تفاوت دکتری روانشناسی وزارت بهداشت و وزارت علوم چیست؟

ازجمله مسائلی که با چالش‌هایش ذهن متقاضیان آزمون دکتری را به خود مشغول می‌کند، تفاوت دکتری روانشناسی وزارت بهداشت و وزارت علوم است. دکتری روانشناسی بهداشت و علوم در چه مسائلی با یکدیگر متفاوت هستند؟ منابع آزمون دکتری روانشناسی وزارت علوم با بهداشت چه تفاوتی دارد؟ کنکور این دو وزارت به چه شکل برگزار می‌شود و چه شرایط پذیرشی دارد؟ دوران تحصیل در هر‌کدام از وزارت‌ها دارای چه ویژگی‌هایی است؟ همراه ما باشید تا یک به یک به این سوالات پاسخ دهیم.

مهم‌ترین تفاوت‌هایی که کنکور دکتری وزارت بهداشت و علوم را از هم متمایز می‌کند، عبارت‌اند از:

• تعداد شرکت‌کنندگان
• منابع و مواد امتحانی
• میزان تأثیر مصاحبه در هر کنکور
• رشته‌های تحصیلی
• تفاوت دوران تحصیل در دانشگاه‌های هرکدام از وزارت‌ها
• طرح و کار عملی

تفاوت رشته‌های دکتری روانشناسی وزارت بهداشت و وزارت علوم

روانشناسی دارای رشته‌هایی متفاوت در مقطع دکتری هر یک از این وزارت‌ها است. روانشناسی دکتری وزارت علوم دربرگیرندۀ دو مجموعۀ کلی «روانشناسی 1» و «روانشناسی 2» و یک مجموعۀ مستقل به نام سنجش و اندازه‌گیری است. مجموعۀ روانشناسی 1 شامل 3 زیرمجموعۀ زیر است:

• روانشناسی تربیتی
• روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
• مشاوره

مجموعۀ امتحانی «روانشناسی 2» نیز شامل زیرمجموعۀ روانشناسی است که شامل رشته‌های زیر است:

• روانشناسی
• روانشناسی بالینی
• روانشناسی سلامت
• خانواده و سلامت جنسی
• روانشناسی صنعتی و سازمانی
• علوم شناختی-روانشناسی (گرایش روانشناسی شناختی)

درحالی که روانشناسی در مقطع دکتری وزارت بهداشت تنها دارای 2 رشتۀ روانشناسی بالینی و روانشناسی نظامی است که این گرایش مختص اعضای کادر انتظامی است.

گرایش‌های مجاز برای شرکت در کنکور دکتری روانشناسی وزارت علوم

افراد مجاز به شرکت در آزمون دکتری روانشناسی برای مجموعۀ امتحانی روانشناسی1:

• علوم تربیتی (تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• روانشناسی (تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• آموزش ریاضی، فیزیک، شیمی، زبان فارسی
• مشاوره و راهنمایی
• مشاوره (تمامی گرایش‌ها)
• اخلاق، توسعه و تبلیغ فرهنگ دینی گرایش مشاوره
• مشاوره با رویکرد اسلامی
• تربیت اخلاقی
• گفتاردرمانی-توانبخشی (علوم پزشکی)
• روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی

افراد مجاز به شرکت در آزمون دکتری روانشناسی برای مجموعۀ امتحانی روانشناسی2:

• علوم تربیتی (تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• روانشناسی (تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• بهداشت و درمان (پزشکی عمومی، پرستاری)
• توانبخشی (علوم پزشکی)
• مشاوره و راهنمایی
• مشاوره (تمامی گرایش‌ها)
• سنجش و اندازه‌گیری
• توسعه و تبلیغ فرهنگ دینی گرایش مشاوره
• مشاوره با رویکرد اسلامی
• علوم شناختی (گرایش‌های توان‌بخشی شناختی و روانشناسی شناختی)
• تربیتی اخلاقی

افراد مجاز به شرکت در آزمون دکتری سنجش و اندازه‌گیری:

• سنجش و اندازه‌گیری
• روانشناسی ( تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• علوم تربیتی( تمامی رشته‌ها و گرایش‌ها)
• ریاضی، آمار و فیزیک

گرایش‌های مجاز برای پذیرش در کنکور دکتری روانشناسی بالینی وزارت بهداشت

داوطلبانی که فارغ‌التحصیل رشتۀ روانشناسی در دوران کارشناسی ارشد در هریک از گرایش‌های زیر هستند، امکان شرکت در آزمون دکتری روانشناسی بالینی وزارت بهداشت را دارند.

• کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
• روانشناسی سلامت
• روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
• روانشناسی شخصیت
• روانسنجی و رشته‌های روانشناسی (بالینی خانواده و سلامت، مشاوره، تربیتی، عمومی و استثنایی)
• بهداشت روان
• دکتری عمومی پزشکی

گرایش‌های مجاز برای شرکت در کنکور دکتری روانشناسی نظامی وزارت بهداشت

• کارشناسی ارشد روانشناسی (کلیه گرایش‌ها)
• بهداشت روان و دکتری عمومی پزشکی

گرایش‌های مجاز برای شرکت در کنکور دکتری مشاوره توان‌بخشی:

• کارشناسی ارشد مشاوره و روانشناسی در کلیۀ گرایش‌ها
• کاردرمانی؛ فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، شنوایی‌شناسی، رفاه اجتماعی
• روانشناسی سلامت
• روانشناسی نظامی
• کودکان استنثنایی
• مدیریت توان‌بخشی
• پرستاری
• بهداشت روان
• دکتری عمومی پزشکی

علاوه‌بر این سه مورد ذکرشده، فارغ‌التحصیلان روانشناسی بالینی می‌توانند در مقطع دکتری رشتۀ سالمندشناسی و فارغ‌التحصیلان کلیۀ گرایش‌های روانشناسی در مقطع دکتری رشتۀ سلامت و رفاه اجتماعی در وزارت بهداشت به تحصیل بپردازند.

تفاوت مواد امتحانی کنکور دکتری وزارت علوم و وزارت بهداشت

کنکور دکتری مجموعۀ روانشناسی وزارت علوم در هر شش گرایش مواد امتحانی یکسانی دارد. همچنین در کنکور دکتری روانشناسی وزارت بهداشت نیز در هر دو گرایش روانشناسی، دروسی که موردارزیابی قرار می‌گیرند، یکسان است. علاوه‌بر این، برای ثبت‌نام در کنکور وزارت بهداشت، مسلط بودن به زبان انگلیسی و داشتن مدرک امتیاز محسوب می‌شود اما الزامی نیست. در آزمون دکتری روانشناسی وزارت بهداشت، درس زبان انگلیسی از ضریب بالایی برخوردار است و داشتن دانش کافی در این درس می‌تواند برای شما نتایج خوبی را به ارمغان بیاورد.

مواد امتحانی مجموعۀ گرایش‌های دکتری روانشناسی وزارت علوم

• زبان عمومی
• استعداد تحصیلی
• روانشناسی رشد و شخصیت
• آمار و روش تحقیق کمی و کیفی
• آسیب‌شناسی روانی و نوروسایکولوژی

مواد امتحانی رشتۀ سنجش و اندازه‌گیری

• آزمون‌های روانی
• آمار و روش تحقیق
• اصول روان‌سنجی و نظریه‌های اندازه‌گیری
• استعداد تحصیلی
• زبان

مواد امتحانی مجموعۀ گرایش‌های دکتری روانشناسی وزارت بهداشت

• روانشناسی بالینی و نظامی
• آزمون‌های روانی
• نظریه‌های شخصیت و روان‌درمانی
• زبان عمومی و تخصصی
• مشاوره توان‌بخشی

تاریخ ثبت‌نام و برگزاری دکتری روانشناسی بهداشت و علوم چه زمانی است؟

تأثیر مصاحبه در پذیرش دکتری وزارت بهداشت و علوم

درمورد تأثیر مصاحبه در میان این دو کنکور، تفاوت‌هایی وجود دارد. در کنکور دکتری روانشناسی وزارت علوم، سهم مصاحبه نسبت به آزمون 30 به 50 است و سهم 20درصدیِ باقی‌مانده نیز از آن، مقالات و سابقۀ علمی و پژوهشی داوطلب است. در کنکور دکتری روانشناسی وزارت بهداشت نیز 50% امتیاز نهایی داوطلب از آزمون کتبی، 30% مصاحبه علمی و 20% سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری است.

در جلسات مصاحبه، میزان توانایی و صلاحیت دانشجو برای ادامه‌تحصیل در مقطع دکتری رشتۀ روانشناسی سنجیده می‌شود. داوطلبان باید در زمان کوتاه این جلسه، اساتید حاضر در جمع را متقاعد کنند که ازنظر سابقۀ علمی و پژوهشی، شایستۀ ادامه‌تحصیل در این رشته هستند.

برخی از مهم‌ترین ملاک‌های مصاحبۀ دکتری روانشناسی وزارت علوم:

• سوابق پژوهشی
• افتخارات علمی
• مدرک معتبر زبان
• کارگاه‌های آموزشی
• توصیه‌نامه از اساتید مقطع کارشناسی‌ارشد

برخی از مهم‌ترین ملاک‌های مصاحبۀ دکتری روانشناسی وزارت بهداشت:

• داشتن حداقل 2 مقالۀ معتبر و تسلط بر آن‌ها
• داشتن مدرک زبان موردتأیید شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی

تفاوت دکتری روانشناسی وزارت بهداشت و وزارت علوم در دوران تحصیل

تا این‌جا با مهم‌ترین نکات دربارۀ کنکور دکتری وزارت بهداشت و علوم آشنا شدیم؛ در ادامه، به شرایط آکادمیکی می‌پردازیم که تحصیل در رشتۀ روانشناسی در هریک از این دو وزارت را از یکدیگر متمایز می‌کند.

تفاوت وزارت علوم و بهداشت در شرایط خوابگاه‌های دانشجویی

هر دو وزارت برای متقاضیان خود خوابگاه‌هایی درنظر گرفته‌اند و با توجه به اولویت‌بندی که از سوی هر یک از سازمان‌ها ارائه شده‌است، به متقاضیان تعلق می‌گیرد. بنابراین تحصیل در مجموعه‌ها‌ی تحت‌نظر وزارت علوم و بهداشت از این حیث، با هم تفاوتی ندارد. از منظر امکانات رفاهی نیز باتوجه به نیاز دانشجوی دکتری، سعی می‌شود که تمام امکانات موردنیاز او تأمین شود.

لزوم حضور تمام وقت در دانشگاه

به‌طور کلی درطول تحصیل در مقطع دکتری، دانشجویان متعهد می‌شوند که تمام‌وقت در دانشگاه حضور داشته‌باشند. اما در وزارت علوم و بهداشت تفاوت‌هایی در این زمینه وجود دارد. دانشجوی دکتری وزارت بهداشت، الزام حضور و غیاب دارد و بابت حضورش در دانشگاه و کلینیک حقوق دریافت می‌کند. در وزارت علوم، دانشجو ملزم به حضور تمام‌وقت هست اما در دانشگاه به‌عنوان دستیار استاد و نه در کلینیک. دانشجوی دکتری وزارت علوم، زمان آزاد بیشتری برای کار خارج از دانشگاه دارد و حقوقی دریافت نمی‌کند. لازم به ذکر است که دانشجویان دکتری درطول زمان تحصیل، پروانۀ اشتغال دریافت نمی‌کنند و دانشجویانِ درحال درمانگری، درواقع بدون پروانه مشغول‌به‌کار هستند.

طرح اجباری دکتری روانشناسی بهداشت و علوم

در وزارت علوم پس از فارغ‌التحصیلی، دانشجو تعهدی به دانشگاه ندارد درحالی‌که در وزارت بهداشت دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی مشمول گذراندن طرح اجباری است. در این طرح، وزارت‌خانه بسته به نیاز خود در بخش هیئت علمی یا درمانگاه‌ها در سطح کشور، دانشجویان زیرمجموعۀ خودش را به بخش موردصلاحدیدش اعزام می‌کند.

کار عملی در دورۀ دکتری روانشناسی بهداشت و علوم

همانند دوران ارشد، کار عملی در وزارت بهداشت بیشتر از وزارت علوم است. دانشجویان وزارت بهداشت دوره‌ای را در بیمارستان کار می کنند که می‌توان آن را مشابه دورۀ اینترن پزشکی درنظر گرفت و بابت آن، حقوق دریافت می‌کنند. در وزارت علوم، بسته به گرایش تحصیلی، کار عملی متفاوت است. دانشگاه‌های دارای پذیرش برای رشتۀ روانشناسی در مقطع ارشد بسته به امکانات و برنامه‌های خود و گرایش‌هایی که دارند، کارورزی‌های متفاوتی دارند.

سخن پایانی

در این مقاله هرآنچه را که دربارۀ تفاوت دکتری روانشناسی وزارت بهداشت و علوم نیاز داشتید بدانید، برایتان بازگو کردیم. چنانچه سؤال یا مطلبی ذهن‌تان را به خود مشغول کرده است، می‌توانید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.