روانشناسی زبان اثر دیوید دبلیو کرول – ترجمه حشمت الله صباغی

معرفی کتاب روانشناسی زبان

کتاب «روانشناسی زبان»، یکی از منابع کلیدی در حوزۀ روانشناسی زبان است که توسط انتشارات رشد به مخاطبان پارسی‌زبان عرضه شده و ترجمۀ ویرایش پنجم اثر اصلی با عنوان Psychology of Language است. روانشناسی زبان، به‌عنوان شاخه‌ای میان‌رشته‌ای که پیوند عمیقی میان روانشناسی و زبان‌شناسی برقرار می‌کند، در این کتاب به‌شکلی جامع و نظام‌مند بررسی می‌شود.

هدف اصلی این اثر، کاوش در فرایندهای ذهنی مرتبط با درک، تولید و فراگیری زبان است و پرسش‌هایی بنیادین مانند «آیا استعداد زبان‌آموزی ذاتی است؟»، «لغزش‌های زبانی از کجا نشأت می‌گیرند؟» یا «آسیب مغزی چگونه بر زبان تأثیر می‌گذارد؟» را با رویکردی علمی و جذاب پاسخ می‌دهد.

ساختار کتاب روان شناسی زبان اثر دیوید دبلیو کرول به‌گونه‌ای طراحی شده که هم برای آموزش و هم برای پژوهش مناسب باشد. این اثر در پنج بخش و چهارده فصل سازمان‌دهی شده است:

• بخش اول کتاب شامل سه فصل است که مفاهیمی کلی مانند تاریخچۀ روانشناسی زبان، مفاهیم دستوری بنیادی و… را بررسی می‌کنند. این بخش به‌ویژه بر پیوند میان زبان، حافظه و شناخت تأکید دارد.
• بخش دوم، «درک زبان»، در چهار فصل به موضوعاتی چون ادراک گفتار، خواندن (ازجمله رسم‌الخط‌های غیرالفبایی)، پردازش واژگان و جملات و بازنمایی گفتمان می‌پردازد.
• بخش سوم نیز شامل دو فصل است که خطاهای گفتاری، فرایند تولید زبان و عوامل مؤثر بر مکالمه را بررسی می‌کند.
• بخش چهارم با محوریت فراگیری زبان، در سه فصل از مراحل پیش‌زبانی کودکان تا یادگیری زبان دوم و آگاهی فرازبانی در دورۀ دبستان را پوشش می‌دهد.
• درنهایت بخش پنجم، در قالب دو فصل، به بنیادهای زیستی زبان و تأثیر فرهنگ و شناخت (مانند فرضیۀ وورف) می‌پردازد.

روانشناسی زبان، رشته‌ای است که با کاوش در فرایندهای ذهنی مرتبط با زبان، از درک و تولید گفتار تا یادگیری و تأثیرات فرهنگی، به ما کمک می‌کند تا نقش زبان را در شکل‌دهی به رفتار و شناخت انسانی بهتر درک کنیم. مطالعۀ این کتاب نه‌تنها دانش ما را دربارۀ زبان عمیق‌تر می‌کند، بلکه کاربردهای عملی آن در آموزش، درمان اختلالات زبانی و حتی بهبود ارتباطات روزمره را روشن می‌سازد.

هدف کرول از نگارش این کتاب، ارائۀ اصول روانشناسی زبان به‌شکلی است که برای دانشجویان دورۀ کارشناسی قابل فهم باشد، درعین‌حال که مسائل پیچیده و بحث‌انگیز را از دیدگاه‌های مختلف بررسی می‌کند و خواننده را به تفکر انتقادی دعوت می‌نماید.

آنچه این کتاب را متمایز می‌کند، ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن است:

1. حجم بالای مطالب با پوشش جامع موضوعات
2. استفاده از جداول و تصاویر گویا برای تبیین مفاهیم پیچیده
3. ارائۀ مقدمه و نکات کلیدی در ابتدای هر فصل
4. تقسیم‌بندی مطالب به بخش‌های کوتاه‌تر برای سهولت مطالعه
5. وجود خلاصه‌ها و مسائل برای مرور و تفکر در پایان هر فصل

افزون‌براین، واژه‌نامۀ دوزبانه و نمایۀ موضوعی در انتهای کتاب، دسترسی به اصطلاحات تخصصی و موضوعات را آسان‌تر کرده و آن را به ابزاری کارآمد برای دانشجویان و پژوهشگران تبدیل کرده است. متن روان و قابل‌فهم، همراه با پایبندی به پشتوانه‌های علمی، این اثر را نه‌تنها برای مخاطبان تخصصی، بلکه برای خوانندگان عمومی نیز جذاب می‌سازد.

درمجموع، کتاب روانشناسی زبان اثر دیوید کرول نه تنها دریچه‌ای به‌سوی فهم عمیق‌تر فرایندهای زبانی و ذهنی می‌گشاید، بلکه با ساختار منسجم، محتوای غنی و به‌روزرسانی‌های علمی، منبعی بی‌نظیر برای یادگیری و پژوهش است و با تلفیق علم و جذابیت، خواننده را به تأمل در پرسش‌های بنیادین دربارهٔ زبان و ذهن دعوت می‌کند و ابزارهایی برای کاوش بیشتر در اختیارش قرار می‌دهد.

اگر به‌دنبال درک بهتر خود و جهانی هستید که زبان در آن نقشی محوری دارد، این کتاب را بخوانید و اجازه دهید زبان، ذهن شما را به رقص درآورد. قیمت کتاب روانشناسی زبان در نشر روان آموز با تخفیف ویژه درنظر گرفته شده است و شما می‌توانید با مطالعۀ این اثر، نه‌تنها دانشی نو بیاموزید، بلکه به پرسش‌های عمیقی دربارۀ ماهیت انسان و ارتباط او با جهان دست پیدا کنید.

مقایسۀ اجمالی ویرایش پنجم کتاب با نسخه‌های پیشین

تفاوت‌های ویرایش پنجم کتاب روانشناسی زبان نشر رشد با ویرایش‌های پیشین، شامل بازنویسی کامل فصل سوم برای گنجاندن پژوهش‌های جدید دربارۀ حافظۀ کاری و رویدادی، افزودن بخش‌هایی دربارۀ نقش حافظه در درک و تولید زبان، به‌روزرسانی مباحث دوزبانگی و گنجاندن مطالعات جدید دربارۀ فعالیت مغزی با استفاده از fMRI است. این به‌روزرسانی‌ها، کتاب را به منبعی روزآمد و پویا تبدیل کرده که یافته‌های علمی نوین را در خود جای داده است.

کتاب مرتبط: درآمدی بر روانشناسی زبان اثر متیو ترکسلر

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

مطالعه و خرید کتاب روانشناسی زبان به اشخاص زیر پیشنهاد می‌شود:

• دانشجویان دانشگاهی: این کتاب به‌عنوان منبعی اصلی برای درس روانشناسی زبان در دوره‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی طراحی شده و با ساختار آموزشی منسجم، مفاهیم پیچیده را به‌شکلی قابل‌دسترس ارائه می‌دهد.
• روانشناسان: متخصصان روانشناسی، به‌ویژه در حوزه‌های شناختی و زبان‌شناختی، از تحلیل‌های عمیق و پژوهش‌های روزآمد این کتاب برای درک بهتر مکانیسم‌های ذهنی مرتبط با زبان بهره می‌برند.
• زبان‌شناسان: افرادی که در حوزۀ زبان‌شناسی فعالیت می‌کنند، از پیوند میان زبان و ذهن در این کتاب، به‌ویژه با ارجاع به دیدگاه‌های نوام چامسکی، بهره‌مند خواهند شد.
• افراد عادی علاقمند: خوانندگان عمومی که به فهم چگونگی کارکرد زبان در زندگی روزمره و تعاملات انسانی کنجکاو هستند، از مثال‌های واقعی و زبان سادهٔ کتاب لذت خواهند برد.

توضیحات تکمیلی

دیوید دبلیو کرول (David W. Carroll)، نویسنده‌ای برجسته با سال‌ها تجربه در تدریس و پژوهش در دانشگاه ویسکانسین-سوپریور، با قلمی شیوا و رویکردی علمی، مفاهیم پیچیده را به‌شکلی جذاب ارائه کرده و خواننده را به سفری در اعماق ذهن و زبان دعوت می‌کند.

حشمت الله صباغی، مترجمی با تجربه در حوزۀ روانشناسی و زبان‌شناسی، با دقت و مهارت این اثر را به فارسی برگردانده و با افزودن معادل‌های مناسب و مثال‌های فارسی، درک مطالب را برای مخاطب پارسی‌زبان آسان‌تر کرده است. انتشارات رشد، ناشری پیشرو در تولید کتاب‌های دانشگاهی و علمی در ایران، با انتشار این اثر بار دیگر تعهد خود را به ارتقای دانش و فرهنگ نشان داده و فرصتی ارزشمند برای علاقه‌مندان فراهم آورده است.

بریده ای از کتاب روانشناسی زبان

مسئلۀ دیگری که محرک مناظراتی نظرگیر شده، این است که آیا برخی از توانایی‌های زبانی ما ذاتی‌اند. همان‌طور که در فصل اول دیدیم، در اینجا دو دیدگاه مطرح است. ذاتی‌گراها به‌جد بر آن‌اند که کودکان با مقداری دانش زبانی به دنیا می‌آیند و در مقابل، تجربه‌گراها مدعی‌اند که کودکان زبان را از تجربۀ زبانی فرا می‌گیرند.

از یک‌طرف واضح است که تجربه نقش مهمی در فراگیری زبان ایفا می‌کند. همۀ ما همان زبانی را فرا می‌گیریم که در معرض آن قرار داریم و نه دیگر زبان‌های متداول در جهان را.

شواهدی نیز در تأیید دیدگاه ذاتی‌گرا با مشاهدۀ کودکانی به دست آمده که تجربۀ زبانی محدودی داشته‌اند.

کتاب روانشناسی زبان

بخش اول: مسائل کلی

مقدمه: مضامین روانشناسی زبان

اصول زبان‌شناختی

سازوکارهای روان‌شناختی

بخش دوم: درک زبان

واژگان درونی

درک جمله و حافظه

درک گفتمان و حافظه

بخش سوم: تولید زبان و تعامل محاوره‌ای

تولید گفتار و زبان

تعامل محاوره‌ای

بخش چهارم: فراگیری زبان

فراگیری زبان اولیه

فراگیری زبان تکمیلی

فرایندهای فراگیری زبان

بخش پنجم: زبان در ژرفا

بنیادهای زیستی زبان

زبان و فرهنگ و شناخت