بهترین روش تقویت حافظه برای کنکور چیست؟

برای همۀ ما پیش آمده که در مواقع اضطرار و نیاز، یار و یاور همیشگیمان، حافظه، به کمک ما نیامده و وسط مهلکه تنها و بیچاره ماندهایم. بیشترین نیاز دانشجوها به حافظه وسط کلاس، درس و بحث، جلسۀ امتحانی و مهمتر از همه لابهلای سوالات بیپایان کنکور خودش را نشان میدهد. در این مقاله قرار است جوابی برای این سوال پیدا کنیم؛ چهطور میشود با حافظه رفیق شد؟ آخر چرا مطالب آنقدر فرار هستند که با همان سرعتی که خوانده میشوند، فراموش میشوند؟
روش های افزایش تقویت حافظه برای کنکوری ها
موارد زیادی وجود دارد که میتوان از آنها برای محکمتر شدن پیمان دوستی بین ما و حافظهمان استفاده کنیم. از بین این توصیهها، میتوان به توصیههای زیستی، روانشناختی و آموزشی اشاره کرد که هرکدام برای افزایش تقویت حافظه برای کنکور به نحوی اثرگذار هستند. در ادامه هرکدام را جداگانه توضیح میدهیم.
مطالب مرتبط: بهترین مکان درس خواندن برای کنکور کجاست؟
توصیه های زیستی برای تقویت حافظه

«عقل سالم در بدن سالم»، از آن جملههای کلیشهای و حوصلهسربر است اما خب واقعیت دارد.
حافظه با قسمتی از مغز، هیپوکامپ، ارتباط تنگاتنگی دارد، بنابراین برای سلامت و تقویت آن، خواه ناخواه باید جسممان را بگذاریم روی چشممان و به این بدن نحیف بیتوجهی نکنیم که حافظه نیز به ما بیتوجهی نکند.
برای سلامت جسم به فعالیت بدنی، غذای مناسب و خواب کافی نیاز است. توجه به سلامت جسم از مهم ترین موارد تقویت حافظه برای کنکوری ها است..
1. فعالیت بدنی
خیلی راحتتر میشد اگر خواب هم فعالیت بدنی حساب میشد، به خواب هم میرسیم ولی منظور از فعالیت بدنی مثلا ورزشهای هوازی است که عملکرد شناختی را بهبود میدهد و به تقویت حافظه کمک میکند.
لازم نیست زحمت زیادی هم کشید، فقط 20 دقیقه ورزش میتواند به پردازش اطلاعات و عملکرد حافظه کمک کند.
2. مواد غذایی

ماهیهای چرب، سبزیجات، چای سبز، شکلات تلخ، غلات کامل، بلوبری، گردو، کلم بروکلی و آب، خوردنیها و نوشیدنیهای ضروری هستند که از حافظۀ ما مراقبت میکنند.
این خوراکیها از بهترین خوراکی های تقویت حافظه برای کنکور به شمار میروند.
3. خواب کافی
بیخوابی، کمخوابی، بدخوابی و خواب منقطع روی تقویت حافظه برای کنکوری ها اثر منفی دارند. خواب عنصری است که بخشهای مختلف حافظه را به هم متصل میکند.
اتفاقات و تجزیه و تحلیلهای هنگام خواب ما روی یادگیری و یادآوری اثر دارند. لازم نیست راه دوری برویم، روزهایی را که کمبود خواب داشتید به یاد آورید؛ روزهای گیج و گنگی بودند که شما را در بهیاد آوردن و بهخاطر سپردن مطالب دچار مشکل میکردند.
پس خواب خوب و کافی به خودی خود یکی از بهترین روش های تقویت حافظه برای درس خواندن است.
مطالب مرتبط: تنظیم خواب در سال کنکور
4. دوری از استرس
استرس، مادر همه بیماریهاست و روی تشکیل حافظه اثر منفی دارد و توانایی یادآوری و تقویت ذهن و حافظه را کاهش میدهد. شما هرکار خواستید بکنید و هرچیزی را که خواستید بهتر کنید، اول سعی کنید از استرس دور شوید، تا بعد ببینید آیا لازم است کار دیگری را هم بکنید یا همان کفایت میکند.
مدیتیشن میتواند به کاهش استرس بدن و بهبود عملکردهای شناختی کمک کند. اگر استرس زیادی دارید و میخواهید استرس خود را کاهش داده و مدیریت کنید کتاب استرس و روشهای مدیریت آن در این زمینه به شما کمک میکند.
5- تنفس صحیح
وقتی اضطراب کنکور حافظه و تمرکز را بههم میریزد، تنفس آهسته و عمیق با فعال کردن سیستم آرامش بدن، ضربان قلب و سطح کورتیزول را پایین میآورد و در نتیجه منابع شناختی مغز برای یادگیری و حل مسئله آزاد میشود.
تحقیقات نشان میدهند که تأثیر تنفس صحیح برای تقویت حافظه اینگونه است که ریتم تنفس روی امواج مغزی در نواحی مرتبط با حافظه اثر میگذارد و تنفس از طریق بینی میتواند فرایند تثبیت اطلاعات را تقویت کند. تمرین تنفس دیافراگمی هم دقیقاً برای همین طراحی شده است؛ تمرینی ساده که با چند دقیقه در روز میتواند توجه پایدار و حافظۀ کاری را تقویت کند.
کافی است در وضعیت راحت قرار بگیرید، یک دست روی شکم و دست دیگر روی سینه بگذارید و با هر دم و بازدم عمیق، حرکت شکم را دنبال کنید. این تمرین میتواند تبدیل به آیین قبل، حین یا بعد از مطالعه شود و ذهن را برای یادگیری بهتر آماده کند.
توصیه های روانشناسی برای تقویت حافظه کنکوری ها
خالی از لطف نیست که نیمنگاهی هم به لیست توصیههای گوناگون روانشناسی که در بهبود عملکرد حافظه ما کمک میکنند، داشتهباشیم.
1. برقراری ارتباط بین حسهای بدنی-محیطی و حافظه

شاید خندهدار بهنظر برسد اما اگر هنگام حفظ مطلبی آدامس بجویید، آن مطلب را هنگام آدامس جویدن است که بهتر بهخاطر میآورید.
حتما برایتان پیش آمده که خاطرات پیچیده و ناخواستهای توسط بوهای سادهای به مغزتان هجوم بیاورند. این موارد، مصداقهای خوبی در تأیید ارتباط بین محیط و حافظه هستند.
یکی از راههای برقراری این ارتباط، میتواند تصویرسازی و تصور محیط هم باشد. از تصور استفاده میکنیم چراکه به خاطر سپردن تصویر برای اکثر افراد راحتتر است.
درواقع بو، شنوایی، تصور محیط، حسهای بدنی و… میتوانند راهنماهای خوبی برای تقویت حافظه برای کنکور باشند و به یادآوری سریعتر کمک کنند.
2. حرکت چشم به چپ و راست
حرکات چشم، آنقدر مهم است که در نوعی حساسیتزدایی هم از آن استفاده میشود. این حرکات به یادآوری کمک زیادی میکند چراکه باعث تقویت ارتباط میان دو نیمکرۀ مغزی میشود و از عملکردهای ذهنی حمایت میکند.
3. معاشرت با خانواده و دوستان
همنشینی با افراد دوستداشتنی زندگی باعث میشود واضحتر فکر کنید و خلقتان باز شود. پس از این لحظات با خیال راحت لذت ببرید که باعث جلوگیری از فراموشی میشود؛ یک تیر و دو نشان.

4. انجام کارهای چالشانگیز برای مغز
مغز هم مانند بدن به فعالیتهای مختلف برای تقویت نیاز دارد. فعالیتهایی مثل یادگیری زبان دیگر، باشگاه کتابخوانی، شرکت در کلاس جدید، تحلیل فیلم (تفکر انتقادی)، تکرار مداوم مهارت جدید و تمام کارهای خلاف عادت (عوض کردن رمز گوشی، رفتن از مسیرهای متفاوت) میتوانند به تحریک بیشتر مغز و تقویت حافظه برای کنکور کمک کنند.
5. شرطی شدن
موثر بودن بعضی از مؤلفههای گفتهشده بهخاطر اثر شرطیشدن و تداعیهای شناختیرفتاری است، بنابراین دستتان باز است که هر نشانهای را که دوست دارید، انتخاب و برای شرطی شدن به آن تلاش کنید.
نشانۀ شما بهمدت طولانی، دائما باید هنگام یادگیری و یادآوری، در محل حاضر و در حیطۀ توجه شما باشد. از زمان شرطی شدن به بعد، هنگام حضور آن محرک، یادآوری شما هم تسهیل میشود.
مطالب مرتبط: ترس از شکست در کنکور را چگونه مدیریت کنیم؟
توصیه های آموزشی تقویت حافظه برای کنکور

نوبتی هم که باشد، نوبت میرسد به تکنیک های تقویت حافظه کنکوری ها با موضوع آموزشی که باعث میشوند حافظۀ ما در زمان مطالعه، عملکرد بهتری داشتهباشد و درنتیجه حین یادآوری هم پرقدرتتر عمل کند.
1- یکجا یاد نگیرید
مواد قرمهسبزی را هم اگر پشت هم و تندتند روی هم بریزید، آنچه نصیبتان میشود، هرچیزی است غیر از قرمهسبزی؛ دیگر چه رسد به حافظه که در آن بحث بر سر اطلاعات و دانش و آگاهی است.
قرمهسبزی چه ربطی به حافظه دارد؟ ربطش اینجاست که نباید مطالب را یکجا و نامربوط ریخت توی دیگ مغز طفلکمان چون آنچه هنگام یادآوری نصیبمان میشود، اصلا شبیه چیزی که باید، نیست.
سرعت بالای بهحافظه سپردن مطالب مختلف بهجای اینکه سرعت یادآوری را بالا ببرد، سرعت از یادبردن را زیاد میکند.
برای همین، باید حواستان باشد که مطالب را طبقهبندیشده و آرام و سر فرصت، یعنی هنگامیکه مطالب پیشین در مغز جا افتادند، به قبلیها اضافه کنید.
2- به حداقل رساندن تداخل اطلاعات

نکته مهم بعدی در تقویت حافظه برای کنکوری ها و به حافظه سپردن این است که اطلاعات در ذهن ما بهصورت جزیرههای جداافتاده و نامربوط نباشند، چراکه احتمال متروک شدن و فراموشی یک تا چندتا از این جزیرهها زیاد میشود.
برای جلوگیری از این موضوع میتوان بین مطالب جدید با مطالب قبلی ارتباط برقرار کرد که به نوعی صلح برسند نه دعوا و تداخل.
همچنین میتوان بخشی از یادگیری را به پیش از خواب موکول کرد، این کار از تداخل میکاهد و یادآوری را بهبود میدهد.
3- اطلاعات بیشتر، واحد کمتر
محدودیتی برای حفظ اطلاعات وجود دارد، از این قرار که تنها 5 تا 9 واحد اطلاعات میتواند در حافظه کوتاهمدت جای گیرد. شاید فکر کنید واحد یعنی یک کلمه، یعنی یک عدد، یا هر واحد دیگری اما این واحد به «یک» اشاره نمیکند.
درواقع ما میتوانیم سیاستمداربازی بیاوریم و در یک واحد، چندین و چند عدد یا کلمه جای دهیم و کیفش را ببریم؛ به این شرط که بین کلمات، اعداد یا هرچیز حفظکردنی دیگر، برای خودمان نوعی ارتباط پیدا کنیم.
بعد از مرتبط شدن، همۀ آنها در یک واحد قرار میگیرند. مثل چی؟ استفاده از کلمات اختصاری که کار ما را در حفظ و یادآوری راحتتر میکنند.
4- خلاصه نویسی
خیلی از داوطلبان کنکور تصور میکنند مرور و تکرار زیاد برای یادگیری کافی است، اما پژوهشهای روانشناسی شناختی نشان میدهد که یادگیری واقعی نیازمند درگیری فعال مغز است. دو تکنیک مهم در این زمینه «خلاصهنویسی» و «بازیابی فعال» هستند.
در خلاصهنویسی، شما ناچار میشوید ایدههای اصلی را از جزئیات جدا کرده و با زبان خود بازنویسی کنید؛ فرایندی که به رمزگذاری عمیق اطلاعات کمک میکند. بازیابی فعال هم با روشهایی مثل استفاده از فلشکارت، خودآزمایی یا ترسیم «نقشۀ مفهومی (Concept Map)» مسیرهای حافظه را به چالش میکشد و آنها را تقویت میکند.
خلاصه نویسی در زمان کنکور، مطالعه را از یک فعالیت منفعل به یک فرایند پویا و اثربخش تبدیل میکند که میتواند ماندگاری مطالب و کیفیت یادگیری را بهشکل چشمگیری افزایش دهد.
مطالب مرتبط: موثرترین روش های خلاصه نویسی برای کنکور
5- تقسیم مطالب به قطعات معنیدار
همانطور که در اطلاعات بیشتر، واحد کمتر گفتیم، پیدا کردن نوعی ارتباط معنایی بین مطالب، از اهم واجبات است. برای حفظ و بهیاد آوردن راحتتر سعی کنید اطلاعات را معنیدار کنید. چطور؟ برای مثال میتوانید از سازماندهندهها استفاده کنید.
نمودارهایی که محتوای موردآموزش را به اطلاعات سازماندهیشده تبدیل میکنند، با مشخص کردن ارتباط منطقی بین آنها، مطلب را قابلدرک میکنند. برای مثال با استفاده از پوسترهای آموزشی مطالب بهتر در ذهن باقی میماند و به تقویت حافظه در زمان کنکور کمک میکند.
6- بیان مطالب یادگرفتهشده به زبان خودتان
اگر کسی را دارید، توضیح مطالب به او -طوری که خوب بفهمد- یادگیری خودتان را نیز افزایش میدهد و باعث بیشتر و بهتر ماندن مطالب در حافظۀ شما میشود.
اگر هم کسی را ندارید، غصه لازم نیست؛ برای خودتان با صدای بلند توضیح دهید، صدای بلند و شنیدن مطالب هم میتواند کمکتان کند.
اگر دیگر خیلی شرایط بغرنجی دارید و حتی از صدای بلند هم نمیتوانید استفاده کنید، حتی حرکت لبها بدون صدا هم میتواند کمککننده باشد.
7- مرور بافاصله
مهم است مطالبی را که میخوانید، همینطوری به امان خدا رها نکنید. مگر نشنیدهاید که از دل برود هرآنکه از دیده برفت؟
همینکه دیدید مطلب متمایل به رفتن از ذهنتان شده، سریعاً و بهطور خلاصه مروری داشتهباشید که نرفته، برگردد و دیگر خیال این کارها به سرش نزند.
8- پیدا کردن سبک مطالعۀ خود

همیشه مهم است که به خودتان توجه داشتهباشید و مواردی را که میخوانید، برای خودتان شخصیسازی کنید. توجه داشتهباشید که کدام دسته از اطلاعات بیشتر توجه شما را جلب میکنند.
بعد براساس آنها، نحوۀ یادگیری خود را مشخص و از آن استفاده کنید. ممکن است برای شما شنیدن اطلاعات باعث یادگیری بهتر شود.
برای بعضیها خواندن بیشتر جواب میدهد. عدهای با تصور کردن مطالب، بهتر یاد میگیرند و برای عدهای دیگر نوشتن خیلی مفید است. همین! دقت کنید که از راههای متناسب با خودتان بهره ببرید.
مطالب مرتبط: راههای افزایش تمرکز برای کنکوریها
9- تمرکز و یادگیری در فضایی آرام
اینهمه از روشهای مستقل تقویت حافظه برای کنکور گفتیم، ولی باید حواستان باشد که حافظه ظرفی است برای مطالبی که یاد گرفته شدهاند.
شما اگر هیچ مطلبی را وارد این ظرف نکردهباشید، با تمام آن راهها هم نمیتوانید انتظار داشتهباشید، از محتوای ظرف چیزی دست شما را بگیرد.
برای همین به شیوۀ یادگیری، مکان، زمان و تمرکز حین یادگیری هم توجه کنید. هرچه یادگیری بهتر و بیشتر باشد، ثبت آن در حافظه و بازیابی مطالب در آینده راحتتر و سریعتر خواهدبود.
قرص تقویت حافظه برای کنکور
در بحبوحۀ رقابت نفسگیر کنکور، جایی که هر ساعت مطالعه و هر نکته درسی میتواند سرنوشتساز باشد، بسیاری از دانشآموزان به دنبال راههای میانبر برای افزایش تمرکز و تقویت حافظه میگردند. در این میان، آوازه قرصهایی مانند ریتالین (متیلفنیدیت) بهعنوان یک «معجزهگر شب امتحان» در میان داوطلبان پیچیده است.
اما آیا این قرصها واقعاً کلید طلایی موفقیت هستند یا سرابی خطرناک که آیندۀ تحصیلی و سلامت دانشآموزان را تهدید میکند؟ این بخش با استناد به جدیدترین تحقیقات علمی، به بررسی دقیق این موضوع و استفاده از قرص تقویت حافظه برای کنکور میپردازد و مرز میان باورهای رایج و واقعیتهای علمی را روشن میسازد.
ریتالین، قرص شب امتحان: چرا کنکوریها به سراغش میروند؟
خیلی از داوطلبان کنکور و دانشجوها وقتی زیر فشار حجم زیاد درس و شببیداری قرار میگیرند، سراغ ریتالین به عنوان قرص تقویت حافظه میروند. این دارو که در اصل برای درمان ADHD تجویز میشود، در فضای دانشگاهی بهاشتباه بهعنوان یک راهحل برای تقویت تمرکز و حافظه جا افتاده است.
تحقیقات نشان میدهند ریتالین حافظه یا یادگیری را در افراد سالم تقویت نمیکند. تنها اثر واقعی آن افزایش بیداری و هوشیاری موقت است؛ آن هم به قیمت از دست دادن خواب باکیفیت. جالب است بدانید برخی پژوهشها حتی نشان دادهاند دانشجویانی که به این دارو متکی هستند، در نهایت میانگین نمرات پایینتری میگیرند. این یعنی حس تمرکز و اعتمادبهنفس بیشتر بعد از مصرف، بیشتر یک توهم کارایی است تا یک تغییر واقعی. در واقع، ریتالین یک مسکن کوتاهمدت برای روشهای مطالعۀ ناکارآمد است، نه یک ابزار جادویی برای موفقیت.
موضوع نگرانکنندهتر، عوارض جسمی و روانی این دارو است. از بیخوابی و اضطراب گرفته تا مشکلات جدیتر مثل تپش قلب، سکته، تشنج و حتی روانپریشی. مکانیسم اثر ریتالین در مغز شباهت زیادی به کوکائین دارد و به همین دلیل هم پتانسیل بالایی برای اعتیاد و وابستگی دارد. پس واقعیت این است که مصرف قرص برای تقویت حافظه در کنار چند ساعت بیداری بیشتر در شب امتحان، میتواند بهایی بسیار سنگین برای سلامتی به همراه داشته باشد.
مطالب مرتبط: مصرف ریتالین برای کنکور باعث تقویت حافظه میشود؟
انواع خوراکی های تقویت حافظه برای کنکور
پس از بررسی خطرات و ناکارآمدی داروهای شیمیایی مانند ریتالین، اکنون زمان آن است که به راهکارهای ایمن، طبیعی و مبتنیبر شواهد علمی برای تقویت حافظه در زمان کنکور بپردازیم. طبیعت سرشار از ترکیباتی است که میتوانند به سلامت مغز و بهبود عملکردهای شناختی کمک کنند و از معجون تقویت حافظه برای کنکوری ها محسوب می شوند.
این ترکیبات که «نوتروپیکهای طبیعی» نامیده میشوند، برخلاف داروهای شیمیایی، به دنبال ایجاد یک تغییر ناگهانی و مصنوعی در مغز نیستند، بلکه با حمایت از سلامت کلی سلولهای عصبی، بهبود جریان خون و کاهش التهاب، بستری مناسب برای یادگیری و حافظه فراهم میکنند. در این بخش، سه گروه از مؤثرترین ترکیبات طبیعی را که تحقیقات علمی از تأثیر آنها بر حافظه حمایت میکنند، معرفی میکنیم:
نوتروپیک های طبیعی: معجون های تقویت طبیعی حافظه در زمان کنکور
نوتروپیکهای طبیعی ترکیباتی هستند که در مواد غذایی و گیاهان پیدا میشوند و میتوانند به مغز کمک کنند تا بهتر عمل کند. تفاوت آنها با داروهای محرک این است که بهجای تحریک مصنوعی سیستم عصبی، زیرساخت سلامت مغز را تقویت میکنند. با بهبود گردش خون، رساندن مواد مغذی و محافظت از سلولهای عصبی، زمینهای فراهم میکنند که مغز در بلندمدت قویتر و سالمتر بماند. به همین دلیل اثر آنها پایدارتر است و صرفاً انرژی زودگذر ایجاد نمیکنند.
1- یکی از مهمترین این ترکیبات، اسیدهای چرب امگا-۳ است که در ماهیهای چرب، گردو و بذر کتان یافت میشود. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف منظم امگا-۳ میتواند حافظۀ کاری را تقویت کند؛ همان حافظهای که هنگام یادگیری، حل مسئله یا درک مطلب نقشی اساسی دارد.
2- فلاونوئیدها که در توتها، شکلات تلخ و چای سبز وجود دارند، به حافظه بلندمدت و سرعت پردازش اطلاعات کمک میکنند. نتیجه این است که مطالب مدت بیشتری در ذهن میمانند و فرد هنگام پاسخ به سؤالها سریعتر عمل میکند.
3- ترکیب مهم دیگر کورکومین است، مادۀ فعال موجود در زردچوبه. خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی کورکومین از مغز در برابر آسیب محافظت میکند و مصرف طولانیمدت آن میتواند حافظۀ کاری و سرعت پردازش را بهبود دهد. البته جذب آن در بدن پایین است و به همین دلیل توصیه میشود زردچوبه بهطور منظم در غذاها استفاده شود و درصورت نیاز به مکمل، حتماً با متخصص مشورت شود.
سخن پایانی: نقشه راه تقویت حافظه در سال کنکور
برای تقویت حافظه در دوران کنکور، میانبرهای خطرناک مانند قرص های تقویت حافظه، داروهایی مانند ریتالین در افراد سالم نهتنها حافظه را بهبود نمیدهند، بلکه میتوانند باعث اعتیاد، مشکلات قلبی و اختلالات روانی شوند. بنابراین اولین گام، رد کردن افسانههای خطرناک و اعتماد به رویکردهای علمی و پایدار است.
گام دوم، تقویت مغز از طریق سبک زندگی سالم است. رژیم غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ و فلاونوئیدها، خواب کافی و مدیریت استرس با روشهای ساده مانند تنفس دیافراگمی، عملکرد نورونها را بهینه میکند و حافظه شما را تثبیت میسازد. خواب کافی، بهویژه، نقش حیاتی در تبدیل آموختههای کوتاهمدت به حافظۀ بلندمدت دارد و نباید فدای ساعات مطالعۀ بیشتر شود.
و نهایتاً، گام سوم تمرکز بر یادگیری هوشمند است. مطالعۀ مؤثر بهمعنای سختتر خواندن نیست، بلکه بهمعنای فعال کردن ذهن در فرایند یادگیری است. با تکنیکهایی مانند خلاصهنویسی، مرور فعال و تمرین بازیابی، میتوان مطالب را عمیقاً درک و در حافظۀ بلندمدت تثبیت کرد. ترکیب این عادات سالم، علمی و پایدار، شما را به یک ذهن قوی، کارآمد و مقاوم مجهز میکند و مزیت رقابتی واقعی در مسیر کنکور را برایتان فراهم میآورد.
چنانچه داوطلب کنکور ارشد روانشناسی هستید و از قضا این مقاله را مطالعه میکنید، میتوانید برای کسب اطلاعات درباره ظرفیت پذیرشها، دروس و منابع به صفحه منابع ارشد روانشناسی مراجعه کنید.
سوالات متداول
بهترین خوراکی برای افزایش تقویت حافظه کنکور چیست؟
اسیدهای چرب امگا-۳ مثل سالمون، گردو، بذر کتان و فلاونوئیدها مثل توتها، شکلات تلخ، چای سبز، میتوانند حافظۀ کاری و بلندمدت را بهبود دهند. تمرکز روی رژیم متعادل مهمتر از یک مادۀ غذایی خاص است.
آیا استفاده از قرص برای تقویت حافظه و تمرکز برای کنکور پیشنهاد می شود؟
خیر. ریتالین بدون تجویز پزشک برای افراد سالم تأثیری روی یادگیری و تقویت حافظه ندارد و خطرات جدی جسمی و روانی دارد و مصرف خودسرانۀ آن میتواند تمرکز و عملکرد تحصیلی را کاهش دهد.
چند ساعت خواب برای تقویت حافظه برای کنکور توصیه می شود؟
۷ تا ۹ ساعت خواب باکیفیت شبانه ضروری است. خواب، اطلاعات روزانه را تثبیت (Consolidate) میکند و کمخوابی باعث افت تمرکز و کاهش کارایی تحصیلی میشود.
دسته بندی: توصیههای کنکوری
