«اگر برم پیش روانشناس و نتیجه‌ای که می‌خوام، نگیرم چی؟»، «اگر حالم بدتر بشه، چی؟»، «از کجا بفهمم درمانگر خوبی انتخاب می‌کنم یا نه؟» برای کسی که برای اولین‌بار قرار است به روان‌درمانگر مراجعه کند حتماً این سوالات پیش آمده‌است. معمولاً این طور وقت‌ها اطرافیان و دوستانتان برای انتخاب روان‌درمانگر به شما راهکارهایی معرفی کنند که ممکن است شما را به اشتباه بیندازد. به همین خاطر ما در این مقاله تمام آنچه را که باید از انتخاب یک روان‌درمانگر خوب بدانید، برایتان گفته‌ایم. یادتان باشد فهمیدن بخشی از پاسخ سوال «چه کسی روان‌درمانگر خوبی است؟» به قبل از پروسه‌ی درمان و بخشِ دومش پس از گذشت یک یا دو جلسه از درمان اتفاق می‌افتد.
لیست مطالب
راه‌های تشخیص درمانگر خبره
در انتخاب روان‌درمانگر ماهر، دو معیار کلی وجود دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است. تجربه و سواد علمی روان‌درمانگر نکات مهمی است که قبل از رفتن به اتاق درمان، باید توسط مراجع و بادقت بررسی شود.
- در ستایش صلاحیت
تحصیلات روان‌درمانگر اصل بسیار مهمی است. برخی درمانگران در بخش رزومۀ خود تنها به نوشتن تیترهای کلی مثل دکترای روانشناسی یا ارشد عمومی اکتفا می‌کنند.
اما صرف دانستن مقطع تحصیلی گذرانده‌شده مهم نیست. دراختیار قرار دادن اطلاعات دقیق در رزومه نشانۀ صداقت درمانگر است و شما را در انتخاب بهتر درمانگر موردنظرتان یاری می‌دهد. حتماً از صحت تخصص درمانگر خود مطمئن شوید.
- اهمیتِ تبحر
حالا که صلاحیت علمی را بررسی کردید، نوبت بررسیِ تجربۀ درمانگر است. کسب مهارت بیشتر نیازمند تجربه است. داشتن تجربۀ بیشتر به روانشناس کمک می‌کند تا روند درمان مراجع را بهتر و باسرعت بیشتری پیش ببرد.
برای فهمیدن میزان تجربه باید به سراغ رزومه بروید. مانند بررسی صلاحیت علمی حواستان باشد صرفاً به اطلاعات کلی بسنده نکنید. مثلاً اگر فردی نوشته‌است که شش سال تجربۀ درمان‌گری دارد، مهم است که بدانید در کدام حیطه و کجا فعالیت داشته‌است.
- درمانگرِ باشخصیت
برای کار در هر حوزه‌ای داشتن خصوصیات اخلاقی و ویژگی‌های شخصیتی متناسب با آن حرفه، ضروری است. روان‌درمانگری هم مثل سایر مشاغل، ویژگی‌های خاص خود را می‌طلبد. یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها رازداری و تعهد نسبت به صحبت‌های گفته‌شده در اتاق درمان است.
یعنی درمانگر شما اطلاعاتی را که راجع‌به خودتان دراختیارش می‌گذارید، فاش نکند و با کسی درمیان نگذارد. عدم رازداری به درمان‌جو احساس ناامنی و بی‌اعتمادی می‌دهد.
داشتن برخوردی محترمانه در اتاق درمان، کنار گذاشتن هرگونه تعصبات نژادی و قومی و فرهنگی، چهارچوب داشتن در رابطۀ درمانی و حضور به‌موقع در جلسات درمان، از دیگر ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی قابل توجه است.
در به ادامه مواردی که در پروسۀ درمان باید از آن‌ها اجتناب شود، اشاره می‌کنیم.
مطالب مرتبط: از حقوق مراجعین در اتاق درمان چه می‌دانید؟
نباید‌های اتاق درمان
پس از بررسی کردن موارد فوق، رفتار درمانگر در جلسۀ درمان است که می‌تواند به شما بگوید شخص درستی را برای کمک گرفتن انتخاب کرده‌اید یا خیر. در این بخش از رفتارهایی که نباید در اتاق درمان اتفاق بیفتد سخن می‌گوییم.
- القای احساس بی‌اهمیت بودن به مراجع
استفاده کردن از تلفن‌همراه و تمرکز نداشتن بر روند درمان، به قول معروف “خود در میان جمع و دل در جای دیگر بودن”، از اشتباهات مهم درمانگران است که به درمان‌جو احساس بی‌اهمیت بودن می‌دهد.
از اشتباهات اخلاقی مثل تحمیل عقاید، پذیرفتن هدیه از طرف درمان‌جو، تحقیر یا تمسخر درمان‌جو، برقرار کردن رابطۀ صمیمانه، تحمیل نظرات خود، تعریف دائم از خود و روش درمان، انتقادپذیر نبودن، نصیحت کردن، مجبور کردن مراجع به گفتن خاطرات بدی که گفتنش او را اذیت می‌کند و برچسب زدن، باید پرهیز شود.
هرکدام از این اشتباهات، می‌تواند روند درمان را متوقف کند.
مطالب مرتبط: تکنیک‌های آرام سازی ذهن در روانشناسی چیست؟
به دور از اشتباه
شاید این سوال در ذهنتان ایجاد شده‌باشد که چرا انتخاب درمانگر تا این اندازه اهمیت دارد؟ آیا درنظر گرفتن این‌همه معیار، سخت‌گیری به‌شمار نمی‌رود؟
خب وقتی پای سلامت روانتان درمیان است، نه‌تنها سنجیدن همۀ این شرایط، سخت‌گیرانه نیست بلکه ضروری است. سلامت روان شما حتی می‌تواند سلامت جسمتان را هم تحت‌تأثیر قرار بدهد.
تصور کنید روان خود را دست کسی سپرده‌اید که ممکن است با رفتارهای اشتباه آن را به خطر بیندازد و حال روحی شما را بدتر کند در مقابل فردی را تصور کنید که بتواند با برخوردی حرفه‌ای به‌جای آسیب زدن، حال روحی شما را بعد از جلسات درمان بهتر کند و به شما برای ایجاد تغییر در شرایط، انگیزه بدهد.
به همین سبب است که انتخاب درست و به‌دور از اشتباه روان‌درمانگر دارای اهمیت ویژه‌ای است.
سخن پایانی
این نکته را درنظر بگیرید که هیچ فردی بدون خطا نیست و نمی‌شود تنها با یک اشتباه گفت یک روان‌درمانگر خوب نیست و او را کنار گذاشت. درکنار انتخاب روان‌درمانگر خوب، همراهی شما به‌عنوان مراجع و تلاشتان برای بهتر کردن شرایط نیز اهمیت دارد.
مطلب پیشنهادی برای دانشجویان روانشناسی ⇐ منابع ارشد روانشناسی
