روانشناسی تکاملی دانش جدید ذهن انسان – دیوید ام باس

معرفی کتاب

از زمان داروین تا اکنون، روانشناسی تکاملی همسو با قانون «بقای شایسته‌ترین» تلاش کرده است که با مقتضیات دوره و عصر خویش پیش رود. دیوید باس یکی از نظریه‌پردازان پیشگام رویکرد روانشناسی تکاملی در کتاب خود به جدیدترین دستاوردهای این رویکرد و موضع‌گیری‌های آن در قبال بشر و احوالات او در قرن بیست‌ویکم می‌پردازد.

نویسندۀ کتاب «روان‌شناسی تکاملی؛ دانش جدید ذهن انسان» پس از شرح بنیادهای این رویکرد، به تفسیر فرایندهایی که انسان در طول فرگشت خود با آن مواجه بوده است می‌پردازد. از جملۀ این مسائل می‌توان به بقا، همسرگزینی، زندگی گروهی و اجتماعی، سلطۀ اجتماعی و روانشناسی تکاملی یکپارچه‌نگر اشاره کرد.

در جدیدترین ویراست این کتاب، ضمن گنجاندن جدیدترین پژوهش‌های انجام‌شده تا زمان انتشار کتاب، به مفاهیم و نظریات تبیین‌کننده‌ای که در ویراست‌های پیشین از نظر نویسنده جامانده است، نیز اشاره شده است.

در نگاه اول، با مشاهدۀ نام نویسنده و مترجمان متوجه می‌شویم که این افراد وزنه‌های سنگینی هستند که به اعتبار کتاب افزوده‌اند. این نکته با مشاهدۀ فهرست کتاب و تورق فصول آن بیشتر به نظر خواهد آمد. تسلط نویسنده بر این حوزه، اشاره به نکات ظریف و جدیدترین مسائل مطرح‌شده در روانشناسی تکاملی این کتاب را به یکی از بهترین منابع مرجع برای این حوزه تبدیل می‌کند.

همچنین، ترجمۀ دقیق و تخصصی کتاب که ضمن اصل امانت‌داری، به بیانی ساده مسائل مطرح‌شده را به مخاطبین فارسی‌زبان منتقل می‌کند، از دیگر ویژگی‌هایی مثبت این کتاب به‌شمار می‌رود. نموادرهای متعدد، جداول، تصاویر، خلاصۀ فصل و کیفیت بالای صفحات و جلد کتاب از دیگر ویژگی‌های تکمیل‌کنندۀ این کتاب به شمار می‌رود.

به‌طور کلی این کتاب برای علاقه‌مندان به روانشناسی تکاملی که به دنبال منبعی جامع و جدید جهت به‌روز کردن دانش خود هستند، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

علاقه‌مندان به روانشناسی: علاقه‌مندان به روانشناسی که به‌طور تخصصی رویکرد روانشناسی تکاملی را دنبال می‌کنند، می‌توانند با مطالعۀ این کتاب ضمن فهم ماهیت اصلی این رویکرد با جدیدترین موضوعات مطرح‌شده در آن آشنا شوند.

دانشجویان روانشناسی: در ویراست جدید این کتاب نویسنده تلاش کرده است روانشناسی تکاملی را با رویکردهای معاصر یکپارچه کند و از این جهت تبیین جدیدی از پدیده‌های روان‌شناختی و ماهیت آن‌ها در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد. از این جهت مطالعۀ این کتاب می‌تواند بینشی عمیق‌تر از چگونگی ارتباط رویکردهای مختلف روانشناسی در اختیار مخاطبین قرار دهد.

توضیحات تکمیلی

دیوید باس یکی از چهره‌های شاخص روانشناسی تکاملی است که عمدتاً با نظریۀ صفاتش شناخته می‌شود. علاوه‌بر کتاب فوق، باس در کارنامۀ خود سابقۀ تحریر مقالات متعدد و 6 عنوان کتاب در این حوزه را دارد که توانسته‌اند جوایز متعددی مانند جایزۀ علمی برجستۀ انجمن روانشناسی آمریکا، جایزۀ استنلی هال و جایزۀ کتاب رابرت دبلیو، همیلتون را ببرند.

دکتر فرهاد جمهری، دکتر هامایاک آوادیس یانس و دکتر محسن زندی، مترجمین شناخته‌شدۀ حوزۀ روانشناسی با قلم ساده و شیرین خود اقدام به ترجمۀ این کتاب کرده‌اند.

بریدۀ کتاب

این نظریۀ تکاملی جنگ به چند پیش‌بینی خاص منجر می‌شود: 1) در مردان اما نه زنان، سازوکارهایی روان‌شناختی تکامل پیدا کرده که برای جنگ ائتلافی طراحی شده‌اند؛ 2) دسترسی جنسی به زنان مهم‌ترین نفعی است که مردان از پیوستن به ائتلاف‌های مردان دیگر به دست می‌آورند؛ 3) هنگامی که مرگ قریب‌الوقوع به نظر می‌رسد، مردان باید دچار وحشت شوند و فرار کنند؛ 4) هنگامی که احتمال موفقیت بالا به نظر برسد مردان بیشتر امکان دارد به جنگ بروند، مثل زمانی که تعداد مردان در ائتلاف خود بسیار بیش از تعداد مردان ائتلاف مخالف آنان باشد؛ 5) مردان باید سازوکارهای روان‌شناختی که برای اجرای قرارداد خطر طراحی شده‌اند، ایجاد کرده باشند. یعنی یافتن و تنبیه فریبکاران، فراریان و خائنان؛ 6) مردان باید سازوکارهای روان‌شناختی برای کشف، ترجیح دادن، و به خدمت گرفتن مردان دیگر در ائتلاف که مایل و قادر به مشارکت در موفقیت آن‌ها هستند، ایجاد کرده باشند. شواهد گوناگون این پیش‌بینی‌ها را تأیید می‌کنند.