تعریف روانشناسی اجتماعی چیست؟ مفاهیم، تاریخچه، کاربردها
روانشناسی اجتماعی شاخه‌ای از روانشناسی است که به بررسی علمی تأثیرات متقابل فرد و گروه می‌پردازد؛ یعنی بررسی اینکه چطور حضور دیگران، باورها، فرهنگ و گروه‌ها بر افکار، احساسات و رفتار فرد تأثیر می‌گذارند.
برخی از نظریه‌پردازان معتقدند که یکی از دلایل اصلی پیشرفت انسان نسبت به موجودات دیگر، زیست اجتماعی‌اش است. زندگی در گروه‌ها و قبیله‌ها طی مدت‌ها باعث تجهیز بشر به ابزارهای پیشرفته ذهنی شده است. زندگی اجتماعی در نوع بشر بسیار پراهمیت بوده، هست و خواهد بود. علوم زیادی سعی کرده‌اند زیست اجتماعی را بررسی کنند؛ علومی مانند جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و روانشناسی اجتماعی.
در این مقاله قصد داریم تا رشته روانشناسی اجتماعی و مفاهیم آن را تعریف کرده و به سوالاتی مانند حوزه های کاربردی این رشته چیست؟ بازارکار روانشناسی اجتماعی چگونه است؟ منابع و واحد‌های درسی روانشناسی اجتماعی در مقطع ارشد و دکتری چیست؟ پاسخ دهیم.
روانشناسی اجتماعی چیست؟
روانشناسی اجتماعی، مطالعۀ علمی علل و پیامدهای افکار، احساسات و اقدامات افراد در ارتباط با خودشان و دیگران است. عمدۀ تفاوت روانشناسی و جامعه‌شناسی در سوژه مطالعه است. روانشناسی، سوژۀ مطالعه اصلی‌اش فرد است، در صورتی که جامعه‌شناسی تمرکز اصلی‌اش رو مطالعه گروه‌هاست. یعنی انسانها را به گروه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌کند و شروع به مطالعه آنها می‌کند.
رشته روانشناسی اجتماعی فصل مشترک جامعه‌شناسی و روانشناسی است و سعی می‌کند تا افراد را در گروه‌ها بررسی نماید. گرایش اجتماعی در روانشناسی سعی در کشف تأثیرات فرد بر گروه، و گروه بر فرد دارد.
این رشته ارتباط تنگاتنگی با زندگی روزمره بشر دارد. برای مثال، بررسی عزت‌نفس و تأثیر آن بر رهبری یک فرد، متغیرهای فرهنگی یک اجتماع که در تصمیم‌گیری‌های اخلاقی شهروندان مؤثرند، چگونگی تأثیر تعصبات فرهنگی بر حافظه و تحریف وقایع در یادآوری، و همچنین روش‌های متقاعدسازی افراد برای پذیرش یک نظر برخلاف میلشان، از جمله موضوعات مطرح در این حوزه هستند.
عمده نقطه قوت گرایش روانشناسی اجتماعی در وابستگی عمیق آن به سایر رشته‌ها، از جمله علوم اجتماعی، علوم سیاسی، علوم شناختی و مدیریت، نهفته است. بی‌دلیل هم نیست که یافته‌های این حوزه کاربرد فراوانی در سیاست جهانی و تعیین قوانین اجتماعی دارند. اگر به گستره علوم انسانی و پیوند آن با سایر علوم مانند علوم شناختی و علوم سیاسی علاقه‌مند هستید، این رشته می‌تواند با موضوعات متنوع و جذاب خود حس کنجکاوی شما را برانگیزد.
مطلب مرتبط: تفاوت روانشناسی عمومی و تربیتی
چرا روانشناسی اجتماعی برای بشر مهم است؟
یکی از اصلی‌ترین و پرقدرت‌ترین عناصر در ساخت زندگی بشری امروز، گروه‌ها هستند. به دور و بر خود نگاه کنید. کمی در کتاب‌های تاریخ سرک بکشید، چند مستند علمی در مورد مهمترین جنگ‌های تاریخ بشر ببینید. در همه آنها یک چیز به گوش می‌خورد: گروه‌ها. نازی‌ها، عرب‌ها، ایرانی‌ها، رومی‌ها، کمونیست‌ها، قبیله‌ها و… سراسر تاریخ پر بوده از این گروه‌ها و افرادی که در آن عضو بوده‌اند و متقابلاً هم ،گروه بر این افراد تأثیر گذاشته و هم تاثیر پذیرفته‌اند.
در کنار فواید بی‌شمار روانشناسی اجتماعی، چند علت ممکن است پررنگ‌تر باشند که عبارتند از:
1. اهمیت روانشناسی اجتماعی در سیاست‌گذاری‌های عمومی
فهم و درک نوع رفتار یک گروه خاص در یک بافتار خاص و همچنین تأثیراتی که افراد آن گروه بر یکدیگر یا حتی بر دیگر گروه‌ها دارند، نیاز به تحقیق و مطالعه فراوان دارد.
برای مثال، فهم اساس تشکیل و سبک عملکرد گروه‌هایی مانند داعش، اینکه این گروه تروریستی با چه ترفندهایی افراد مختلف را جذب خود می‌کند و سپس آنها را مجاب به عملیات انتحاری می‌نماید، به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند از رقم خوردن وقایع مختلف پیشگیری کنند.
مطلب پیشنهادی: هدف روانشناسی چیست؟
2. روانشناسی اجتماعی در بازاریابی
در تمام جهان شرکت‌های بزرگ تلاش می‌کنند تا بازار را از رقبا بدزدند و سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنند. خرید و فروش در انسانها، چه در بازارهای مالی مانند بورس چه در مورد وسایل پیش پا افتاده‌تر مانند محصولات شوینده، بسیار تابع گروهی است که در آن عضو هستند.
شرکت‌های بازاریابی سالانه هزینه هنگفتی را صرف شناسایی بهتر مخاطبان هدف خود می‌کنند. روانشناسی اجتماعی نقش فعالی در این پژوهش‌ها دارد.
شما می‌توانید مطالب بیشتر درباره این موضوع را در مقاله کاربرد روانشناسی در زندگی روزمره بخوانید.
3. نقش روانشناسی اجتماعی در مدیریت منابع انسانی چیست؟
تأثیراتی که انسانها بر یکدیگر و گروه می‌گذارند بسیار فراتر و معنادارتر از چند کنش ساده است. گاهی شاهد این هستیم که اختلاف جزئی دو کارمند با یکدیگر گسترش می‌یابد و به کل سازمان سرایت می‌کند و در نهایت منجر به جبهه‌بندی می‌شود که می‌تواند کل ساختار سازمان را به ورطۀ انحلال بکشاند.
روانشناسان اجتماعی سعی می‌کنند با انجام پژوهش‌های مناسب و همچنین ارائه راهکارهای صحیح از چنین اتفاقاتی پیشگیری کنند. روانشناسان اجتماعی در تلاش‌اند با کشف قواعد تأثیرگذاری گروه‌ها بر افراد و فرد بر گروه‌ها به صاحبان سازمان‌ها در کنترل اوضاع مشکل‌دار کمک برسانند.
4. برنامه‌ریزی سلامت روان عمومی
یکی از مهمترین دلایل نیاز بشر به روانشناسی اجتماعی برنامه ریزی در سلامت روان عمومی است. کشف تأثیرات اتفاقات اجتماعی بر گروه‌ها و تأثیر آن گروه‌ها بر توده‌های مردمی جزو حیطه‌های پژوهشی اصلی روانشناسی اجتماعی است.
برای مثال، محققان کشف کرده‌اند که بعد از انفجار رسانه‌ای دربارۀ خبر قتل‌عام دانش‌آموزان در آمریکا، به‌طور میانگین در کمتر از 20 روز یک جنایت دیگر به همان شیوه در یک ایالت دیگر اتفاق می‌افتد و بعد از آن سلسله قتل‌های مشابهی شروع می‌شود.
محققان بعد از این تحقیق تلاش کردند تا یک چارچوب رسانه‌ای برای انتشار خبرهایی از این قبیل بسازند تا تأثیرات منفی رسانه را به حداقل برسانند. شیوع یک اختلال روانی خاص در یک گروه اجتماعی اقلیت، بررسی تأثیرات شبکه‌های مجازی بر روی سلامت روانی زوجین و… مثال‌هایی از پژوهش‌هایی هستند که یک روانشناس اجتماعی سعی می‌کند با پژوهش در مورد آنها به بهبود سلامت روان جامعه کمک‌رسانی کند.
بیشتر بخوانید: انواع تخصص های مشاوره و روانشناسی برای هر مشکل
بررسی تاریخچه روانشناسی اجتماعی
اینکه انسان چیست ؟ چرا به گونه‌ای خاص رفتار می‌کند؟ چه کنش و واکنشی بین جامعه و فرد شکل می‌گیرد؟ از دغدغه‌های اصلی انسان بوده و می‌توان همین دغدغه را در نظرات افلاطون و ارسطو پیدا کرد.
افلاطون در کتاب معروف خود یعنی جمهوریت، در مورد تأثیرات جامعه بر انسان اظهار نظر می‌کند و از سویی دیگر ارسطو انسان را، حیوانی اجتماعی می‌داند. با این وجود تا پیش از قرن بیستم این سوالات زیر ذره‌بین علمی قرار نگرفته بودند.
در قرن نوزدهم اسپنسر نظریۀ تکامل داروین را گسترش داد و آن را از قلمرو زیست‌شناسی به قلمرو اجتماعی آورد. طبق نظر اسپنسر رفتارهای اجتماعی انسانها نیز مانند بسیاری دیگری از رفتارها در طی تکامل به ارث رسیده‌اند.
دیدگاه اسپنسر، مک‌دوگال را متاثر کرد. مک‌دوگال اولین کتاب روانشناسی اجتماعی را تحت عنوان “مقدمه‌ای بر روانشناسی اجتماعی” را در سال 1908 منتشر کرد. به عقیدۀ مک‌دوگال بسیاری از رفتارهای انسان غریزی بود. این دیدگاه در تضاد جدی با دو مکتب فکری زمانه خود یعنی روانکاوی و رفتارگرایی بود.
فروید معتقد بود قسمت زیادی از فعالیت‌های ذهنی ناهشیار است و اهداف واقعی رفتارهایمان معمولاً پنهان هستند. رفتارگرایی نیز اعتقاد به بررسی رفتار قابل مشاهده داشت و به اعتقادش احساسات و فرایندهای ناخودآگاه افسانه‌هایی هستند که برای تبیین رفتار ساخته شده‌اند.
حال دو اتفاق یا به تعبیری دو دوره مهم در پیدایش و رشد روانشناسی در شاخه اجتماعی نقش بسزایی داشتند. در ادامه به معرفی این دوره‌های مهم در شکل گیری رشته روانشناسی اجتماعی می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: هرآنچه باید از تاریخچه روانشناسی بدانید!
پیدایش روانشناسی اجتماعی نوین
در سال 1922 جان دیویی کتاب “طبیعت و رفتار انسان: مقدمه‌ای بر روانشناسی اجتماعی” را منتشر کرد. به اعتقاد او هر دو عامل غریزه و محیط در ساخت رفتارهای انسان با هم تعامل می‌کنند. همچنین از نگاه دیویی هر دو عامل ناخودآگاه و خودآگاه به عنوان عوامل مهمی در شکل‌گیری رفتار هستند.
این کتاب گام مهمی برای تبدیل روانشناسی اجتماعی به یک علم مستقل و بالغ بود. در دهۀ 1920 کتاب “روانشناسی اجتماعی” اثر فلوید آلپورت به عنوان تلاشی برای یکدست‌سازی مطالعات هشیاری، رفتارگرایی، روانکاوی و نظریۀ تکامل منتشر شد.
این کتاب برای دهه‌ها جز منابع اصلی بود و الهام‌بخش بسیاری از تحقیقات تجربی و کتاب‌ها شد. یکی از این کتاب‌ها، کتاب “روانشناسی اجتماعی تجربی”، اثر گاردنر بود. گاردنر در این کتاب علاوه بر ترویج رویکرد تجربی در مطالعه مفاهیم اجتماعی، به نقش بنیادین فرهنگ نیز اشاره کرد.
محصول مرتبط: تاریخ روانشناسی نوین شولتز
روانشناسی اجتماعی در آتش جنگ جهانی دوم
با به وجود آمدن جنگ جهانی دوم اهمیت روانشناسی اجتماعی دو چندان شد. در طول جنگ جهانی مباحثی مانند تبلیغات پروپاگاندا، مجاب کردن مردم برای به حق نشان دادن خشونت و… جزو مواردی بود که در طول جنگ بسیار از آن استفاده شد.
نازی‌ها با استفاده از اصول فراوان تبلیغات سعی در قبولاندن بسیاری از عقاید خود بر مردم عادی آلمان داشتند. این امر به قدری برای نازی‌ها مهم بود که آنها هزینه هنگفتی را برای تبلیغات و تحمیل عقاید سیاسی خود صرف می‌کردند.
بعد پایان جنگ ، فجایع جنگ جهانی دوم اندیشمندان را وادار می‌کرد تا پاسخی برای برخی رفتارهای ضد انسانی بیابند. به طور مثال یکی از این سوال‌ها این بود که چگونه ممکن است افرادی که روزگاری یک شهروند عادی بودند در حین شروع جنگ دست به جنایات وحشتناکی بزنند؟ آیا باید قائل باشیم که همه شهروندان عادی آن کشور آدم‌های بد ذاتی هستند یا حکومت آنها را وادار به این کار کرده؟
بیشتر بخوانید: روانشناسی رسانه چطور می‌تواند باعث نجات افراد شود؟
میلیگرم سعی کرد با طراحی یک آزمایش اجتماعی به میزان اطاعت افراد از دستورهای یک مقام صاحب‌قدرت، حتی زمانی که این دستورات غیراخلاقی هستند، بپردازد. و به نتایج شگفت‌آوری رسید.
بعد از گذر چندین سال از جنگ، در دهه‌های 1970 و 1980 یک انقلاب شناختی در سرتاسر جهان روانشناسی اتفاق افتاد و این انقلاب روانشناسی اجتماعی را هم تحت تاثیر قرار داد. از اینجا بود که مفاهیمی مانند شناخت اجتماعی شکل گرفت.
در عصر امروزی شاهد 4 دیدگاه نسبت به روانشناسی اجتماعی هستیم:
- دیدگاه تکاملی
- دیدگاه فرهنگی
- دیدگاه وجودی
- دیدگاه علوم عصب‌شناختی اجتماعی.
امید است با پیشرفت هوش مصنوعی و ابزارهای پژوهشی، تحقیقات روانشناسی اجتماعی با سرعت بالاتری انجام شود.
ویژگی‌های رواشناس اجتماعی قدرتمند
کنجکاوی تقریباً کلید اولیه تمامی شاخه‌های پژوهشی است. یک روانشناس اجتماعی خوب یک فرد کنجکاو است. فردی که برایش از ساده‌ترین مسائل احتمال دارد سوال ایجاد شود و تلاش کند تا پاسخ قابل قبولی برای سوالش بیابد.
از آنجایی که روش تحقیق در روانشناسی اجتماعی بسیار حائز اهمیت است و یک روانشناس اجتماعی قبل از نتیجه‌گیری یک تحقیق باید مطمئن شود که با روش علمی شروع به بررسی یک پدیده کرده، روانشناس اجتماعی حرفه‌ای باید تسلط نسبتاً قابل قبولی در روش تحقیق داشته باشد.
تحقیقات مرتبط با روانشناسی اجتماعی در خیلی مواقع از حالت پرسشنامه‌ای و آزمایشگاهی خارج می‌شوند و شکل میدانی به خود می‌گیرند. عدم توانایی در انتخاب یک روش تحقیق مناسب می‌تواند صدمات سنگینی به روند تحقیقات وارد کند.
چیرگی بر مفاهیم روانشناسی و مفاهیم اجتماعی از دیگر ویژگی‌های بسیار حائز اهمیت در خصلت‌های روانشناس اجتماعی است. سروکار روانشناسی اجتماعی با آدم‌هاست. انسانها موجوداتی چندوجهی هستند و ابعاد بسیار مختلف و حتی گاهاً متضادی دارند. فهم کافی از روانشناسی و مفاهیم اجتماعی مانند فرهنگ، زیست‌شناسی اجتماعی، دین و… به یک روانشناس اجتماعی زبده کمک خواهد کرد تا پژوهش‌هایش را با خلاقیت و نیازسنجی مناسبی طراحی و انجام دهد.
مطلب مرتبط: درمانگر خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
حوزه کاربردی و بازار کار رشته روانشناسی اجتماعی
رشتۀ روانشناسی اجتماعی یک رشتۀ بسیار تازه و جدید است و کمتر از 5 سال است در دانشگاه‌های ایران تعریف شده است. این رشته ماهیت اصلی‌اش به پژوهشگری برمی‌گردد و وزن اصلی این رشته روی محققین است. علاقمندان این رشته می‌توانند در پژوهشگاه‌های مختلف علمی و دانشگاهی مشغول به کار شوند.
علاوه بر آن فارغ‌التحصیلان این رشته با گذراندن دوره‌های مناسب می‌توانند در جایگاه‌های شغلی مانند منابع انسانی یا مدیریت مباحث مرتبط با سلامت روان شانس خود را بیازمایند. با بالاتر رفتن مدرک اخذ شده در روانشناسی اجتماعی افزایش درآمد و جایگاه شغلی نیز منطقی به نظر می‌رسد.
فارغ‌التحصیلان با گذراندن دوره‌های مرتبط درمانی، می‌توانند در چهارچوب سازمان نظام روانشناسی اقدام به اخذ مدرک درمانگری نیز بکنند.
مطلب مرتبط: بررسی بازار کار روانشناسی و میزان درآمد هریک از گرایش ها
مسیر آکادمیک روانشناسی اجتماعی در مقطع کارشناسی
رشته‌های مرتبط با روانشناسی اجتماعی در دورۀ کارشناسی دو نوع است. در وهله اول خود درس روانشناسی اجتماعی به طور مستقل در چارت درسی دانشجویان با 2 واحد ارائه می‌شود.
رشتۀ مبانی جامعه‌شناسی، دیگر رشتۀ مرتبط با روانشناسی اجتماعی است. هر چند 2 واحد جامعه‌شناسی به بررسی مبانی جامعه‌شناسی می‌پردازد اما شناخت ابعاد و تعاریف مختلف جامعه‌شناسی برای روانشناسی اجتماعی جزو ملزومات اولیه است.
علاقه‌مندانی که می‌خواهند بیشتر در مورد این رشته اطلاعات کسب کنند می‌توانند صرفاً به جزوات دانشگاهی خود اکتفا نکنند و کتب مرجعی مانند “روانشناسی اجتماعی آرونسون” ، “روانشناسی اجتماعی مایرز”، “روانشناسی اجتماعی بارون” یا منابع به‌روزتری مانند “علم زندگی روزمره گرینبرگ” را مطالعه کنند.
معرفی کارشناسی ارشد روانشناسی (گرایش ها، کنکور، چارت درسی)
بررسی روانشناسی اجتماعی در مقطع کارشناسی ارشد
حدود 4 سال است که ارشد اجتماعی به طور مستقل در دانشگاه‌ها تعریف شده است. اما متاسفانه ظرفیت بسیار محدودی دارد و همین امر لزوم مطالعه صحیح و تلاش مستمر برای قبولی در رشته روانشناسی اجتماعی در مقطع ارشد دوچندان می‌کند.
برای اولین بار این گرایش در دانشگاه شهید بهشتی تعریف شد بعدها هم در دانشگاه تهران آغاز شد. بعدها رشته روانشناسی اجتماعی در سایر مراکز دولتی و علمی مانند پیام نور و موسسات غیرانتفاعی نیز شروع به پذیرش دانشجو کرد.
با وجود تمامی این مراکز اندک‌شمار که این گرایش را در ساختار خود تعریف کرده‌اند همچنان ظرفیت این رشته در دانشگاه‌های دولتی کمتر از 10 نفر و در دانشگاه‌های غیر دولتی حدود 60 نفر است.
گرایش اجتماعی جزو کد رشته 1 در کنکور ارشد محسوب می‌شود؛ یعنی ضرایب و دروس امتحانی آن هیچ فرقی با گرایش عمومی ندارد. در جدول زیر ضرایب دروس امتحانی آورده شده است.
| عنوان درس | ضریب |
| روانشناسی عمومی | 2 |
| متون روانشناسی | 2 |
| روانشناسی مرضی و كودكان استثنايی | 2 |
| روانشناسي رشد | 2 |
| علم‌النفس | 1 |
| آمار و روش تحقيق | 1 |
| روانشناسی فيزيولوژيک، انگيزش و هيجان | 1 |
چارت درسی رشته روانشناسی اجتماعی در ارشد
دروس روانشناسی اجتماعی در مقطع ارشد به طور تخصصی بر مباحث مرتبط با جامعه‌شناسی و روانشناسی اجتماعی تمرکز یافته است. این گرایش حدود 16 واحد است که 4 واحد آن به پایان‌نامه اختصاص دارد.
مطلب پیشنهادی برای دانشجویان روانشناسی ⇐ منابع ارشد روانشناسی
همچنین این رشته دارای دروس اختیاری زیادی است. دروس اختیاری حدود 48 واحد هستند که همگی بر مباحث تخصصی و جزئی مانند شناخت اجتماعی اشاره دارد. اما گذراندن آنها برای دانشجویان الزامی نیست و به صورت اختیاری ارائه می‌شود.
| نام درس | تعداد واحد |
| آمار پیشرفته | 2 |
| روش تحقیق در روانشناسی اجتماعی | 2 |
| نظریات روانشناسی اجتماعی | 2 |
| شخصیت: مفاهیم و پژوهش‌ها | 2 |
| تعامل اجتماعی از منظر اسلام | 2 |
| نظریه‌های جامعه‌شناسی خرد | 2 |
| پایان نامه | 2 |
منابع درسی رشته روانشناسی اجتماعی در مقطع ارشد
به دلیل ظرفیت پایین این رشته و احتمال رقابت شدیدتر پیشنهاد می‌کنیم قبل از آغاز روند رسمی مطالعه برای کنکور ارشد سعی کنید با مشاوره از افراد متخصص و مشاوران با تجربه بهره ببرید. استفاده از تجارب رتبه‌های برتر کنکور و کسانی که قبلاً این مسیر را رفته‌اند باعث خواهد شد تا میانبرهای مطالعاتی خوبی بیابید و از صرف زمان برای بیراهه جلوگیری کنید.
مطلب ویژه دانشجویان ارشد روانشناسی: منابع ارشد روانشناسی اجتماعی
علاوه بر آن به دلیل گستردگی منابع مرتبط با کد زیر مجموعه 1 روانشناسی، داوطلبان قادر نیستند تا همه منابع را مطالعه کنند و اینجاست که انتخاب چند منبع مهم از بین چندین منبع و انتخاب کتب کمک آموزشی مناسب می‌تواند تاثیر به سزایی در افزایش سرعت و کارایی تلاش‌های شما داشته باشد.
برخی منابع توصیه‌شده وزرات علوم برای تدریس در ارشد گرایش اجتماعی آورده شده است. برای دریافت تمام منابع می توانید به آدرس اینترنتی موجود در بخش منابع مراجعه کنید.
- روانشناسی اجتماعی/ الیوت آرونسون و همکاران / ترجمه: مجید صفاری‌نیا و پرستو حسن‌زاده/ انتشارات ارسباران
- روانشناسی اجتماعی رابرت بارون / دان بیرن، رابرت بارون و نایلا برنسکامب /ترجمه: یوسف کریمی / انتشارات روان
- روانشناسی اجتماعی الیوت ارونسون / الیوت آرونسون / ترجمه: حسین شکرکن / انتشارات رشد
- روانشناسی اجتماعی؛ نظریه‌ها، مفاهیم و کاربردها / یوسف کریمی / انتشارات ارسباران
- تحلیل آماری در روانشناسی و علوم تربیتی / فرگوسن و یوشیوتاکانه / ترجمه: علی دلاور و سیامک نقشبندی / انتشارات ارسباران (۱۳۸۶)
- نظریه‌های روانشناسی اجتماعی / درک چدی / ترجمه: زهره خلیلی، زیر نظر و به ویراستاری مجید صفاری‌نیا / انتشارات آوای نور (۱۳۹۳)
- نظریه ها در روانشناسی اجتماعی دوچ مورتون /دوچ مورتون و روبرت ام کراوس / ترجمه: مرتضی کتبی / انتشارات دانشگاه تهران (۱۳۷۴)
- نظریه‌های شخصیت فیست / جس فیست، گریگوری جی. فیست و تامی آن رابرتس / ترجمه: یحیی سیدمحمدی / انتشارات روان (۱۳۹۵)
- آزمون‌های روانشناسی اجتماعی و شخصیت / مجید صفاری‌نیا / انتشارات ارجمند (۱۳۹۵)
- نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی / تیم دینلی / ترجمه: بهرنگ صدیقی، وحید طلوعی / چاپ چهارم / انتشارات نی (۱۳۸۹)
اگر روانشناسی اجتماعی نشد چه؟
گرایش اجتماعی روانشناسی به قدری عمیق و گسترده هست که اگر لزوماً این گرایش را در دانشگاه نخوانید می‌توانید با پذیرفته شدن در سایر گرایش‌ها به مطالعات خود ادامه دهید.
نزدیک‌ترین گرایش به رشته روانشناسی اجتماعی گرایش عمومی است. در گرایش عمومی شما آزادید تا حیطۀ مطالعاتی و پایان‌نامۀ خود را به دلخواه انتخاب کنید از این رو می‌توانید با انتخاب گرایش عمومی ضمن مشغول به تحصیل بودن در این رشته به علاقه مطالعات روانشناسی اجتماعی خود بپردازید.
سایر گرایش‌ها نیز چنین قابلیت‌هایی دارند اما با محدودیت بیشتر. برای مثال اگر شما گرایش روانشناسی بالینی را انتخاب کنید هسته اصلی پایان‌نامه شما باید مباحث مرتبط با بالینی باشد ولی در کنار آن می‌توانید از روانشناسی اجتماعی نیز استفاده کنید.
مطلب مرتبط: چگونه برای ارشد روانشناسی انتخاب رشته کنیم؟
بررسی رشته روانشناسی اجتماعی در مقطع دکتری
امید است در آینده ای نه‌چندان‌دور گرایش روانشناسی اجتماعی در دکتری نیز تعریف شود. با توجه به اینکه این رشته گرایش جدیدی در دانشگاه‌های ایران است برای اطمینان از ظرفیت پذیرش این رشته باید منتظر دفترچه کنکور دکتری سال پیش‌رو بود.
در خارج از کشور، چارت درسی دوره دکتری این گرایش، بیشتر شامل روش‌های تحقیق در روانشناسی اجتماعی، نظریات روانشناسی اجتماعی و بررسی روانشناسی اجتماعی با توجه به فرهنگ خاص یک کشور است.
احتمال دارد که گرایش اجتماعی در روانشناسی، در صورت تعریف در مقطع دکتری، شامل دروسی با محتوای مشابه باشد. در صورت عدم تعریف این رشته در کنکور دکتری علاقه‌مندان می‌توانند با انتخاب روانشناسی (بدون گرایش) در کنکور دکتری مشغول به تحصیل شوند و در کنار ادامۀ تحصیل حیطۀ مطالعاتی تخصصی خودشان را روانشناسی اجتماعی انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: منابع دکتری روانشناسی
برای قبولی در کنکور دکتری در روانشناسی اجتماعی باید داوطلبان، تراز لازم در کد رشته مجموعه روانشناسی 2 را کسب کنند. دروس و ضرایب مجموعه روانشناسی 2 در کنکور دکتری در جدول زیر آورده شده است. توصیه می‌شود داوطلبان با دقت لازم و کافی نسبت به انتخاب منابع کنکوری از میان گستره منابع موجود دست به انتخاب بزنند و با توجه به شرایط خودشان سبک و شیوه مطالعاتی مناسب خودشان را داشته باشند.
مشورت با رتبه‌های برتر یا مشاوره رایگان کنکور ارشد با مشاوران حرفه ای بسیار می‌تواند در تحقق دو نکته اولیه مفید باشد و منجر به افزونی کارآیی خود شوند.
| عنوان دروس امتحانی | ضرایب |
| دروس درسطح کارشناسی: روانشناسی رشد و شخصیت دروس درسطح کارشناسی ارشد: آماروروش تحقیق کمی و کیفی – آسیب شناسی روانی – نوروسایکولوژی | 4 |
| استعداد تحصیلی | 1 |
| زبان (انگلیسی، فرانسه، آلمانی) | 1 |
سخن پایانی
ما سعی کردیم در مطلب حاضر هرآنچه را که دربارۀ روانشناسی اجتماعی لازم بود بدانید، برایتان توضیح بدهیم. همانطور که گفته شد روانشناسی اجتماعی یکی از گرایش‌های رشتۀ روانشناسی است که وظیفۀ خود را در مطالعۀ فرایندهای اجتماعی و ارتباط بین افراد و گروه می‌داند.
حال اگر دربارۀ این علم، سوالاتی ذهنتان را مشغول کرده‌است، می‌توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید. همچنین اگر دانشجو هستید و می‌خواهید این شاخه از روانشناسی را برای مطالعه در ارشد یا دکتری انتخاب کنید، برای کسب اطلاعات دقیق و مشاهدۀ منابع ارشد روانشناسی به همراه بودجه‌بندی موضوع برای همه گرایش‌ها می‌توانید به صفحۀ منابع ارشد روانشناسی مراجعه کنید.