فرهنگ و روان شناسی – دیوید ماتسوموتو

معرفی کتاب

فرهنگ و روانشناسی دو جزء اجتناب‌ناپذیر هستند که هر دو به‌نوعی مبدأ و چشمۀ پیدایش مفاهیم یکدیگر هستند. تعارضات روانی در غالب بسترهای فرهنگی معنا پیدا می‌کنند و مشکلات فرهنگی در به‌خطر رساندن سلامت روان افراد در سطح فردی و بین‌فردی بروز پیدا می‌کنند.

علی‌رغم اهمیت رابطۀ این دو بنیاد دانشی، کمتر کتاب یا منبعی وجود دارد که خط مشی روانشناسی و فرهنگ را از ابتدا و سرچشمۀ پیدایش آن‌ها بررسی کرده باشد. بااین‌حال، کتاب فرهنگ و روان‌شناسی ماتسوموتو و جوانگ یکی از نادر منابع جامعی در این زمینه است که به زبان فارسی ترجمه شده و در اختیار علاقه‌مندان ایرانی قرار گرفته است.

کتاب فرهنگ و روانشناسی به‌شیوه‌ای جامع به بررسی تحولات روانشناسی در بطن تغییرات و دوران‌های تاریخی و فرهنگی مختلف می‌پردازد و نقش چگونگی تفاوت‌های فرهنگی در معنابخشی به اصطلاحات و مفاهیم روانشناختی را مشخص می‌کند. این کتاب در 15 فصل حجیم سیر متنوعی از موضوعات را از قبیل فرهنگ و فرایندهای رشدی، شناخت، هیجان، مسائل مرتبط با هویت و شخصیت، اختلال‌های روانی و … بررسی می‌کند.

حجم کتاب فرهنگ و روانشناسی، ناگفته گویای جامعیت آن است، به‌طوری که بدون اغماض می‌توان از آن به‌عنوان یکی از کامل‌ترین آثار ترجمه‌شده در زمینۀ فرهنگ و روانشناسی یاد کرد. این نکته را با نگاهی به فهرست ابتدای کتاب و نمایۀ موضوعی انتهایی آن نیز می‌توان استنباط کرد. در کنار جامعیت، مطالب نسبتاً به‌روز کتاب، استناد به جدیدترین مطالعات و پژوهش‌های انجام‌شده و نظریه‌ها مطرح تأییدی بر اعتبار علمی بالای مطالب آن است.

این ویژگی‌ها به لطف ترجمۀ دقیق و تخصصی مترجمین مطرح این کتاب در نمونۀ فارسی آن نیز حفظ شده است. در کنار تمام این مزیت‌ها، سایر ویژگی‌های این کتاب مانند نمودارها، اشکال و جداول، سیر منطقی ارائۀ مطالب، تیترهای مستقیم و بیان‌گر از نقاط قوت این کتاب هستند که سبب افزایش سرعت فهم و درک مطالب می‌شود.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

علاقه‌مندان به روانشناسی: فارغ از آگاهی و دانش زمینه‌ای افراد از روانشناسی، موضوع جذاب این کتاب و ترجمۀ روان و قابل‌فهم آن باعث می‌شود که مخاطبین عمومی نیز بتوانند از مطالب آن بهره ببرند.

دانشجویان روانشناسی: فهم رابطۀ روانشناسی و فرهنگ از جمله مسائلی است که کمک به درک بهتر مفاهیم روانشناسی می‌کند. جدای از آن دیدی کامل از موضع رویکردهای روانشناسی و چگونگی پیدایش موضوعات مختلف روانشناسی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. از این جهت، مطالعۀ این کتاب به تمام دانشجویان روانشناسی، به‌خصوص مقاطع تحصیلات تکمیلی پیشنهاد می‌شود.

پژوهشگران: موضوع بین‌رشته‌ای کتاب فرهنگ و روانشناسی و اشاره به مباحث اجتماعی که یکی از موضوعات محبوب در میان پژوهشگران روانشناسی است، می‌تواند الهام بخش ایدۀ نخستین بسیاری از پژوهش باشد.

توضیحات تکمیلی

فارغ از محتوای جامع و علمی این کتاب، نام اشخاصی که چه در سمت نویسنده و چه مترجم بر روی آن نقش بسته‌است، وزن سنگینی به این کتاب بخشیده‌اند. دیوید ماتوسومتو پژوهشگر و استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا ایالات متحده است که کانون تمرکز اصلی او تلاقی فرهنگ و روانشناسی است. در کنار او لیندا جوانگ استاد دانشگاه و پژوهشگر علاقه‌مند به دوره‌های رشدی و بررسی مباحث فرهنگی در حالات روانی، گزیده‌ای از مطالعات، تجربیات بالینی و پژوهش‌های خود را در کتاب فرهنگ و روانشناسی جمع‌آوری کرده اند.

این کتاب توسط مترجمین شناخته شده‌ای به‌نام‌های فرهاد جمهری، هامایاک آوادیس‌یانس، دکتر داوود عرب‌قهستانی و فرید براتی‌سده به زبان فارسی ترجمه شده است. افرادی نام‌آشنا که از مهم‌ترین آثار ترجمه‌شدۀ آن‌ها می‌توان به کتاب روانشناسی رشد و تحول انسان پاپالیا و  نظریه‌های روان‌درمانی پروچاسکا اشاره کرد.

بریدۀ کتاب

دومین راهی که فرهنگ‌ها هیجان‌ها را تنظیم می‌کنند ازطریق تسهیل ایجاد تجربه‌های هیجانی منحصربه‌فردی است که فراسوی هیجان‌های بنیادین هستند. انسان‌ها دنیای هیجانی بسیار پیچیده‌ای دارند و هیجان‌های بسیاری غیر از هفت هیجان پایه‌ای توصیف شده دارند. فرهنگ‌ها بر این هیجان‌ها به میزان بسیار زیادی تأثیر می‌گذارند. یک برنامۀ پژوهشی گسترده نشان داد که فرهنگ‌ها به ایجاد و شکل دادن تجربه‌های هیجانی از راه‌های مختلف کمک می‌کنند.