روانشناسی سازمانی (با رویکرد علمی-کاربردی)

آشنایی با محتوای کتاب

کتاب روانشناسی سازمانی، در 15 فصل تدوین شده‌است. پنج فصل اول، خواننده را با مقدمات این علم آشنا می‌کند؛ روانشناسی سازمانی، کی و چطور درقامت یک علم ظاهر شد؟ این علم برپایه‌ی چه نظریاتی بنا شده‌است؟ کدام روش‌های تحقیقاتی برای بررسی رفتار سازمانی، به‌کار گرفته می‌شوند؟ فصول مقدماتی، به‌طور مفصل به این سوالات پاسخ می‌دهند. همچنین توضیح می‌دهند که برقراری تعادل بین جنبه‌های شغلی و شخصی زندگی چطور امکان‌پذیر است و کارکنان هر مجموعه چطور می‌توانند عضو موثر و فعالی برای سازمان محل کارشان باشند. بعد از این توضیحات اولیه که تصویر روشنی از اهمیت و ضرورت علم روانشناسی سازمانی دراختیار مخاطب قرار می‌دهد، کتاب وارد مباحث تخصصی‌تر و کاربردی‌تر این علم می‌شود؛ کارکنان، چه رفتارهای آسیب‌زا و کارشکنانه‌ای مرتکب می‌شوند؟ این رفتارها از کجا ناشی می‌شود؟ کارفرما چطور می‌تواند در مجموعه‌ی تحت امر خود، تعهد کاری و رضایت شغلی ایجاد کند؟ اهمیت تعامل دوسویه‌ی کارمند و کارفرما که مشخص شد، می‌رسیم به بخش‌ انگیزشی کتاب که به‌طور مفصل توضیح می‌دهد نظریات روانشناسی سازمانی، به چه نحوی می‌توانند بر روی میزان انگیزش در سازمان‌ها تأثیر بگذارند. این پیوند بین علم و عمل، از جذاب‌ترین بخش‌های کتاب است. هرچه به فصل‌های پایانی نزدیک‌تر می‌شویم، نگاه روانشناسی سازمانی، ابعاد کلان‌تری به خود می‌گیرد و از فرایندهای رهبری سازمانی در گروه می‌رسیم به فرایندهای کلان در سطح سازمان که درباره‌ی موضوعاتی مثل طراحی، فرهنگ و تغییر و توسعه‌ی سازمانی تأکید دارد.

گروه هدف کتاب

دانشجوهای ارشد رشته‌ی روانشناسی صنعتی و سازمانی، با چالش کمبود منابع درسی به‌زبان فارسی‌ مواجه هستند. تیم مترجمان کتاب «روانشناسی سازمانی»، به‌سرپرستی دکتر «عبدالزهرا نعامی»، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، با ترجمه‌ی اثر حاضر سعی داشته‌اند به‌سهم خود برای جبران این خلأ قدمی بردارند. این کتاب، غیر از دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی روانشناسی سازمانی، می‌تواند برای دانشجویان رشته‌ی روانشناسی که به توسعه‌ی دانش فردی در زمینه‌های غیرتخصصی رشته‌ی خودشان علاقه‌مند هستند هم مفید باشد. همچنین به‌دلیل پرداختن به موضوعاتی مثل استخدام، پاداش و عملکردهای شغلی، خواندنش برای صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ و مدیران صنایع خالی از فایده نخواهدبود.

نقاط قوت و ضعف کتاب

کتاب «روانشناسی سازمانی» جزو معدود منابع دانشگاهی است که نثری روان و آسان‌فهم و ترجمه‌ای کم‌ایراد دارد. به همین دلیل هم می‌شود آن‌ را با خیال راحت به مخاطبان غیردانشجوی علاقه‌مند به مباحث سازمانی هم پیشنهاد کرد البته اگر خواننده‌های کتاب بتوانند با حجم حدودا هزارصفحه‌ای‌اش کنار بیایند. در پایان هر مبحث، یک خلاصه‌فصل کوتاه و فهرست منابع پیشنهادی برای مطالعه‌ی بیشتر (به زبان انگلیسی) آورده‌ شده‌است. احتمالا مخاطب دانشجو ترجیح می‌دهد فصل را یک مجموعه سوال مفهومی یا تستی تمام کند که بتواند آموخته‌هایش را محک بزند اما با توجه به حجم بالای کتاب، قابل‌درک است که ملحقاتی از این دست، در کتاب جایی نداشته‌باشند تا تعداد صفحات و قیمت، در حداقل حالت ممکن باشد. منابع پایانی کتاب هم به‌همین دلیل و برای صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، از انتهای کتاب حذف شده‌اند؛ علاقه‌مندان می‌توانند این منابع را در سایت انتشارات، رشد، پیدا کنند.

بریده‌ای از کتاب

این‌که متقاضیان به سازمان‌هایی جذب می‌شوند که فکر می‌کنند فرهنگ آن‌ها متناسب با شخصیتشان است، این پرسش را درپی دارد که چه ابعادی از شخصیت و چه جنبه‌هایی از فرهنگ سازمانی مدنظر هستند؟ برای پاسخ به این پرسش، جاج و کیبل (1997) ارتباط بین پنج ویژگی بزرگ شخصیت (روان‌رنجورخویی، برون‌گرایی، پذیرا بودن به تجربه، سازگاری و باوجدان بودن) و جذب متقاضیان شغل به سازمان‌هایی با نمایه‌های فرهنگی متفاوت را بررسی کردند. […] نتایج این مطالعه ثابت کرد که متقاضیان به سازمان‌هایی با فرهنگ سازمانی که با شخصیت آن‌ها همخوان باشد، جذب می‌شوند. برای مثال، ویژگی باوجدان بودن را درنظر بگیرید. فردی که بسیار وظیفه‌شناس است، قابل‌اعتماد و پیشرفت‌گراست و بسیار خوب برنامه‌ریزی می‌کند. مطالعه‌ی جاج و کیبل (1997) حاکی از آن است که افرادی که بسیار وظیفه‌شناس هستند، فرهنگ‌هایی را که بسیار جزئی‌نگرند و بر نتایج ملموس تأکید می‌کنند، ترجیح می‌دهند؛ زیرا افراد وظیفه‌شناس در کار خود بسیار دقیق هستند و تمایل دارند نتایج ملموسی داشته‌باشند.

سرفصل‌های کتاب

فصل اول: مقدمه‌ای بر روانشناسی سازمانی

فصل دوم: آمار و روش‌های تحقیق

فصل سوم: جذب و اجتماعی شدن

فصل چهارم: تداخل عوامل کاری و غیرکاری

فصل پنجم: رفتارهای مولد در سازمان‌ها

فصل ششم: رفتارهای غیرمولد در سازمان‌ها

فصل هفتم: استرس شغلی و بهزیستی کارکنان

فصل هشتم: باورها و نگرش‌ها راجع به کار و سازمان

فصل نهم: نظریه‌های انگیزش

فصل دهم: کاربردهای نظریه‌ی انگیزش در سازمان‌ها

فصل یازدهم: فرایندهای رهبری و نفوذ

فصل دوازدهم: پویایی‌ها و فرایندهای تیمی درون‎ سازمان

فصل سیزدهم: طراحی و نظریه‌ی سازمانی

فصل چهاردهم: فرهنگ و جو سازمانی

فصل پانزدهم: تغییر و تحول سازمانی