مشاوره و توان بخشی تادیبی – پاتریشیا ون‌ ورهیس

معرفی کتاب

کتاب مشاوره و توان‌ بخشی تادیبی پاتریشیا ون ورهیس، کتابی است جالب و خواندنی که به بررسی مسائل مشاوران مجرمان و مراجعانشان پرداخته است. مبحث جرم‌شناسی، خود حیطه‌ای جذاب برای بیشتر خوانندگان عام است. اما مشاوره دادن به این افراد، چالش‌ها و نکات قابل‌توجه خود را دارد. نویسندگان این کتاب، با توجه به صلاحیت بالینی و نظری خود در این مبحث، اثری جامع درمورد هرچه که یک روانشناس تادیبی احتیاج دارد بداند نگارش کرده‌اند.

کتاب از ۱۶ فصل تشکیل شده است که به‌طور کلی به ۶ بخش تقسیم شده است. بخش اول، چارچوبی حرفه‌ای برای مشاوره تادیبی ترسیم می‌کند. همچنین در این بخش، به چالش‌های خاصی که یک مشاور تادیبی در زمینۀ زندان با آن‌ها برخورد می‌کند پرداخته شده است.

کتاب مرتبط: مشاوره توان بخشی؛ اصول بنیادین و فراسوی آن

بخش دوم بنیان‌های تاریخی و نظری مشاوره تادیبی را بیان می‌کند. در بخش سوم، ارزیابی، تشخیص و طبقه‌بندی مجرم بیان شده است. بخش چهارم به رویکردهای معاصر به مشاوره تادیبی پرداخته است.

بخش بعد، به مداخله‌های کارآمد برای گروه‌های مجرمان خاص پرداخته شده است و بخش آخر نیز، یک جمع‌بندی برای سیاست‌گذاری در این حوزه است. همچنین در آخر هر فصل، نتیجه‌گیری کوتاهی به همراه خودآزمایی دیده می‌شود.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

اساتید روانشناسی و دانشجویان: محتوای جذاب کتاب و نویسندگان معتبر آن در این زمینه، و همچنین همه‌جانبه بودن محتوای کتاب، باعث شده است برای تدریس در کلاس درس مربوطه منبعی بسیار قابل‌اعتماد باشد.

پوشش‌دهی بیش‌از 80درصد سؤالات کنکور در کتاب‌های جامع روان‌آموز

مشاوران تادیبی: بررسی مشکلات این دسته از مشاوران و راهنمایی‌های عملی‌ای که به ایشان در این اثر شده است، می‌تواند برای این مشاوران بسیار سودمند باشد.

علاقه‌مندان به این حوزه: به دلیل جذابیت بحث و روان بودن متن، خرید کتاب مشاوره و توان‌ بخشی تادیبی ترجمه دکتر ناصر آقابابایی به هرکسی که به این حوزه علاقه دارد پیشنهاد می‌شود.

توضیحات تکمیلی

پاتریشیا ون‌ ورهیس (Patricia VanVoorhis) در این کتاب، با بیانی شیوا و جذاب به بررسی همه‌جانبۀ مشاوره دادن به مجرمان مثل نظام‌های اصلی مداخلۀ درمانی، تشخیص اختلال روانی و سنجش و طبقه‌بندی تادیبی پرداخته است. جامعیت محتوا، باعث شده است این کتاب برای همه افرادی که با مجرمان درگیرند یا صرفاً به این حوزه علاقه‌مندند مفید باشد.

باید یادآور شد که ویرایش جدید، شامل تغییرات محتوایی متعددی مثل تجدیدنظر در فصول مجرمان جنسی و درمان مجرمان شدیداً جامعه‌ستیز بوده است که این تغییرات به دلیل مشاهدات عینی نویسندگان و تغییر برخی نظرات به‌وجود آمده‌اند.

نگاه جامع، همه‌جانبه و کاربردی‌ای که نویسندگان به این مبحث دارند و استفادۀ آن‌ها از تجارب عملی جهت کمک به همکاران خود، کتاب مشاوره و توان‌ بخشی تادیبی انتشارات سمت (Correctional Counselling and Rehabilitaion) را تبدیل به اثری کامل و کاربردی کرده است. همچنین متن روان کتاب نیز استفاده از آن را راحت‌تر کرده است.

دلیل کم‌توجهی به این اثر برای بنده ملموس نیست، اما خواندن آن را به دانشجویان و روانشناسانی که به مبحث روانشناسی جرم علاقه‌مندند توصیه می‌کنم.

فهرست کتاب مشاوره و توان بخشی تادیبی ورهیس

بخش اول: چارچوبی حرفه‌ای برای مشاوره تأدیبی

فصل اول: فرایند مشاورۀ تأدیبی و درمان

هدف‌های مشاوره و درمان مجرم

فرایند مشاوره

انواع مشاورۀ تأدیبی

کارآمدی مشاوره و درمان مجرم

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل دوم: شناخت چالش‌های خاصی که مشاور تأدیبی در زمینۀ زندان با آن‌ها مواجه می‌شود

ملاحظات اولیه

اصول و فنون

مقاومت در برابر درمان

تنگناهای اخلاقی

دوگانگی درمان در برابر امنیت

تعریف مراجع

روابط دو یا چندگانه

مرزهای شایستگی و متخصص ماندن

رازداری ضرورت‌های بافتاری

کار کردن در دیوان‌سالاری

رسیدگی به کار دفتری بیش‌ازحد

مدیریت حجم زیادی از پرونده‌ها

واکنش به نبود توازن نژادی و قومی

کار با مجرمان دارای نیازهای خاص

ارائۀ خدمات پیشگیری از خودکشی

مصون ماندن از خشونت محیط زندان

ملاحظات پایانی

پرسش‌ها

بخش دوم: بنیان‌های تاریخی مشاوره و درمان تأدیبی

فصل سوم: درمان روان‌تحلیلگرانه

نظریۀ روان‌تحلیلگری روان‌پویشی

درمان روان‌تحلیلگرانه

رویکردهای روان‌تحلیلگرانه به جرم

پروندۀ یک برهنه‌نمایی پرخاشگرانه

بزهکاران پرخاشگر

منابع

نقایص من

نارسایی‌های من

توانمندی‌های من

فرامن بزهکار

اشاراتی برای درمان

روان‌تحلیلگری برای مجرمان

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل چهارم: مداخله‌های رفتاری ناب

شرطی‌سازی کلاسیک

شرطی‌سازی عامل

کاستن از رفتارهای مشکل‌آفرین

رویکردهای رفتاری ناب به مداخلۀ اولیه و درمان مجرم

پایداری رفتارهای تازه‌کسب‌شده یا رفتارهای کندشده

کاربردها برای متخصصان تأدیبی

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل پنجم: رویکردهای اولیه به گروه و محیط درمانی

درمان شخص‌محور

تحلیل تبادلی

محیط درمانی

تعامل هدایت‌شدۀ گروهی

واقعیت‌درمانی

فنون واقعیت‌درمانی

اجرای فنون

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

بخش سوم: ارزیابی، تشخیص و طبقه‌بندی مجرم

فصل ششم: تشخیص و ارزیابی مجرمان

مقدمه

نقش کارکنان تأدیبی

DSM-5

اختلال‌های خُلقی

هفت

اختلال‌های روان‌پریشی

ناتوانی عقلانی

اختلال‌های شخصیت

اختلال‌های سوءمصرف مواد

خودکشی

فنون ارزیابی و تشخیص

مصاحبه‌ها

آزمونگری هوش

آزمون‌های شخصیت

مسائل حقوقی و سنجش سلامت روانی

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل هفتم: مروری بر نظام‌های طبقه‌بندی مجرم

هدف‌ها و اصول طبقه‌بندی کارآمد

اصل احتمال خطر

اصل نیازها

اصل پاسخ‌دهی

هدف‌های دیگر

انواع رایج نظام‌های طبقه‌بندی

نظام‌های سنجش خطر

نظام‌های سنجش نیازها

سنجش‌های احتمال خطر-نیازها

سنجش پاسخ‌دهی

مسیرهای آینده در طبقه‌بندی تأدیبی

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

بخش چهارم: رویکردهای معاصر به مشاوره و درمان تأدیبی

فصل هشتم: الگوهای یادگیری اجتماعی

چه کسی سرمشق خوب قلمداد می‌شود؟

فرایند یادگیری اجتماعی

مداخله‌های یادگیری اجتماعی در تأدیب و پیشگیری

آموزش مدیریت والد

آموزش یادگیری ساخت‌دار/آموزش جمعی مهارت

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل نهم: درمان‌های شناختی

رویکردهای بازسازی شناختی

درمان عقلانی-عاطفی

گروه‌های شخصیت مجرمانه

رویکردهای مهارت‌های شناختی

برنامه‌های مهارت‌های شناختی برای مجرمان

رویکردهای آموزش اخلاقی

آموزش جایگزینی پرخاشگری

برنامه‌های شناختی-رفتاری برای مجرمان زن

برنامه‌های شناختی-رفتاری و کارآمدی‌شان

نقش انسجام برنامه

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل دهم: خانواده‌درمانی

تاریخ و نمای کلی از خانواده‌درمانی

خانواده‌درمانی روان‌پویشی

خانواده‌درمانی ارتباطات

خانواده‌درمانی ساختاری

الگوهای رفتاری و یادگیری اجتماعی

درمان چندگانۀ نظام‌مند

خانواده‌درمانی و کاربست‌های عدالت کیفری

خشونت خانگی

بدرفتاری با کودک

بدرفتاری با همسر

سوءمصرف مواد

وقتی عضوی از خانواده محبوس می‌شود

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

بخش پنجم: مداخله‌های تأدیبی کارآمد برای جمعیت‌های خاص

فصل یازدهم: درمان سوءمصرف مواد در جمعیت‌های مجرم

الگوهای سوءمصرف مواد

انواع درمان‌ها

رویکرد روان‌پویشی

رویکرد رفتارگرایی ناب

رویکردهای یادگیری اجتماعی و شناختی-رفتاری

رویکردهای خانواده‌درمانی

دادگاه‌های دارو

اهمیت گروه‌های پشتیبان

رویکردهای داروشناختی

ملاحظات پاسخ‌دهی

انگیزش برای تغییر و مصاحبۀ انگیزشی

پاسخ دادن به اختلال‌های همبود

مسائل چندفرهنگی

پاسخ‌دهی جنسیت

وابستگی به مواد در برابر سوءمصرف مواد

تداوم مراقبت

کارآمدی مداخله‌های سوءمصرف مواد

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل دوازدهم: درمان مجرمان جنسی

دامنۀ گسترده‌ای از علت‌ها و نظریه‌ها

نظریه‌های رفتاری

اختلال‌های دلبستگی

اختلال‌های شناختی

نقایص عصب‌شناختی

مشکلات سلامت روانی و اختلال‌های تحولی

سنخ‌شناسی‌های مجرمان جنسی

انواع درمان‌های مجرم جنسی

رویکردهای فیزیولوژیک

رویکردهای رفتاری

رویکردهای شناختی-رفتاری

ادغام درمان‌ها برای آسیب‌های مغزی و ضربه

مؤلفه‌های عمدۀ درمان مجرم جنسی

اتحاد درمانی

سنجش‌ها

رویکردهای بازداشت

کارآمدی برنامه‌های درمان مجرم جنسی

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل سیزدهم: درمان مجرمان شدیداً ضداجتماعی و جامعه‌ستیز

تمایز بین اختلال شخصیت ضداجتماعی و جامعه‌ستیزی

شیوع و تفاوت‌های فرهنگی

مفهوم‌سازی‌های جامعه‌ستیزی برای سنجش

درآمیختن احتمال خطر، نیاز و پاسخ‌دهی

توصیۀ کاربردی برای درمان مجرمان شدیداً ضداجتماعی و جامعه‌ستیز

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل چهاردهم: درمان کردن مجرمان زن

مسیرها و نیازهای جرم‌شناختی خاص زنان

بنیان‌های نظری دیدگاه حساس به جنسیت

نظریۀ رابطه‌ای

نظریۀ کل‌گرای اعتیاد

نظریۀ ضربه

عملی کردن چشم‌انداز حساس به جنسیت

سیاست‌ها، نظارت و درمان ضربه‌آگاه

سنجش حساس به جنسیت احتمال خطر یا نیازها

برنامه‌های درمان حساس به جنسیت

سنجش برنامۀ حساس به جنسیت

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

بخش ششم: جمع‌بندی مطالب برای سیاست‌گذاری تأدیبی و کاربرد

فصل پانزدهم: درمان تأدیبی: دستاوردها و واقعیت‌ها

دستاوردها

نتایج فراتحلیل‌ها

اصول مداخلۀ کارآمد

آنچه مؤثر نیست

واقعیت‌های درمان تأدیبی

نتایج پژوهش‌های «پرسشنامۀ سنجش برنامۀ تأدیبی – ۲۰۰۰»

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

فصل شانزدهم: برنامه‌ریزی پرونده و مدیریت پرونده

دستورکارها برای برنامه‌ریزی پرونده

استفاده از سنجش‌ها

اصول مداخلۀ کارآمد

برنامۀ پرونده در حال تحول

نظارت و مجازات مجرمان

رابطه و فرایند مدیریت پرونده

موردپژوهی

راهبرد نظارت

برنامه‌ریزی درمان برای عامل‌های خطر-نیاز

نتیجه‌گیری

پرسش‌ها

منابع