کسی هست که منکر اهمیت مهارت تست زنی برای قبولی در کنکور شود؟ کسی می‌تواند بگوید درس خواندن خوب و بابرنامه برای موفقیت در کنکور، کافی است و نیازی به تمرین تکنیک‌های تست زنی وجود ندارد؟ خب، احتمالا جوابتان منفی است اما بعید نیست کسانی را سراغ داشته‌باشید که به خاصیت جادویی تست‌ها معتقدند و خیلی جدی فکر می‌کنند با یاد گرفتن تکنیک های تست زنی برای کنکور بدون معلومات می‌توانند ازپس این آزمون بربیایند.
لیست مطالب
پیش‌تر در مطلب درس خواندن برای کنکور ارشد را کی و چطور شروع کنیم؟ برای تسلط بهتر به منابع، پیشنهادهایی برایتان داشته‌ایم. حال وقت آن رسیده که برای فهم راز و رمز موفقیت در کنکور با سؤال از داوطلبان رتبۀ برتر در کنکور دربارۀ راز و رمز موفقیتشان در کنکور با مبحث تست‌زنی و تسلط بر تکنیک‌های تست‌زنی در کنکور آشنا شویم.
درواقع، داشتن مهارت تست‌زنی در کنکور گاهی اوقات می‌تواند برگ برندۀ داوطلب کنکوری باشد. حالا باتوجه به اینکه رمز موفقیت در کنکور علاوه بر تسلط بر منابع، تمرین تست‌زدن حین درس‌خواندن و استفاده از روش‌های تست‌زنی سریع سر جلسه هم هست، در مقالۀ پیشرو فوت‌وفن‌های تست‌زدن را باهم مرور خواهیم کرد.
روش صحیح تست زدن در خانه
برای موفقیت در کنکور، تست‌زدن نباید چیزی باشد که برای اولین‌بار در زمان مرور مطالب با آن ملاقات می‌کنید؛ بلکه باید در مرحلۀ درس‌خواندن، تست‌زدن را هم تمرین کنید و با نکات تست‌زنی به‌خوبی آشنا شوید. در غیر این صورت، مانند ورزشکاری که گرم‌نکرده وارد زمین می‌شود که علی‌رغم تمام تسلطی که بر منابع درسی دارید، همان اولِ کار ذهنتان ضربه‌فنی خواهد شد. حالا چطور باید خودتان را گرم کنید؟
تست‌ها اصولاً سه دسته‌اند. تقسیم‌بندی‌های بیشتری هم وجود دارد، اما آشنایی با آن‌ها جز سردرگمی، فایدهٔ دیگر نخواهد داشت. برای همین به سراغ آن‌ها نخواهیم نرفت و تمرکزمان را بر روی مهم‌ترین تست‌های کنکور حفظ خواهیم کرد. آشنایی با سه نوع تست یعنی تست‌های تحلیلی، زمان‌دار و سنجشی، برای موفقیت در کنکور روانشناسی کافی است.
1. تست‌های تحلیلی
تست‌های تحلیلی، دسر بعد از غذا نیستند. درواقع، تست‌های تحلیلی از آن دسته تست‌هایی نیستند که بعد از پرشدن حافظه با خوراک محتوای علمی بخواهیم به سراغشان برویم. تست‌های تحلیلی تکمیل‌کنندۀ فرایند یادگیری هستند و به‌عنوان روشی برای سنجش آموخته‌ها شناخته نمی‌شوند، برای همین توصیه می‌شود که بلافاصله بعد از یادگرفتن یک مطلب، تست بزنید تا بدانید آنچه که تازه خوانده‌اید، ازنظر طراحان کنکور چطور می‌تواند در قالب سؤال دربیاید.
نکته‌ای که باید در این مرحله در نظر داشته باشید این است که شما هنوز در مرحلۀ یادگیری هستید، پس لازم نیست با سرعت تست بزنید؛ اما بهتر است کم‌کم با تکنیک‌های تست‌زنی برای این دسته از سؤالات آشنا شوید. برای این کار لازم است که زمان تست زدن‌تان را اندازه بگیرید و درصدتان را محاسبه کنید، بعد از زدن هر تست، جواب تشریحی‌اش را بخوانید، نکات مهمش را یادداشت کنید و اگر به نظرتان رسید که سؤالِ دردسرسازی است، کنارش علامت بزنید تا بعداً دوباره به آن برگردید.
در بخش تست‌های تحلیلی، سؤال‌های علامت‌دار، جزو نکات مهم متن هستند که باید آن‌ها را به طور مرتب مرور کنید تا به مبحثِ مورد آموزششان، مسلط شوید. تعداد تست‌های تحلیلی که در برنامۀ روزانه‌تان می‌گنجانید، بستگی به میزان تسلط شما در هر درس دارد. برای درس‌هایی که با آن‌ها مشکل دارید، بهتر است تست‌های تحلیلی بیشتری را انجام بدهید.
مطالب مرتبط: برنامه ریزی برای کنکور به روش بولت ژورنال
2. تست‌های زمان‌دار
تست‌های زمان‌دار، همان‌هایی هستند که در کنکور با آن‌ها مواجه خواهید شد. سؤالاتی که به دلیل محدودیت زمانی نمی‌توانید یک دلِ سیر نگاهشان کنید و گزینه‌هایشان را با آرامش بالا و پایین کنید. پاسخ‌گویی به این دسته از سؤالات نیازمند مهارت تست‌زنی با سرعت بالا است، چراکه هریک از این تست‌ها زمانِ مشخصی برای پاسخ‌گویی دارند. به‌علاوه، مطالب مورد سنجش آن‌ها درهم‌تنیده است و معلوم نیست هرکدامشان از کدام فصل کدام کتاب، آمده‌اند.
برای کسب آمادگی در چنین تست‌هایی لازم است بافاصله از مطالعۀ درس‌ها تست بزنید و در یک‌زمان، به سؤالات چند درس مختلف، جواب بدهید. توصیه می‌شود تست‌های زمان‌دار را سه تا پنج‌روز بعد از یادگیری مباحث بزنید و آن‌ها را به شیوۀ مضربی انتخاب کنید؛ یعنی مثلاً تست‌هایی را جواب بدهید که مضربی از سه یا پنج یا هر عدد دیگری باشند تا ترتیب سؤالات، به شما در پیداکردن پاسخ درست، جهت ندهد.
3. تست‌های سنجشی
نوع سوم تست‌هایی که در مدت مطالعه باید برایشان وقت بگذارید، حکم ماشین شبیه‌ساز کنکور را دارند. با این تست‌ها باید همان‌طوری رفتار کنید که با کنکور رفتار می‌کنید. یعنی جواب‌دادن به سؤالات با احتساب زمان و درصدگیری که تکنیک ویژه‌ای از تست‌زنی هستند. حتی ترجیحاً بهتر است ازنظر محیطی هم شرایط را به کنکور نزدیک کنید؛ یعنی لباس رسمی بپوشید و روی صندلی سفت‌وسخت بنشینید و سپس شروع کنید به تست‌زنی.
تست‌های سنجشی نیاز به فاصلۀ طولانی‌تر چندماهه از زمان یادگیری مطالب دارند و در ماه‌های منتهی به کنکور، اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. آزمون‌های آزمایشی برای تمرین این نوع تست‌ها خیلی مفیدند. اگر داوطلب کنکور ارشد و دکتری رشتۀ روانشناسی هستید، می‌توانید با شرکت در آزمون‌های جامع روان‌آموز تکنیک تست زنی را تمرین و عملکرد احتمالی‌تان را در کنکور پیش‌بینی کنید.
مطالب مرتبط: مصرف ریتالین برای کنکور باعث تقویت حافظه می‌شود؟
بهترین تکنیک های تست زنی در کنکور
لازمۀ موفقیت در تست‌های کنکور آشنایی یا تسلط بر تکنیک‌های فوق‌سریع تست‌زنی نیست؛ بلکه داشتن همزمان سرعت و دقت است که می‌توانند عملکرد شما را در تست‌زدن ارتقا دهد. به‌عبارت‌دیگر، اگر حین درس‌خواندن، تست‌های تحلیلی و زمان‌دار را به‌خوبی تمرین کرده باشید، سر جلسۀ کنکور، به هیچ روش جادویی نیاز ندارید و تنها با رعایت چند نکتۀ ساده می‌توانید از زمانتان بهترین استفاده را بکنید.
1. سوالات را بخوانید!
اگر با خواندن این تیتر تعجب کردید و احساس کردید که به قولی «چشم‌بسته، غیب گفته‌ایم» باید به تجربۀ داوطلبینی اشاره کنیم که علی‌رغم تسلط خوب بر منابع، صرفاً از روی بی‌دقتی تست‌های زیادی را ازدست‌داده‌اند؛ برای مثال فعل سؤال «نیست» بوده و داوطلب چون سؤال را تا آخر و دقیق نخوانده است، فعل را «است» فرض کرده است، یا مثلاً با دیدن گزینۀ اول، چون جواب برایش آشنا بوده، همان را انتخاب کرده و گزینه‌های دیگر را اصلاً نگاه نکرده است.
دوباره تأکید می‌کنیم که سؤالات و گزینه‌ها را کامل و دقیق بخوانید. شاید تصور کنید با سریع گذشتن از سؤالات، زمان ذخیره کرده‌اید؛ اما در واقع، احتمال اشتباه و گرفتن نمرۀ منفی را بالا برده‌اید؛ بنابراین، می‌توانیم ادعا کنیم که خواندن درست سؤالات، روش ساده و تأثیرگذار تست‌زنی در کنکور است.
2. اسپویل نکنید و به ترتیب سراغ سوالات بروید
هنگامی که دفترچه سؤال را در دست می‌گیرید، به‌سرعت به سراغ سؤالات بعدی نروید و با آرامش به انجام و پاسخ دادن به سؤال پیش‌روی خو بپردازید. نگاه کردن به سؤالات بعدی که اصطلاحاً به آن اسپویل‌کردن می‌گویند، تنها فایده‌ای که دارد این است که راه را برای رقبا ا باز می‌کند؛ چراکه با واردکردن استرس و فکر کردن به جواب سؤالات دیگر، توان تمرکز بر سؤالی پیش‌روی خود را نخواهید داشت.
بنابراین، توصیه می‌شود که طبق ترتیب دفترچه یا براساس اولویت‌بندی شخصی خودتان که قبلاً در آزمون‌های آزمایشی جواب داده‌است، پیش بروید. اسپویل نکردن را به عنوان یک تکنیک موثر در تست زنی جدی بگیرید!
مطالب مرتبط: راه‌های افزایش تمرکز برای کنکوری‌ها
3. درجا نزنید
سؤالات کنکور از نظر درجۀ دشواری، به سه سطح آسان، متوسط و سخت تقسیم می‌شوند. سؤال‌های سخت، رسالت‌شان گیر انداختن داوطلب‌هاست. مغلوبشان نشوید. وقتی به سؤال دشوار برمی‌خورید، به خودتان یادآوری کنید که آن سؤال برای اغلب داوطلبان، سخت است و زمان زیادی صرفش نکنید. روی پاسخ دادن شانسی هم حسابی باز نکنید، چراکه معمولاً نتیجه‌ای جز نمرۀ منفی ندارد.
اگر سؤال، اصلاً به‌نظرتان آشنا نیست و امکان ندارد جوابش را بدانید، کنارش علامتی (مثلا منفی) بگذارید؛ اما اگر سؤالی است که با وقت گذاشتن و فکر کردن بیشتر ازعهده‌اش برمی‌آیید، با علامتی مثل ضربدر مشخصش کنید، بعد بروید سراغ سؤالات آسان‌تر و در فرصت مرور، روی سؤالات ضربدردار تمرکز کنید.
4. گزینه‌ها را درست وارد کنید
بعضی از توصیه‌ها زیادی ساده و بدیهی به‌نظر می‌رسند؛ اما در عمل می‌توانند بسیار تأثیرگذار باشند. احتمالاً شما هم این تجربه را داشته‌اید که اگر حین پرکردن پاسخ‌نامه سؤالی را بی‌جواب بگذارید، ممکن است به‌دلیل خالی بودن گزینه‌هایش، اشتباهی پاسخ سؤال بعدی را برای آن بنویسید و به همین ترتیب تا آخر، اشتباه پیش بروید. توجه به همین نکتۀ ساده و بدیهی می‌تواند عملکرد شما را تحت‌تأثیر قرار دهد. بنابراین حین تست زنی عدد سؤالات را در دفترچۀ سؤال و پاسخ‌نامه با هم مطابقت بدهید.
5. هنرنمایی نکنید!
جلسۀ کنکور، وقت خوبی برای ابداع روش‌های تازه برای تست زدن و هنرنمایی نیست. مثلاً اگر به سه سؤال پشت‌سر هم برخوردید که از الگوی خاصی تبعیت می‌کردند، نتیجه نگیرید که ذهن طراح سؤال را خوانده‌اید و دیگر می‌توانید مابقی سؤالات را نخوانده طبق همان الگو جواب بدهید.
فکر‌هایی مثل «همۀ سؤالات رو داخل دفترچه جواب می‌دهم و آخر سر گزینه‌های رو وارد می‌کنم» هم قبل از شما امتحان شده‌‌اند و معمولاً هیچ‌وقت به نتیجۀ خوبی نرسیده است. طبق روال معمول پیش بروید و همزمان جواب سؤالات را در پاسخ‌نامه وارد کنید.
مطالب مرتبط: موثرترین روش های خلاصه نویسی برای کنکور
سخن آخر
اهمیت تکنیک‌های تست‌زنی بر کسی پوشیده نیست؛ اما، مهارت در تست‌زدن از طریق تکنیک‌های عجیب‌وغریب به‌دست نمی‌آید، برای موفقیت در تست‌زنی تسلط بر یک سری تکنیک‌های ساده و توجه به نکات بدیهی کافی است. مهارت لازم برای تست زنی، تنها از راه تمرین زیاد، زدن تست کنکور سال‌های گذشته، استفاده از پکیج تست مناسب و مرور پاسخ‌های تشریحی آزمون‌ها، حاصل می‌شود که با انجام آن می‌توانید مهارت تست زنی را تقویت و سرعت تست زنی را برای کنکور افزایش دهید. اگر دانشجوی روانشناسی هستید پس از مطالعۀ منابع ارشد روانشناسی با استفاده از کارگاه‌ها و کلاس‌های نکته و تست ارشد روانشناسی روان آموز می‌توانید به مهارت کافی در تست زنی برسید.
