اگر رشتهتان روانشناسی است و به دنبال تحصیل در دیگر کشورها هستید، حتماً دلتان میخواهد در یکی از بهترین دانشگاههای روانشناسی دنیا تحصیل کنید. دانشگاهی که هرکس با شنیدن نامش متوجه اعتبار علمی و آکادمیک آن بشود و شما را برای انتخابتان تحسین کند. اما چطور میتوان بهترین دانشگاه های روانشناسی دنیا را پیدا کرد؟ آیا رتبهبندی مشخصی برایشان وجود دارد؟ بله! ما در این مقاله از بلاگ تخصصی روانآموز، براساس نظامهای رتبهبندی دانشگاههای جهان، لیستی از اسامی بهترین دانشگاهها را دراختیارتان میگذاریم.
لیست مطالب
نظامهای رتبهبندی دانشگاههای جهان، هرساله لیستی از دانشگاههای برتر را معرفی میکنند تا دانشجویانی که قصد ادامۀ تحصیل در دانشگاههای دیگر کشورها را دارند، دانشگاه مدنظر خود را پیدا کنند. البته هزینۀ تحصیل، آبوهوا و شرایط اقلیمی و حتی شرایط اقتصادی هر منطقه، موضوعاتی است که خود شما باید راجعبه آنها پرسوجو کنید. درابتدا قصد داریم تا شما را با مهمترین فاکتورهایی که در رتبهبندی دانشگاهها تاثیرگذارند آشنا کنیم.
شاخصهای رتبهبندی دانشگاهها چیست؟
دانشجویان روانشناسی خوب میدانند که برای سنجش هر متغیر نیاز به ابزاری معتبر و فرایندی مشخص و تعریفشده داریم؛ حالا ماهم به تبعیت از این اصل مهم آماری، قبل از اینکه برویم به سراغ اصل مطلب یعنی بهترین دانشگاههای روانشناسی دنیا در سال 2024، داخل پرانتز به توضیح شاخصها یا همان ابزارهای اندازهگیری عملکرد دانشگاهها میپردازیم.
- شاخص تولید: شاخص تولید یک شاخص کمی است که نشاندهندۀ تعداد تولیدات علمی اعضای هیئت علمی یا دانشجویان هر دانشگاه منتشر میشود.
- H ndex: شاخص اچ یا هیرش میزان علمیبودن مقالات یک محقق را نشان میدهد. شاخص H هرمحقق براساس تعداد مقالات او (H) است، که به هرکدام حداقل H بار ارجاع شده باشد. سنجش عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاهها براساس این شاخص، نشاندهندۀ میزان اعتبار عملکرد پژوهشی آن دانشگاه است.
- شاخص استناد: شاخص استناد یا citation index نشاندهندۀ تعداد استنادها یا ارجعاتی است که به یک مقاله یا مدرک علمی صورت میگیرد. حالا، هربار که تعداد زیادی از مقالات به یک منبع استناد کنند، آن منبع دارای اعتبار بالایی خواهد بود.
- شاخصهای فناوری: شاخصی است که عملکرد دانشگاهها را براساس امکانات یا عملکرد پژوهشی آنها میسنجد. این شاخص به سنجش تعداد آزمایشگاههای دارای استاندارد بینالمللی مصوب، تعداد مشارکت در انتقال دانش فنی به نهادهای دیگر، میزان کسب درآمد از خدمات فنی و مشاورهای، ثبت اختراعات بینالمللی در 5 سال اخیر، شرکتها دانشبنیان میپردازد.
- شاخصهای آموزشی: بر اساس این شاخص عملکرد دانشگاهها در زمینههای تعداد برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی و تدریس بینالمللی، سخنرانیها و سمینارهای علمی بینالمللی برگزار شده توسط اساتید خارجی و متخصصان ایرانی غیرمقیم، میزان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دارای فرصتها مطالعاتی و تحقیقاتی در خارج از کشور و داشتن ساختارهای رسمی در امور روابط بینالملل یا شورا، در الویت بررسی برای رتبهبندی قرار میگیرد.
- شاخصهای مدیریتی و پشتیبانی: این شاخصها پا را از بحث پژوهش و آموزش فراتر میگذارند و به سنجش عملکرد دانشگاهها در زمینههای امکانات رفاهی، آموزش و توانمندسازی کارکنان، ارائۀ تسهیلات تحقیقاتی به دانشجویان و اساتید، میزان نظارت بر پیشرفت برنامههای مصوب پژوهشگاهها و درصد تخصیصیافتۀ بینالمللی به اعتبارات کل پژوهشگاهها میپردازند.
شاخصهایی که بررسی شدند، معیارهایی هستند که عموماً در رتبهبندی دانشگاهها در سطح ملی و بینالمللی استفاده میشوند. با اینحال، ممکن است هرنظام، رتبهبندی شاخص و ملاک منحصربهفرد خود را برای سنجش عملکرد دانشگاهها داشته باشد.
در اینجا پرانتز را میبندیم و بدون فوت وقت بهسراغ مطلب اصلی یعنی بهترین دانشگاههای روانشناسی در سال 2024 میرویم.
مقالۀ پیشنهادی: معرفی بهترین سایت های روانشناسی
نظامهای معروف در رتبهبندی دانشگاههای جهان چیست؟
رتبهبندیهای متفاوتی برای اعلام برترین دانشگاههای جهان صورت گرفتهاست که هرکدام معیار مخصوصبهخود را دارند. مؤسسات و نظامهای رتبهبندی، هرسال بهترین دانشگاههای جهان را معرفی میکنند. چهار نظام رتبهبندی معروف عبارت است از:
- رتبهبندی جهانی دانشگاههای کواکوارلی سیموندز یا به اختصار کیو اس (QS)
- رتبهبندی دانشگاههای جهانی آموزش عالی تایمز
- رتبهبندی علمی دانشگاههای جهان شانگهای (ARWU)
- رتبهبندی بهترین دانشگاههای جهان (US News)
هرکدام از نظامهای رتبهبندیای که نام بردیم، معیارهای ارزیابی زیادی دارند که از شهرت علمی، مقالات، چشمانداز بینالمللی، تدریس و تحقیقات تا وبسایت دانشگاه و مساحت دانشگاهها و مؤسسات را دربرمیگیرند. مهمترین شاخص ارزیابی مؤسسات، کیفیت آموزش است. اولین چالشی که هرنظام رتبهبندی با آن روبهرو میشود داشتن فهرستی از مؤسسات و دانشگاههاست. بعد از تهیۀ لیستی از دانشگاهها، تعدادی از آنها تأیید و وارد مرحلۀ رتبهبندی میشوند.
مقالۀ پیشنهادی: رشته های بین المللی روانشناسی که در ایران وجود ندارند
– رتبهبندی shanghai
رتبهبندی Shanghai یکی از معتبرترین رنکینگهای دانشگاهی است که ازسوی دانشگاه «ژیائوتانگ» شانگهای صورت میگیرد. این شاخص با نام ARWU نیز شناخته میشود. شاخص رتبهبندی شانگهای در سال 2003 با هدف مقایسۀ دانشگاههای چین با سایر دانشگاههای دنیا بهوجود آمد؛ اما اعتبار و دقت این شاخص باعث شد تا در سطح بینالمللی هم بهکارگرفته شود تا جایی که امروزه، نظام رتبهبندی شانگهای هر سال بیش از هزار و200 دانشگاه جهان را براساس معیارهایی چون کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هئیت علمی، برآیند پژوهشی و سرانۀ عملکرد علمی دانشگاه، درجهبندی میکند.
منابع اطلاعاتی این رتبهبندی شامل وبسایت جایزۀ نوبل، وبسایت مدال فیلدز، پژوهشگران پراستناد مؤسسۀ «تامسون رویترز»، پایگاه استنادی وب علوم و پرسشنامۀ پرشده توسط دانشگاهها است.
برای شاخص سطح آموزشی، وبسایت جایزۀ نوبل و وبسایت مدال فیلدز بررسی میشوند. تولیدات علمی دانشگاه براساس تعداد مقالات منتشرشده در مجلات نیچر و ساینس و مقالات نمایهشده (بهنمایشگذاشتهشده) در نمایۀ استنادی علوم و علوماجتماعی ارزیابی میشوند.
درحال حاضر، انجام این رتبهبندی برعهدۀ مؤسسۀ Shanghai Ranking Consultancy قرار دارد. رتبهبندی شانگهای، یک سازمان کاملاً مستقل در زمینۀ اطلاعات آموزش عالی است و ازنظر قانونی تابع هیچ دانشگاه یا سازمان دولتی نیست.
از آنجایی که این شاخص عملکرد کلی دانشگاهها یا مؤسسات آموزشی را پس از پایان سال تحصیلی میسنجد، در جدیدترین رنکینگی که از دانشگاههای جهان در سال 2024 ارائه داده است، دانشگاهها براساس عملکردشان در سال 2023 سنجیده شدهاند. طبق آخرین رتبهبندی، دانشگاه هاروارد در صدر بهترین دانشگاهها قرار دارد.
مقالۀ پیشنهادی: شرایط تأسیس کلینیک روانشناسی چیست؟
بهترین دانشگاههای روانشناسی براساس رتبهبندی شانگهای در سال 2024
رتبه | نام دانشگاه | کشور |
1 | دانشگاه هاروارد( Harvard University) | ایالات متحدۀ آمریکا |
2 | دانشگاه یِیل ( Yale university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
3 | دانشگاه تورنتو( University of Toronto) | کانادا |
4 | دانشگاه کالج لندن( UCL) | انگلستان |
5 | دانشگاه استنفورد ( Stanford university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
6 | دانشگاه پنسیلوانیا ( Pennsylvania University) | ایالات متحدۀ آمریکا |
7 | دانشگاه نیویورک (New York University) | ایالات متحدۀ آمریکا |
8 | دانشگاه آمستردام (Amsterdam University) | هلند |
9 | دانشگاه نورث وسترن( Northwestern University) | ایالات متحدۀ آمریکا |
10 | دانشگاه کلمبیا ( Columbia University in the City of New York) | ایالات متحدۀ آمریکا |
طبق این رتبهبندی دانشگاه تهران بادرنظر گرفتن تمام رشتهها و دانشکدهها با داشتن رنک 401-500 در میان دانشگاههای جهان، درصدر بهترین دانشگاههای ایران قرار دارد.
مقالۀ پیشنهادی: بازار کار روانشناسی برای هرگرایش در مقاطع مختلف چیست؟
– رتبهبندی تایمز (THE)
رتبهبندی دانشگاههای جهانی (THE) ارزیابی دانشگاهها را در زمینههای آموزش، تحقیق، انتقال دانش و چشمانداز بینالمللی، بهمعنای اندازهگیری نسبت دانشجویان و کارکنان بینالمللی و همکاری بینالمللی دانشگاه با نهادهای خارجی، انجام میدهد. این رتبهبندی، دانشگاهها را ازلحاظ اینکه در چندین زمینۀ روانشناسی ازجمله روانشناسیِ آموزشی، ورزشی، تجاری، حیوانات و بالینی پیشرو هستند، ارزیابی میکند. معیارهای رنکینگ تایمز عبارت است از:
- تدریس (۳۰ درصد)
- تحقیقات (۳۰ درصد)
- مقالات علمی منتشرشده (۳۰ درصد)
- چشمانداز بینالمللی (7.5 درصد)
- درآمد پژوهش از صنعت (2.5 درصد)
لازمبهذکر است که دانشگاه استنفورد در ایالات متحدۀ آمریکا تقریباً از زمان تأسیس خود درسال 2018 ، هرسال درصدر جدول قرار داشت و پس از سقوط به رتبۀ دوم در سال گذشته، مجدداً رتبۀ اول را بهدست آورد.
بهترین دانشگاههای روانشناسی در جهان براساس رتبهبندی تایمز در سال 2024
نام دانشگاه | رتبه در سال 2024 | رتبه در سال 2023 | کشور |
دانشگاه استنفورد ( Stanford university) | 1 | 1 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه پرینستون ( Princeton University) | 2 | 3 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه کمبریج (University of Cambridge) | 3 | 2 | انگلستان |
دانشگاه هاروارد( Harvard university) | 4 | 5 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه کالیفرنیا ( California University) | 5 | 6 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه کالج لندن( UCL) | 6 | 4 | انگلستان |
دانشگاه یِیل ( Yale university) | 7 | 7 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه پنسیلوانیا ( Pennsylvania University) | 8 | 9 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه شیکاگو( University of Chicago) | 9 | 12 | ایالات متحدۀ آمریکا |
دانشگاه تورنتو( University of Toronto) | 10 | 19 | کانادا |
مقالۀ پیشنهادی: نحوۀ نوشتن مقالۀ علمی پژوهشی روانشناسی
– رتبهبندی US NEWS
این رتبهبندی که توسط مجلۀ تحلیلی-خبری «یو.اس. نیوز اند ورلد ریپورت» انجام شده، شامل 1500 دانشگاه از سراسر دنیاست. این دانشگاهها براساس 13شاخص رتبهبندی میشوند و مواردی چون نسبت دانشجو به استاد، خدمات دانشجویی و تحقیقاتی، هزینۀ تحصیل دانشجویان، درصد فارغالتحصیلان و حقوق اعضای هئیت علمی را بررسی میکند. این رتبهبندی همچنین نگاهی ویژه به موضوعات تحقیقی دارد. براساس این رتبهبندی، دانشگاه هاروارد رتبۀ اول را در میان بهترین دانشگاه های روانشناسی دنیا از آنِ خود کردهاست.
بهترین دانشگاه های روانشناسی در جهان براساس رتبه بندی U.S. News در سال 2024
رتبه | نام دانشگاه | کشور |
1 | دانشگاه هاروارد( Harvard university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
2 | کالج کینگ لندن( King`s college london) | انگلستان |
3 | دانشگاه استنفورد ( Stanford university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
4 | دانشگاه یِیل ( Yale university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
5 | دانشگاه آکسفورد (University of Oxford) | انگلستان |
6 | دانشگاه کالج لندن( UCL) | انگلستان |
7 | دانشگاه کلمبیا ( Columbia University) | ایالات متحدۀ آمریکا |
8 | دانشگاه تورنتو( University of Toronto) | کانادا |
9 | دانشگاه کمبریج (University of Cambridge) | انگلستان |
10 | دانشگاه آمستردام (Amsterdam University) | هلند |
بهترین دانشگاههای روانشناسی آسیا براساس رتبهبندی U.S. News در سال 2024
نام دانشگاه | رتبه در آسیا | رتبه در جهان | کشور |
دانشگاه ملی سنگاپور( National university of Singapore) | 1 | 65 | سنگاپور |
دانشگاه چینی هنگکنگ( Chinese University of Hong KONG) | 2 | 69 | هنگ کنگ |
دانشگاه پکینگ (Peking University) | 2 | 69 | چین |
دانشگاه هنگکنگ (University of Hong kong) | 3 | 82 | هنگ کنگ |
دانشگاه شانگهای ژیائو تانگ( Shanghai Jiao Tong University) | 4 | 109 | چین |
مقالۀ پیشنهادی: شرایط استخدام روانشناس در مراکز دولتی
– رتبهبندی QS
بیستمین نسخۀ رتبهبندی دانشگاههای جهانی QS دارای هزارو500 مؤسسه در 104 مکان است و تنها رتبهبندی است که تأکید آن براشتغال و پایداری است. این نظام رتبهبندی، یکی از معتبرترین نظامهای رتبهبندی دانشگاهی شناختهشده است که حدود هزار دانشگاه را درجهبندی میکند. تا سال 2009، QS با تایمز همکاری داشته و رتبهبندی مشترک انجام میدادند؛ اما بعد از آن، هرکدام بهصورت جداگانه لیستی از بهترین دانشگاههای جهان را ارائه کردند.
رتبهبندی این نظام براساس معیارهایی همچون شهرت آکادمیک، شهرت دانشگاه، نسبت استاد و دانشجو، نسبت دانشجویان و اساتید بینالمللی و استنادات هر دانشکده است.
رتبه | نام دانشگاه | کشور |
1 | دانشگاه هاروارد( Harvard university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
2 | دانشگاه آکسفورد (University of Oxford) | انگلستان |
3 | دانشگاه کمبریج (University of Cambridge) | انگلستان |
4 | دانشگاه استنفورد ( Stanford university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
5 | دانشگاه کالج لندن( UCL) | انگلستان |
6 | دانشگاه یِیل ( Yale university) | ایالات متحدۀ آمریکا |
7 | دانشگاه میشیگان (University of Michigan-Ann Arbor) | ایالات متحدۀ آمریکا |
8 | دانشگاه آمستردام (Amsterdam University) | هلند |
9 | دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو(University of California, San Francisco | ایالات متحدۀ آمریکا |
10 | دانشگاه کلمبیا( Columbia University) | انگلستان |
بهترین دانشگاههای روانشناسی آسیا براساس رتبهبندی QS در سال 2024
رتبه | نام دانشگاه | کشور |
1 | دانشگاه ملی سنگاپور( National university of Singapore) | سنگاپور |
2 | دانشگاه تکنولوژی نانیانگ (Nanyang Technological University) | سنگاپور |
3 | دانشگاه هنگ کنگ (University of Hong kong) | هنگ کنگ |
4 | دانشگاه پکینگ (Peking University) | چین |
5 | دانشگاه چینی هنگکنگ( Chinese University of Hong KONG) | هنگ کنگ |
مقالۀ پیشنهادی: معروفترین پرسشنامههای روانشناسی چیست؟
بهترین دانشگاه های روانشناسی دنیا برای تحصیل کداماند؟
برخی از دانشجویان روانشناسی بعد از فارغالتحصیلی در مقطع کارشناسی، قصد ادامۀ تحصیل در کشور دیگری را دارند و برخی میخواهند از همان دورۀ کارشناسی روانشناسی در کشور دیگری تحصیل کنند. دیدگاههای دانشجویان از بهترین دانشگاه های روانشناسی در جهان شاید با آنچه که رتبهبندیهای جهانی مشخص کردهاند، متفاوت باشد و در حقیقت هردو گروه نمیدانند کدام دانشگاه دردنیا از سطح علمی بالاتری در رشتۀ روانشناسی برخوردار است و گاهی با اطلاعات قدیمی یا اشتباه در این حوزه روبهرو میشوند.
براساس رتبهبندیهای بالا و البته کارشناسان این حوزه، دانشگاههای هاروارد، استنفورد، کمبریج، پرینستون و کالج دانشگاهی لندن از دانشگاههای برتر و فعال در رشتۀ روانشناسی هستند. در ادامه، بهصورت کامل باهریک از این دانشگاهها آشنا خواهیدشد.
– دانشگاه هاروارد
دانشگاه هاروارد بهعنوان قدیمیترین مؤسسۀ آموزش عالی در ایالات متحده است که در سال 1636 تأسیس شد. روانشناسی از محبوبترین رشتههای تحصیلی در مقطع کارشناسی این دانشگاه است. روانشناسی عمومی، عصبشناسی شناختی، روانشناسی تکاملی و علوم شناختی، رشتههایی هستند که دانشآموختگان روانشناسی هاروارد میتوانند در آنها تحصیل کنند. دانشجویان این رشتهها در زمینههایی شامل روانشناسی شناخت، مغز و رفتار، روانشناسی رشد، روانشناسی اجتماعی و روانشناسی بالینی به تحقیق میپردازند.
– دانشگاه استنفورد
دانشگاه استنفورد، در سال 1885 تأسیس شد و یکی از معتبرترین دانشگاههای جهان است. دپارتمان روانشناسی این دانشگاه یکی از اولین دپارتمانهایی بود که تأسیس شد و فعالیت خود را آغاز کرد. دپارتمان روانشناسی دانشگاه استنفورد بر زمینههایی همچون رفتارهای اعتیادآور، آسیبشناسی روانی و کلیشهسازی متمرکز است و در دورههای کارشناسی و کارشناسیارشد پذیرش دارد. افرادی که در دورۀ ارشد روانشناسی این دانشگاه تحصیل میکنند، بیشتر به آموزش و پژوهش میپردازند. در دپارتمان روانشناسی، اهداف مشترک با دیگر رشتههای این دانشگاه نیز دنبال میشود. گروه تحقیقاتی دپارتمان روانشناسی در پنج بخش فعالیت میکند:
- علوم
- عصبشناسی
- روانشناسی شناختی
- روانشناسی رشد
- روانشناسی اجتماعی
مقالۀ پیشنهادی: مصاحبه بالینی؛ فنون، تکنیکها و سوالات
– دانشگاه کمبریج
دانشگاه کمبریج که در سال 1209 تأسیس شد، این دانشگاه یکی از قدیمیترین دانشگاههای انگلیس بهشمار میآید. تعداد دانشآموختگان این دانشگاه به 18هزار نفر میرسد که حدود 4هزار نفر از آنها دانشجویان بینالمللی هستند و از 120 ملیت و کشورهای مختلف در این دانشگاه حضور دارند. این دانشگاه یک مؤسسۀ تحقیقاتی عمومی هم بهشمار میآید. رشتۀ روانشناسی در دانشگاه کمبریج جایگاه ویژهای دارد و شاخههای درسی چون روانشناسی شناختی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی رشد و روانشناسی زیستی را دربر گرفتهاست.
افرادی که در دورۀ کارشناسی این دانشگاه تحصیل کردهاند برای تکمیل درس خود میتوانند در سمینارهای آموزشی و کارهای آزمایشگاهی شرکت کنند. حوزههای مهم رشتۀ روانشناسی در دانشگاه کمبریج عبارت است از:
- آناتومی عصبی
- انتقالدهندههای عصبی
- تصویربرداری عصبی
- روانشناسی رشد
- آسیبشناسی روانی
- روانشناسی شناختی
- زبان و جنسیت
- روابط و تأثیرات خانوادگی
- شخصیت و رفتار اجتماعی
– دانشگاه پرینستون
دانشگاه پرینستون در سال 1746 بهعنوان کالج نیوجرسی تأسیس شد و یکی از برجستهترین مؤسسات آموزشی عالی جهان است. یکی از افتخارآورترین بخشهای این دانشگاه، دپارتمان روانشناسی آن است که برندۀ یک جایزه نوبل و سه جایزۀ «ویلیام جیمز فلو» از انجمن علوم روانشناسی شدهاست. دپارتمان روانشناسی دانشگاه پرینستون در زمینههای پژوهشی و تحقیقاتی، ارتباط نزدیکی با مؤسسۀ علوم اعصاب پرنیستون دارد. تحصیلات تکمیلی رشتۀ روانشناسی دانشگاه پرینستون بر رشتههای زیر تمرکز دارد:
- علوم اعصاب سیستمی
- علوم اعصاب شناختی
- ادراک و شناخت
- شخصیت و روانشناسی اجتماعی
- روانشناسی فیزیولوژیکی
مطلب پیشنهادی برای داوطلبان کنکور ارشد روانشناسی ⇐ منابع ارشد روانشناسی
منابع
https://www.ihcs.ac.ir/ranking/
https://www.shanghairanking.com/
https://www.timeshighereducation.com/
2 پاسخ
سلام مطلب خیلی جالب و جذابی بود و از منابع خوبی استفاده کردین … عالی بود
سلام وقت بخیر
ممنون از بازخورد خوبتون، خوشحالیم که رضایت داشتید.