سو جانسون کیست؟
سو جانسون (Sue Johnson)، رواندرمانگر برجسته و بنیانگذار رویکرد درمان متمرکز بر هیجان (EFT)، در ۱۹ دسامبر ۱۹۴۷ در انگلستان دیدهبهجهان گشود. وی تحصیلات دانشگاهی خود را ابتدا در رشتۀ ادبیات انگلیسی آغاز کرد و در سال ۱۹۶۸ موفق به اخذ مدرک کارشناسی از دانشگاه هال شد. با گذشت زمان و شکلگیری علاقهای عمیق به روانشناسی، مسیر علمی خود را تغییر داد و راهی دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا شد. او در نهایت در سال ۱۹۸۴، مدرک دکترای خود را در رشتۀ روانشناسی از این دانشگاه دریافت کرد.
جانسن پس از سالها تلاش و ارائۀ خدمات ارزنده در حوزۀ روانشناسی، در ۲۳ آوریل ۲۰۲۴ در سن ۷۶سالگی بر اثر سرطان درگذشت.
فعالیت های تخصصی سو جانسون
سو جانسون یکی از بنیانگذاران «مرکز بینالمللی تعالی در درمان هیجانمدار» (ICEEFT) بهشمار میرود؛ مرکزی که با هدف توسعه، آموزش و پژوهش در زمینۀ درمان متمرکز بر هیجان تأسیس شده است. او همچنین ریاست مؤسسۀ زوج و خانوادۀ اتاوا در کشور کانادا را بر عهده داشت و مدیریت علمی مرکز بینالمللی درمان زوجمحور هیجانمدار نیز از جمله فعالیتهای گستردۀ او در روانشناسی بود.
افزون بر این، جانسون بهعنوان استاد روانشناسی بالینی در دانشگاه اتاوا فعالیت میکرد و همزمان در دانشگاه الاینت شهر سندیگو در ایالت کالیفرنیا، بهعنوان استاد و پژوهشگر برجسته شناخته میشد. عضویت در انجمن روانشناسی آمریکا (APA) از دیگر سوابق حرفهای او است.
نظریه دلبستگی سوزان جانسون
دکتر سوزان جانسون در همکاری با لس گرینبرگ، رویکردی نوین در رواندرمانی زوجها بنیان نهاد که مبتنیبر نظریۀ دلبستگی است. آنها با تلفیق مفاهیم نظری جان بالبی، روش «درمان متمرکز بر هیجان» (EFT) را توسعه دادند؛ روشی که هدف اصلی آن بهبود کیفیت روابط میان زوجها، خانوادهها و افراد است. اگرچه EFT در حال حاضر عمدتاً بهعنوان یکی از مؤثرترین شیوههای زوجدرمانی شناخته میشود اما کاربرد آن در درمان فردی و خانوادگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
اصول اساسی درمان متمرکز بر هیجان عبارتاند از:
1- پیوندهای دلبستگی، اساس تمامی روابط انسانی تلقی میشوند و این درمان باید تضمین کند که این پیوندها بین اعضای رابطه کاملاً امن است و فرد مقابل، برای تضمین امنیت و رفاه طرف دیگر، اقدامات لازم را انجام میدهد.
2- تغییراتی که در فرایند درمان رخ میدهد ممکن است در ابتدا ناراحتکننده یا پرتنش باشند؛ چراکه افراد را وادار میسازند نسخهای جدید از خود، دیگران و روابطشان بپذیرند و رفتارهای نوین را در زندگی روزمره خود اجرا کنند.
3- در این نوع درمان، تمرکز بر احساسات است؛ زیرا احساسات نهتنها بهعنوان علت مشکلات موجود در روابط بلکه بهعنوان منبع مهمی برای ایجاد تغییرات محسوب میشوند.
4- مشکلات هر رابطهای سیستمی و ساختاری هستند و نماد پیچیدگیهای ساختاری درونی روابط زوجها یا خانوادهها محسوب میشوند.
5- در نهایت، این باور وجود دارد که همۀ طرفین در یک رابطه، با مهارتها و تواناییهایی که در حال حاضر دارند، بهترین رفتار را انجام میدهند و راهحلها بر پایۀ توانمندیهای فعلی آنان استوار است.
هدف اصلی این نوع درمان، ایجاد پیوندهای سالم و امن است؛ به این صورت که درمانگر تلاش میکند به هر فرد آموزش دهد چگونه نیازهای دلبستگی طرف مقابل را برآورده سازد و همچنین کمک میکند تا مسائلی که بر اثر نیازهای برآوردهنشده قبلی در روابط بهوجود آمده است، کشف و حل شوند.
معرفی بهترین کتاب های سو جانسون
یکی از برجستهترین آثار سوزان جانسون کتاب محکم در آغوشم بگیر (Hold Me Tight) است که نخستینبار در سال ۲۰۰۸ منتشر شد. این اثر حاصل تلفیق سالها پژوهش و تجربۀ بالینی او در حوزۀ زوجدرمانی است و با اتکا به یافتههای علمی، به ارائۀ راهکارهایی عملی برای بهبود روابط عاطفی در بزرگسالان میپردازد. کتاب با تمرکز بر تقویت پیوندهای دلبستگی، موفق شده جایگاهی قابلتوجه در ادبیات تخصصی درمانهای زوجی کسب کند. افزونبر آن، محکم در آغوشم بگیر مبنای طراحی مجموعهای از برنامههای مداخلهگرایانۀ نوین نیز قرار گرفته است؛ از جمله طرحهایی که با هدف بازسازی ارتباط عاطفی زوجهای نظامی پس از بازگشت از مأموریتهای جنگی و ارتقای مهارتهای ارتباطی آنان اجرا شدهاند.
یکی دیگر از آثار مهم دکتر سو جانسون کتاب کاربست زوجدرمانی هیجانمدار (The Practice of Emotionally Focused Couple Therapy) است. او در این، مبانی و اصول نظریۀ «زوجدرمانی هیجانمدار» خود را بهصورت واضح و قابلفهم توضیح میدهد، بهطوریکه عموم مردم و علاقمندان بتوانند از ویژگیها و تکنیکهای این شیوۀ درمانی در بهبود روابط عاطفی خود بهرهمند شوند. زوج درمانی هیجان مدار سوزان جانسون تحت عنوان «تمرین زوجدرمانی هیجانمدار» نیز ترجمۀ شده است و کارکردی عملی و پایدار دارد که به روانشناسان و مراجعان کمک میکند تا درک عمیقتری از فرایندهای درونی روابط زوجها پیدا کنند.
همچنین، کتاب نظریۀ دلبستگی در عمل (Attachment Theory in Practice) اثر دیگری از سو جانسون است که در آن توضیح میدهد چگونه میتوان از اصول و مفاهیم نظریۀ دلبستگی برای بهبود ارتباطات عاطفی بهره برد. او در این اثر سعی کرده است آموزههای نظریۀ دلبستگی را به زبانی ساده و کاربردی بیان کند و همزمان با نمونههای عینی و واقعی، روشهایی عملی و قابلاجرا را برای بهبود روابط و ایجاد پیوندهای سالمتر در اختیار خوانندگان قرار دهد.
این کتاب های روانشناسی، مهمترین و شناختهشدهترین آثار سو جانسن در حوزۀ رواندرمانی و فرایندهای بهبود روابط هستند که هرکدام نقش مهمی در تبیین نظریهها و تکنیکهای او دارند.
علاوهبر این، یکی دیگر از آثار ترجمۀ دکتر جانسون، کتاب الفبای درمان هیجانمدار فردی (EFIT) است که به معرفی بنیادیترین مفاهیم و اصول EFIT میپردازد و راهکارهای اولیه برای شروع فرایند درمان فردی و ارتقای سلامت روانی را ارائه میدهد.
جوایز و افتخارات سو جانسون
تلاشهای مؤثر و نوآورانه جانسون در زمینۀ درمان خانواده و ارتقای کیفیت روابط بینفردی، افتخار دریافت «جایزۀ پژوهش در خانوادهدرمانی» از آکادمی خانوادهدرمانی آمریکا را برای وی بههمراه داشته است. در سال ۲۰۱۶، او از سوی انجمن روانشناسی آمریکا (APA) بهعنوان بهترین روانشناس خانوادۀ سال انتخاب شد.
گزیده ای از جملات سو جانسون
«ما نیاز ذاتی به تماس عاطفی داریم … این یک واکنش بقا است … اصول بنیادی نظریه دلبستگی این است که انزوا … برای انسانها آسیبزاست.»
«احساس به همهچیز رنگ میدهد … این همچنین راهی است که با دیگران ارتباط برقرار میکنی. … موسیقی عاطفی که در یک رابطه اجرا میکنی، رقص را تعریف میکند.»
«بزرگترین هدیهای که یک پدر یا مادر میتواند به فرزندش بدهد — و عشاق به همدیگر — توجه عاطفی هماهنگ شده و پاسخدهی بهموقع است.»
«در روابط ناامن، آسیبپذیریمان را پنهان میکنیم تا شریکمان ما را نبیند.»
منابع
جهت دریافت اطلاعات بیشتر از این روان درمانگر مشهور به سایت سو جانسون مراجعه کنید. همچنین مقالات ایشان نیز در در سایت گوگل اسکولار موجود بوده و امکان مطالعۀ ی آنها برای علاقمندان فراهم است. جهت مطالعۀ مقالات سوزان جانسون به لینک زیر مراجعه کنید:
https://scholar.google.com/citations?user=DKUr-IkAAAAJ&hl=en