری در گروه‌های تربیت والدین

مهارت‌های رهبری

چرخۀ یادگیری

مراحل گروه

«انتظارات بزرگ»

«منظورتان این است که باید تغییر کنم؟»

«انسجام و تعهد»

مرحلۀ بعدی

گروه والدین C

عوامل درمان‌بخش در گروه‌های والدین

شروع گروه‌ها

سبک رهبری گروه

ساختاردهی

عمومیت بخشیدن

پیوند دادن

تمرکز بر نقاط مثبت

تعهد

خلاصه کردن

دلگرمی

روانی- تربیتی در درمان زوج‌ها

اصول اساسی برنامۀ آموزش در برنامۀ غنی‌سازی ازدواج

مهارت‌های ازدواج

روند کار

مهارت‌های حفظ و ادامه دادن: فیلم‌های عاشقانه زندگی

نتیجه‌گیری

نتیجه‌گیری

سؤال «خلاء بازشناسی»

واژه‌نامه