کم توانی های ذهنی و شناختی

معرفی کتاب

کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی یکی از اختلال‌هایی است که نوع بشر همواره با اشکال مختلف آن مواجه می‌شود و در هر دورۀ زمانی باتوجه به پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی به‌گونه‌ای خاص با آن‌ها برخورد می‌کند. ریچاردز، برادی و تایلر در کتاب خود با عنوان «کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی» سعی کرده‌اند ضمن بررسی شیوه‌های مقابله‌ای افراد در طول تاریخ با چنین اختلال‌هایی، دیدگاه‌های جدید علمی را نیز در این خصوص بررسی کنند.

این کتاب ابتدا مقدمه‌ای بر کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی ارائه می‌دهد، سپس به سراغ بررسی علل کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی، ویژگی‌های این اختلالات و ملاحظات آموزشی می‌رود.

بدین ترتیب خواننده با مطالعۀ این کتاب می‌تواند ضمن آشنایی با بنیادهای تاریخی و علمی رویکردهای مؤثر، به‌شیوۀ دقیق‌تری با انواع کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی، علل و شیوه‌های سنجش آن‌ها آشنایی پیدا کند و سپس گام‌هایی را در جهت اقدامات پیشگیرانه یا جبرانی مانند تقویت مهارت‌ در ابعاد مختلف، بردارد.

حجم کتاب گویای جامعیت محتوا است، این ویژگی با نگاهی به فهرست محتوایی و تورق کتاب نیز پررنگ‌تر می‌شود. در کنار آن، استفاده از مطالب نسبتاً جدیدتر عاملی است که می‌تواند این کتاب را از سایر منابع مشابه متمایز کند.

ترجمۀ تخصصی و دقیق دکتر علمدارلو، حسین خانزاده و مروت نیز بر ارزشمندی این کتاب افزوده است. جهت ملموس‌سازی بیشتر مطالب، نویسنده به فراخور محتوا از مثال‌ها، اشکال و جداول مختلف نیز استفاده کرده است که  این ویژگی به طبقه‌بندی بهتر مطالب در ذهن نیز کمک می‌کند.

روی هم رفته، این کتاب می‌تواند منبع ارزشمندی در حوزۀ کم‌توانی‌های شناختی و ذهنی باشد که تلاش کرده است با نگاهی مثبت به بررسی چالش‌ها و راه‌حل‌های ممکن بپردازد.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان: یکی از واحدهای درسی دانشجویان روانشناسی در مقطع کارشناسی، واحدی با عنوان کودکان استثنایی یا نام‌های مشابه است. از این جهت، داشتن منبعی جامع و نسبتاً به‌روز که کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی را به‌شیوۀ اصولی بررسی کند، بسیار ضروری خواهد بود. همچنین، این کتاب منبعی کاربردی برای دانشجویان روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی در مقطع ارشد روانشناسی به‌شمار می‌آید.

اساتید دانشگاه: محتوای جامع، ترجمۀ روان قابل‌فهم و اشاره به مفاهیم کاربردی و مهم ازجمله ویژگی‌های مطلوب برای تدریس کتاب است که با نگاهی به فهرست موضوعی و تورق کتاب فعلی متوجه می‌شویم تمام این ویژگی‌ها در کتاب فوق وجود دارند.

خانوادۀ کودکان استثنایی: توضیحات صریح و ساده و تبیین‌های علی‌ای که در این کتاب ارائه شده‌است، به خانواده یا اطرافیان افرادی که مبتلا به کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی هستند درک شفافی از چگونگی بروز و روش‌های پیشگیرانه و حتی جبرانی می‌دهد.

توضیحات تکمیلی

استفن بی. ریچاردز، مایکل پی. برادی و رونالد ال. تایلر نویسندگان کتاب پیش‌رو، تلاش کرده‌اند اطلاعات جامع و به‌روز تا زمان انتشار کتاب (2015) در زمینۀ کم‌توانی‌های ذهنی و شناختی را ارائه دهند.

این کتاب توسط دکتر قربان همتی علمدارلو عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز، مترجم و نویسندۀ شناخته‌شده در زمینۀ کودکان استثنایی و کم‌توانایی‌های ذهنی، با همراهی دکتر عباسعلی حسین خانزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان و منیره مروت، کارشناس‌ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی ترجمه شده است.

بریدۀ کتاب

آشکار است که افراد دارای کم‌توانی ذهنی و شناختی در انتقال و تعمیم با مشکلات جدی مواجه هستند. برای مثال، یک کودک ممکن است بیاموزد تا برای انجام جمع‌های پولی در کلاس درس از یک ماشین حساب استفاده کند (برای مثال، اضافه کردن 1 تومان به 2 تومان می‌شود 3 تومان).

با این حال او ممکن است در یک اردوی آموزشی محلی برای خرید مواد غذایی، از ماشین حساب برای جمع کردن قیمت اقلام استفاده نکند، مگر اینکه به‌طور آشکار به او دستور داده شود. توانایی انتقال و تعیمی دانش و مهارت‌ها تأثیر مهمی بر توانایی فرد برای سازگاری با موقعیت‌ها و محیط‌های گوناگون دارد.

اگر دستورالعمل صریح برای به کارگیری مهارت در هر موقعیت موردنیاز باشد و این دستورالعمل در آن موقعیت به کار رود، فرایند یادگیری کند می‌شود و پیچیدگی یادگیری ممکن است محدود به آن دسته از مهارت‌ها باشد که به طور صریح آموخته شده‌اند.