درمان شناختی رفتاری افسردگی کودکان و نوجوانان

معرفی کتاب

کتاب درمان شناختی‌ رفتاری افسردگی کودکان و نوجوانان نوشته بتسی کنارد، کتابی برای ارائه روند مراحل درمانی افسردگی بر اساس رویکرد شناختی‌رفتاری است. این کتاب در ۱۳ فصل به‌علاوه ضمیمه‌ها و کاربرگ‌هایی کاربردی تألیف شده است.

فصل‌های ابتدایی کتاب، مقدمه، اساس کلی برنامه درمانی ارائه‌شده، نحوه ارزیابی مراجعان و ابزارهای ارزیابی و برنامه درمان است. فصل چهارم کتاب، شامل راهنمایی از چگونگی استفاده از برنامه درمانی است. برنامه درمانی با طبقه‌بندی در ۹_۱۱ جلسه که هرکدام دوره‌ای از درمان را شامل می‌شوند، تألیف شده است. بعد از اتمام آن‌ها، کتاب در فصل پایانی به جهت‌گیری‌های آینده درمان شناختی‌رفتاری می‌پردازد.

در ابتدای هر جلسه، اهداف و فهرست فعالیت‌های جلسه عنوان شده است. در ادامه به توضیح روند درمانی آن جلسه پرداخته می‌شود و سپس تمرین جلسه و تکلیفی برای تمرین در خارج از جلسه عنوان می‌شود. دیگر بخش‌های هر جلسه، شامل جلسه خانوادگی و تمرین‌های آن و مرور سوالات جلسه است.

در تمامی جلسات، نمونه‌های موردی مرتبط نیز عنوان شده‌اند و کاربرگ‌ها و جداول تمرینی متعددی در انتهای هر جلسه مشاهده می‌شود. یکی از نقاط قوت ارزشمند این کتاب، بخش ضمیمه آن است. در این بخش، محتوای تکمیلی راهکارهای درمانی در مشکلات متفاوتی که ممکن است برای کودک و نوجوان ایجاد شود و به افسردگی‌اش منجر گردد، توصیف شده است. بخش انتهایی کتاب، شامل کاربرگ‌های هر جلسه درمانی برای والدین است.

این کتاب به‌سبب روش جالب و متفاوتش در ارائه مطالب، قراردادن تمرین‌های متعدد و بخش‌های کاربردی بسیار در متن کتاب، نگارش شیوا و همچنین چاپ با کیفیت و فونت خوانا، جز منابع خواندنی و جذاب برای مطالعه افراد علاقه‌مند محسوب می‌شود. شما با مطالعه این کتاب جامع و گیرا، با اصول درمان شناختی‌رفتاری در موضوع افسردگی کودکان و نوجوانان آشنا می‌شوید و با تکرار و تمرین به آن‌ها مسلط می‌شوید.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

این کتاب، متنی تخصصی در زمینه شیوه درمان افسردگی است که برای درمانگران و کارورزانی که علاقه‌مند به رویکرد شناختی‌رفتاری هستند، بسیار مفید واقع می‌شود. دانشجویان رشته‌های روانشناسی، مشاوره و رشته‌های مربوطه نیز می‌توانند از مطالب این کتاب استفاده کنند و در کنار کسب آگاهی از رویکرد مورد بحث، با روش‌های بالینی نیز بیشتر آشنا شوند.

زیرا که این کتاب شامل توصیه‌های ارزنده‌ای به درمانگران برای بهبود روش‌های بالینی آن‌ها است. در نهایت، تمامی علاقه‌مندان و دوستداران روانشناسی، خصوصاً در مبحث افسردگی کودکان و نوجوانان، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره ببرند.

توضیحات تکمیلی

بتسی کنارد، نویسنده اول این کتاب، روان‌شناس بالینی و استاد دانشگاه در دانشگاه تگزاس است. او تخصص و تجربه بسیاری در زمینه درمان شناختی‌رفتاری و مشکلات روانی کودکان دارد. به‌طوری‌که سرپرستی بخش درمان شناختی‌رفتاری در برنامه پژوهشی کودکان دانشگاه تگزاس در دست اوست.

وی در حال حاضر پژوهشگر اصلی NIMH در موضوع درمان خودکشی نوجوانان است. جنیفر هاگز نیز روان‌شناس بالینی کودک و استادیار روان‌پزشکی در دانشگاه تگزاس است. وی نیز تجربه‌های بالینی و پژوهشی متعددی در زمینه افسردگی کودکان و نوجوانان دارد.

الکساندرا فاکسول، نویسنده دیگر این کتاب است که او نیز روان‌شناس بالینی است و به فعالیت مشاوره دانش‌آموزان مشغول است. او نیز استادیار روان‌پزشکی دانشگاه تگزاس است و سابقه پژوهشی و درمانی در زمینه افسردگی کودکان و نوجوانان دارد.

این کتاب به سعی راضیه جواهری رنانی، دکتری تخصصی روان‌شناسی بالینی، پانته‌آ احدیان فرد، کاندیدای دکتری تخصصی روان‌شناسی بالینی و دکتر اسما عاقبتی، دکتری روان‌شناسی بالینی و روان‌شناس کودک، به زبان فارسی ترجمه شده و با یاری نشر ارجمند، در ایران به چاپ و نشر رسیده است.

بریدۀ کتاب

درمان اختلال افسردگی عمده را می‌توان به 3 مرحله تقسیم کرد. مرحله حاد درمان برای کسب پاسخ درمانی (کاهش عمده در علائم افسردگی) و نهایتا کاهش علائم (حداقل علائم یا نبود علائم) طراحی می‌شود. در کارآزمایی‌های بالینی، مرحله حاد بین 6 تا 12 هفته است.

به دنبال درمان حاد، مرحله ادامه درمان، علائم باقی‌مانده را جهت تحکیم پاسخ و تمرکز بر پیشگیری از عود (این دوره، افسردگی پس از بهبودی نام دارد) مورد هدف قرار می‌دهد. مرحله نگهداری، درمانی طولانی‌مدت برای پیشگیری از دوره‌های جدید، یا بازگشت افسردگی در بیمارانی است که اختلال اساسی آن‌ها بهبود یافته است.

فهرست کتاب درمان شناختی رفتاری افسردگی کودکان و نوجوانان

فصل 1: مقدمه

فصل 2: مرور اجمالی و منطق برنامه‌ریزی

فصل 3: ارزیابی مراجعان و برنامه‌ریزی درمان

فصل 4: نحوۀ استفاده از راهنمای درمان

فصل 5: جلسۀ 1: درمان شناختی رفتاری و برنامۀ پیشگیری از عود

فصل 6: جلسۀ 2: مهارت‌های مقابله رفتاری و هیجان ابرازشدۀ خانواده

فصل 7: جلسۀ 3: بازسازی شناختی و تعیین افکار بی‌فایده

فصل 8: جلسۀ 4: حل مسئله

فصل 9: جلسۀ 5: شناسایی مهارت‌هایی برای حفظ سلامت و تنظیم برنامۀ سلامت

فصل 10: جلسۀ 6 و 7: تمرین و استفاده از مهارت‌های اصلی

فصل 11: جلسۀ 8: برنامۀ پیشگیری از عود و سلامت

فصل 12: جلسۀ نهایی و جلسات تقویتی

فصل 13: جهت‌گیری‌های آینده