معدل موثر در کنکور ارشد مبحثی هست که نه‌تنها بسیاری از دانشجوها از آن خبر ندارند، بلکه حتی نمی‌دانند که معدل موثر چیست و تاثیر معدل در ارشد چگونه است. بعضی‌ها هم اسمش را شنیده‌اند، اما نمی‌دانند که واقعاً چیست و به چه دردی می‌خورد. در معدل موثر معدل خام در ضریب دانشگاه ضرب می‌شود و عددی که به‌دست می‌آید در رتبۀ فرد در کنکور ارشد در هر رشته‌ای تأثیرگذار است. همراه ما باشید تا کمی بیشتر با این مسیر ناشناخته قبولی در کنکور ارشد آشنا شویم.

پوشش‌دهی بیش‌از 80درصد سؤالات کنکور در کتاب‌های جامع روان‌آموز

اهمیت معدل کارشناسی ارشد چقدر است؟

می‌دانستید که نحوۀ درس خواندنتان در مقطع کارشناسی و نمره‌هایی که در این دوران کسب کرده‌اید، فارغ از نوع دانشگاهی که در آن تحصیل کرده‌اید، می‌تواند در رتبۀ کنکور ارشدتان تأثیرگذار باشد؟

بیایید تا به‌طور کامل تاثیر معدل کارشناسی در کنکور ارشد را بررسی کنیم. طبق آخرین مصوبۀ شورای سنجش و پذیرش دانشجو، در دوره‌های تحصیلات تکمیلی، تاثیر معدل لیسانس در کنکور ارشد به میزان 20درصد افزایش یافته‌است.

یعنی این 20درصد معدل مؤثر می‌تواند به‌صورت مثبت یا منفی در رتبه‌ای که در کنکور ارشد کسب می‌کنید، تأثیر قطعی بگذارد. نکته مهم این است که تاثیر این معدل یکسان نیست و بر اساس سطح علمی دانشگاه محل تحصیل کارشناسی تعیین می‌شود. به این صورت که برای هر دانشگاه، ضریب خاصی در نظر گرفته شده و پس از انجام محاسبات علمی، “معدل موثر” برای هر داوطلب به دست می‌آید.


برای روشن شدن، ضریب در نظر گرفته شده برای دانشگاه‌های با سطح علمی بالاتر (مانند دانشگاه تهران) با ضریب دانشگاه‌های با سطح علمی پایین‌تر (مانند دانشگاه همدان) متفاوت است. در نتیجه، معدل فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها تاثیر متفاوتی در نمره نهایی کنکور خواهد داشت.

مطالب مرتبط: همه‌چیز دربارۀ ارشد روانشناسی

همچنین، طبق مقررات دفترچه انتخاب رشته ارشد وزارت بهداشت، اگر “معدل تراز شده” داوطلب از معدل واقعی او کمتر شود، همان معدل واقعی به عنوان مبنا در نظر گرفته خواهد شد. این موضوع نشان می‌دهد که تاثیر معدل در کنکور ارشد به طور کلی مثبت است. در نهایت، نمره نهایی (تراز) هر داوطلب از مجموع “معدل تراز شده” (با وزن 20 درصد) و نمره علمی تراز شده او در آزمون (با وزن 80 درصد) محاسبه می‌شود.

معدل موثر چیست و با معدل معمولی چه تفاوتی دارد؟

احتمالاً این اولین سؤالی است که افراد پس از شنیدن اصطلاح «معدل مؤثر» در ذهنشان به وجود می‌آید. معدل خام، نمره‌ایست که از میانگین نمرات دروس شما در دوران تحصیل به‌دست می‌آید. برای محاسبه معدل موثر در کنکور کارشناسی ارشد، معدل خام دانشجو در ضریب دانشگاهش ضرب می‌شود و عدد حاصل در رتبۀ او در هر رشته‌ای در کنکور ارشد تأثیرگذار است.

مطالب مرتبط: درس خواندن برای کنکور ارشد را کی و چطور شروع کنیم؟

نحوه محاسبه معدل موثر در کنکور ارشد چیست؟

معدل مؤثر اگر به‌طور مستقیم بر روی تراز تأثیر ندارد، پس تأثیرش چگونه است؟ در ادامه نحوه محاسبه تاثیر معدل در کنکور ارشد را برایتان آورده‌ایم تا خودتان هم در خانه بتوانید راحت بفهمید که هر معدل چه ترازی دارد.

برای محاسبۀ تراز دانشجویان فرمولی وجود دارد که ضریب تاثیر معدل مؤثر در کنکور ارشد نیز در آن تأثیرگذار است. طبق فرمول زیر میانگین درصد داوطلب در هر گرایش از مجموعه امتحانی و سپس تراز او محاسبه می‌شود.

فرمول محاسبه معدل موثر

تاثیر ضریب معدل دانشگاه‌ها در کنکور ارشد

نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام کرد که معدل موثر دانشگاه ها چقدر است؛ اما به‌طور کلی، می‌توانیم بگوییم هر نوع دانشگاه تا چه حد بر روی معدل افراد تأثیر می‌گذارد.

برای دانشگاه‌های دولتی که سطح بالاتری دارند، معمولا یک تا دو نمره افزایش در معدل داریم. برای دانشگاه‌های غیرانتفاعی و پیام نور که دارای سطح علمی پایین‌تری هستند، به‌دلیل این‌‌که معدل به طور معمول در ضریب یک ضرب می‌شود، یا افزایش نمره نداریم یا حداکثر تا یک نمره افزایش در معدل داریم.

مطالب مرتبط: سهیمه‌های کنکور ارشد 1403 به چه صورت است؟

چرا معدل موثر به وجود آمد؟

گفته می‌شود معیار قرار گرفتن معدل خام دانشجویان برای سنجش داوطلبان کنکور ارشد، عادلانه نیست.

داوطلبان کنکور ارشد در دوران کارشناسی‌شان در مواردی همچون نوع دانشگاه، سطح علمی دانشگاه، نحوۀ ارزشیابی و نحوۀ تدریس شرایط یکسانی ندارند.

به همین خاطر داوطلبان باید طبق روش سازماندهی‌شده و منصفانه موردارزیابی قرار گیرند.

این‌گونه بود که سازمان سنجش عوامل متعددی را که در معدل کارشناسی داوطلبان تأثیر دارند، مورد بررسی قرارداد و سپس با سازوکاری خاص اقدام به ترازبندی معدل دانشجویان کرد.

سازمان سنجش تلاش می‌کند تا با اعمال ضریب در معدل هر داوطلب براساس دانشگاه تحصیلی‌اش، عدالت را درمیان دانشجویان برقرار کند.

حتماً برایتان این سؤال پیش‌آمده که این چه جور عدالتی است که به برخی از داوطلبان نمره اضافه می‌شود؟ آن‌هم کسانی که در بهترین دانشگاه‌های کشور تحصیل کرده‌اند؟

این یک حقیقت است که کیفیت تحصیل در دانشگاه‌های دولتی بسیار بالاست، اما آیا ارزیابی اساتید و سطح آموزشی این دانشگاه‌ها هم با سایر دانشگاه‌ها یکسان است؟

پاسخ منفی است. این دانشگاه‌ها درکنار خدمت خوبی که ارائه می‌دهند، بسیار سخت‌گیر هستند و کسب نمرۀ قبولی و معدل بالا در این دانشگاه‌ها از سایر دانشگاه‌ها سخت‌تر است.

مطالب مرتبط: منابع ارشد رواشناسی بالینی

روش های جبران تاثیر معدل پایین در کنکور ارشد

باتوجه به نکاتی که گفتیم، لزوم تأثیردادن معدل مؤثر به‌جای معدل اصلی، بیش از پیش واضح و روشن شد.

چراکه درواقع استفاده از معدل مؤثر محاسبه‌شده، عدالت و برابری بیشتری را میان داوطلبان شرکت در کنکور کارشناسی ارشد برقرار می‌کند.

اگر تا ‌به این‌جای مطلب از معدل خود ناامید شده‌اید، خبر خوبی برایتان داریم؛ تأثیر معدل در کنکور ارشد به‌صورت مستقیم نیست و تنها 20% تأثیرگذار است؛

همچنین معدل مؤثر بیشتر برای رتبه‌های سه‌رقمی به بالا تأثیرگذار است و می‌تواند رتبۀ آن‌ها را به اندازۀ دو تا سه نفر بهبود بخشد.

80درصد باقی‌مانده به درصد‌های شما در کنکور ارشد و نمرۀ آزمون بستگی دارد؛ پس می‌توانید با تمرکز بر روی این 80درصد، به رتبۀ بسیار خوبی دست پیدا کنید.

اگر در مقطع کارشناسی درحال تحصیل هستید، پیشنهاد می‌کنیم، تلاش خود را معطوف به کسب نمرات بهتری کنید تا معدل موثر در کنکور ارشد شما به کارتان بیاید.

اگرهم کار از کار گذشته است و دوران کارشناسی خود را به پایان رسانیده‌اید، سعی کنید با برنامه‌ریزی، هدف‌گذاری، مطالعۀ درست، مرور و جمع‌بندی، خود را به‌خوبی برای کنکور ارشد آماده کنید.

مطالب مرتبط: ارشد و دکتری بدون کنکور از طریق استعدادهای درخشان

برای بالا بردن معدل موثر چه کار کنیم؟

برای پاسخ به این سؤال نیاز است تا بدانیم در چه مقطعی درحال تحصیل هستید. دوران کارشناسی‌تان را به اتمام رسانده‌اید یا هنوز در راه پر پیچ‌و‌خم کنکور ارشد قدم نگذاشته‌اید؟

اگر جزو آن دسته از دانشجویانی هستید که مقطع کارشناسی‌شان را به اتمام رسانده‌اند، پیشنهاد روان‌آموز به شما تمرکز بر روی 80درصد باقی‌مانده است.

وقتی نمی‌توانید زمان را به عقب برگردانید، پس درصورت امکان سعی در جبران این مسئله با بهبود آن 80درصد داشته‌باشید.

بسیاری از داوطلبان کنکور رتبه برتر در روان آموز، با این‌که از آن 20درصد بی‌بهره بوده‌اند، توانسته‌اند نتایج درخشانی به بار آورند.

اگر هم جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که هنوز دوران کارشناسی‌تان را به پایان نرسانده‌اید و هدفی جدی برای قبولی در دورۀ کارشناسی‌ارشد دارید، بهتر است تمرکزتان را معطوف به یادگیری عمیق دروس کارشناسی و کسب نمرات بالا کنید تا بتوانید تأثیر خوبی بر روی معدل مؤثرتان اعمال کنید و حتی از تاثیر معدل الف در کنکور ارشد بهره ببرید. برای تجربۀ بهتر و منظم‌تر برنامه‌ریزی درسی خود، ما استفاده از کتاب برنامه ریزی درسی تبسم را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

همچنین می‌توانید از برنامۀ راهبردی مطالعاتی روان‌آموز استفاده کنید.

اگر در دانشگاه‌هایی دانشجو هستید که سطح علمی، ارزشیابی و سنجش نسبتاً بالایی دارند و موجب می‌شوند که ضریب بالایی در معدل شما اعمال شود. به این ترتیب می‌توانید از آن 20درصد تأثیر معدل مؤثر حسابی سود ببرید!

مطالب مرتبط: منابع ارشد روانشناسی تربیتی

نکتۀ مهم دربارۀ درج معدل در سازمان سنجش

حتماً حواستان به معدلی که در سایت سازمان سنجش قرار می‌دهید، باشد. این معدل باید دقیقاً معادل با معدل اصلی‌تان در دوران کارشناسی باشد. اگر فارغ‌التحصیل شده‌اید، معدل کل در ریزنمراتی که به همراه مدرک تحصیلی کارشناسی‌تان به شما می‌دهند، قرار دارد.

اگر هم هنوز فارغ‌التحصیل نشده‌اید، با انجام دادن مراحلی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم می‌توانید به معدل کل خود دست یابید.

طبق دفترچۀ ثبت‌نام کنکور کارشناسی ارشد، اگر متقاضی شرکت در کنکور ارشد هستید و در سال آخر دورۀ کارشناسی به سر می‌برید، باید فرم مخصوص معدل را که در انتهای دفترچۀ ثبت‌نام کنکور ضمیمه شده‌است، پرینت بگیرید و تکمیل کنید.

سپس با مراجعه به دانشگاه محل تحصیل خود، از آن‌ها بخواهید تا این فرم را برایتان تأیید کنند. هنگام ثبت‌نام برای کنکور ارشد، در قسمت معدل لازم است میانگین نمرات واحدهای گذرانده‌شده‌تان را وارد فرم تقاضانامه ثبت‌نام کنکور کنید.

مطالب مرتبط: منابع ارشد رواشناسی عمومی

سخن پایانی

هرآنچه را که نیاز داشتید دربارۀ معدل مؤثر در کنکور ارشد بدانید، برایتان به‌طور مفصل توضیح دادیم. اگر همچنان شبهاتی یا سؤال و ابهامی دربارۀ تأثیر معدل کنکور ارشد دارید، در قسمت نظرات از ما بپرسید.

همچنین اگر قصد مطالعه‌ برای کنکور ارشد دارید و دانشجوی رشتۀ روانشناسی هم هستید، می‌توانید اطلاعلات کامل دربارۀ این آزمون و هم‌چنین منابع ارشد روانشناسی را در سایت روان‌آموز مشاهده کنید.

سوالات متداول

معدل مؤثر چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

معدل مؤثر، نمره‌ای است که از ضرب معدل خام دانشجو در ضریب دانشگاه محل تحصیل به‌دست می‌آید. این نمره در رتبه نهایی داوطلب در کنکور ارشد تأثیرگذار است. به‌عنوان مثال، دانشجویان دانشگاه‌های دولتی معتبر معمولاً ضریب بالاتری دارند که می‌تواند منجر به افزایش معدل مؤثر آن‌ها شود.​

معدل موثر در کارنامه ارشد چیست؟

برای محاسبۀ تراز دانشجویان فرمولی وجود دارد که معدل مؤثر نیز در آن تأثیرگذار است. طبق فرمول موجود در متن مقاله میانگین درصد داوطلب در هر گرایش از مجموعه امتحانی و سپس تراز او محاسبه می‌شود.

تأثیر معدل مؤثر در کنکور ارشد چقدر است؟

طبق مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو، معدل مؤثر ۲۰٪ از نمره کل داوطلب در کنکور کارشناسی ارشد را تشکیل می‌دهد. این بدان معناست که معدل مؤثر می‌تواند نقش مهمی در تعیین رتبه نهایی داوطلب ایفا کند.

چگونه می‌توان تأثیر معدل پایین را جبران کرد؟

اگر معدل مؤثر شما پایین است، نگران نباشید. ۸۰٪ از نمره کل کنکور ارشد مربوط به آزمون کتبی است. بنابراین، با مطالعه دقیق و استفاده از منابع معتبر می‌توانید این بخش را تقویت کرده و تأثیر معدل پایین را جبران کنید. کتاب‌های جامع روان‌آموز می‌توانند در این زمینه مفید باشند.

منابع 

سازمان سنجش کشور