شکوفایی روانشناسی مثبت گرا – مارتین ای پی سلیگمن

معرفی کتاب

از منظر سلیگمن هدف روان‌شناسی شناختن و درمان روان رنجوری‌ها نیست، بلکه کمک به افراد برای کشف آنچه که زندگی را ارزشمند می‌کند و ایجاد شرایطی که باعث ارزشمندی زندگی می‌شود.

درواقع، روان‌شناسی‌ای که مارتین سلیگمن از آن حرف می‌زند یا همان روان‌شناسی مثبت‌گرا، علم و سیاقی است که افراد را شادمان‌تر می‌کند.

نتیجۀ جدیدترین دستاوردهای سلیگمن در اثربخشی و بهره‌وری بیشتر روان‌شناسی مثبت‌گرا، در کتاب «شکوفایی روان‌شناسی مثبت‌‌گرا» گردآوری شده اند.

این کتاب دارای 10 فصل است که پس از توضیح نظریۀ جدید سلیگمن در بخش اول، در بخش دوم به بررسی راه‌های شکوفایی و چگونگی استفاده از این اصول جدید در تمامی ابعاد زندگی است.

سلیگمن در این کتاب از نظریۀ جدید خود، «شکوفایی» رونمایی می‌کند، بنابراین خواننده با مطالعه این کتاب قرار است با مطالبی جدید و دسته‌اول آشنا شود.

علاوه‌بر این، لحن مثبت و امیدوارکنندۀ نویسنده به او کمک می‌کند تا انگیزۀ بیشتری برای ایجاد تغییراتی در راستای شکوفایی داشته باشد. این ویژگی تلاش شده‌است تا در ترجمۀ فارسی کتاب نیز حفظ شود.

به همین ترتیب، ترجمۀ روان و قابل‌فهم، تصاویر و نمودارهای متعدد، ارائۀ خلاصه‌ای از مطالب، مثال‌های ملموس و فراوان و تمرین‌های سادۀ عملیاتی به فهم و یادگیری هرچه بیشتر مطالب این کتاب کمک می‌کند.

در کنار تمام نقاط قوتی که ذکر شد، قیمت مناسب، کیفیت بالای جنس و صفحات کتاب نیز از دیگر ویژگی‌های مثبت جدیدترین اثر سلیگمن است.

تفاوت این کتاب با دیگر آثار سلیگمن مثل «شادمانی درونی» در بازتعریف مؤلفه‌ها و بازنگری کلی در آن‌ها است.

به عبارت دیگر، نویسنده در این کتاب به دنبال تشریح نظریۀ بهزیستی خود است که هدف غایی آن شکوفایی است. در‌حالی‌که در آثار پیشین او، خط سیر کلی محتوای مطالب پیرامون نظریۀ شادکامی اصیل او می‌گذشت که هدف غایی آن افزایش رضایت از زندگی است.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

علاقه‌مندان به روان‌شناسی:  همانطور که اشاره شد لحن ساده و قابل فهم نویسنده باعث شده است مخاطبان عمومی نیز بتوانند از مطالب علمی این کتاب استفاده کنند.

دانشجویان روان‌شناسی: این کتاب نه منبع کنکور است و نه منبعی برای کلاس درس، با این‌حال بازهم خواندن آن برای دانشجویان روان‌شناسی خالی از لطف نیست؛ از این حیث که آن‌ها را رویکردی جدید و اثربخش در روان‌شناسی آشنا می‌کند.

درمانگران: درمانگرانی که تخصص آن‌ها یکی از رویکردهای روان‌شناسی مثبت، پذیرش و تعهد (ACT) و به‌طور کلی گرایش‌های درمانی شناختی و انسان‌گرا  است، می‌توانند با خواندن این کتاب دانش خود را به‌روز کنند و به‌نحوه اثرگذارتری مراجع را به سمت خودشکوفایی و کسب باورهای کارآمد تشویق کنند.

توضیحات تکمیلی

مارتین ای. پی سلیگمن پدر علم روان‌شناسی مثبت‌گرا است که از سال 2000 به همت او چندی از همکارانش به دنیای روان‌شناسی معرفی شد. مطالعات نخستین سلیگمن بر روی درماندگیِ آموخته‌شده بود، این مطالعات ذهن او را به این سمت هدایت کرد که داشتن کنترل بر زندگی می‌تواند عامل نجات‌دهندۀ فرد از روان‌رنجوری‌های زندگی باشد.

به‌این ترتیب نخستین ردپاهایی از روان‌شناسی مثبت‌گرا پدیدار شد. کتاب «شکوفایی روان‌شناسی مثبت‌گرا» حاصل جدیدترین مطالعات اوست که توسط امیر کامکار و سکینه هژبریان به فارسی ترجمه شده است.

بریدۀ کتاب

مزیت کُندبودن

با این حال، ارزش هوش و به تبع آن دستاوردهای چشمگیر، ارزشمندتر از سریع بودن است. آنچه سرعت بالا به شما ارزانی می‌کند، آن است که وقت اضافی برای انجام بخش‌های غیرخودکار یک فعالیت را در اختیارتان می‍دهد. مؤلفۀ دوم هوش و موفقیت، کندبودن است و سریع‌بودن تنها زمانِ بیشتری را در اختیارتان قرار می‌دهد.

برای به‌دست‌آوردن سرعت ذهنی باید بهای آن را پرداخت. در مقطعی متوجه شدم که در حال از دست‌دادن تفاوت‌های ریز هستم و هنگامی که باید صبر و دقت به خرج دهم، به میانبرها روی می‌آورم. همچنین متوجه شدم هنگامی که باید کلمه به کلمه یک متن را بخوانم، تنها به‌سرعت آن‌ها را مرور می‌کنم.

از دیگر اشتباهاتم این بود که با دقت کافی به دیگران گوش نمی‌کردم؛ مثلاً، پس از اینکه کسی آغاز به صحبت می‌کرد به سرعت با خود حدس میزدم که حرف‌ها و مسیر بعدی او چه خواهد بود، و در بسیاری از مواقع مضطرب می‌شدم. به یاد داشته باشید که سرعت و اضطراب با یکدیگر می‌آیند.