اصول و فنون راهنمایی و مشاوره سالمندان

معرفی کتاب

سالمندان از محترم‌ترین اقشار جامعه هستند. کمک علم به آن‌ها، نباید تنها در جهت طولانی‌تر شدن عمر ایشان باشد. بلکه بهزیستی آن‌ها و عدم وابستگی‌شان به دیگران نیز مدنظر است. روان‌شناسی نیز بررسی‌ها و راهکارهای خود را برای بهزیستی این افراد ارائه کرده است که در این کتاب به اختصار به آن‌ها پرداخته شده است. کتاب اصول و فنون راهنمایی و مشاوره سالمندان، محتوایی مقدماتی دارد و نمی‌توان از آن انتظار دادن راهکارهای عملی گام به گام را داشت. بلکه بیشتر قصد آشنا کردن مخاطب با موضوعات روان‌شناسی سالمندی را دارد.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

این کتاب منبع مناسبی برای مطالعه‌ی دانشجویان مقطع کارشناسی روان‌شناسی و مشاوره است. اما در کنار ایشان پرستاران و دیگر افرادی که با سالمندان در ارتباطند نیز می‌توانند از مطالب شرح‌شده در کتاب بهره ببرند.

توضیحات تکمیلی

در این کتاب نویسنده به مضوعاتی مانند کلیات روان‌شناسی سالمندی، اختلالات و مشکلات شایع در روان‌شناسی سالمندی و روش‌های مشاوره و روان‌درمانی و … در سالمندان پرداخته است. فصل آخر کتاب نیز به مقیاس‌های سنجش در سالمندی اختصاص یافته است که بیشتر آن‌ها تنها تعریف شده‌اند و به صورت عملی آموزش داده نشده‌اند.

نقاط قوت و ضعف کتاب

نویسنده به صورت جامع به اکثر موضوعات در روان‌شناسی سالمندی نگاهی داشته است، اما هیچ کدام از آن‌ها به صورت کامل باز نشده‌اند و توضیحات عملی کاربردی در کتاب به چشم نمی‌خورد. در نتیجه مخاطب باید به منابع دیگر برای تکمیل بحث‌ها مراجعه کند.

فهرست کتاب اصول و فنون راهنمایی و مشاوره سالمندان

پیشگفتار

فصل اول: کلیاتی در مورد روان شناسی سالمندی

سالمندی در گستره عمر

ابعاد منفی سالمندی

ابعاد مثبت سالمندی

تغییرات و تحولات سالمندی

عوامل عمر طولانی

نظریه‌های مرتبط با گستره عمر و سالمندی

کاربرد و اهمیت مطالعات سالمندی

احترام به سالمندان ارتباط مؤثر با سالمندان

خود آزمایی

منابعی برای مطالعه بیشتر

خلاصه فصل

فصل دوم: اختلالات و مشکلات شایع در سالمندی

دگرگونی‌های شخصیتی در سالمندی

برخی احساسات مشترک سالمندان

طبقه بندی بیماری‌های روانی ارگانیک

دلیریوم

دمانس

مقایسه دلیریوم و دمانس

ضعف حافظه

آلزایمر

نشانگان فراموشی

اختلال شخصیت ارگانیک

اختلالات روان شناختی

افسردگی در سالمندی

اختلال خواب در سالمندان

افسردگی پس از سکته

ضربه روانی پس از سکته

شیوع اضطراب سالمندی

فشار روانی و بیماری‌های مزمن مرتبط با سالمندی

اسکیزوفرنیا و اختلالات شخصیتی و هذیانی

خلاصه فصل

خود آزمایی

منابعی برای مطالعه بیشتر

فصل سوم اصول ارزیابی و معاینه روانی در مشاوره با سالمندان

تبعیض علیه سالخوردگان

موانع تغییر اجتناب مقاومت و سایر عوامل

چه کسی مقاومت می‌کند؟

باورهای نادرست و تصورات قالبی در مورد سالمندی و روان درمانی

باورها درباره نیازهای جنسی سالمندان

انتخاب مشاوران

ارزیابی مراجعان

همدلی در مصاحبه

ارزیابی مهارت ارتباطی در مشاوره

تاریخچه

معاینه وضعیت روانی

عملکرد شناختی

از دست دادن خود

مشاوره با افراد مبتلا به دمانس

چارچوب تدوین گزارش بالینی

نظریه و عمل در مشاوره با سالمندان

روبرو شدن با مرگ

نظریه مرحله

چند تمرین مفید

خلاصه فصل

خود آزمایی

فصل چهارم: روش‌های مشاوره و روان درمانی در سالمندان

اصول مشاوره و درمان در سالمندی

تصمیم گیری درباره درمان روان شناختی

درمان‌های روان شناختی

مقاومت

روان درمانی خانواده محور

بازنگری زندگی به عنوان روان درمانی

روایت درمانی

درمان بین فردی IPT

درمان رفتاری شناختی سالمندان

آرام سازی پیشرونده عضلانی

شناسایی وقایع خوشایند

نحوه تهیه فهرست وقایع خوشایند

شناسایی موانع انجام فعالیت‌های خوشایند

مشخص کردن افکار خودکار منفی

مرور روش‌های مقابله ای موفق قبلی

کنترل نگرانی در سالمندی (اوخر عمر)

درمان‌های بیخوابی

به کارگیری شناخت – رفتار درمانگری برای درمان افسردگی پس از سکته

توصیه‌هایی برای درمان سالمندان آسیب دیده شناختی

مورد نمونه

پیشنهادهای درمانی دلیریوم

پیشنهادهای درمانی در دمانس

توصیه‌ها در آلزایمر

کنار آمدن با افت حافظه

رها ساختن مشاوره توسط مراجع

راهنمایی برای انجام تکالیف

کنار آمدن

دو راه کنار آمدن

مداخله‌های شناختی

نقش اطرافیان

مرگ همسر

کنار آمدن با از دست دادن خانواده و دوستان

خلاصه فصل

خود آزمایی

منابعی برای مطالعه بیشتر

فصل پنجم: روان شناسی سلامت و سالمندی بهیته (فعال)

روان شناسی سلامت سالمندی

سالمندی بهینه و پیری فعال

اصول سالمندی موفق

پیش بین‌های روانی عمر طولانی

نقش دین در سلامتی

معنای مذهبی در زندگی

خلاصه فصل

خود آزمایی

منابعی برای مطالعه بیشتر

فصل ششم: مقیاس‌های سنجش در سالمندی

درجه بندی استاندارد حافظه

پرسشنامه حافظه

پرسشنامه غربالگری شناختی در سالمندان

آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی: MMSE

اندازه گیری خواب

شاخص استقلال در کارکردهای زندگی روزمره یا شاخص ADL

پرسشنامه فعالیت‌های کارکردی یا FAQ

شاخص رضایت از زندگی یا LSI

پرسشنامه خود گزارشی هوش معنوی (24-SISRI)

مقياس روحیه مرکز پیری شناسی فیلادلفیا (PQCMS)

مقیاس افسردگی دوران پیری (GDS)

مقیاس خود ارزیابی کارکرد زندگی (SELF)

مقیاس درجه بندی دمانس (DRS)

آزمایش غربالگری ظرفیت شناختی (CCSE)

مقیاس سنجش آلزایمر (ADAS) مقياس دمانس (BLS-D)

روشهای سنجش کلیفتون (CAPE) برای سالمندان

ابزار سنجش چند سطحی (MAI)

ارزیابی PTSD در سالمندان

برنامه زمان بندی فعالیت‌های هفتگی

سیاهه زندگی سالم

خلاصه

خودآزمایی