تفاوت کنکور ارشد روانشناسی وزارت علوم و بهداشت چیست؟

تفاوت ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم چیست؟ مردد ماندن بین دو کنکور بهداشت و علوم برای دانشجوهای رشتۀ روانشناسی که قصد ادامه‌تحصیل در مقطع ارشد دارند، اتفاق رایجی است. در مطلب به بررسی تفاوت ارشد روانشناسی بهداشت و علوم ازنظر منابع، بازارکار، گرایش‌ها و … می‌پردازیم.

کنکور ارشد روانشناسی بهداشت و علوم چه تفاوت هایی دارند؟

وزارت بهداشت و وزارت علوم هرکدام به‌شیوۀ منحصربه‌فردی اقدام به آموزش و پروش روانشناسان یا پژوهشگران روانشناسی می‌کنند. تفاوت این دو وزارت‌خانه در ضوابط و شیوه‌های مستقل در گرایش‌ها، ملاک‌های پذیرش داوطلبین، تاریخ برگزاری آزمون، مواد امتحانی و منابع ارشد روانشناسی، ظرفیت پذیرش و… هستند.

تفاوت گرایش‌های ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و وزارت علوم

با نگاهی به گرایش‌های هر دو وزارت‌خانه متوجه می‌شویم که وزارت بهداشت با گرایش‌های محدودی که نسبت به وزارت علوم دارد، تمرکز خود را بر ابعاد درمانی و پزشکی روانشناسی معطوف کرده است. این درحالی است که وزارت علوم، تلاش کرده است هر دو حوزۀ علوم کاربردی و بنیادین را درنظر بگیرد.

گرایش‌های وزارت بهداشت

• روانشناسی بالینی
• بهداشت روان
• روانشناسی سلامت
• روانشناسی بالینی کودک و نوجوان

گرایش‌های وزارت علوم

• روانشناسی عمومی
• روانشناسی بالینی (با گرایش خانواده/ بدون گرایش)
• سنجش و اندازه‌گیری (روان‌سنجی)
• روانشناسی صنعتی‌سازمانی
• روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
• روانشناسی اسلامی (با گرایش روانشناسی مثبت‌گرا)
• روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
• روانشناسی تربیتی
• روانشناسی اجتماعی
• علوم شناختی (گرایش‌ها: توان‌بخشی شناختی، روان‌شناسی شناختی و ذهن، مغز و تربیت)
• روانشناسی شخصیت
• روانشناسی (باگرایش روانشناسی دین)

چه کسانی می‌توانند در کنکور ارشد وزارت بهداشت و وزارت علوم شرکت نمایند؟

باتوجه به دفترچۀ ثبت‌نام کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت 1403 متوجه می‌شویم که هر داوطلبی نمی‌تواند قدم در این مسیر بگذارد. داوطلبینی که می‌توانند در کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت شرکت کنند باید فارغ‌التحصیل رشته‌های زیر در مقطع کارشناسی باشند:

– کارشناسی کلیۀ رشته‌های روانشناسی

– کارشناسی مشاوره و راهنمایی

بنابراین چه در دورۀ کارشناسی در دانشگاه‌های وزارت بهداشت درس خوانده باشید یا در وزارت علوم، اگر رشتۀ تحصیلی شما چیزی به غیر از موارد ذکرشده باشد، امکان ثبت‌نام در کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت را نخواهید داشت. علی‌رغم وزارت بهداشت که تنها دانشجویانی که رشتۀ کارشناسی آن‌ها موارد فوق بوده‌است می‌توانند در کنکور ارشد شرکت کنند، در وزارت علوم این جنس محدودیت‌ها وجود ندارد و داوطلبین با هر رشته‌ای که در دورۀ کارشناسی داشته‌اند می‌توانند در کنکور این وزارت‌خانه شرکت کنند.

تفاوت ظرفیت پذیرش در کنکور ارشد بهداشت و علوم روانشناسی

وزارت بهداشت

 باتوجه به متغیر بودن ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های وزارت بهداشت ، هرسال با ظرفیت و آماری متفاوت مواجه می‌شویم. براساس آماری که در دفترچۀ ثبت‌نام کنکور وزارت بهداشت 1403 ارائه شده است، ظرفیت پذیرش رشته‌های آن به شرح زیر است:

وزارت علوم

گستردگی دانشگاه‌های زیرنظر وزارت علوم و تنوع آن‌ها (دولتی، غیرانتفاعی و پیام‌نور) باعث شده‌است که داوطلبین مانند وزارت بهداشت با ظرفیت پذیرش محدود مواجه نشوند؛ مگر آنکه قصد تحصیل در دانشگاه‌های برتر این وزارت‌خانه را داشته باشند، دراینجاست که رقابت کمی دشوارتر خواهد شد!

تفاوت ارشد بهداشت و علوم در تاریخ برگزاری کنکور

زمان برگزاری آزمون کنکور در این دو وزارت‌خانه همزمان نیست؛ علاوه‌بر این، هر سال زمان اجرای آزمون با سال‌های پیشین خود متفاوت است. طبق اعلامیۀ وزارت بهداشت زمان برگزاری کنکور کارشناسی‌ارشد 1403 دهم و یازدهم خرداد ماه است و زمان اعلام نتایج اولیه و نهایی آن، پس از برگزاری آزمون مشخص خواهد شد.

همانند سال‌های پیشین که کنکور وزارت علوم معمولاً زودتر از وزارت بهداشت برگزار می‌شد، امسال نیز شاهد هستیم که وزارت علوم حدودا چهارماه زودتر از وزارت بهداشت، کنکور خود را در تاریخ 1402/12/4 برگزار کرد. طبق اعلامیۀ این وزارت‌خانه، نتایج اولیه در دهۀ دوم خرداد و نتایج نهایی، دهۀ اول شهریور اعلام خواهد شد.

مواد امتحانی وزارت بهداشت و وزارت علوم روانشناسی چه تفاوتی دارند؟

با توجه به این‌که گرایش‌های امتحانی علوم و بهداشت با یکدیگر تفاوت دارند، واضح است که مواد امتحانی آن‌ها هم متمایز خواهدبود. مجموعۀ امتحانی روانشناسی در کنکور ارشد بهداشت، شامل هفت مادۀ امتحانی زیر است:

• روانشناسی بالینی؛ شامل روانشناسی بالینی، نابهنجاری، آسیب‌شناسی، ارزیابی روان‌شناختی
• نظریه‌های شخصیت و روان‌درمانی
• روانشناسی عمومی و رشد
• اختلالات روانی و روانشناسی فیزیولوژیک
• اصول خدمات بهداشتی و بهداشت روان
• آمار و روش تحقیق
• زبان عمومی

در کنکور وزارت بهداشت ضرایب دروس بسته به گرایش انتخابی داوطلبان، بین صفر تا سه خواهدبود. مواد امتحانی کنکور کارشناسی ارشد وزارت علوم بادرنظرگرفتن تمام گرایش‌های آن، شامل 17 مادۀ امتحانی زیر است:

• متون روانشناسی(به زبان انگلیسی)
• علم‌النفس
• آمار و روش‌تحقیق
• روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی
• روانشناسی رشد
• روانشناسی بالینی
• روانشناسی عمومی
• روان‌سنجی
• روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان
• آزمون‌های شناختی هوش و استعداد
• روانشناسی صنعتی و سازمانی
• رفتار سازمانی
• روانشناسی اجتماعی
• روانشناسی امور استخدامی
• بالندگی سازمانی
• روانشناسی تربیتی
• آموزش و پرورش کودکان استثنایی

با توجه به گرایش انتخابی هر داوطلب، تعدادی از این دروس ضریب 1 تا 3 می‌گیرند و به مابقی، ضریب صفر تعلق خواهد گرفت.

تفاوت منابع کنکور ارشد روانشناسی وزارت علوم و بهداشت

هما‌ن‌طور که متوجه شده‌اید، این دو کنکور، در بعضی از دروس مشترک‌ و در بعضی، متفاوت‌اند؛ یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آن‌ها در درس زبان است. این درس در وزارت بهداشت، عمومی است و در وزارت علوم، زبان تخصصی روانشناسی است. علاوه‌بر دروس، وزارت بهداشت و علوم در اعلام منابع کنکور هم یک تفاوت اساسی با هم دارند؛ وزارت بهداشت هر سال منابع پیشنهادی خود را در دفترچۀ ثبت‌نام اعلام می‌کند اما وزارت علوم، به معرفی موادامتحانی اکتفا می‌کند و دانشجوها باید براساس کنکور سال گذشته و تجربیات داوطلبان سال پیش از خود، منابع را پیدا کنند.

تفاوت کارورزی و پژوهش در مقطع ارشد روانشناسی بهداشت و علوم

واحد کارورزی در وزارت بهداشت به این شکل است که دانشجو ساعاتی را در کلینیک دانشگاه به‌عنوان درمانگر فعالیت می‌کند که البته تحت‌نظر یک استاد خواهدبود. کلینیک‌های متعددی ازجمله خانواده‌درمانی، اعتیاد، اختلالات جنسی، درمان شناختی-رفتاری، روان‌کاوی، زیرنظر وزارت بهداشت وجود دارد. واحد کارورزی در وزارت علوم اما بسته‌به دانشگاه متفاوت است.

برای مثال در دانشگاه تهران، هم می‌توان تحت نظر یک استاد، درمانگری را در کلینیک دانشگاه آغاز کرد یا این‌که صرفاً کار پژوهشی انجام داد. واحد دستیاری پژوهشی و آموزشی که در جدول دروس دانشگاه تهران ذکر شده است، در وزارت بهداشت وجود ندارد؛ شاید به این دلیل که پژوهش در وزارت علوم اهمیت بیشتری دارد. این واحد درسی براساس نظر استاد، متفاوت است؛ می‌تواند انجام مقاله باشد یا کاری پژوهشی که دانشجو را برای انجام پایان‌نامه آماده خواهدکرد. به‌گفتۀ دانشجویان وزارت بهداشت، تأکید اساتید بر کار پژوهشی کمتر از وزارت علوم است، به همین دلیل فراهم کردن رزومۀ پژوهشی در وزارت علوم راحت‌تر است و دانشجو زمان بیشتری هم برای این کار دارد.

بازار کار در ارشد روانشناسی وزارت بهداشت و علوم چه تفاوتی دارد؟

به‌نظر می‌رسد آیندۀ شغلی در رشتۀ روانشناسی، بستگی چندانی به وزارت‌خانه‌ای که از آن فارغ‌التحصیل شده‌اید، ندارد. گرچه به‌طور کلی نگاه رایجی وجود دارد، مبنی‌بر این‌که دانشجویان وزارت بهداشت به‌دلیل تأکید بیشتر واحدهای درسی‌شان بر کار عملی، مهارت بالینی بیشتری دارند. در واقعیت، ورود به بازار کار به مهارت افراد بستگی دارد نه دانشگاهی که از آن مدرک گرفته‌اند. فارغ‌التحصیلان روانشناسی، برای کار به پروانۀ اشتغال نیاز دارند و در دریافت این پروانه، دانشگاه محل تحصیل، تأثیری ندارد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم با بررسی تمام چندوچون کنکور کارشناسی ارشد در وزارت بهداشت و وزارت علوم، دیدی کامل و دقیق از مسیر پیش‌رویتان ارائه بدهیم تا شما نیز مانند مسافران دیگری که از این مسیر گذشتند، با یک حساب سرانگشتی بهترین مسیر برای رسیدن به هدف‌تان را انتخاب کنید.

منابع:

سازمان سنجش آموزش کشور

مرکز سنجش آموزش پزشکی کشور