رشتۀ روانشناسی، بازار کار گسترده و متنوعی دارد و خلاف تصور رایج، به درمانگری در کلینیک‌های روانشناسی خلاصه نمی‌شود. خیلی از فارغالتحصیلان روانشناسی ترجیح می‌دهند از مسیر استخدام روانشناس در مراکز دولتی وارد بازار کار بشوند. در مقالۀ حاضر، همۀ موقعیت‌های شغلی رشتۀ روانشناسی و شرایط استخدام روانشناس در مراکز دولتی مختلف ازجمله بهزیستی، بیمارستانها، زندانها و… را بررسی می‌کنیم.
لیست مطالب
استخدام روانشناس در بهزيستی
سازمان بهزیستی در سه عنوان شغلی «کارشناس امور روانی»، «کودکیار» و «مربی امور آموزش معلولین»، دانش‌آموخته‌های رشتۀ روانشناسی را جذب می‌کند.
- کارشناس امور روانی
در زمینۀ توانمندسازی افراد مبتلا به بیماریهای روانشناختی و خانواده‌های آن‌ها فعالیت می‌کند و می‌تواند با یکی از سه مدرک کارشناسی، ارشد روانشناسی یا دکتری در گرایش‌های مختلف، در این سمت مشغول به‌کار شود.
- کودکیار
با کودکان در سن پیش‌دبستان، سروکار دارد و شرح وظایفش شامل انجام یا نظارت بر کارهایی شامل مراقبت، بهداشت و آموزش کودکان این گروه سنی است. فارغالتحصیلان هر مقطعی در رشته‌های مشاوره، روانشناسی کودکان استثنایی و علوم‌تربیتی میتوانند با عنوان کودکیار وارد بازار کار بشوند.
- مربی امور آموزش معلولین
با مددجویان دچار انواع معلولیت کار می‌کند و رشتۀ تحصیلی‌اش می‌تواند روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی یا علوم‌تربیتی باشد. ورود به مراکز بهزیستی در هر یک از این عناوین شغلی، عمدتا ازطریق شرکت در آزمون این سازمان است که به‌صورت مشترک با آزمون استخدامی دستگاه‌های اجرایی برگزار می‌شود.
شرایط استخدام روانشناس در بهزیستی، شامل دو دسته شرایط عمومی و اختصاصی می‌شود. شرایط عمومی، همان موارد کلی است که برای هر شکلی از استخدام ضروری است؛ چیزهایی مثل:
- عدم سوء‌پیشینه
- نداشتن اعتیاد
- شرط پایان خدمت یا معافیت دائم برای مردان
- سلامت جسمی و روانی (متناسب با موقعیت شغلی)
ازجمله شرایط اختصاصی استخدام در بهزیستی هم این است که داوطلب حتما باید بومی شهری باشد که برای موقعیت شغلی مدنظر در آن تقاضا داده و علاوه‌بر کسب حدنصاب نمره‌ی آزمون کتبی، در مصاحبه و بقیۀ مراحل گزینش هم پذیرفته شود.
روانشناسان، غیر از شرکت کردن در آزمون استخدامی، ازطریق سایت سازمان بهزیستی هم میتوانند از موقعیت‌های شغلی در این مجموعه مطلع و برای ورود به آن‌ها اقدام کنند.
بهزیستی در وبسایت خود با آدرس behzisti.ir فراخوان‌های دعوت به همکاری منتشر می‌کند و علاقه‌مندان واجد شرایط میتوانند در موقعیت‌هایی مثل تأسیس مراکز توان‌بخشی، تأسیس مراکز خدمات بهزیستی و مانند این‌ها مشغولبهکار شوند.
مطالب مرتبط: شرایط تاسیس کلینیک روانشناسی چیست؟
استخدام روانشناس در زندان
اداره کل زندانها، یکی دیگر از سازمان‌های دولتی است که به حضور روانشناسان در دستگاه‌های زیرمجموعه‌اش نیاز دارد. شرایط استخدام روانشناس در نیروی انتظامی، مشابه شرایط استخدامی در سایر دستگاه‌های اجرایی و منوط به قبولی در آزمون استخدامی و گزینش حضوری است. روانشناسان زندان که با حداقل مدرک لیسانس در سازمان زندانها به‌کار گرفته می‌شوند، وظایف مختلفی برعهده دارند؛
- مصاحبۀ روانی با متهمین (به‌عنوان یکی از اعضای تیم پزشکی و تشخیص)
- بررسی وضعیت سلامت روان زندانیان درطول گذراندن دورهی محکومیت
- همکاری با موسسه‌های حمایتی و سازمان‌های خیریه برای ارائۀ خدمات روانشناختی و مددکار به خانواده‌های زندانیان
- ارائۀ خدمات روانشناختی به زندانیان برای کمک به جامعه‌پذیر شدن آن‌ها برای ورود به جامعه بعد از گذراندن دورۀ محکومیت
یکی دیگر از وظایف روانشناس زندان این است که بنا به موقعیت، تشخیص بدهد متهم باید دوران محکومیتش را کجا بگذراند. مثلا دربارۀ افراد بالای 18سالی که ازنظر ظاهری، فیزیکی و شناختی، متناسب با سن‌وسالشان به‌نظر نمی‌رسند، روانشناس زندان توصیه می‌کند که به کانون اصلاح‌وتربیت منتقل شوند. برای اطلاع بیشتر از شرح وظایف رشتۀ روانشناسی در سازمان زندانها، مطلب «آیین‌نامه‌ی اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور» را بخوانید.
استخدام روانشناس در بیمارستان
شرکت در آزمون استخدامی دانشگاه علوم‌پزشکی، مسیر دیگری است که دانش‌آموختگان روانشناسی را وارد بازار کار می‌کند. وزارت بهداشت، ازطریق برگزاری آزمون استخدامی، اقدام به جذب نیروی روانشناس می‌کند که پذیرفته‌شدگان در بیمارستانها به‌کار گرفته می‌شوند.
شرایط استخدام روانشناس در بیمارستان، مشروط به قبولی در آزمون کتبی و مصاحبۀ شفاهی است اما باید این نکته را درنظر داشت که این آزمون، لزوما هرسال برگزار نمی‌شود و بستگی به نیاز وزارت مربوطه دارد.
روانشناس در بیمارستان، معمولا با مدرک کارشناسی‌ارشد و دکتری، جذب می‌شود و در حیطۀ اجرای آزمونهای روانی، کمک به بیمارانی که پروسۀ درمان پزشکی طولانی می‌گذرانند و درصورت نیاز ارجاع بیماران به روان‌پزشک، انجام وظیفه می‌کند.
همچنین بعضی از بیمارستان‌های تخصصی، کلینیک روانشناسی اختصاصی دارند و با استخدام روانشناسان در مجموعۀ تحت‌نظرشان، بیماران را ازنظر مسائل سلامت روان حمایت میکنند. برای مثال یک بیمارستان تخصصی قلب، برای آن‌که بیماران را قبل از بستری برای شروع فرایند درمان آماده کند، به همراهان بیمار درجریان بستری و بعد از آن مشاوره بدهد و به وضعیت سلامت روان بیماران در بستر رسیدگی کند، از روانشناسان کمک می‌گیرد.
روانشناسان در بیمارستان‌های روان‌پزشکی، اختصاصا به تشخیص، ارزیابی و درمان اختلالات روانشناختی می‌پردازند. گروه هدف آن‌ها، هم افراد بستری در بیمارستان هستند و هم مراجعین دیگری که برای ارائۀ خدمات سلامت روان، به بیمارستان مراجعه میکنند.
مطالب مرتبط: هرآنچه باید درباره بازار کار روانشناسی بدانید!
استخدام روانشناس در مدارس
خیلی از دانشجویان روانشناسی، با چشم‌انداز تدریس و آموزش وارد این رشته می‌شوند. علاقه‌مندان به این حوزه، باید با شرایط استخدام رشته روانشناسی در آموزش و پرورش آشنا باشند. این وزارت، با برگزاری آزمون استخدامی برای فارغالتحصیلان مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد، در سه موقعیت شغلی، دانش‌آموختگان روانشناسی را جذب می‌کند؛
- آموزگار ابتدایی
- دبیر روانشناسی
- مشاور تحصیلی
تقریبا همۀ گرایش‌های روانشناسی از علوم تربیتی و روانشناسی کودکان استثنایی گرفته تا روانشناسی اجتماعی و علوم شناختی، میتوانند در آموزش‌وپرورش مشغولبهکار شوند، البته به‌شرط آن‌که واجد شرایط استخدام روانشناس در مدارس باشند؛ یعنی در آزمون استخدامی قبول شوند و مراحل گزینش را با موفقیت پشت‌سر بگذرانند.
شرط سنی حداکثر 36سال (برای دارندگان مدرک کارشناسی) و حداکثر 40سال (برای دارندگان مدرک کارشناسی‌ارشد)، به‌علاوۀ شرایط عمومی مثل نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، نداشتن سوء‌سابقه و نداشتن ممنوعیت استخدام در دستگاه‌های اجرایی هم برای متقاضیان استخدام، ضروری است.
اگر متقاضی استخدام در آموزش‌وپرورش هستید، لازم است بدانید که ملاک قبولی شما براساس امتیازهایی است که طبق جدول ارزیابی به‌دست می‌آورید؛
| حیطه | امتیاز آزمون کتبی | امتیاز ارزیابی تکمیلی | جمع |
| عمومی: شامل باور و التزام عملی به ارزش‌های اسلامی، رعایت آداب و اخلاق اسلامی و آراستگی پوشش، مهارت‌های ارتباطی، تعهد و تعلق سازمانی، تفکر تحلیلی و حل‌مسئله | 240 | 160 | 400 |
| اختصاصی؛ شامل مهارت‌های تدریس، تربیت چندساحتی، انگیزه‌ی حرفه‌ی معلمی، کاربست فناوری‌های نوین آموزشی، کسب مقام در مسابقات و رویدادهای معتبر | 240 | 120 | 300 |
| تخصصی؛ تسلط بر برنامه‌ی درسی و تربیتی موردنیاز، توانایی تولید محتوای آموزشی مطابق با عنوان شغلی | 180 | 120 | 300 |
| جمع | 600 | 400 | 1000 |
مطالب مرتبط: کارورزی روانشناسی؛ هزینه + مراکز برگزارکننده
استخدام روانشناس در شهرداری
هرجا ردپایی از انسان و نیازهایش باشد، حضور روانشناسی در آن‌جا الزامی است. بنابراین شهر، که خانۀ دومِ ساکنانش است، غیر از مهندسین و متخصصان علوم فنی، به کمک روانشناسان نیاز دارد تا به جای بهتری برای زندگی بدل شود. فارغالتحصیلان رشتۀ روانشناسی، ازطریق آزمون استخدامی شهرداریها که متناسب با تقاضای این نهاد در بازه‌های زمانی مختلف و ازپیش تعیین‌نشده، برگزار می‌شود، میتوانند در شهرداری مشغولبهکار شوند.
کارشناس مطالعات اجتماعی، یکی از موقعیت‌های شغلی موردعلاقۀ روانشناسان در شهرداری‌هاست. کمک به بهینه‌سازی سازمان‌های خدمات اجتماعی، جلب مشارکت‌های مردمی در شهر، اقدام درحوزۀ آسیب‌های اجتماعی شهری و فعالیت برای تغییر وضعیت کودکان کار و متکدیان، از حوزه‌های فعالیت کارشناس مطالعات اجتماعی است.
با مدرک روانشناسی همچنین می‌شود در سمت مسئول گزینش، مأمور حراست و مسئول دفتر در شهرداریها استخدام شد. شرایط استخدام روانشناس در شهرداری، مشابه شرایط استخدام در سایر دستگاه‌های اجرایی است که پیش‌تر توضیح دادیم.
سخن پایانی
در مطلب فوق هرآنچه را که نیاز داشتید دربارۀ شرایط استخدام روانشناسان در مراکز دولتی بدانید، تمام و کمال در اختیارتان قرار دادیم. چنانچه سوال، تجربه و یا انتقادی دارید، میتوانید در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید.
شرایط استخدام روانشناس در مراکز دولتی چیست؟
فارغالتحصیلان روانشناسی با شرکت در آزمونهای استخدامی و قبولی در گزینش شفاهی میتوانند در بیمارستانها، سازمان زندانها، بهزیستی، مدارس و شهرداریها مشغولبهکار شوند.
استخدام روانشناسی در موسسات خصوصی به چه صورت است؟
مراکز خیریه، درمانگاهها و شرکتهای خصوصی ازطریق آگهیهای استخدامی اقدام به جذب روانشناسان میکنند. با مراجعه به وبسایت آزمون استخدام بخش خصوصی، میتوانید از لیست مشاغل موردنیاز و تاریخ برگزاری آزمونهای استخدامی خصوصی مطلع شوید.
