درمان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی – حمید علیزاده

معرفی کتاب

کتاب درمان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی اثر حمید علیزاده به نحوی نوشته شده است که از بالاترین میزان کنترل روی این اختلال برخوردار است. آموزشات کتاب با آشنایی افراد با موضوعات مربوطه و اطلاعات لازمه همراه است که باعث می‌شود تا حد زیادی استرس خانواده‌ها از بابت درمان نشدن فرزندشان و عدم تجربۀ یک زندگی عادی، بکاهد.

نویسنده می‌گوید همۀ افرادی که به نحوی با این اختلال در ارتباط هستند، نیاز است تا میزانی از اطلاعات آکادمیک را دربارۀ آن داشته باشند، بنابراین مطالعۀ این کتاب را به افراد گوناگون توصیه می‌کند چرا‌که اطلاعات علمی را در ساده‌ترین و شیواترین حالت ممکن در اختیار فراگیران قرار می‌دهد و شما برای فهم این کتاب نیازمند اطلاعات پیش‌زمینه‌ای نخواهید بود.

اطلاعات کتاب درمان اختلال نارسایی توجه در قالب 10 فصل به خوانندگان ارائه شده است. از موضوعات پوشش داده شده در این فصل‌ها می‌توان به، بهبود یادگیری در مدرسه و خانه، تدابیری برای جلب توجه دانش‌آموزان، آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان و یا روش‌های اصلاح و سازمان‌دهی رفتار و تحصیل، اشاره کرد.

هر فصل از طبقه‌بندی‌های جزئی‌تری برخوردار است و مطالب را در قالب‌های جامعی به خوانندگان عرضه می‌دارد.

چهار فصل اول کتاب به نسبت دیگر فصول تخصصی‌تر هستند و اطلاعات آکادمیکی را پوشش می‌دهند و فصل‌های بعد، اطلاعات روزمرۀ بیشتری را ارائه می‌دهد. تأکید علیزاده در این کتاب بر روش‌های رفتاری است اما از آنجا که سعی بر تدوین منبعی کامل داشته است، از روش‌های درمانی و فرزندپروری آدلر نیز در کتاب خود سخن گفته است.

هر فصل از مقدمه‌ای نسبتاً مختصر بهره‌مند است که سبب آشنایی بیشتر خوانندگان و ایجاد آمادگی ذهنی برای آن‌ها دربارۀ مطالب پیش‌رو خواهد شد. پانویس‌هایی که در کتاب وجود دارد اطلاعاتی را چون معادلات لاتین واژگان تخصصی را پوشش می‌دهد و فراگیران را از مراجعه به منابع اطلاعاتی دیگر بی‌نیاز می‌سازد.

در ارائۀ آموزشات کتاب از جدول‌ها و نمودارهای درختی استفاده شده است که مطالب سنگین و یا مباحث طولانی را در قالب‌های ساده‌تر شده و یا مختصر شده‌تر در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

همچنین اگر مطلبی نسبت به سایر اطلاعات قرار گرفته در فصل از اهمیت بالاتری برخوردار باشد، در کادر رنگی قرار گرفته است و توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

مطالعۀ کتاب درمان اختلال نارسایی توجه انتشارات ارسباران برای والدین، مشاورین، روان‌درمان‌گران و یا روانشناسان، ازجمله منابع اطلاعاتی بسیار مهم است.

توضیحات تکمیلی

نویسندگان این کتاب، جمعی از افراد حرفه‌ای هستند که دارای تجربه‌ای طولانی‌مدت در زمینۀ کودک هستند. به‌خصوص این‌که حوزۀ فعالیتی آن‌ها بیشتر در زمینۀ نارسایی توجه یا بیش‌فعالی است.

دکتر حمید علیزاده ازجمله نویسندگان این مجموعه هستند که از اساتید به نام در دانشگاه علامه طباطبایی هستند. ایشان برای تألیف این کتاب از اطلاعات و دانسته‌های دکتر منیژه کاوه و دکتر الهام حکیمی‌راد، بهره برده است.

بریدۀ کتاب

بازپرداختنی‌ها: یک دقیق از زمان بدهکار شده بعد از کلاس یا از یک فعالیت ترجیحی، پیامد قوی است. یک دقیقه دور بودن از همسالان برای دانش‌آموزان بزرگسال یک عمر به نظر می‌رسد. تنها یک دقیقه بدهکاری کافی است تا دانش‌آموزان را در رفتن به کلاس بعدی، از همراهی دوستان محروم سازد، در ناهارخوری در آخر صف قرار گیرد، یا نتواند بعد از مدرسه به گروهی بپیوندد.

فهرست کتاب درمان اختلال نارسایی توجه بیش فعالی

فصل ۱: تعریف ویژگی‌ها و ملاک‌های تشخیصی اختلال نارسایی توجه بیش فعالی

مقدمه

ویژگی‌های اولیه افراد با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

ویژگی‌های ثانویه افراد با اختلال نارسایی توجه بیش فعالی

راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (۲۰۱۳)

فصل ۲: علت شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

الف) عوامل زیستی

ب) عوامل زیست‌محیطی

ج) عوامل محیطی

د) بدکارکردی عصب‌شناختی

ﻫ) کارکردهای اجرایی

فصل ۳: نظریه‌های اختلال نارسایی توجه بیش فعالی

مؤلفه‌های الگوی بازداری رفتاری پیامدهای آسیب در بازداری پاسخ

فصل ۴: روش‌های درمانی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

فصل ۵: مسائل مدرسه نقش آموزگاران و والدین

انتظارات فرض‌ها و نگرش آموزگاران آموزگار و ضرورت همکاری و ارتباط

نکته‌هایی برای والدین

والدین و ضرورت مدیریت رفتار

والدین باید با خود مهربان باشند

ضرورت همکاری والدین با مدرسه

والدین تصمیم‌گیرندگان اصلی هستند

نکات ضروری در موفقیت دانش‌آموزان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

مدیریت کلاس و اقدامات انضباطی مثبت

پیشایندها یا آغازگرهای متداول برای بدرفتاری

اهداف یا کارکردهای عمده رفتار دانش‌آموزان

رهنمودهایی برای مدیریت کلاس

آموزش کارهای روزمره و روال کلاس

دوره‌های مرحله انتقال و گذار در کلاس

حرکت و جایگاه آموزگار

سازمان‌دهی مکانی محیط برای افزایش مدیریت و تولید

تدابیر مفید در مدیریت نیازهای دانش‌آموزان

امتیازات و پاداش فعالیت برای دانش‌آموزان

سیستم‌های مدیریت رفتار (گروهی) کلاسی

رسیدگی به بدرفتاری دانش‌آموز

پیامدهای تصحیح کننده احتمالی

بحث در مورد رفتار و راه‌های بهبود آن

خواب و آیین‌های خواب کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

فصل ۶: راهنمای آموزگاران مشاوران و والدین روش‌های اصلاح و سازمان‌دهی رفتار و تحصیل

الف) تکنیک‌ها

قرارداد

برنامه‌های پتهای یا اقتصاد پتهای هزینه پاسخ (جریمه)

خود نظارتی

پاداش‌ها

تدابیری برای کمک به آرام کردن و اجتناب از تشدید مشکلات

ب) ارزیابی رفتار کارکردی چیست؟

ج) برنامه مداخله رفتاری چیست؟

آموزش مهارت‌های اجتماعی از طریق یادگیری مشارکتی

طرح درس مهارت اجتماعی

سازمان‌دهی مدیریت زمان و مهارت‌های مطالعه

رهنمون‌های لازم دربارۀ لوازم و وسایل کلاس

استفاده از اشاره‌های دیداری و استفاده راهبردی از رنگ‌ها

تدابیر سازمان‌یافته‌تر

آگاهی از زمان

برگه‌های تکلیف، تقویم‌ها، گزارش روزانه و برنامه روزانه دانش‌آموز

برنامه‌های کلاسی

پروژه‌های بلندمدت

پیشنهادهایی برای مدیریت بهتر زمان

ابزار مدیریت زمان

راهنمای تکلیف برای والدین

راهنمای تکلیف برای آموزگاران

د) مهارت‌های مطالعه و راهبردهای یادگیری

راهبردهای یادگیری

راهبردهای فراشناختی

دفترچه‌های خواندن

بلند فکر کردن

راهبرد شناختی یادگیری

راهبرد آر. ای. پی

راهبرد اس کیو تری آر

پس ختام

راهبرد آر سی آر سی

راهبرد پارس

راهبرد اسکورر

راهبرد استوپ

راهبرد چک

یادداشت‌برداری

تدابیر ایجاد طرح و سازمان دهنده‌های ترسیمی

راهبردهای امتحان دادن

راهبردهای به یاد سپردن

فصل ۷: توجه

درمان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

تدابیری برای جلب‌توجه دانش‌آموزان پایداری، تنظیم و کنترل آن

جلب و متمرکز کردن توجه دانش‌آموزان

فنون شنیداری برای جلب‌توجه دانش‌آموزان

فنون دیداری برای جلب‌توجه دانش‌آموزان

جلب و پایداری توجه دانش‌آموزان از طریق مشارکت فعال

راهنمایی‌های کلی برای مشارکت دانش‌آموزان

فنون پرسشگری برای افزایش فرصت‌های پاسخ‌دهی دانش‌آموز

پاسخ‌های هم‌صدا، هماهنگ و مربوط به کل گروه

فنون آموزش مستقیم

نشانه‌های دستی برای پاسخهای کل گروه

ابزارهای غیر کاغذی نوشتن

کارت‌های پیش‌ساخته پاسخ

روش صدازدن دانش‌آموزان را تغییر دهید

مقدمات پرسشگری خاص برای دانش‌آموزان ویژه

روش‌هایی برای پاسخ‌های گروه کوچک

روش‌هایی برای پاسخ‌های رفاقتی دو نفره

پیشنهادهایی برای کمک به دانش‌آموزان بی‌توجه و حواس‌پرت

خود نظارتی بر سطح گوش دادن و توجه فنون خود تنظیمی

فصل 8: تدابیری برای افزایش گوش دادن پیروی از دستور و فرمان‌برداری

پیروی از دستورها توصیه‌هایی برای آموزگاران و والدین

آموزش فرمان‌برداری

فصل ۹: آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان و نوجوانان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

منابع چالش برای کودکان و نوجوانان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

نارسایی در مهارت در مقابل نارسایی در عملکرد

مداخله برای مشکلات مهارت‌های اجتماعی

مداخله در مدرسه

رویکردهای در سطح مدرسه

رویکردهای کلاسی

نکات ضروری در آموزش مهارت‌های اجتماعی

مداخله‌های مهارت‌های اجتماعی کودک

برنامه‌های آموزش مهارت‌های اجتماعی

تعیین هدف

آموزش و مداخله اجتماعی بیشتر برای کودکان

مهارت‌های اجتماعی و مداخله‌های مربوط به والدین

نکاتی در مورد برنامه‌های درمانی تابستانی

اصولگرا بودن والدین

عمل‌گرا بودن والدین

علمی شدن والدین

اقرار به تردید

جست‌وجوی دانش

ارزیابی بحرانی اطلاعات

آزمایش و اصلاح

شروع درست مدرسه

کنترل آموزش فرزند

در مدرسه به دنبال چه باشیم؟

انتخاب آموزگار

آموزگار چقدر مطلع است؟

نگرش آموزگار درباره فنون اصلاح رفتار و اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی چیست؟

آنچه شما می‌توانید برای کمک کردن انجام دهید

توصیه‌هایی درباره ساختار کلاس و برنامه تحصیلی

خدمات آموزشی ویژه

آیا باید کودک دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی را به مهدکودک سپرد؟

سؤال‌ها و گزینه‌هایی که باید مدنظر قرار داد

وضعیت تحصیلی

اندازه جسمی و سن

بلوغ هیجانی

سبک و انتظارات آموزگار سال اول

فصل ۱۰: بهبود یادگیری در مدرسه و در خانه روش‌هایی برای موفقیت از مهدکودک تا کلاس دوازده

اصول کلی برای مدیریت مدرسه

روش‌های مدیریت رفتار در کلاس

استفاده از پیامدهای مثبت

توجه مثبت آموزگار

استفاده از نشانه‌ها برای ایجاد پیامدها

برنامه‌های پاداش و ژتون ملموس

استفاده از پیامدهای منفی

نادیده گرفتن

توبیخ کردن

جریمه رفتار

درنگ در ارائه پاداش

تعلیق از مدرسه

شیوه‌های محدود کردن تأثیرات منفی تنبیه

بادوام کردن نتایج مثبت و انتقال آن به دیگر شرایط مدرسه

کمک گرفتن از همکلاسی‌ها برای مدیریت رفتار

برنامه‌های پاداش خانگی

کارت گزارش رفتار

چند مثال از برنامه‌های یادداشت خانگی

آموزش خودگویی و پیش‌تراندیشی

مدیریت مشکلات تحصیلی نوجوانان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی

ملاحظه در مورد عملکرد مدرسه

درس‌هایی در زندگی خانوادگی

اولویت‌های والدین