مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب – روانشناختی

آشنایی با محتوای کتاب

«مبانی نظری و راهنمای عملی توان‌ بخشی عصب-روانشناختی»، با هدف کمک به بیمارانی نوشته‌ شده‌است که عملکرد شناختیشان به‌دلیل آسیب مغزی یا بیماری، دچار مشکل شده‌است. توان‌بخشی شناختی با سه دسته مداخلات شامل مداخله‌های احیاکننده، جبران‌کننده و آموزش روانی و با تکیه بر نوروپلاستیسیتی، روند ترمیم آسیب‌های مغزی را تسهیل و تسریع می‌کند. به‌طور کلی افرادی که به توان‌بخشی شناختی نیاز دارند، در دو گروه آسیب مغزی تروماتیک و آسیب مغزی اکتسابی جا می‌گیرند. در آسیب مغزی، مهارت‌های اجرایی مثل برنامه‌ریزی و ابتکار، حافظه، سرعت پردازش اطلاعات، توانایی ادراکی-فضایی، عملکرد زبانی و توانایی حل‌مسئله، استدلال و قضاوت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. درمانگران با مجموعه‌ای از فنون و ابزارهای مختلف به بیماران یاد می‌دهند که چطور نقص عملکردهای شناختیشان را جبران کنند.

گروه هدف کتاب

روانشناسان بالینی، گفتاردرمانگرها، کاردرمانگرها، روان‌پزشکان، عصب‌شناسان، فیزیوتراپیست‌‎ها، مددکاران اجتماعی و پرستاران، گروه هدف کتاب «راهنمای علمی توان‌ بخشی عصب-روانشناختی» هستند.

نقاط قوت و ضعف کتاب

بزرگ‌ترین امتیاز کتاب حاضر، بیان توضیحات و نظریات براساس مثال‌های موردی است. خواننده، در هر فصل، به‌کمک یک نمونه‌ی بالینی، آسیب‌های شناختی و انواع مداخلات لازم برای درمان آن‌ها را یاد می‌گیرد.

بریده‌ای از کتاب

مشخصا هر مداخله‌ای در حیطه‎ی ارتباط بعد از آسیب مغزی، باید عملکرد ارتباطی پیش از آسیب بیمار را مورد توجه قرار دهد. اغلب، مراجعان یک سبک ارتباطی را از خودشان نشان می‌دهند که به گزارش خودشان همیشه بخشی از آن‌ها بوده‌است. بدین منظور، بسیار مهم است که ما از مشاهدات بستگان و دوستان نزدیک در تعیین هدف‌های ارتباطی مناسب، استفاده کنیم. اغلب وقتی [درباره‌ی] رفتار خاصی با بستگان بحث می‌شود، معلوم می‌شود که این رفتار حقیقتا بخشی از شخصیت پیشین فرد یا سبک ارتباطی او بوده‌است. اما احتمالا قدری در آن غلو شده‌است. مراجعان تشویق می‌شوند تا اطلاعاتی را از اعضای خانواده و دوستان، ازطریق مقیاس‌های نمره‌دهی ارتباطی و یا پرسش‌نامه‌ی ارتباطی یا ازطریق جلسات مشترک با گفتاردرمانگر، همان‌گونه که پیش از این ذکر شد، دریافت کنند.

فهرست کتاب

بخش اول: پیش‌زمینه و نظریه

فصل اول: ارائه‌ی مدل فراگیر توان‌بخشی عصب‌روان‌شناختی

فصل دوم: شواهد اثربخشی توان‌بخشی عصب-روان‌شناختی

فصل سوم: هدف‌گذاری به‌عنوان روشی برای برنامه‌ریزی و ارزشیابی توان‌بخشی عصب-روان‌شناختی

فصل چهارم: رویکرد مرکز اولیور زنگویل به توان‌بخشی عصب-روان‌شناختی

بخش دوم: مداخله‌های گروهی

فصل پنجم: گروه درک آسیب مغزی (گروه UBI)

فصل ششم: گروه شناختی، قسمت 1: توجه و مدیریت هدف

فصل هفتم: گروه شناختی، قسمت 2: حافظه

فصل هشتم: گروه مدیریت خلق

فصل نهم: گروه حمایت روانی

فصل دهم: کار کردن با خانواده‌ها در توان‌بخشی عصب-روان‌شناختی

فصل یازدهم: گروه ارتباطی

فصل دوازدهم: گروه پروژه‌های عملی

بخش سوم: مثال‌های موردی

فصل سیزدهم: پیتر: توان‌بخشی موفقیت‌آمیز بعد از آسیب شدید به سر، همراه مشکلات عروق مغزی

فصل چهاردهم: لورنا: به‌کارگیری مدل‌های زبان، حساب و یادگیری در درون برنامه‌ی توان‌بخشی جامع؛ از زبان‌پریشی و اختلال محاسبه تا پخت‌وپز و مسافرت مستقل

فصل پانزدهم: کارولین: درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) بعد از آسیب مغزی تروماتیک (TBI)

فصل شانزدهم: توان‌بخشی شغلی بین‌رشته‌ای که به درد، خستگی، اضطراب و رفتارهای تکانشی می‌پردازد: یوسف و قوانین جدیدش برای زندگی و کار

فصل هفدهم: جودیت: یادگرفتن انجام کارها به‌سرعت برق و باد: تجربیات رفتاری برای بررسی و تغییر معنا در فعالیت کارکردی معنادار

فصل هجدهم: سیمون: آسیب مغزی و خانواده (شامل فرزندان، اعضای خانواده و نظام‌های گسترده‌تر در فرایند توان‌بخشی)

فصل نوزدهم: آدام: توسعه‌ی محیط‌درمانی به جامعه‌ی محلی در توان‌بخشی مراجع مبتلا به زبان‌پریشی و کنش‌پذیری شدید

فصل بیستم: مالکوم: مقابله با تأثیرات نشانگان بالینت و گم‌گشتگی مکان‌نگاری

فصل بیست‌ویکم: کیت: بهبودی شناختی و سازگاری هیجانی در خانم جوانی که چندین ماه نسبت به مداخله‌ی درمان واکنش نشان نمی‌داد

بخش چهارم: نتایج

فصل بیست‌ودوم: آیا این رویکرد اثربخش است؟ اندازه‌گیری نتایج در مرکز الیور زنگویل (OZC)