خانواده درمانی

آشنایی با محتوای کتاب

جدایی ما از نهاد و مفهوم خانواده امکان‌ناپذیر است، این نهاد اجتماعی برای هر دولت و جامعه‌ای اساس کار تلقی می‌شود و هر جامعه متناسب با ارزش‌های خود ابتدا به سراغ خانواده می‌رود تا از درون آن، شهروندان آتی خویش را بپروراند. این کتاب یکی از درس‌نامه‌های جامع در خصوص روانشناسی خانواده و خانواده‌درمانی است و مروری دارد بر تکوین و تحول این حوزه و پیچیدگی و پختگی آن. خانواده‌درمانی در این کتاب از منظری تازه و معاصر بازگو می‌شود. بحث رشد وتحول خانواده، در هردو حالت کامل و تمام‌عیار یا سایر حالت‌های خانوادگی، و همچنین توجه به مباحث جنسیتی و فرهنگی بدین خاطر گنجاده شده‌است که خواننده پیش از ملاحظه‌ی چگونگی رشد و تحول این حوزه و نظریه‌هاو روال کار آن، زمینه‌ی کافی را داشته باشد و در بخش چهارم این کتاب به برخی الگوها و فنون آغازینی اشاره شده که به شناسایی این حوزه کمک می‌کند. در بخش پنجم به کوشش‌های پژوهشی توجه می‌شود که به راه و چاه خانواده‌درمانی اشاره می‌کند. در بخش پیوست نیز، در چند جدول به مقایسه‌ی دیدگاه‌های نظری و فنون درمانی معاصر می‌پردازد.

گروه هدف کتاب

این کتاب برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد روانشناسی و روانشناسی بالینی مناسب است و همچنین کسانی که در حیطه‌ی مشاوره و درمانگری فعالیت دارند. کسانی که علاقه‌مند به سامان دادن به نهاد خانوادۀ خودشان هستند نیز خواندن کتاب توصیه می‌شود.

نقاط قوت و ضعف کتاب

مولفان این کتاب، با ذکر نمونه‌های مشابه برای هر مبحث، موضوع را عینی می‌کنند و به درک بهتر مطلب کمک می‌کنند و همچنین در پایان هر فصل خلاصه‌ی مطالب فصل را مرور می‌کنند و به درک بهتر مطالب و نکات کلیدی کمک می‌کنند. ارائه‌ی رویکردی جامع و همه‌جانبه از مزایای دیگر این کتاب است. در پایان کتاب واژه‌نامه‌ی توصیفی تالیف شده است که بسیار مفید است و سرعت دسترسی به مطالب را بالا می‌برد.

بریده‌ای از کتاب

الگوی پیام‌رسانی خوانواده اطلاعات زیادی درباره‌ی فرستنده و گیرنده به‌دست می‌دهد. چنانچه رابطه بر تساوی استوار باشد، این الگوی تعامل متقارن است؛ چنانچه بافت تبادلات رفتاری متضاد باشد، این الگو مکمل است. در الگوی اول، اعضا رفتارهای یکدیگر را منعکس می‌سازند؛ اگر الف لاف بزند، ب نیز بیشتر لاف می‌زند که باعث می‌شود فرد الف دوباره لاف بزند. پیام‌رسانی متقارن می‌تواند صرفاً یک تبادل آزادانه‌ی افکار یا، برعکس، کاملاً رقابت‌آمیز باشد، ولی بین دو نفر همسنگ ظاهر می‌شود و هر فرد دارای اختیارات و اقتدار برابری است. برای مثال، ممکن است زن وشوهر در تربیت فرزندانشان سهم مساوری داشته باشند، ولی فضای رابطه بین آن‌ها رقابت‌آمیز باشد و همواره در رفتارشان(هرچند نه به‌صورت کلامی) به یکدیگر بگویند «من نسبت به تو والد بهتری هستم، زیرا در خوابانیدن لیزا هرگز مشکلی نداشته‌ام.»

سر فصل‌های کتاب

بخش اول: چشم اندازهای خانواده‌درمانی

• فصل 1: اتخاذ چهارچوب ارتباط خانوادگی
• فصل 2: تحول خانواده: تداوم و تغییر
• فصل 3: خانواده به مثابه‌ی نظامی روانی – اجتماعی

بخش دوم: خاستگاه و رشد خانواده‌درمانی

• فصل 4: خاستگاه‌های خانواده درمانی: چشم‌اندازی تاریخی
• فصل 5: رشد خانواد‌ درمانی: 1950 تا حال حاضر

بخش سوم: نظریه‌ها و شیوه‌های معاصر کار

• فصل 6: نظریه و روال کار در رویکردهای روان‌پویشی
• فصل 7: نظریه و روال کار در رویکردهای تجربه‌نگر / انسان‌گرا
• فصل 8: نظریه و روال کار در رویکرد بوون
• فصل 9: نظریه و روال کار در رویکرد ساخت‌نگر
• فصل 10:نظریه و روال کار در رویکردهای پیام‌رسانی / راهبردنگر
• فصل 11: نظریه و روال کار در رویکردهای سیستمی میلان
• فصل 12: نظریه و روال کار در رویکردهای رفتاری / شناختی

بخش چهارم: چشم‌اندازها و شیوه‌های ابتکاری

• فصل 13: الگوها و فنون آغازین در خانواده‌درمانی
• فصل 14: رهنمودهای جدید در خانواده‌درمانی