روان شناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5 گنجی

معرفی کتاب

یک روانشناس با دید غیرقضاوتی به شناخت مشکلات، نیازها و مداخلات لازم برای بهبود شرایط افراد اشتثنایی یا غیراستنثایی می‌پردازد؛ بنابراین، برای او نباید هیچ تفاوتی بین گروه‌های مختلف افراد وجود داشته‌باشد. پیش‌شرط این توانمندی داشتن اشراف کامل نسبت به شرایط افراد مختلف است. کتاب روان‌شناسی کودکان استثنایی بر اساس dsm 5 گنجی، یک منبع جامع است که به شرح و تفصیل کودکان استثنایی؛ گروه خاصی از افراد جامعه که عموماً اطلاعات کمتری دربارۀ زندگی آن‌ها داریم، می‌پردازد.

به همین ترتیب، مطالعۀ این کتاب برای دانشجویان روانشناسی یا درمانگران اهمیتی مشابه با کتاب‌های آسیب‌شناسی روانی دارد. کتاب روان شناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5 گنجی بعد از تعریف کودکان استثنایی و بررسی مداخلات لازم،به تفصیل گروه‌های مختلف کودکان استثنایی می‌پردازد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• اختلالات یادگیری
• معلولیت ذهنی
• اختلالات هیجانی رفتاری
• اختلالات گفتاری و زبانی
• اختلالات طیف اوتیسم
• کودکان تیزهوش

به علت پوشش‌دهی کامل مطالب موجود در زمینۀ کودکان استثنایی، زبان و نثری شیوا، روانشناسی کودکان استثنایی گنجی براساس dsm 5 هرساله جزو منابع اصلی برای درس کودکان استثنایی بوده است.

کودکان استثنایی در هر جای طیف که قرار بگیرند -چه بهرۀ هوشی بسیار بالایی نسبت به میانگین داشته‌باشند و چه دچار کم‌توانی ذهنی باشند- به ملاحظات مختص به خود نیاز دارند؛ هم در تشخیص نیازهای ویژه‎‌شان و هم در برنامه‌های آموزشی و حمایتی.

البته واژۀ استثنایی، تنها براساس بهرۀ هوشی تعریف نمی‌شود. انواع اختلالات گفتاری و زبانی که کودکان را در برقراری ارتباط دچار مشکل می‌کند (مثل اوتیسم)، مشکلات یادگیری در مدرسه، مشکلاتی در حواس پنجگانه مثل نابینایی و ناشنوایی، نابهنجاری‌های هیجانی که کودکان را ازلحاظ اجتماعی نسبت به گروه هم‌سالان متمایز می‌کند و تفاوت‌های جسمی شامل انواع معلولیت‌های فیزیکی، سایر حوزه‌هایی است که ذیل مفهوم استثنایی قرار می‌گیرد.

روانشناسی کودکان استثنایی گنجی، با نگاه به راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان‌شناختی (DSM-5)، همۀ آن‌چه را که در تشخیص و مواجهه با انواع کودکان دارای نیازهای ویژه لازم است، دراختیار خواننده قرار می‌دهد.

این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب روانشناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5 اثر مهدی گنجی جزو منابع ارشد روانشناسی است و دانشجویان رشتۀ روانشناسی در مقطع کارشناسی، دانشجویان کارشناسی ارشد روانشناسی گرایش استثنایی و داوطلبان کنکور، مخاطب هدف این کتاب هستند. معلمان، مربیان و سایر اعضای کادر آموزشی که با طیف کودکان استثنایی سروکار دارند هم از خواندن کتاب روانشناسی کودکان استثنایی، بهره خواهندبرد.

این کتاب تقریباً به تمام مواردی که مرتبط با کودکان استثنایی است، اشاره می‌کند؛ لذا برای کسانی در آستانۀ کنکور کارشناسی ارشد و یا دکتری روانشناسی هستند، می‌تواند منبع کامل و مناسبی به‌حساب بیاید.

معمولاً این کتاب پای ثابت کلاس درس کودکان استثنایی است؛ بنابراین تسلط بر مطالب آن، شرط اصلی عملکرد مناسب دانشجویان در این درس است.

روانشناسی کودکان استثنایی براساس dsm 5 ضمن اشاره به اصلی‌ترین موارد مرتبط با کودکان استثنایی، از ذکر موارد کم اهمیت خودداری می‌کند؛ بنابراین، می‌تواند اطلاعات کافی و مرتبطی در اختیار درمانگران و مشاوران نیز قرار دهد.

توضیحات تکمیلی

دکتر مهدی گنجی و دکتر حمزه گنجی جزو افراد نام‌آشنا در زمینۀ ترجمه و تألیف کتاب‌های روانشناسی هستند؛ لحن شیرین، زبان روان و اشاره به مثال‌های ملموس در تمامی آثار خود، باعث محبوبیت آن‌ها در میان علاقه‌مندان به روانشناسی شده است. معروف‌ترین و پرفروش‌ترین اثر آن‌ها، دورۀ دوجلدی آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5-TR است.

از مهم‌ترین نقاط قوت کتاب روانشناسی کودکان استثنایی مهدی گنجی، بخش‌های «مطالعۀ موردی» در کتاب است که به‌دنبال توضیحات تئوری می‌آید و با بیان یک مثال، به تفهیم راحت‌تر مباحث کمک می‌کند. مطابقت دادن توضیحات هر قسمت با ملاک‌های تشخیصی DSM-5 هم امتیاز دیگری است که دانشجویان را از مراجعۀ مکرر به DSM بی‌نیاز می‌کند.

در خصوص ویژگی‌های بصری کتاب باید به طرح جلد مرتبط و جالب کتاب، صفحات ضخیم و محکم، فونت خوانا و توزیع مناسب مطالب در هر صفحه کتاب اشاره کرد.

بریده کتاب

درماندگی آموخته‌شده در کودکان عبارت است از این باور که آن‌ها هر کاری بکنند، نمی‌توانند جلوی وقوع رویدادهای ناگوار و منفی را بگیرند. درماندگی آموخته‌شده باعث می‌شود تا بعد از یک شکست، عملکرد بعد فردی به‌شدت تنزل پیدا کند، انگار که کودک به خودش می‌گوید: باز هم شروع شد (دوباره داره اتفاق می‌افته).

این کودکان معمولا عزت‌نفس (خود-شناسی، خودپندارۀ) بسیار پایین و ضعیفی دارند، طوری که هرگونه شکست در مدرسه یا در جمع دیگران صرفا یک کار انجام می‌دهد: تأیید بی‌ارزش و درمانده بودن این کودکان. عملکرد آن‌ها در مدرسه ممکن است بسیار ضعیف‌تر از توان واقعی آن‌ها باشد، صرفا به این دلیل که دربارۀ خودشان و توانایی‌هایشان بسیار بدبین هستند. به‌نظر می‌رسد عزت‌نفس پایین علت اصلی بخش اعظم عدم موفقیت‌ها به‌رغم توانمندی است مخصوصا در کودکانی که مضطرب و منزوی هستند.