زندگینامه پریرخ دادستان
پروفسور پریرخ دادستان، پژوهشگر و نویسندۀ نام‌آشنای رشتۀ روانشناسی است که با عنوان «مادر روانشناسی نوین ایران» شناخته می‌شود. او متولد اول فروردین سال ۱۳۱۲ در تهران و تحصیل‌کردۀ دبیرستان شاهدخت و ناموس در سال ۱۳۲۸ است. در سال ۱۳۲۹ تنها بانوی پذیرفته‌شده برای اعزام به خارج بود که به ژنو رفت و تحصیلات دانشگاهی را آغاز کرد. درخشش او در دوران تحصیل باعث شد ژان پیاژه، استاد راهنمای پایان‌نامۀ او در دکترا شود و مدرک دکترای خود را از دانشگاه ژنو سوئیس دریافت کند و در سال ۱۳۳۹ در ۲۶سالگی به ایران بازگردد. دکتر دادستان مدتی پس‌از ورود به ایران با دکتر انوشیروان بهنام ازدواج کرد. حاصل ازدواج آن‌ها دو فرزند به نام‌های رؤیا و آرش بود که هر دو برای ادامۀ تحصیل مهاجرت کردند.
فعالیت های حرفه ای او
دکتر دادستان پس‌از ورود به ایران، فعالیت خود را با احداث مدرسه‌ای به نام «رؤیا» با هدف رشد و ارتقای کودکان آغاز کرد. رؤیا یک مدرسۀ چندزبانه بود که معلمان به زبان انگلیسی و فرانسوی صحبت می‌کردند. در همین دوران، هم‌زمان به‌مدت دو سال در دفتر روانشناسی دانشگاه پلی‌تکنیک با نظارت دانشگاه فرانسه کار می‌کرد. دکتر پریرخ دادستان روانشناس حوزۀ رشد و تحول و روانشناسی بالینی و مرضی کودک شناخته می‌شود.
افزون بر این، دکتر دادستان در طول دوران فعالیت خود اقدامات دیگری نیز انجام داده است که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
• برعهده داشتن مسئولیت نخستین مرکز هدایت حرفه‌ای و هدایت تحصیلی
• عضو هیئت‌علمی و مدیر گروه در گروه روانشناسی دانشگاه تهران؛ ایشان در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان هیئت‌علمی به دانشگاه پیوست و در سال ۱۳۶۵ به مقام استاد تمام رسید.
• مدیر دفتر مطالعات و تحقیقات علوم انسانی در دفتر معاونت پژوهشی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۹
• مدیر گروه روانشناسی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۹
مقالات و کتاب های پریرخ دادستان
از آثار و مقالات علمی دکتر دادستان که در دوران فعالیت علمی خود منتشر کرده است، می‌توان به بیش‌از ۱۵ کتاب، ۱۰۱ رسالۀ کارشناسی ارشد روانشناسی، ۱۷ رسالۀ دکترا و ۱۷ طرح پژوهشی اشاره کرد. از فهرست کتاب های پریرخ دادستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی (۲ جلد)
• ارزشیابی شخصیت کودکان براساس آزمون‌های ترسیمی
• گزیده‌ای از بزرگ‌ترین نظام‌های تحولی
• روانشناسی جنایی
• اختلال‌های زبان؛ روش‌های تشخیص و بازپروری
حاصل همکاری دکتر دادستان و دکتر محمود منصور، تألیف کتاب‌هایی ارزشمند شد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
• کتاب دیدگاه پیاژه در گسترۀ تحول روانی
• کتاب روانشناسی ژنتیک؛ منصور از روان‌تحلیل‌گری تا رفتارشناسی
• ترجمۀ کتاب گفت‌وگوهای آزاد با ژان پیاژه
از دیگر همکاری‌های او در حوزۀ نویسندگی می‌توان به همراهی با هاراطون داویدیان، حیدرعلی هومن، حمیده جهانگیری و سعید شاملو اشاره کرد. این آثار شامل موارد زیر هستند:
• کتاب مطالعۀ کیفیت زندگی، ادراک بیماری و سبک‌های دلبستگی بیماران سالمند مبتلا به دیابت
• کتاب تأثیر اصوات موسیقی بر میزان تمرکز حواس و توجه در مبتلایان به ADHD
• کتاب بررسی نقش آموزش روش‌های شناختی‌رفتاری و آموزش آرام‌سازی بر کاهش اضطراب جنسی دختران
دستاوردها و افتخارات پریرخ دادستان
دکتر دادستان به‌واسطۀ فعالیت‌های علمی و کتاب‌های خود، موفق به کسب افتخارات زیادی شد؛ از جمله:
• برندۀ جایزۀ بخش تحقیقات بنیادی علوم انسانی در پانزدهمین جشنوارۀ بین‌المللی خوارزمی (۱۳۸۳)
• برگزیدۀ دورۀ دهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای کتاب «روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی»
• برگزیدۀ پنج دورۀ جایزۀ کتاب فصل در سال‌های ۱۳۸۶، ۱۳۸۷، ۱۳۸۸، ۱۳۸۹ و ۱۳۹۱
• پژوهشگر برگزیدۀ جامعۀ اسلامی پژوهشگران در سال ۱۳۸۰
• قرار گرفتن در فهرست چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۱
سرانجام، دکتر پریرخ دادستان از بنیان‌گذاران روانشناسی نوین در ایران، در سال ۱۳۸۱، درحالی‌که در اوج فعالیت و پرکاری بود و به‌تازگی به‌عنوان یکی از پرمشغله‌ترین استادان دانشگاه تهران شناخته شده‌بود، مجبور به امضای حکم بازنشستگی خود شد؛ درحالی‌که خود و دانشجویانش به این حکم اعتراض کردند و خواستار لغو آن شدند.
او در سال ۱۳۸۲ با همکاری دانشگاه آزاد، فصلنامۀ «روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی» را تأسیس کرد. درنهایت، پس‌از ۳۵ سال خدمت به جامعۀ روانشناسی، دکتر دادستان در سال ۱۳۸۹ و در سن ۷۷سالگی، به‌علت بیماری سرطان در تهران درگذشت.
منابع:
1- بیوگرافی پریرخ دادستان دانشگاه تهران
2- پرواز ژنو – تهران. زندگی نامه پریرخ دادستان
3- زندگی نامه روانشناسان معروف ایرانی (دکتر شاملو، دادستان و..)
جستجو
سبد خرید
