روانشناسی یادگیری – یحیی سیدمحمدی

فصل ۱: یادگیری چیست؟

تعریف یادگیری

یادگیری و عملکرد

دو نوع یادگیری اصلی

رویکردهای رفتارگرا و شناختی

خلاصۀ فصل

سوال‌هایی برای بحث

فصل دوم: پیشینۀ تاریخی یادگیری

دکارت و هابز: انسان به صورت ماشین

تداعی‌گرایی

داروین و تکامل

تاریخچۀ پژوهش دربارۀ یادگیری

هرمن ابینگهاوس (1909-1850)

ایوان پتروویچ پاولف (1936-1849)

ادوارد لی ثرندایک (1949-1879)

کلارک لئونارد هال (1952-1884)

ادوراد سی. تولمن (1959-1886)

بی. اف. اسکینر (1990-1904)

یادگیری شناختی: نظریۀ گشتالت

قوانین طرح‌گرایی

کهلر و بینش

رویکرد شناختی خبرپردازی

انواع اطلاعات در حافظه

حافظۀ حسی: دریچه‌ای به هشیاری

حافظۀ کوتاه مدت: میز کار هُشیاری 

شواهدی برای وجود حافظۀ کوتاه مدت

عملکرد اصلی حافظۀ کوتاه مدت

دیدگاه جدید دربارۀ حافظۀ کاری: حلقۀ واج‌شناختی

حافظۀ بلند مدت: انبار هشیاری

عملکرد اصلی حافظۀ بلند مدت

بازیابی: پیدا کردن محل اطلاعات در حافظۀ بلند مدت

فراموشی در حافظۀ بلند مدت

فرضیۀ زوال ردی: فراموشی در اثر گذشت زمان

فراموشی در اثر تداخل

حافظۀ آینده: فراموش کردن آنچه قرار است انجام دهیم

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل سوم: شرطی‌سازی کلاسیک (پاولفی): پدیده‌های اصلی

فراگیری و خاموشی

حوزۀ پژوهش شرطی‌سازی کلاسیک

روابط زمانی بین محرک شرطی و محرک غیرشرطی

شرطی‌سازی سطح بالاتر

نقش وابستگی در تداعی

شرطی‌سازی کلاسیک و بازداری

شرایطی که بازداری را تولید می‌کنند

کاربرد اصول شرطی سازی کلاسیک

استفاده از اصول شرطی سازی کلاسیک برای درمان اعتیاد

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل چهارم: شرطی‌سازی کنشگر: پدیده‌های اصلی

قانون اثر

رابطۀ رفتار- پیامد

اندازه‌گیری پاسخ کنشگر

محفظۀ شرطی‌سازی

شرطی‌سازی و خاموشی

ماهیت تقویت

چه چیزی موجب شرطی‌سازی کنشگر می‌شود: مجاورت یا وابستگی؟

رفتار خرافی

درماندگی آموخته شده

کاربرد اصول شرطی‌سازی کنشگر

شکل‌دهی رفتار تازه

از بین بردن رفتار

درماندگی آموخته شده و افسردگی

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل پنجم: اجتناب و تنبیه

اجتناب

یک آزمایش نمونه

نظریۀ دو عاملی

نظریۀ شناختی

نظریۀ زیست شناختی

از بین بردن رفتار اجتنابی

تنبيه

آیا تنبیه عکس تقویت است؟

عواملی که بر کارآیی تنبیه اثر دارند

زیان‌های استفاده از تنبیه

استفاده از تنبیه در درمان

تنبیه رفتارهای ارادی

تنبیه رفتارهای غیر ارادی

تنبیه منفی: جریمه و محروم کردن

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل ششم: نگهداری رفتار: تقویت متناوب

برنامه‌های تقویت متناوب

برنامه‌های فاصله‌ای ثابت (FI)

برنامه‌های فاصله‌ای متغیر (VI)

برنامه‌های نسبتی ثابت (FR)

برنامه‌های نسبتی متغیر (VR)

آیا برنامه‌های تقویت متناوب می‌توانند رفتار را نگهداری کنند؟

الگوی رفتاری که توسط برنامه‌های تقویت نگهداری می‌شود

برنامه‌های تقویت در محیط طبیعی

نسبت‌های ثابت

نسبت‌های متغیر

فاصله‌های متغیر

فاصله‌های ثابت

آثار زیانبخش تقویت

مخالفت‌های اخلاقی

تضعیف انگیزش درونی

ارزیابی تقویت

جایگزین‌های تقویت

خودگردانی

شیوه‌های خودگردانی

پرورش خودگردانی

مطالعه کردن خود را بهبود بخشید

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل هفتم: چه چیزی آموخته می‌شود؟ نظریه‌های یادگیری تداعی‌گرا در برابر شناختی

نظريۀ S-R

تحول نظريۀ S-R

دیدگاه شناختی

یک آزمون: یادگیری بدون پاسخ‌دهی

موش‌ها در یک گاری

خاموشی نهفته

نو رفتارگرایی

کلارک هال

تبیین خاموشی نهفته

یک پیش بینی: مورد موش‌های آزار طلب (مازوخیست)

تحلیل شناختی

انتظارات تولمن

تنزل تقویت کننده

ترکیب

چرا حل کردن مجادلۀ نظری تا این اندازه دشوار است؟

عادت‌ها و آگاهی در رفتار انسان

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل هشتم: یادگیری به وسیلۀ مشاهده

نظریه‌های تقلید

تقلید به عنوان یک غریزه

تقلید به عنوان یک پاسخ کنشگر

تقلید به عنوان پاسخ کنشگر تعمیم یافته

نظريۀ تقليد بندورا

ارزیابی نظریه‌های تقلید

عواملی که بر احتمال وقوع تقلید اثر می‌گذارند

ویژگی‌های الگو

ویژگی‌های یادگیرنده

ویژگی‌های موقعیت

تأثیر متقابل یادگیری مشاهده‌ای و شرطی‌سازی کنشگر

انگیزش پیشرفت

پرخاشگری

از طریق مشاهده چه چیزی را می‌توان آموخت؟

فوبي‌ها (هراس‌ها)

اعتیادها

رشد شناختی

قضاوت‌های اخلاقی و رفتار اخلاقی

سر مشق‌گیری در رفتار درمانی

تسهیل رفتارهای کم احتمال

فراگیری رفتارهای جدید

از بین بردن ترس‌ها و رفتارهای ناخوشایند

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل نهم: اساسی زیستی یادگیری و رفتار

تکامل و شرطی‌سازی

نوروفیزیولوژی یادگیری

نگاهی به ساختار عصبی درگیر در یادگیری

موضع‌یابی مغزی و جستجو برای رد عصبی

توجه و مغز

کنترل حالت‌های توجه

تخصیص منابع توجه به صورت انتخابی

سازماندهی توجه به صورت انتخابی

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

فصل دهم: یادگیری و انگیزش

تاریخچۀ کوتاه پژوهش پرورشی دربارۀ انگیزش

منابع انگیزش آموختن

تعيين هدف

همتایی انگیزه

کارایی شخصی

عوامل مؤثر در انتظارات کارایی

منابع انتظار پیامد

پیامدها و انگیزش ادامه‌دار

برآورده شدن انتظارات

نظريۀ انتساب

راهبردهایی برای برانگیختن انگیزش

خلاصۀ فصل

سؤال‌هایی برای بحث

واژه‌نامۀ توصیفی انگلیسی – فارسی

فهرست منابع