سنجش و اندازه گیری در علوم رفتاری – رمضان حسن زاده

فصل 1: تعریف مفاهیم، واژه‌ها و اصطلاحات

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

تعریف اندازه‌گیری

مراحل اندازه گیری

تعریف آزمون

وسایل اندازه گیری مستقیم و غیرمستقیم

تعریف امتحان

تعریف آزمودن

تعریف سنجش

رابطۀ بین سنجش و آموزش

نقش سنجش و اندازه‌گیری در مراحل مختلف آموزش

1.انتخاب و گریستی

2.طبقه‌بندی

3.مقایسه

4.مشاوره و راهنمایی

5.پژوهش

6.بهبود آموزش کلاسی

تعریف ارزشیابی

اندازه‌گیری کمی و کیفی: دو بعد اندازه‌گیری

معایب ومشکلات اندازه‌گیری

1.غیرمستقیم بودن اندازه‌گیری

2.ناقص بودن اندازه‌گیری

3.نسبی بودن اندازه‌گیری

4.خطادار بودن اندازه‌گیری

تاریخچۀ اندازه‌گیری و آزمون‌روانی

خلاصة فصل

خودآزمایی

فصل ۲ :مقیاس‌های اندازه گیری

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

مقیاس‌های اندازه‌گیری

مقياس اسمی

مقیاس ترتیبی

مقیاس فاصله‌ای

مقیاس نسبتی

موضوع کاربست مقیاس‌های اندازه‌گیری

مقیاس پیوسته و مقیاس‌گسسته

1.مقیاس پیوسته

2.مقیاس گسسته

روش‌های آماری و مقیاس‌های اندازه‌گیری

خلاصة فصل

خودآزمایی

فصل ۳ : انواع آزمون‌های روانی و تربیتی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

طبقه‌بندی آزمون‌های روانی و تربیتی

آزمون‌های فردی در مقابل آزمون‌های گروهی

آزمون‌های عملکرد نوعی در مقابل آزمون‌های بیشترین عملکرد

آزمون‌های عینی در مقابل آزمون‌های فرافکن

آزمون‌های سرعت در مقابل آزمون‌های قدرت

آزمون‌های محدود پاسخ در مقابل آزمون‌های آزاد پاسخ

آزمون‌های عملی در مقابل آزمون‌های مداد-کاغذی

آزمون‌های وابسته به فرهنگ در مقابل مقابل آزمو‌ های نابسته به فرهنگ

آزمون‌های‌کلامی در مقابل آزمون‌های غیرکلامی

آزمون‌های استعداد آزمون‌های یادگیری و آزمون‌های های شخصیت

10.مقابل آزمون‌های شناختی مقابل آزمون‌های غیر شناختی

آزمون‌های توانایی و آزمون‌های عاطفی

آزمون‌های توانایی

آزمون‌های عاطفی

آزمون‌های معلم ساخته و آزمون‌های معیارشده

آزمون‌های معلم ساخته

آزمون‌های معیارشده

امتیازهای آزمون‌های معیارشده

تفاوت آزمون‌های معلم ساخته و معیارشده

کاربرد آزمون‌ها

1.کاربرد آزمون‌ها برای معلمان

2.کاربرد آزمون‌ها برای مدیران مدارس

3.کاربرد آزمون‌ها برای مشاوران

خلاصه فصل

خود ازمایی

فصل ۴ : انواع ارزشیابی‌های آموزشی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

انواع ارزشیابی‌های آموزشی برحسب موضوع ارزشیابی

1.ارزشیابی دانشجویان و دانش‌آموزان (یادگیرندگان)

2.ارزشیابی برنامه‌‍‌‌های درسی و مواد آموزشی

3.ارزشیابی پروژه‌ها و برنامه های آموزشی

4.ارزشیابی آموزشگاه

5.ارزشیابی کارکنان آموزشگاه

انواع ارزشیابی‌های آموزشی بر حسب ملاک مورد استفاده

ارزشیابی ملاکی

2.ارزشیابی هنجاری

محدودیت‌های ارزشیابی ملاکی و هنجاری

انواع ارزشیابی‌های آموزشی بر حسب زمان و هدف استفاده از آن‌ها

1.ارزشیابی آغازین

2.ارزشیابی تکوینی

3.ارزشیابی تشخیصی

4.ارزشهای تراکمی

انواع ارزشیابی‌های آموزشی برحسب ارزشیابان

1.ارزشیابی درونی

2.ارزشیابی بیرونی

مراحل ارزشیابی آموزشی

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۵ : طبقه بندی هدف‌های آموزشی و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و ضرورت آن

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

سؤالات اساسی در تدریس

تحقق اهداف آموزشی علت اصلی فراهم‌کردن آموزش و پرورش

تعریف و ضرورت ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

اصول و قواعد اساسی در آزمون‌های پیشرفت

تعیین و توصیف هدف‌های آموزشی

روش تهیۀ هدف‌های دقیق آموزشی (رفتاری و رفتاری کامل)

طبقه‌بندی هدف‌های آموزشی

1.حوزه شناختی

حوزه شناختی : تجدیدنظر شده

2.حوزة عاطفي

3.حوزه روانی – حرکتی

نکاتی در استفاده از هدف‌های آموزشی

جدول مشخصات

اهمیت تدوین جدول مشخصات و چگونگی توزیع سؤال‌ها درآن

خلاصة فصل

خود آزمایی

فصل ۶ : آزمونهای تشریحی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

انواع آزمون‌های تشریحی

1.آزمون‌های تشریحی‌گسترده پاسخ

2.آزمون‌های تشریحی محدود پاسخ

محاسن و معایب آزمون‌های تشریحی

قواعد تهیۀ سؤال های تشریحی

قواعد تصحیح پاسخ‌های سوال‌های تشریحی

پرسش شفاهی

آزمون‌های عملی

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۷ : آزمون‌های کوته پاسخ

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

تعریف آزمون‌ کوته پاسخ

1.نوع پرسشی یا استفهامی

2.نوع کامل‌کردنی

3.نوع‌تشخیصی یا تداعی

محاسن و معایب آزمون‌های کوته پاسخ

قواعد تهیۀ سؤال‌های کوته‌پاسخ

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۸: آزمون های عینی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

تعریف آزمون‌های عینی

تعریف آزمون‌های عینی

تعریف آزمون‌های صحیح-غلط

انواع سؤال های صحیح-غلط

1.نوع صحیح-غلط

2.نوع بلی-خیر

3.نوع اصلاحی

3.نوع خوشه‌ای

محاسن و معایب آزمون‌های صحیح-غلط

قواعد ساختن سؤال‌های صحیح-غلط

تعریف آزمون‌های جورکردنی

محاسن و معایب آزمون‌های جورکردنی

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل9 : آزمون های چند گزینه ای

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

تعریف آزمون‌های چندگزینه‌ای

قسمت‌های مختلف یک سوال چندگزینه‌ای

ساقه یا تنۀ سؤال

2.گزینۀ درست یا کلید سؤال

3.گزینه‌های انحرافی

نقش گزینه‌های انحرافی

انواع سؤال‌های چندگزینه‌ای

1.نوع تنها گزینه درست

۲. انواع بهترین گزینه

3.نوع منفی

محاسن و معایب آزمون‌های چندگزینه‌ای

قواعد تهيۀ سؤال‌های چند‌گزینه‌ای

خلاصة فصل

خودآزمایی

فصل ۱۰ : اجراء نمره‌گذاری و ارزشیابی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

تمهیدات لازم قبل از اجرای آزمون‌های کتبی

چند نکته برای کمک به یادگیرنده در پاسخ‌دادن به سؤال‌های آزمون

قرار دادن پرسش نه پرسشهای آزمون به دنبال یکدیگر

ترتیب قرار دادن پرسش‌های آزمون به دنبال یکدیگر

پرسش‌ها را باید از آسان به مشکل نوشت

3.سؤال ها را تا حدامکان باید خوانا نوشت (ترجیحاً تایپ کرد )

4.نمودارها و جداول در بالای گزینه‌ها قرار گیرد

دستورالعمل چگونگی پاسخ‌دادن

تکثیر و اجرای آزمون

مسئلة حدس‌زدن

نمره‌گذاری

تجزیه و تحلیل پرسش‌های وابسته به هنجار

مراحل تحلیل پرسش‌های یک آزمون چند گزینه ای

محاسبة ضریب دشواری سؤال

تفسیر ضریب دشواری

محاسبۀ ضریب تمیز سؤال

تفسیر ضریب تمیز

رابطۀ بین ضریب دشواری و ضریب تمیز

تحلیل گزینه‌های انحرافی

تحلیل سؤال‌های آزمون‌های تشریحی

الف)روش ویتنی و سیبرز

ب)روش نیتکو

تحلیل آزمون‌های وابسته به ملاک

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۱۱: کاربرد روش‌های آماری در تفسیرنمرات حاصل از اجرای آزمون‌ها

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

نقش آمار در تفسیر نتایج آزمون‌ها

محاسبۀ شاخص‌های گرایش مرکزی

1.نما یا مد

2.میانه

3.میانگین

ویژگی‌های شاخص‌های گرایش مرکزی

محاسبۀ شاخص‌های پراکندگی یا تغییرپذیری

1.دامنۀ تغییرات

2.واریانس و انحراف معیار

محاسبۀ ضریب همبستگی پیرسون

محاسبۀ ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۱۲ : هنجارها

مقدمه

هدف‌های دقیق آزموزشی

اهمیت ضرورت نمره‌های استاندارد

تعریف هنجار

انواع هنجار

1.هنجار سنتی

محدودیت‌های هنجار سنی

2.هنجار کلاسی

محدودیت‌های هنجار کلاسی

3.هنجار سنی نمایی

4.هنجار سنی ذهنی

5.هنجار درصدی

روش محاسبۀ رتبۀ درصدی

معایب هنجار درصدی

6.هنجارهای مربوط به نمرات استاندارد(معیار)

نمراتZ

نمراتT

هوشبهر انحرافی(DIQ)

نمرات 9بخشی یا نه‌گانه

نمرات آزمون‌ استعداد تحصیلی(SAT)یا نمره‌های امتحانات ورود دانشگاه‌ها

نمرۀ معادل منحنی بهنجار(NCE)

نیمرخ

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل13:روایی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

ویژگی‌های آزمون‌ها

روایی

انواع روایی

1.روایی محتوایی

2.روایی ملاکی

3.روایی سازه

روش تعیین روایی سازه

عوامل مؤثر بر روایی آزمون

الف)عوامل درونی

ب)عوامل بیرونی

خلاصۀ فصل

خودآزمایی

فصل ۱۴ : پایایی

مقدمه

هدف‌های دقیق آموزشی

پایایی

روش‌های تعیین پایایی

1.روش مصححان

2.روش بازآزمایی

3.صورت‌های هم‌ارز(فرم‌های موازی)

4.اندازه‌های ثبات یا همسانی درونی

الف)روش دو نیمه کردن

ب)روش کودر_ریچاردسون

ج)روش ضریب آلفای کرونباخ

عوامل مؤثر بر پایایی یک آزمون(وابسته به هنجار)

مقایسۀ روایی و پایایی

خطای معیار اندازه‌گیری

کاربرد خطای معیار اندازه‌گیری

خلاصۀ فصل

خودآزمایی