کدام گرایش روانشناسی برای من بهتر است؟

هر گرایش‌ روانشناسی برای چه کسانی، با چه روحیات و توقعاتی مناسب است؟ همان‌طور که می‌دانیم کارشناسی ارشد روانشناسی، گرایش‌های مختلفی دارد که هرکدام دنیای خاص خود، ویژگی‌ها و الزامات مخصوص‌به‌خود را نیاز دارند. در این مقاله می‌خواهیم نکاتی را با شما درمیان بگذاریم که شاید باعث شود راحت‌تر و بهتر بتوانید دنیا و گرایش خودتان را پیدا کنید و در ادامه‌ی مسیر سفت بچسبیدش. در این مقاله با ویژگی‌ها و اقتضائات هشت گرایش روانشناسی بالینی، عمومی، صنعتی-سازمانی، کودکان استثنایی، تربیتی، شخصیت، روانشناسی شناختی و روان‌سنجی آشنا می‌شوید.

گرایش روانشناسی بالینی به درد چه کسانی می‌خورد؟

خیلی‌ها اصلا به‌خاطر این گرایش وارد رشته‌ی روانشناسی می‌شوند بی‌آن‌که بدانند چرا اصلا. این‌ها از همان نسل منقرض‌نشده‌ی «برویم تجربی، پزشک شویم که کلاس دارد» هستند ولی شما این‌گونه نباشید. بااین‌که افرادی که بالینی خوانده‌اند، کارهای مختلفی چون پژوهش و تدریس هم انجام می‌دهند اما کار اصلی این گرایش درمان‌گری و دیدن مراجع‌هایی با مشکلات مختلف است. خیلی هم رشته‌ی کاربردی و به‌دردبخوری است اما اگر می‌خواهید با تصوری قلب‌قلبی و صورتی و «وای من شیفته‌ی ارتباطاتم و دوست دارم به همه‌ی آدم‌ها کمک کنم که خوب شن» به سمت این رشته بروید، اندکی تأمل و فکر به جنبه‌های مختلف شاید بد نباشد. با این روحیه‌ی لطیف تصور کنید چندین‌وچندساعت در یک روز روی صندلی بنشینید و صرفا شاهد ارتباطات دیگران باشید، به مشکلات مختلف و ناراحتی‌های زیاد آدم‌های بسیاری گوش دهید، با واقعیات دردناک فرد دیگری مواجه شوید، مشکلات بسیار بزرگی را مشاهده کنید، به درمان کامل نرسید، در موقعیت‌های حساسی به چالش کشیده بشوید و به خیلی از مسائل بنیادین خودتان حتی شک کنید. سخت است دیگر و جالب است بدانید درجه‌ی فرسودگی شغلی بسیار بالایی هم دارد.

از ویژگی‌های مهم درمانگران می‌توان اشاره کرد به داشتن خصوصیات زیر:

• خلاقیت
• اعتمادبه‌نفس
• هوش هیجانی
• مهارت حل مسئله‌ی بالا
• صبر، ظرفیت و گشودگی زیاد
• توانایی برقراری ارتباط حرفه‌ای مناسب
• خودابرازگری کافی
• همدلی
• پذیرش بی‌قیدوشرط افراد بدون هیچ قضاوتی
• گوش‌دادن فعال

این مسئله که شما به چالش نه به‌عنوان یک مشکل غیرقابل حل و اضطراب‌زا، بلکه به‌عنوان قسمت جالبی از فرآیند تجربه و یادگیری نگاه کنید که حل‌کردنش هم لذت‌بخش است و هم آموزنده، سختی‌های این مسیر را برایتان هموار می‌کند. این‌که شما تمام مسائل و مشکلات پیش‌آمده طی این مسیر را به عدم‌کفایت و نبود توانمندی خود ربط دهید، باعث شکست زودهنگام و مکرر شما خواهدشد، بنابراین خودکارآمدی بالا نیز لازم است. البته ویژگی‌های گفته‌شده، طوری نیستند که بعضی آدم‌ها از بدو تولد آن‌ها را دارا باشند و بعضی دیگر خیر و هرگز هم نتوانند به آن دست پیدا کنند! همه‌ی این‌ها مهارت‌هایی قابل کسب و تمرین هستند. برای این منظور، درمان دانشجویان این گرایش توسط درمانگران باتجربه‌تر و حضور سوپروایزر لازم و ضروری است. پس اگر بعد از واقع‌نگری، توجه و بررسی جنبه‌های مختلف درمانگری، تصمیم گرفتید با هدف درمانگر شدن، این رشته را ادامه بدهید؛ از مشکلات و نابلدی خود، ناامید و سرخورده نشوید، تلاش و پشتکار به خرج بدهید و بدانید تمام مهارت‌های مختلف برای شما هم با صبر و تمرین قابل اکتساب است. 

برخی از داوطلبین به‌دنبال بهترین گرایش رشته روانشناسی بالینی هستند. روانشناسی بالینی دو گرایش: خانواده و روانشناسی بالینی کودک و نوجوان را شامل می‌شود. گرایش کودک و نوجوان برای کسانی که علاقه به تعامل با کودکان دارند و دلشان می‌خواهد به درمانگری کودک و نوجوانان بپردازند توصیه می‌شود. گرایش خانواده نیز برای علاقمندان به زوج‌درمانگری و خانواده‌درمانی مناسب است. نگاه گرایش خانواده از روی فرد برداشته‌شده و بر روابط زوجین و افراد خانواده تمرکز دارد. اما نمی‌توان مشخص کرد که کدام گرایش بر گرایش دیگر ارحجیت دارد. ‌