روش ها و فنون تدریس – منوچهر وکیلیان

فهرست کتاب روش ها و فنون تدریس

فصل اول: تدریس و یادگیری

تعریف یادگیری

تعریف تدريس

ارتباط بین یادگیری و تدریس

مدل عمومی تدریس

نظریه‌های یادگیری و کاربرد آنها در تدریس

۱. نظریه تراندیک کوشش و خطا

۲. نظریه ی گشتالت بینش و بصیرت

3. نظریه یادگیری اکتشافی

فصل دوم: شناخت و تدوین هدف‌های آموزشی

منابع تعیین هدف‌های آموزشی

نیازهای دانش آموزان

نیازهای جامعه

ساخت دانش و دیدگاه‌های متخصصان

طبقه بندی هدف‌های آموزشی

۱. هدف‌های آرمانی

2. هدف‌های واسطه ای
3. هدف‌های رفتاری

طبقه بندی بلوم

الف) حیطه شناختی

ب) حیطه عاطفی

فهرست

ج) حیطه ی روانی – حرکتی

فصل سوم: طراحی آموزشی

مراحل طراحی آموزشی

1. تعیین هدف کلی

۲. تحلیل آموزشی

3. تبدیل هدف‌های جزئی به هدف‌های رفتاری
4. تعیین رفتار ورودی ارزشیابی تشخیصی
5. انتخاب محتوا، روش‌ها و رسانه‌ها

الف) ویژگی‌های آموزشی

ب) ویژگی‌های فنی

ج) امکانات اجرایی

6. تعیین نظام ارزشیابی

طرح درس

طرح درس روزانه

مراحل طرح درس روزانه

فصل چهارم روش‌های تدریس

۱. روش سخنرانی

2. روش بازگویی
3. روش پرسش و پاسخ
4. روش پروژه
5. روش نمایشی
6. روش آزمایشی
7. روش گردش علمی
8. روش مبتنی بر بحث
9. روش واحد کار

مراحل واحد کار

الف) مقدمه و اهداف

ب) بازدید و مشاهده

ج) بحث و گفتگو

د) نکات اجتماعی و اخلاقی

ه) نکات بهداشتی و ایمنی

و) زبان آموزی

ز) مفاهیم علوم و ریاضی

الف) بازیها

ب) کاردستی و نقاشی

ج) شعر و سرود

د) کتاب قصه و داستان

ویژگی‌های واحد کار

اصول انتخاب روش تدریس

1. اصل رشد و آمادگی
2. اصل رغبت
3. اصل فعالیت
4. اصل راهنمایی
5. اصل موفقیت
6. اصل استفاده از حواس مختلف
7. اصل داشتن معلومات لازم و کافی
8. اصل تفاوت‌های فردی

فصل پنجم: روش‌های جدید تدریس

۱. روش دالتون

فواید روش دالتون

2. روش مونته سوری

اصول روش مونته سوری

فواید روش مونته سوری

3. روش دکرولی

اصول روش دکرولی

4. طرح کلر

فصل ششم: الگوهای تدریس

اهمیت الگوهای تدریس

1. الگوی پیش سازمان دهنده

شرایط لازم برای به کارگیری الگوی پیش سازمان دهنده

2. الگوی فرد مداری
3. الگوی مشکل گشایی
4. طرح مشکل

۲. فرضیه سازی

3. فرضیه آزمایی
4. نتیجه گیری
5. تعمیم و کاربرد نتایج

الگوهای جدید تدریس

الف) خانواده‌ای الگوهای اطلاعات پردازی

1. الگوی دریافت مفهوم
2. الگوی تفکر استقرایی
3. الگوی بدیعه پردازی
4. الگوی یادگیری اصل
5. الگوی کاوشگری علمی

ب) خانواده الگوهای اجتماعی

1. الگوی پژوهش گروهی
2. الگوی آموزش کاوشگری
3. الگوی ایفای نقش

ج) خانواده الگوهای انفرادی

1. الگوی تدریس غیر مستقیم
2. الگوی خودشکوفایی

د) خانواده الگوهای رفتاری

1. الگوی یادگیری تسلط یاب
2. الگوی یادگیری اجتماعی

الگوهای منتخب

۱. الگوی یاد سپاری

2. الگوی تفکر استقرایی
3. الگوی دریافت مفهوم

فصل هفتم: مهارت‌های تدریس

مهارت‌های ضمن تدریس

1. ایجاد ارتباط صحیح
2. نقش صدا و بیان معلم
3. آماده سازی ذهنی دانش آموزان
4. مهارت پرسش
5. مهارت‌های غیر گفتاری
6. مهارت توضیح
7. مهارت تشویق و تنبیه
8. مهارت در برقراری انضباط
9. مهارت ترغیب و تشویق دانش آموز به مطالعه، تمرین و تکرار

۱۰. مهارت جمع بندی

۱۱. مهارت دادن تکلیف شب

اهداف تکلیف شب یا خانه

نکاتی که در دادن تکالیف شب یا خانه باید رعایت شود

فصل هشتم: ارتباط و نقش آن در تدریس

انواع ارتباط

الف) ارتباط مستقيم

ب) ارتباط غیر مستقیم

ج) ارتباط جمعی

مدل ارتباطی لس ول

عناصر ارتباط

هدف و روش ارتباط

فصل نهم: ویژگی‌های شایسته معلم

الف) معلمان فراگیر نگر

1. معلم فراگیر نگر فردی

۲. فراگیر نگر جمعی

ب) معلمان درس نگر

۱. درس نگر علمی

۲. درس نگر فلسفی

معلم اقتدار طلب

معلم رفاقت طلب

فصل دهم: تفکر در کلاس درس

انواع تفکر

عوامل مؤثر در پرورش تفکر

فصل یازدهم: ارزشیابی

انواع ارزشیابی

هدف‌های ارزشیابی

روش‌های ارزشیابی

آزمون‌های معلم ساخته

آزمون انشایی (تشریحی)