نظریه رشد به مثابه فلسفه روانشناسی – عاشوری

مقدمه

پیشگفتار

• درس اول: روان‌شناسی، فلسفه و اسلام

درآمد

پیشینة روان‌شناسی

1-1 نفس‌شناسی فلسفی

1-2 خردگرایی و تجربه‌گرایی در دورة مدرن

1-3 روان‌شناسی معاصر و مکاتب آن

روان‌شناسی و فلسفه

اسلام و روان‌شناسی

3-1 اسلامی به معنای بهره‌مندی از آموزه‌های اسلام

3-2 اسلامی به معنای سازگاری با اصول اسلام

رویکرد وجودی در فلسفۀ روان‌شناسی

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس دوم: جهان، انسان و نظم عالم

درآمد

رویکرد سیستمی و ترسیم جهان به مثابۀ کل منتظم

اصول هستی‌شناسی صدرایی

اصول جهان‌شناسی صدرایی

3-1 حرکت

3-2 علل و مبادی حرکتی

حقیقت واحد و صورت متکثر جهان

جایگاه انسان در جهان

5-1 انسان کامل حلقة وصل مراتب جهان

5-2 جایگاه انسان بما هو انسان

5-3 انسان و عقل اول

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس سوم: تغییر و حرکت در انسان

درآمد

دیدگاه در توضیح فلسفی تغییر درا نسان

1-1 نظریه‌های رشد و رویکرد ماهوی

1-2 چالش نگاه‌های ماهوی به تغییرات در انسان

وجود سیال انسانی

تبیین تغییرات عینی در انسان

زمانمندی و پایداری نفس متحرک انسانی

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس چهارم: ماهیت رشد انسان

درآمد

پرسش‌های نبایدین درباره ماهیت رشد

معنا و دلالت واژة رشد در قرآن کریم

تبیین فلسفی رشد

3-1 رشد به معنای وقوع تدریجی حقیقت انسان

3-2 حدوث جسمانی به مثابة یک فرایند حیاتی

رشد و غایت‌مندی

رشد، تشخیص و ویژگی‌های شخص انسانی

عینیت رشد یا وقوع علم

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس پنجم: الگوی رشد انسان

درآمد

دیدگاه‌ها دربارة الگوی رشد

1-1 نقص الگوی خطی برای رشد

1-2 وحدت مبادی وب تنوع مقاصد رشد در انسان

چرخة تجسد ـ تجرد

2-1 چرخة تجسد ـ تجرد به مثابة الگوی عمومی حرکت

2-2 چرخة تجسد ـ تجرد به مثابة الگوی رشد انسان

حرکت جوهری نفس و رشد انسان

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس ششم: عوامل رشد

درآمد

علیت و رشد

1-1 اصل علیت

1-2 علیت إعدادی

توالی طولی عوامل رشد

حلقه‌های بازشونده و بالارونده در حیات انسانی

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس هفتم: مراحل و چرخه‌های رشد

درآمد

نفس انسانی

چرخه‌های تجرد ـ تجسد در بدن

چرخه‌های تجرد ـ تجسد در عقل

چرخه‌های تجرد ـ تجسد در قلب

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس هشتم: ادراک و چرخه‌های رشد شناختی

درآمد

چرخه‌های ادراک

1-1 تصویرسازی و چرخة ادراک حسی ـ خیالی

1-2 معناپردازی در چرخة ادراکات خیالی ـ عقلی

موقعیت‌مندی و زیانمندی ادراکات کلی

2-1 زبان به مثابة اظهار وجود

2-2 تبیین معنا

خطاپذیری ادراکات

حضور یا توجه در ادراک

4-1 ضرورت توجه و التفات در ادراک

4-2 نقش علایق و نیازها در استمرار توجه

التفات محصول شناخت و عاطفه

5-1 چالش سوژه‌گرایی و نسبیت

5-2 توجه انتخابی

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس نهم: اراده و چرخه‌های رشد عملی ـ اخلاقی

درآمد

افعال و گفتار

تقویت و تخصیص اراده

تغییر درجة آزادی و رشد اراده

اراده در مقام عقل

4-1 ساماندهی عواطف

4-2 ارادة معطوف به تصرف

اراده در مقام قلب

5-1 رفتار، باور و عاطفه در چرخة یقین

5-2 ارادة معطوف به تقرب

ملکات و کمالات

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس دهم: نیاز و انگیزه

درآمد

انگیزه به مثابة احساس نیاز

مناسبات اراده و نیاز

نیازهای زیستی و هویتی

نیازهای عقلانی

نیاز به تعلق و دیگر نیازهای عاطفی

چرخة نیاز

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس یازدهم: چیستی استعداد

درآمد

تحلیل فلسفی از چیستی

1-1 استعداد به معنای توانایی

1-2 استعداد به معنای امکان

1-3 استعداد به معنای تعیّن

تحقق تدریجی و رشد استعداد

استعداد در نفس به معنای استدعا

استدعای انسانی و اراده الهی

پرسش‌هایی برای مرور

پرسش‌هایی برای پژوهش

• درس دوازدهم: طبقه‌بندی استعداد انسان

درآمد

معیارهای طبقه‌بندی استعدادها

طبقه‌بندی استعدادها در نسبت با حقیقت

2-1 استعداد کشف حقیقت یا قوة فکر

2-2 استعداد پذیرش حقیقت یا قوة ایمان

2-3 استعداد اظهار حقیقت یا قوة تصدیق

2-4 استعداد پایداری یا قوة صبر

2-5 استعداد توجهیا قوة ذکر