راهنمای عملی فراهم سازی طرح تحقیق – عزت الله نادری

معرفی کتاب

طرح تحقیق که در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی به پروپوزال معروف است، اولین و شاید چالش‌برانگیزترین قدم برای شروع پایان‌نامه و رساله است؛ گاهی‌اوقات پاسخ‌گو نبودن اساتید راهنما و مشاور به سردرگمی بیشتر دانشجویان در این مرحله دامن می‌زند.

در چنین مواقعی موجود منبعی که بتواند مراحل نگارش پروپوزال یا طرح تحقیق گام‌گام توضیح دهد، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. کتاب راهنمای عملی فراهم‌سازی طرح تحقیق تألیف نادری، سیف‌نراقی و شاهپوریان همان منبعی است که بینشی کاملی از چگونگی نگارش طرح تحقیق در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد.

نویسندگان این کتاب خود را در سمت اساتید راهنما و مشاور خوانندگان خود فرض کردند و قدم‌به‌قدم همراه و راهنمای آن‌ها برای تهیۀ طرح تحقیق هستند. موضوعاتی که در این کتاب مطرح می‌شود تمرین‌های عملیاتی برای نگارش عناوین الزامی در طرح تحقیق است که شامل: مسئله و موضوع تحقیق، تاریخچۀ موضوع، فرضیه‌ها و سؤالات تحقیق، انتخاب جامعه و تعیین حجم نمونه، روش گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، بیان اهمیت و ضرورت و در نهایت، اشاره به محدودیت‌های موضوع پژوهش است.

توضیحات مختصر و البته جامع نویسندگان در کنار تمرین‌های عملی قرار داده‌شده در متن، به خواننده کمک می‌کند تا بدون معطلی به اصل مطلب دسترسی پیدا کنند و درگیر حواشی و جزئیات بیهوده نشوند.

توضیحات ساده و روان نویسندگان، در کنار کیفیت بالای صفحات و جلد کتاب از دیگر نقاط قوت این کتاب است. علاوه‌بر موارد ذکرشده، در بخش پایانی کتاب، فصلی به معرفی سایت‌های مناسب برای جمع‌آوری اختصاص پیداکرده است.

این مورد به دانشجویان کمک می‌کند تا ضمن آشنایی با سایت‌های معتبر در زمینۀ جمع‌آوری اطلاعات، داده‌های خود را از منابع موردتأیید گردآوری کنند. در کنار تمام این موارد باید اشاره کرد که احتمالاً قدیمی‌بودن مطالب کتاب یکی از نقاط ضعف آن به‌شمار می‌رود.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران: این کتاب اولین قدم برای انجام و اجرای هر پژوهش را که همان نگارش طرح تحقیق یا پروپوزال است، به خوبی شرح و بسط داده‌است؛ براین اساس، خواندن آن به تمامی افرادی که قصد شروع پژوهش یا نگارش مقاله‌ای را دارند توصیه می‌شود.

توضیحات تکمیلی

عزت‌الله نادری و مریم سیف‌نراقی دو تن از نویسندگان کتاب افراد نام‌آشنایی در زمینۀ آثار مرتبط با روانشناسی به‌خصوص روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی هستند. تجربۀ تدریس هر سه نویسنده در دانشگاه‌های برتر ایران و شناخت دقیق دغدغۀ دانشجویان منجر به شکل‌گیری ایدۀ تألیف کتاب راهنمای عملی فراهم‌سازی طرح تحقیق شده است که منبعی مناسب برای یادگیری اصول نگارش طرح تحقیق است.

بریدۀ کتاب

فرض‌های تحقیق باید مورد آزمایش قرار گیرند و نهایتاً گفته شود که فرض موردقبول است یا نه. احتمالاً در برخی از پژوهش‌ها طرح فرض‌ها به گونه‌ای که بتوان از طریق آزمون‌های آماری پذیرش یا رد آن‌ها را آزمود مقدور نیست؛ لذا در این گونه موارد فرض‌های تحقیق به صورت سؤال نوشته می‌شوند و محقق در پایان تحقیق بایستی قادر باشد به این سؤالات پاسخ دهد.

این سؤالات را سؤال‌های ویژه پژوهش می‌خوانند و در پایانه‌نامه و گزارش‌های تحقیق تحت‌عنوان سؤال‌های ویژه پژوهش مطرح می‌گردند.

فهرست کتاب راهنمای عملی فراهم سازی طرح تحقیق

مسئله و موضوع تحقیق

زمینه و تاریخچۀ مختصری از موضوع پژوهش

اهداف تحقیق

فرض یا فرض‌های ویژۀ تحقیق

پیش فرض‌ها یا ویژگی‌های مفروض بر موضوع و جامعۀ تحقیق

روش انجام پژوهش

جامعه و نمونۀ آماری پژوهش

محیط پژوهش

روش گردآوری داده‌ها

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها

اهمیت و ارزش موضوع پژوهش

تعریف واژه‌ها و اصطلاحات