معرفی کتاب

رشد انسان شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به مطالعه تغییرات پیش‌رونده روان‌شناختی انسان در گذر عمر می‌پردازد. این دانش در ابتدا به مطالعه شیرخواران و کودکان اختصاص داشت اما به مرور به مطالعه مقاطع حساس و بحران زندگی مانند نوجوانی و سالمندی توسعه پیدا کرد و امروزه این علم، تمام گستره عمر از تولد تا مرگ را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد.

کتاب رشد انسان، کلیه مراحل رشدی انسان از تولد (حتی پیش از تولد) تا مرگ در ابعاد گوناگون فیزیکی، شناختی، هیجانی و شناختی را به بحث می‌کشاند و دیدگاهی کلی‌نگر را در خواننده ایجاد می‌کند.

از نکات مورد توجه این کتاب آن است که می‌کوشد در هر مقوله دیدگاه‌های مختلف را تبیین و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را از دیدگاه منتقدین تشریح نماید و در نهایت این خواننده است که تصمیم می‌گیرد کدام دیدگاه را برگزیند.

نگارش و آموزش درباره رشد انسان را به دو روش می‌توان انجام داد. یکی رویکرد تقویمی که فرآیند رشد انسان را در هر مرحله از عمر جداگانه شرح می‌دهد؛ و دیگری رویکرد موضوعی است که جنبه‌های مختلف رشد را یک به یک در سراسر گستره عمر توصیف می‌کند. این کتاب ویژگی‌های مطلوب هر دو روش را تلفیق می‌کند.

روند فصول کتاب

کتاب رشد انسان از پنج بخش تشکیل شده است. بخش اول خوانندگان را با دورنمای رشد در گستره عمر آشنا می‌کند. در این بخش خطوط اصلی دوره‌ها و نظریه‌های رشد ترسیم و روش‌های پژوهشی به کار رفته در مطالعات رشدی شرح داده می‌شوند. در بخش دوم عوامل ارثی و محیطی تأثیرگذار بر رشد، رشد پیش از تولد، زایمان و ویژگی‌های نوزادان بررسی می‌شوند. در بخش سوم، چهارم و پنجم، گستره عمر به دوره‌های سنی وسیع شامل کودکی، نوجوانی و بزرگسالی تقسیم می‌شوند و در هر یک پنج موضوع مورد بحث قرار می‌گیرد. این پنج بخش شامل دورنماهای رشد، رشد در ابعاد فیزیکی، شناختی، هیجانی و اجتماعی می‌باشد.

در این کتاب به هر سه دوره سنی توجه یکسانی می‌شود و این امر بیانگر اهمیت رشد در گستره عمر از دیدگاه مؤلف است. همچنین هدف این کتاب ارائه یک نظریه رشدی واحد نیست بلکه تلاش می‌کند تا دیدگاهی التقاطی را بیان کند.

متن این کتاب علاوه بر بهره‌گیری از سازمان‌دهی انعطاف‌پذیر، از رویکرد نظری التقاطی استفاده می‌کند و می‌کوشد تا اصول آموزش داده شده را به تجارب زندگی روزمره توسعه دهد.

این امر موجب شده تا این کتاب از زیرساخت پژوهشی محکمی برخوردار باشد که اساسی قابل اعتماد را برای آشنایی با عرصه روان‌شناسی رشد فراهم می‌کند.

متن این کتاب با بازنگری‌های گسترده‌ای که در آن انجام شده، بسیار قابل فهم، به‌روز و از لحاظ مضمونی یکپارچه است و همزمان با حفظ اقتدار و قابل فهم بودن، دانشجویان و مدرسان می‌توانند به آن تکیه کنند. مطالب این کتاب تحت فصول زیر نگارش پیدا کرده است:

فهرست مطالب

مقدمه

پیشگفتار

بخش اول: مطالعه رشد انسان در گستره عمر

فصل 1: دورنمای رشد در گستره عمر

فصل 2: نظریه‌های رشد

بخش دوم: آغاز حیات انسان

فصل 3: ارث، عوامل محیطی و رشد پیش از تولد

فصل 4: زایمان و نوزاد

بخش سوم: رشد کودک

فصل 5: دورنماهای رشد کودک

فصل 6: رشد فیزیکی

فصل 7: رشد شناختی

فصل 8: رشد هیجانی

فصل 9: رشد اجتماعی

بخش چهارم: رشد نوجوان

فصل 10: دورنمای رشد در دوره نوجوانی

فصل 11: رشد فیزیکی

فصل 12: رشد شناختی

فصل 13: رشد هیجانی

فصل 14: رشد اجتماعی

بخش پنجم: رشد در بزرگسالی

فصل 15: دورنمای رشد در بزرگسالی

فصل 16: رشد فیزیکی

فصل 17: رشد شناختی

فصل 18: رشد هیجانی

فصل 19: رشد اجتماعی

فصل 20: مرگ، جان دادن و داغدیدگی