یادگیری انسان (نظریه ها و کاربرد) – سیدمحمدی

فهرست کتاب یادگیری انسان (نظریه ها و کاربرد)

بخش اول: درآمدی بر یادگیری انسان

• فصل ۱: دیدگاه‌هایی در مورد یادگیری

اهمیت یادگیری

تعریف یادگیری

مشخص کردن زمانی که یادگیری روی داده است

پژوهش اصول و نظریه‌ها

چگونه نظریه‌های یادگیری به مرور زمان شکل گرفته‌اند

مزایای نظریه‌ها

نقاط ضعف بالقوه نظریه‌ها

دیدگاهی در مورد نظریه‌ها و اصول

به کار بردن دانشی که در مورد یادگیری داریم در زمینه آموزشی

مروری بر این کتاب

خلاصه

• فصل ۲: یادگیری و مغز

اجزای اصلی سیستم عصبی انسان

نورون‌ها

سیناپس‌ها

سلول‌های گلیال

ساختارها و کارکردهای مغز

روش‌های تحقیق درباره مغز

قسمت‌های مغز

نیمکره‌های چپ و راست

به هم‌پیوستگی ساختارهای مغز

رشد مغز

رشد پیش از تولد

رشد در نوباوگی و اوایل کودکی

رشد در اواسط کودکی، نوجوانی و بزرگ‌سالی

عواملی که بر رشد مغز تأثیر می‌گذارند

تا چه اندازه‌ای در رشد مغز دوره بحرانی وجود دارد؟

تا چه اندازه‌ای مغز برای دانستن یا یادگرفتن چیزها از پیش آمادگی دارد؟

مبنای فیزیولوژیکی یادگیری

اشارات آموزشی پژوهش مغز

خلاصه

بخش دوم: دیدگاه‌های یادگیری رفتارگرا

• فصل ۳: رفتارگرایی و شرطی‌سازی کلاسیک

فرض‌های بنیادی رفتارگرایی

شرطی‌سازی کلاسیک

الگوی شرطی‌سازی کلاسیک

شرطی‌سازی کلاسیک در یادگیری انسان

پدیده‌های رایج در شرطی‌سازی کلاسیک

شناخت در شرطی‌سازی کلاسیک

تغییر دادن پاسخ‌های شرطی ناخوشایند

اشارات آموزشی فرض‌های رفتارگرا و شرطی‌سازی کلاسیک

خلاصه

• فصل ۴: شرطی‌سازی وسیله‌ای

پژوهش اولیه ثرندایک

پاداش‌ها و تقویت

شرطی‌سازی کنشگر اسکینر

شکل‌های گوناگونی که تقویت می‌تواند به خود بگیرد

تنبیه

انواع مؤثر تنبيه

انواع بی‌تأثیر تنبیه

پدیده‌های رایج در شرطی‌سازی وسیله‌ای

رفتار خرافی

شکل‌دهی

زنجیره سازی

خاموشی

تأثیرات برنامه‌های تقویت

یادگیری اجتنابی

تأثیرات محرک‌ها و پاسخ‌های پیشایند در شرطی‌سازی وسیله‌ای

علامت‌دهی

رویدادهای زمینه

تعميم

تمیز محرک

شتاب (گشتاوری) رفتاری

شناخت و انگیزش در شرطی‌سازی وسیله‌ای

خلاصه

• فصل ۵: کاربردهای شرطی‌سازی وسیله‌ای

اجرای اصول رفتارگرا در مدیریت کلاس

نگرانی‌هایی در مورد استفاده از تقویت و تنبیه در کلاس

استفاده از تقویت برای افزایش دادن رفتارهای خوشایند

راهبردهایی برای کاهش دادن رفتارهای ناخوشایند

تحلیل رفتار کاربردی

استفاده از تحلیل رفتار کاربردی در مورد گروه‌های بزرگ

افزودن مؤلفه شناختی به تحلیل رفتار کاربردی

هدف‌های آموزشی

هدف‌های رفتاری

خلاصه

بخش سوم: نظریه اجتماعی – شناختی

• فصل ۶: نظریه اجتماعی – شناختی

اصول کلی نظریه اجتماعی – شناختی

عوامل محیطی در یادگیری اجتماعی تجدیدنظر در تقویت و تنبیه

مشکلاتی در رابطه با تحلیل رفتارگرای محض از یادگیری اجتماعی

عوامل شناختی در یادگیری اجتماعی

علیت دوسویه

سرمشق گیری

چگونه سرمشق گیری بر رفتار تأثیر می‌گذارند

ویژگی‌های الگوهای کارآمد

رفتارهایی که می‌توان از طریق سرمشق گیری یاد گرفت

شرایط لازم برای اینکه سرمشق گیری مؤثر روی دهد

احساس کارآیی

چگونه احساس کارآیی بر رفتار و شناخت تأثیر می‌گذارند

عواملی که در پرورش احساس کارآیی دخالت دارند

خودگردانی

عناصر خودگردانی

کمک کردن به رفتار خودگردان

جنبه شناختی خودگردانی

اشارات آموزشی نظریه اجتماعی – شناختی

خلاصه

بخش چهارم: دیدگاه‌های شناختی یادگیری

• فصل ۷: درآمدی بر شناخت گرایی

رفتارگرایی هدفمند ادوارد تولمن

روان‌شناسی گشتالت

پژوهش یادگیری کلامی

درآمدی بر شناخت گرایی امروزی

فرض‌های کلی نظریه‌های شناختی

نظریه پردازش اطلاعات

سازه نگری

نظریه‌های موقعیتی یا بافتی

اشارات آموزشی نظریه‌های شناختی

خلاصه

• فصل ۸: عناصر اصلی حافظه

مدل دو مخزنی حافظه

ثبت حسی

انتقال اطلاعات به حافظه فعال نقش توجه

حافظه فعال

انتقال دادن اطلاعات به حافظه بلندمدت ربط دادن اطلاعات جدید به دانش قبلی

حافظه بلندمدت

چالش‌هایی برای مدل دو مخزنی

آیا حافظه فعال و حافظه بلندمدت واقعاً تفاوت دارند؟

آیا تفکر هشیار برای اندوزش حافظه بلندمدت ضروری است؟

دیدگاه‌های دیگر حافظه انسان

سطوح پردازش

فعال‌سازی

نتیجه‌گیری‌هایی درباره حافظه و اشارات آموزشی آن‌ها

خلاصه

• فصل ۹: حافظه بلندمدت ۱: اندوزش و رمزگردانی

ساختار در اندوزش

نمونه‌هایی از ساختار در عمل

فرایندهای اندوزش حافظه بلندمدت

گزینش

مرور ذهني

یادگیری معنی‌دار

سازمان‌دهی درونی

بسط (تفصيل)

تصویرپردازی دیداری

چگونه دانش روش کار فراگیری می‌شود

آیا دانش جدید به دورۀ تحکیم نیاز دارد؟

عواملی که بر اندوزش حافظه بلندمدت تأثیر می‌گذارند

حافظه فعال

دانش قبلی

برداشت‌های غلط قبلی

انتظارات

بیان کلامی

اجرا کردن

تکرار و مرور

کمک کردن به فرایندهای اندوزش مؤثر

کلام آخر درباره اندوزش حافظه بلندمدت

خلاصه

• فصل ۱۰: حافظه بلندمدت ۲: ماهیت دانش

انواع مختلف دانش

دانش بیانی و روش کار

دانش آشکار و ناآشکار

چگونه دانش در حافظه بلندمدت رمزگردانی می‌شود

رمزگردانی برحسب ویژگی‌های مادی

رمزگردانی برحسب اعمال

رمزگردانی برحسب نمادها

رمزگردانی برحسب معانی

انواع مختلف رمزگردانی باهم متناقض نیستند

سازمان حافظه بلندمدت

حافظه بلندمدت به‌صورت سلسله‌مراتب

حافظه بلندمدت به‌صورت شبکه

پردازش پخش‌شده موازی

مفاهیم

نظریه‌های مفهوم‌آموزی

عواملی که به مفهوم‌آموزی کمک می‌کنند

طرح‌واره‌ها و سناریوها

نظریه‌های شخصی

نظریه‌های شخصی در برابر واقعیت

پرورش دادن نظریه‌پردازی

جهان‌بینی‌ها

چالش تغییر مفهومی

کمک کردن به تغییر مفهومی

پرورش خبرگی

خلاصه

• فصل ۱۱: حافظه بلندمدت ۳: بازیابی و فراموشی

بازیابی چگونه عمل می‌کند

نشانه‌های بازیابی

ساختار در بازیابی

نیروی تلقین تأثیرات اطلاعاتی که بعداً ارائه شده‌اند

ساختن «محفوظات» کاملاً جديد

یادآوری خاطرات پیشین

نظارت کردن بر خود هنگام بازیابی

هشدارهای مهم در مورد وارسی خاطرات افراد

فراموشی

زوال

تداخل و بازداری

سرکوبی

ناتوانی در بازیایی

خطای ساختار

ناتوانی در اندوختن یا تحکیم کردن

مورد یادزدودگی کودکی

خلاصه

بخش پنجم: دیدگاه‌های رشدی و بافتی

• فصل ۱۲: دیدگاه‌های شناختی – رشدی

نظریه رشد شناختی پیاژه

مفاهیم اصلی در نظریه پیاژه

مراحل رشد شناختی پیاژه

دیدگاه‌های کنونی درباره نظریه پیاژه

توانایی‌های گروه‌های سنی مختلف

تأثیرات تجربه و دانش قبلی

تأثیرات فرهنگ

دیدگاه‌هایی درباره مراحل پیاژه

نظریه‌های نوپیاژه‌ای رشد شناختی

نظریه کیس

اشارات نظریه‌های پیاژه و نوپیاژه‌ای

خلاصه

• فصل ۱۳: نظریه اجتماعی – فرهنگی و دیدگاه‌های بافتی دیگر

نظریه رشد شناختی ویگوتسکی

مفاهیم اصلی در نظریه ویگوتسکی

مقایسه نظریه‌های پیاژه و ویگوتسکی

دیدگاه‌های کنونی در مورد نظریه ویگوتسکی

ساختار اجتماعی معنی

داربست زنی

مشارکت در فعالیت‌های بزرگ‌سال

کارآموزی

فراگیری مهارت‌های تدریس

ارزیابی پویشی

افزودن عنصر اجتماعی – فرهنگی به نظریه پردازش اطلاعات

ذهنیت مشترک

ساختار اجتماعی حافظه

استفاده مشترک از راهبردهای شناختی

گسترش چارچوب بافت گرا

اشارات کلی نظریه‌های اجتماعی – فرهنگی و بافت گرای دیگر

راهبردهای آموزشی تعامل همسالان

بحث‌های کلاسی

تدریس دوسویه

یادگیری مشارکتی

خلاصه

بخش ششم: یادگیری پیچیده و شناخت

• فصل ۱۴: فراشناخت یادگیری خودگردان و راهبردهای مطالعه

دانش و مهارت‌های فراشناختی

یادگیری خودگردان

ریشه‌های یادگیری خودگردان

راهبردهای مؤثر یادگیری و مطالعه

یادگیری معنی‌دار و بسط

سازمان‌دهی

یادداشت‌برداری

مشخص کردن اطلاعات مهم

خلاصه کردن

نظارت کردن بر درک مطلب

ياديارها

پرورش دانش و مهارت‌های فراشناختی

کمک کردن به راهبردهای یادگیری و مطالعه مؤثر

خلاصه

• فصل ۱۵: انتقال حل مسئله و تفکر انتقادی

انتقال

انواع انتقال

نظریه‌های انتقال

عواملی که بر انتقال تأثیر می‌گذارند

حل مسئله

نظریه‌های حل مسئله

عوامل شناختی در حل مسئله

راهبردهای حل مسئله

تفکر انتقادی

تفاوت‌های رشدی، فردی و فرهنگی در تفکر انتقادی

خلاصه

بخش هفتم: انگیزش

• فصل ۱۶: انگیزش و عاطفه

تأثیرات کلی انگیزش

انگیزش درونی در برابر بیرونی

نیازهای اساسی انسان

کاهش سایق

برانگیختگی

سلسله‌مراتب نیازهای مزلو

شایستگی و حرمت نفس

خود مختاری

ارتباط

تفاوت‌های فردی در انگیزش

نیاز به پیوند جویی

نیاز به تأیید

نیاز به پیشرفت

آمادگی‌ها

عاطفه و تأثیرات آن

عاطفه با انگیزش چه ارتباطی دارد

عاطفه با یادگیری و شناخت چه ارتباطی دارد

اضطراب

ایجاد کردن محیط کلاس برانگیزنده

خلاصه

• فصل ۱۷: عوامل شناختی در انگیزش

علاقه‌ها

تأثیرات علاقه

عواملی که به علاقه کمک می‌کنند

انتظارات و ارزش‌ها

تأثیرات انتظارات و ارزش‌ها

عواملی که بر انتظارات و ارزش‌ها تأثیر دارند

هدف‌ها

هدف‌های پیشرفت

هدف‌های اجتناب از کار

هدف‌های اجتماعی

هدف‌های شغلی

هماهنگ کردن هدف‌های چندگانه

انتساب‌ها

تأثير انتساب‌ها

عواملی که بر ماهیت انتساب‌ها تأثیر می‌گذارند

سبک تبیینی: گرایش تسلط در برابر درماندگی آموخته شده

انگیزش، عاطفه، و خودگردانی

چگونه انگیزش و عاطفه بر خودگردانی تأثیر می‌گذارند

چگونه خودگردانی بر انگیزش و عاطفه تأثیر می‌گذارند

خلاصه