مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی – علی دلاور

معرفی کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش علی دلاور

کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی نوشته دکتر علی دلاور، یکی از جامع‌ترین و معتبرترین منابع فارسی در حوزۀ روش‌شناسی پژوهش محسوب می‌شود که توسط انتشارات رشد به چاپ رسیده است. این اثر ارزشمند، نتیجۀ سال‌ها تجربۀ تدریس و پژوهش نویسنده در دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی است و به‌عنوان پلی استوار میان دنیای تئوری و عمل در حوزۀ پژوهش علمی طراحی شده است.

هدف اصلی این کتاب، تربیت نسلی از پژوهشگران متخصص و آگاه است که بتوانند با بهره‌گیری از روش‌های علمی مدرن، به حل مسائل پیچیدۀ جامعۀ معاصر بپردازند. نویسنده با الهام از این اندیشه که پژوهش مجموعه‌ای از فرایندهای منظم است که مجهول را به معلوم تبدیل می‌کند، تلاش کرده تا رویکردی جامع و کاربردی را برای یادگیری روش‌شناسی پژوهش ارائه دهد.

ساختار کتاب به‌گونه‌ای هوشمندانه تنظیم شده که خواننده از مفاهیم بنیادین پژوهش آغاز کرده و به‌تدریج با پیچیدگی‌های روش‌شناسی آشنا می‌شود. فصول ابتدایی به معرفی فلسفۀ علم، انواع پارادایم‌های پژوهشی و مبانی نظری تحقیق اختصاص دارد.

سپس کتاب وارد بحث‌های تخصصی‌تری نظیر طراحی پژوهش، روش‌های نمونه‌گیری، ابزارهای جمع‌آوری داده، تکنیک‌های تجزیه‌وتحلیل آماری و اصول نگارش گزارش پژوهشی می‌شود.

ویژگی برجستۀ این اثر، ترکیب ماهرانۀ جنبه‌های نظری و عملی پژوهش است. همچنین نویسنده با ارائۀ جداول آموزشی دقیق، نمودارهای شفاف و قابل‌فهم، مثال‌های کاربردی متنوع و استفاده از پانویس‌های مفصل، فضایی مناسب برای یادگیری عمیق فراهم آورده است. این کتاب نه‌تنها به‌عنوان یک منبع درسی، بلکه به‌مثابۀ راهنمای عملی برای انجام پژوهش‌های واقعی طراحی شده است.

درمجموع، کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش دلاور، منبعی ارزشمند و کاربردی است که با ترکیب مناسب تئوری و عمل، راهی روشن برای ورود به دنیای پژوهش علمی فراهم می‌آورد.

ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون پوشش جامع مبانی پژوهش، ارائۀ جداول و نمودارهای آموزشی و زبان روان و قابل‌فهم، این کتاب را به انتخابی مناسب برای تمامی علاقه‌مندان به حوزۀ پژوهش در علوم انسانی تبدیل کرده است. مطالعۀ این اثر نه‌تنها دانش روش‌شناسی شما را گسترش می‌دهد، بلکه توانایی شما در انجام پژوهش‌های علمی و کیفی را نیز ارتقا خواهد بخشید.

این کتاب در طول سال‌ها چندین‌بار ویرایش شده و هر نسخۀ جدید با توجه به نظرات سازندۀ استادان، پژوهشگران و دانشجویان تکمیل و غنی‌تر شده است. در ویرایش‌های اخیر، فصول جدیدی افزوده شده که پوشش مطالب را گسترده‌تر و عمیق‌تر نموده است. تفاوت اصلی ویرایش‌های جدید با نسخه‌های قبلی در گسترش محتوا، اضافۀ مثال‌های کاربردی بیشتر و به‌روزرسانی روش‌های تحقیق مطابق با آخرین یافته‌های علمی است.

کتاب مرتبط : راهنمای عملی پژوهش در علوم انسانی

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی: این کتاب منبعی بی‌بدیل برای دانشجویان رشته‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی است که نیاز به تسلط بر مبانی روش‌شناسی پژوهش دارند.

روانشناسان و متخصصان علوم رفتاری: برای متخصصانی که در زمینۀ روانشناسی فعالیت می‌کنند و نیاز به انجام پژوهش‌های علمی و کاربردی دارند، این کتاب راهنمایی جامع است.

استادان و محققان دانشگاهی: این اثر منبع مناسبی برای تدریس دروس روش تحقیق و همچنین راهنمایی برای انجام پژوهش‌های علمی است.

علاقه‌مندان به مطالعۀ یافته‌های پژوهشی: خرید کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش انتشارات رشد به افرادی که علاقه‌مند به درک بهتر پژوهش‌های علمی و نحوۀ ارزیابی آن‌ها هستند، پیشنهاد می‌شود.

توضیحات تکمیلی

پژوهش در علوم انسانی، فرایندی پیچیده و چندبُعدی است که هدف آن شناخت عمیق‌تر انسان، رفتار او و تعاملاتش با محیط اجتماعی است. مطالعۀ این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا با اصول بنیادین پژوهش در این علوم آشنا شده و بتوانند پژوهش‌هایی معتبر و قابل‌اتکا انجام دهند.

دکتر علی دلاور، نویسنده این اثر ماندگار، یکی از چهره‌های شاخص روش‌شناسی پژوهش در ایران است. ایشان که در سال ۱۳۲۰ در خرم‌آباد متولد شدند، مدرک دکتری خود را در سال ۱۳۵۸ از دانشگاه ایالتی فلوریدا در رشتۀ روش‌های تحقیق و آمار کسب کردند.

دکتر دلاور سال‌ها به‌عنوان استاد ممتاز دانشگاه علامه طباطبائی فعالیت کرده و در زمینه‌های آمار، سنجش و اندازه‌گیری و روش‌های پژوهش تخصص دارد. تجربۀ غنی ایشان در تدریس و پژوهش، زمینه‌ساز نگارش این کتاب ارزشمند بوده است.

انتشارات رشد نیز به‌عنوان یکی از کهن‌ترین و معتبرترین ناشران علمی کشور، بیش از چهار دهه است که در زمینۀ انتشار کتاب‌های تخصصی علوم انسانی و اجتماعی فعالیت می‌کند.

این مؤسسۀ نشر با انتخاب دقیق نویسندگان و آثار، همواره کیفیت محتوا و ظاهر کتاب‌هایش را در بالاترین سطح حفظ کرده و این کتاب را نیز با ویرایش دقیق و طراحی مناسب به دست خوانندگان رسانده است.

کتاب مرتبط : چهل پژوهش تحول آفرین در روانشناسی

بریدۀ کتاب

مقیاس نسبی دارای کلیۀ ویژگی‌های مقیاس‌های فاصله‌ای، ترتیبی و اسمی است. این مقیاس بالاترین سطح اندازه‌گیری است و در آن صفر واقعی وجود دارد. در این مقیاس، برای مقایسۀ دو ارزش یا دو واحد می‌توان از نسبت استفاده کرد. متر، که برای اندازه‌گیری طول به‌کار برده می‌شود و دارای مبدأ صفر است، یک مقیاس نسبی است.

بنابراین در این مقیاس می‌توان گفت ۶ سانتی‌متر دو برابر ۳ سانتی‌متر طول دارد. در مقیاس نسبی امکان ضرب و تقسیم هر یک از اندازه‌ها در یک عدد معین بدون تغییر ویژگی مورد اندازه‌گیری وجود دارد.

فهرست کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی

فصل 1: روش‌های علمی، مفهوم تحقیق

فصل 2: عناصر پژوهش (مفاهیم، متغیر، نظریه)

فصل 3: مسئله و فرضیه

فصل 4:مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد تحقیق (پیشینه یا تاریخچه تحقیق)

فصل 5: جامعه و نمونه

فصل 6: تحقیق زمینه‌یابی

فصل 7: مصاحبه

فصل 8: پرسشنامه

فصل 9: روش مشاهده

فصل 10: تحقیق همبستگی

فصل 11: پژوهش تاریخی

فصل 12: تحقیق قوم‌شناسی

فصل 13: تحقیق کیفی

فصل 14: تحلیل محتوا

فصل 15: فراتحلیل

فصل 16: تحقیق آزمایشی

فصل 17: طرح‌های تحقیق (بین گروهی)

فصل 18: طرح‌های تحقیقاتی برای رفتار کاربردی (درون گروهی)

فصل 19: روش علی-مقایسه‌ای