روش‌های کاربردی پژوهش در روانشناسی بالینی و مشاوره

آشنایی با محتوای کتاب

در مقدمه‌ی این کتاب، ابتدا از تاریخچه‌ی علم روانشناسی بالینی و مشاوره صحبت می‌شود و در اثنای کتاب راجع‌به مفهوم پژوهش و منابع پژوهش و همچنین انواع رویکردهای پژوهشی در روانشناسی و مشاوره مانند پژوهش‌های آزمایشی، پژوهش‌های پیمایشی، پژوهش‌های همبستگی، مداخله‌درمانی و… صحبت شده‌است. نویسندگان در پایان این کتاب، روش نگارش پروپزال و مراحل آن را مطرح می‌کنند و با افزودن یک پروپزال نمونه، مخاطب را کاملاً با نکات و جزئیات پروپزال آشنا می‌کنند. در نهایت هم فصلی به چشم‌اندازها و چالش‌های روش‌های شناختی در پژوهش‌های بالینی می‌پردازند. این کتاب دستورالعملی است برای دانشجویانی که علاقه‌مند به پژوهش در این رشته هستند و می‌توانند با استفاده از این کتاب موانع پژوهشی را تا حد زیادی مرتفع سازند.

گروه هدف کتاب

پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های روانشناسی، روانشناسی بالینی، مشاوره، روان‌پزشکی، مددکاری و سایر حوزه‌های علوم رفتاری می‌توانند با مطالعه‌ی این کتاب با اصول و نکات پژوهش آشنا شوند و با خواندن ارائه‌های متعدد از پژوهش‌های داخلی که متناسب با هر موضوع مطرح شده‌است، بهتر و دقیق‌تر با اصول پژوهش آشنا شوند.

نقاط قوت و ضعف کتاب

این کتاب در ابتدای هر فصل به خواننده نقشه‌ی راه می‌دهد و تحت سه عنوان: هدف اصلی این فصل، آنچه را خواهید یافت و آنچه باید به‌دست آورید، ذهن خواننده را منسجم می‌کند. نویسندگان این کتاب با استفاده از نمودارها و تصاویر مرتبط با هر مبحث به برای فهم آسان مطالب کمک کردند. در پایان هر فصل نکات کلیدی آن فصل راخلاصه‌وار گفتند و پرسش‌هایی برای مرور مطرح کردند. از دیگر ویژگی‌های خوب این کتاب، ارائه‌ی فهرست موضوعی پایان کتاب است که کار را برای خواننده آسان می‌کند و مخاطب می‌تواند به‌راحتی مطلب مورد نظرش را پیدا کند. نثر این کتاب منسجم است و نویسندگان با زبانی آسان به طرح مباحث پژوهشی پرداختند.

بریده‌ای از کتاب

به تمایل آزمودنی‌ها، جهت انتخاب تعداد زیادی از صفات توصیف‌کننده رفتار مطلوب اطلاق می‌شود. در هر جامعه‌ای معیارهای خاصی برای رفتار افراد آن جامعه وجود دارد که بیشتر افراداز آن‌ها آگاهی دارند؛ بنابراین بعضی از آزمودنی‌ها در هنگام تکمیل پرسش‌نامه به‌جای آشکار ساختن احساسات و رفتارهای واقعی خود، آن رفتارها و صفاتی را انتخاب می‌کنند که از طرف جامعه مورد قبول واقع می‌شوند.(مارلو و کران، 1961) گرایش آزمودنی‌ها به انتخاب پاسخ‌های جامعه‌پسند در پرسش‌نامه‌های شخصیت، نباید الزاماً تقلب عمدی محسوب شود. ادواردز، اولین پژوهشگری بود که متغیر مطلوب اجتماعی را مورد بررسی قرار داد و این سبک پاسخ‌دهی را نوعی وانمود یا پوشش، تلقی کرد که خود آزمودنی از آن آگاه نیست. چنین گرایشی، ممکن است با نیازهای شخصیتی آزمودنی، از قبیل حمایت از خود، پرهیز از انتقاد اطرافیان، همنوایی اجتماعی و جلب و تحسین اجتماعی ارتباط داشته‌باشد.(به نقل از آناستازی، 1984) همچنین تمایل به مقبولیت اجتماعی بالا از جانب آزمودنی‌ها نشانگر حالت دفاعی داشتن، عاملی جهت مقابله با واپس‌رانی 2 یا نوعی خودفریبی تلقی می‌شود.(مارلو و کران، 1961)

سر فصل‌های کتاب

فصل یکم: رابطه دانش و پژوهش

فصل دوم: آغاز فرایند پژوهش

فصل سوم: پژوهشگران و محیط پژوهشی

فصل چهارم: پژوهش‌های آزمایشی

فصل پنجم: پژوهش‌های پیمایشی

فصل ششم: مورد پژوهشی

فصل هفتم: پژوهش‌های همبستگی

فصل هشتم: مشاهده رفتار و تحلیل محتوا

فصل نهم: روش‌های پژوهش در خانواده زوجین

فصل دهم: بررسی نتایج مداخله‌های درمانی

فصل یازدهم: پژوهش‌های ارزشیابی

فصل دوازدهم: پژوهش‌های همه‌گیرشناسی اختلالات روانی

فصل سیزدهم: پژوهش با استفاده از داده‌های در دسترس

فصل چهاردهم: نمونه و نمونه‌برداری

فصل پانزدهم: ابزارهای اندازه‌گیری

فصل شانزدهم: مقدمه‌ای بر آمار در روانشناسی بالینی و مشاوره

فصل هفدهم: روش نگارش و پیشنهاده پژوهش

فصل هجدهم: چشم‌اندازها و چالش‌های روش شناختی در پژوهش‌های بالینی