رفتاردرمانی؛ زمینه، مسائل و دورنما

معرفی کتاب

کتاب رفتار درمانی اثر حبیب‌ الله قاسم‌ زاده، اثری با محوریت نظریات و روش‌های رفتاردرمانی از گذشته تا امروز است که در ده فصل به بررسی مباحث، نظریات و روش‌های درمانی این مکتب می‌پردازد. کتاب با مبانی تاریخی و نظری مکتب رفتارگرایی آغاز می‌شود و سپس به تعاریف و مشخصات رفتاردرمانی امروزی می‌پردازد.

در ادامه، این کتاب به بررسی موضوعات مختلفی ازجمله مسائل پژوهشی، آموزشی و ضوابط رفتاردرمانی، پروانۀ کار رفتاردرمانی و همچنین مفهوم رفتاردرمانی در ذهن مردم می‌پردازد. تألیف کتاب درنهایت با پرداختن به سمت‌گیری‌های آیندۀ رفتاردرمانی تکمیل می‌شود.

کتاب قاسم‌ زاده دارای مقدمه‌ای جامع است که موضوع کلی کتاب را به‌خوبی پوشش می‌دهد. همچنین در بخش‌های پایانی متن، شش پیوست از جذاب‌ترین موضوعات موردبحث و مطالعه در حوزۀ رفتاردرمانی نگاشته شده است که مطالعۀ آن‌ها به شناخت بیشتر خواننده از این مکتب و مدل‌های درمانی آن، از اولین روش‌ها تا نسل سوم رفتاردرمانی، کمک بسزایی می‌کند.

از دیگر نکات برجستۀ این کتاب، واژه‌نامه‌های انگلیسی‌به‌فارسی و فارسی‌به‌انگلیسی آن در انتهای کتاب است که برای فهم بهتر مطالب بسیار مفید و سودمند است. متن این کتاب به شیوۀ‌ای ساده و روان نگاشته شده است.

هرچند که ممکن است فونت نسبتاً ریزتر کتاب خوانش آن را برای بعضی افراد کمی دشوار کند، اما به‌طور کلی، کیفیت بالای مطالب و همچنین قلم خوب نویسنده، آن را به منبعی جذاب برای مطالعۀ این مبحث تبدیل کرده است.

این کتاب را نباید به‌عنوان راهنمای کاربردی رفتاردرمانی به‌حساب آورد و بهتر است به‌عنوان مکمل کتاب‌های اصول و کاربرد رفتاردرمانی مطالعه شود، زیرا نویسنده تلاش کرده است حوزۀ علمی، نظری و پژوهشی را تا حدی مشخص کند و همچنین علاقه‌مندان را به نگرشی علمی و چندجانبه نسبت به رفتاردرمانی برساند.

به‌طور کلی، هدف نویسنده از نگارش این کتاب، ساختن دیدی صحیح از مکتب رفتاردرمانی برای علاقه‌مندان به این حوزه است.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

روان‌درمانگران: مطالعۀ این کتاب برای افرادی که در حوزۀ روان‌درمانی مشغول به فعالیت هستند یا قصد دارند مطالعات خود را در این زمینه آغاز کنند و همچنین به مکتب رفتارگرایی علاقه‌مندند، بسیار مفید خواهد بود.

دانشجویان روانشناسی: این کتاب برای مطالعۀ دانشجویان علاقه‌مند و اهل مطالعه سودمند است و دیدی جدید و جامع نسبت به مکتب رفتارگرایی به آن‌ها می‌دهد و در صورت علاقه، مسیر ادامۀ مطالعاتشان را روشن‌تر می‌سازد.

اساتید: خواندن این کتاب به اساتید حوزۀ روانشناسی توصیه می‌شود. اساتید می‌توانند با مطالعۀ این کتاب اطلاعات خود را گسترش دهند و در تدریس و راهنمایی دانشجویان از مطالب ارزشمند آن بهره ببرند.

سایر علاقه‌مندان: همۀ افراد علاقه‌مند به مکتب رفتارگرایی می‌توانند با مطالعۀ این کتاب و دیگر کتاب‌های این حوزه، دانش خود را در این زمینه افزایش دهند و آگاهی بیشتری کسب کنند.

توضیحات تکمیلی

نویسنده و مترجم این کتاب، حبیب‌الله قاسم‌زاده، نگارش این اثر را به‌صورت ترجمۀ بخش‌هایی از کتب مرجع زبان اصلی و افزودن بخش‌هایی از نگاه و دانش خود به آن مطالب انجام داده است.

هدف او از تألیف، ترجمۀ و گردآوری این مطالب، گسترش دید علاقه‌مندان فارسی‌زبان به مبحث رفتاردرمانی بوده و این کار را با گردآوری مطالب مهم در این زمینه به‌خوبی اجرا کرده است.

نشر ارجمند نیز انتشاراتی باسابقه در زمینۀ چاپ کتاب‌های علوم پزشکی، روانشناسی و علوم پایه است که از سال ۱۳۷۴ تاکنون به چاپ کتب علمی پرداخته و به‌عنوان نشریه‌ای معتبر محسوب می‌شود.

بریدۀ کتاب

رفتار درمانی، از آن جمله رویکرد های درمانی است که در تاریخ رشد و تحول خود، دست خوش تغییرات زیادی شده است. اگرچه کاربرد عملی برخی از تکنیک های رفتار درمانی، قدمتی به اندازه تاریخ بشر دارد، اما سابقه پیدایش و شکل گیری آن را به عنوان مفهومی علمی، باید در فضای علمی حاکم در دهه 1950 جست و جو کرد.

از آن تاریخ تا به امروز، رفتار درمانی، به نحوی جایگاه خود را در سیستم های ارزیابی و درمان روان‌شناختی بسیاری از اختلال های روانی حفظ کرده است و در حرکت خود به سمت و سوی طراحی و اجرای برنامه های تغییر الگوی رفتاری، از خود پایداری نشان داده است.

رفتار درمانی، چه به عنوان شاخه مستقل و بالنده ای از علم و دانش روان‌شناسی رفتار، و چه به عنوان جز بنیادی و جدایی ناپذیر رفتار درمانی شناختی، درمان شناختی­- رفتاری، و شناخت درمانی، همچنان به سیر خود ادامه میدهد و مخصوصا در حوزه کاربردی خود را از مسائل فردی و آسیب شناسی روانی، به حیطه های پزشکی،محیطی، اجتماعی، فرهنگی، سازمانی و صنعتی گسترش می‌دهد، به طوری که می‌توان گفت امروزه، در اغلب عرصه های زندگی مردم وارد شده است.