امین پناهی آقای مجرد ۳۲ ساله‌ای بود که با والدین خود زندگی می‌کرد و توسط مادرش برای مشاورۀ روان‌پزشکی آورده شد.
مادرش می‌گفت از دورۀ نوجوانی نگران میکروب‌ها بوده است که منجر به شستشوی طولانی دست‌ها و آداب خاص در دوش‌گرفتن شده است و طی ۶ ماه گذشته علائم وی به شکل آشکاری بدتر شده است.
امین با این موضوع که آلوده به HIV است، اشتغال ذهنی پیدا کرده است و کل روز را نه‌تنها به تمیزکردن بدن خود، بلکه تمام لباس‌ها و ملحفه‌ها اختصاص می‌دهد.
همچنین اصرار دارد که افراد خانواده نیز لباس‌ها و ملحفۀ خود را باید به‌طور منظم بشویند و این موضوع دلیل اصلی آوردن او برای مشاورۀ روان‌پزشکی بود.
کتاب پیشنهادی: سه شنبه های روزبه؛ گزارش های موردی بالینی بیمارستان روزبه
آقای پناهی در گذشته برای درمان علائم خود یک داروی مهار کنندۀ انتخابی بازجذب سروتونین و یک دورۀ درمان شناختی‌رفتاری دریافت کرده بود.
این درمان‌ها اثرات مثبتی روی او داشت و او توانسته بود دورۀ دبیرستان خود را با موفقیت به پایان برساند. با این وجود علائم وی مانع اتمام دانشگاه یا کارکردن بیرون از خانه شده بود، زیرا احساس می‌کرد خانه در مقایسه با جهان بیرون نسبتاً بدون میکروب است.
در عین‌حال در 6 ماهه گذشته به شکل فزاینده خاطرنشان می‌کرد که خانه نیز به میکروب HIV آلوده شده است.
در هنگام مراجعه آقای پناهی هیچ علامت دیگری از اختلال وسواسی‌اجباری و سایر اختلالات مرتبط نظیر وسواس‌های
جنسی، مذهبی و سایر وسواس‌ها، مشغولیت ذهنی با ظاهر یا ذخیره‌سازی یا رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن نداشت.
ولی در گذشته، او تجربۀ وسواس‌هایی در خصوص آسیب به خود یا دیگران همراه با اجبارهای وارسی را داشت (وارسی خاموش بودن اجاق‌گاز).
در معاینۀ وضعیت روانی، آقای پناهی ظاهری پریشان و ژولیده داشت. او کاملاً اعتقاد داشت که خانۀ او آلوده به HIV است و شستن و تمیزکردن برای درامان‌ماندن از آلودگی الزامی است.
وقتی او با ارائۀ اطلاعات در خصوص انتقال HIV از طریق مایعات بدن مورد چالش قرار دادند، پاسخ داد شاید HIV از طریق بزاق یا عرق کسانی که به بازدید او می‌آیند، وارد خانه شده باشد. به نظر شما آقای پناهی به چه اختلالی مبتلا است؟
مقالۀ پیشنهادی: کیس استادی روانشناسی شمارۀ 10 – آقای صیاح
تشخیص
اختلال وسواسی‌جبری
آقای پناهی کاملاً عقیده دارد که خانه‌اش با HIV آلوده شده است و قادر به سرکوب این افکار مشغول‌کننده و مزاحم نیست.
این رفتارها تمام اوقات روز او را اشغال می‌کند و موجب ناتوانی اجتماعی و شغلی او می‌شوند؛ بنابراین او ملاک‌های علامتی اختلال وسواسی‌جباری (OCD) را دارد.
نگرانی‌های مربوط به آلودگی و پاکیزگی و به‌دنبال آن شست‌وشو و تمیزکردن یکی از ابعاد علامتی در OCD است.
منبع
برگرفته از کتاب شرح‌حال بیماران بر اساس DSM-5، انتشارات ارجمند
