فلسفه های تعلیم و تربیت در تمدن اسلامی – محمد داودی

معرفی کتاب

کتاب فلسفه‌ های تعلیم و تربیت در تمدن اسلامی تلاشی است برای بررسی و ارائه مبانی و مفاهیم فلسفه تعلیم و تربیت در سه مکتب فلسفی بزرگ اسلامی: مشاء، اشراق و صدرایی. این کتاب با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای تربیتی در تمدن اسلامی ایرانی تدوین شده و می‌کوشد فلسفه‌های مختلف تعلیم و تربیت اسلامی را از منظر این سه مکتب مورد تحلیل قرار دهد. هدف نهایی این اثر، تولید نظریه‌های بومی برای حل مشکلات تربیتی و اجتماعی کشور در چارچوب فرهنگ اسلامی ایرانی است.

ساختار کتاب به سه بخش اصلی تقسیم شده است که شامل فلسفه تعلیم و تربیت مشائی، فلسفه تعلیم و تربیت اشراقی و فلسفه تعلیم و تربیت صدرایی می‌شود. هر بخش از این کتاب به یک مکتب فلسفی اختصاص دارد.

در هر یک از این بخش‌ها، مباحث مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد، از جمله: مبانی تعلیم و تربیت (مبانی معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، اخلاق‌شناسی)، ماهیت و عوامل تعلیم و تربیت، اهداف و محتوای تعلیم و تربیت، و روش‌ها و مراحل تعلیم و تربیت.

در بخش اول و دوم کتاب، که در گذشته به‌صورت مجلدهای جداگانه توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شده بودند، مباحث مربوط به فلسفه‌های تعلیم و تربیت مشاء و اشراق به تفصیل بیان شده‌اند. اما بخش سوم که مربوط به فلسفه تعلیم و تربیت صدرایی است، برای نخستین بار در این کتاب به‌طور جامع عرضه می‌شود.

از ویژگی‌های مهم کتاب، می‌توان به ارجاع به رفرنس‌ها در پانویس‌ها، خلاصه مباحث در انتهای هر فصل، پرسش‌های انتهایی هر فصل، فهرست اصطلاحات و منابع اشاره کرد که به درک بهتر و تسهیل فرآیند یادگیری کمک می‌کند.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

کتاب فلسفه‌ های تعلیم و تربیت در تمدن اسلامی به‌ویژه برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند به فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و همچنین کسانی که در حوزه علوم انسانی، به‌ویژه در رشته‌های علوم تربیتی تحصیل می‌کنند، مفید است. این کتاب می‌تواند به‌عنوان منبعی درسی برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دروس مرتبط با فلسفه تعلیم و تربیت، مکتب‌ها و آرای تربیتی و مباحث مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه بر دانشجویان، استادان و پژوهشگران در حوزه علوم تربیتی، به‌ویژه کسانی که به دنبال تحلیل و بررسی رویکردهای مختلف تربیتی در تمدن اسلامی ایرانی هستند، می‌توانند از محتوای این کتاب بهره‌مند شوند. این کتاب به‌طور خاص به کسانی که در تلاش برای فهم عمیق‌تری از فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی هستند، کمک می‌کند تا مبانی و اصول تربیتی مبتنی بر فرهنگ اسلامی ایرانی را بهتر درک کنند.

از این‌رو، کتاب برای تمامی افرادی که در حوزه تعلیم و تربیت و به‌ویژه فلسفه تربیتی فعالیت می‌کنند، به‌ویژه در کشورهای اسلامی، بسیار مفید و کاربردی است.

توضیحات تکمیلی

کتاب توسط سه نویسنده برجسته، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد بهشتی، دکتر سعید بهشتی و دکتر محمد داودی نوشته شده است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد بهشتی مسئول نگارش بخش دوم کتاب که به فلسفه تعلیم و تربیت اشراقی پرداخته است و دکتر سعید بهشتی بخش سوم کتاب که به فلسفه تعلیم و تربیت صدرایی اختصاص دارد را تدوین کرده‌اند. دکتر محمد داودی نیز مسئول نگارش بخش اول کتاب در مورد فلسفه تعلیم و تربیت مشاء بوده و این اثر را به‌طور کلی به تحریر درآورده است.

کتاب توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و همچنین سازمان سمت منتشر شده است. این ناشرین با همکاری با گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، به‌ویژه در ارزیابی تخصصی و بهبود ساختار و محتوای کتاب، نقش موثری در ارائه این اثر ایفا کرده‌اند.

ویژگی‌های مهم کتاب که آن را به منبعی ارزشمند برای دانشجویان و محققان تبدیل کرده است:

• ارجاع به رفرنس‌ها در پانویس: یکی از ویژگی‌های کلیدی کتاب، ارجاع دقیق به رفرنس‌ها و منابع مختلف در پانویس‌ها است که به اعتبار علمی کتاب افزوده و به مخاطبان کمک می‌کند تا منابع مورد استناد را بررسی کنند.
• خلاصه مباحث: در انتهای هر فصل، خلاصه‌ای از مطالب ارائه شده آورده شده است که به دانشجویان کمک می‌کند تا مباحث را به‌خوبی مرور کنند و نکات مهم را به‌خاطر بسپارند.
• پرسش‌ها: در پایان هر فصل، پرسش‌هایی برای ارزیابی درک مطالب آمده است که به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا توانایی‌های خود را در یادگیری مطالب ارزیابی کنند.
• فهرست اصطلاحات: این کتاب شامل فهرستی از اصطلاحات تخصصی است که به فهم بهتر مفاهیم پیچیده فلسفی کمک می‌کند.
• فهرست منابع: کتاب دارای فهرست کاملی از منابع است که پژوهشگران می‌توانند برای تحقیقات و مطالعات بیشتر به آن مراجعه کنند.

با توجه به تحولات علمی و فرهنگی که در جهان امروز در جریان است، مطالعه چنین آثاری می‌تواند به غنای دانش تربیتی و فلسفی کمک کرده و بر توانمندی‌های علمی و فرهنگی کشور بیافزاید.