روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی – برنارد اسپیلکا

معرفی کتاب

کتاب روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی برنارد اسپیلکا یکی از منابعی است که مبتنی بر پژوهش‌ها و آزمایش‌های انجام‌شده بر اساس رویکرد تجربی به بررسی این مفاهیم می‌پردازد. این کتاب در 17 فصل ضمن بررسی جایگاه دین در پارادایم‌های مهم روانشناسی و نظریات مطرح، به بررسی مباحث اختصاصی مانند معنویت، بخشش، عرفان و … نیز پرداخته است.

همانطور که همیشه ادعا می‌شود، روانشناسی علمی برگرفته از مفاهیم زندگی است. مفاهیمی که در آن علاوه‌بر اختلال‌ها و کژکاردی‌ها، مباحثی مثل دین و معنویت نیز به چشم می‌خورد. روانشناسی دین به بررسی دین و بنیادهای آن از دریچۀ چهارچوب‌های روانشناختی می‌پردازد.

با وجود اینکه، چندسالی است که این رشتۀ علمی در مقطع ارشد بعضی از دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، منابع جامعی که به‌شیوۀ کاملی به بررسی دین از منظر روانشناسی بپردازد، به‌ندرت پیدا می‌شود.

حجم کتاب، گویای جامعیت مطالب و پوشش‌دهی کامل این مباحث است و از این منظر این کتاب را می‌توان به‌عنوان یکی از کتب مرجع این رشته دانست؛ علاوه‌بر آن، محتوای پژوهش‌محور و تجربی این کتاب، ضمن پیوند زدن دین با مفاهیم روانشناسی، دانشی دسته‌اول و معتبر را در اختیار خواننده قرار خواهد داد.

از دیگر نقاط مثبت کتاب روانشناسی دین از انتشارات رشد از منظر محتوایی می‌توان به بررسی موضوعات چالش‌برانگیز مانند دین و رویکرد تکاملی و رویکرد زیستی – عصبی اشاره کرد. نویسندگان ضمن اینکه تلاش کرده‌اند در این جریان، سایر ادیان را نیز مانند اسلام و یهودیت بررسی کنند، بازهم عمدۀ تمرکز خود را بر دین مسیحیت قرار داده‌اند.

در کنار تمام این موارد، باید اشاره کرد که ترجمۀ روان، قابل فهم و البته تخصصی دکتر محمد دهقانی نیز بر اعتبار این کتاب افزوده است.

بیش از 80درصد پوشش‌دهی سؤالات کنکور در کتاب‌های جامع روان‌آموز

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان روانشناسی: درس روانشناسی دین یا عنوان‌های مشابه، یکی از دروس مشترک دانشجویان در مقطع کارشناسی است. علاوه‌بر آن این درس در مقطع ارشد روانشناسی برای رشتۀ دین و روانشناسی اسلامی جزو واحدهای مهم است که داشتن منبعی جامع و کامل مانند کتاب فوق برای آن ضروری است.

پژوهشگران: بررسی موضوعات بین‌رشته‌ای دین و روانشناسی توسط نویسندگان این کتاب می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از طرح‌های تحقیق و پژوهش باشد.

توضیحات تکمیلی

 هر چهارنویسندۀ کتاب، برنارد اسپیلکا، دبلیو هود، هونسبرگر و گرساچ ضمن عضویت در گروه‌های روانشناسی دانشگاه‌های ایالات متحده، از پژوهشگران با سابقۀ در حوزۀ مطالعات دین و روانشناسی هستند. همراهی این چهار تن و تلفیق اطلاعات علمی و عملی آن‌ها در کتاب روان شناسی دین اسپیلکا، گنجینه‌ای ارزشمند از این مفاهیم را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

کتاب روانشناسی دین ترجمه محمد دهقانی، مدرس و پژوهشگر برجستۀ ادبیات و عرفان، توسط انتشارات رشد منتشر شده است.

کتاب مرتبط : مقدمه ای بر روانشناسی دین – مرتضی ترخان

بریدۀ کتاب

تحلیل فاولر از مراحل ایمان به لحاظ آرا و اندیشه‌ها غنی است، و چهارچوبی برای کار تجربی فراهم می‌آورد و می‌تواند به فهم ما از اینکه «مذهبی» بودن چیست کمک کند. لیکن، مشخص شده است که مفهوم‌سازی فاولر پیچیده و درک آن دشوار است، و از این‌رو نتوانسته پژوهش تجربی نسبتاً دقیقی به وجود آورد.

فاولر از این نیز امتناع کرده که نتایج خود را به لحاظ آماری تحلیل کند و کارهای مربوط را هم در حوزۀ روانشناسی دین نادیده گرفته است.

فهرست کتاب روانشناسی دین براساس رویکرد تجربی

فصل ۱: ماهیت و کارکردهای روانشناختی دین

فصل ۲: بنیادهای تجربی روان شناسی دین

فصل ۳: دین و زیست‌شناسی

فصل ۴: دین در کودکی

فصل ۵: اجتماعی‌سازی و اندیشۀ مذهبی در نوجوانی و اوایل بزرگسالی

فصل ۶: شکل و محتوای دین بزرگسالان

فصل ۷: نقش­‌ها و کارکردهای دین در زندگی بزرگسالان

فصل ۸ : دین و مرگ

فصل ۹ : تجربۀ دینی

فصل ۱۰: عرفان

فصل ۱۰: عرفان

فصل ۱۱: تبدّل

فصل 12: سازمان­‌های دینی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی

فصل ۱۳: دین و اخلاق

فصل ۱۴: رفتار یاریگرانه و تعصّب

فصل ۱۵: دین، سازواری، و سازگاری

فصل ۱۶: دین و اختلال روانی

فصل ۱۷: پی‌گفتار